نوع مقاله : پروتکل
نویسندگان
1 استاد، مرکز تحقیقات گوارش و کبد، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
2 دانشیار، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشکده مدیریت و اطلاعرسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.
3 استادیار، گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران.
چکیده
تشخیص دانش علمی از غیر علمی در حوزه پزشکی و سلامت بسیار مهم است. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارائه و تبیین مدل چرخه اطلاعات علمی دقیق در حوزه کاربردی سلامت بر اساس شناسایی مفاهیم و روابط معنایی شبه‌علم و اختلالات اطلاعاتی در حوزه کاربردی سلامت و راهکارهای پرهیز از رواج شبه علم و اختلالات اطلاعاتی است. پژوهش حاضر، یک مطالعه کیفی توسعه‌ای است که با استفاده از چندین روش و در دو فاز و چهار مرحله مجزا انجام خواهد شد. فاز اول، شامل سه مرحله برای شناسایی مفاهیم مرتبط با شبه‌علم و اختلالات اطلاعاتی به منظور مفهوم‌سازی و تدوین مدل مفهومی و شناسایی راهکارهای مرتبط است که با روش مرور کتابخانه‌ای، مرور حیطه‌ای و گراندد تئوری انجام خواهد شد. فاز دوم تبیین چرخه اطلاعات علمی دقیق در حوزه سلامت است که با روش پانل متخصصان اجرا خواهد شد. مدلی که در این مطالعه تبیین خواهد شد، یک مدل جامع است که امکان کاربرد در تمامی جوامع و بافت‌ها را خواهد داشت. از سوی دیگر، با در نظر گرفتن معیار فرهنگ در آن، مدل برای جامعه سلامت ایرانی بومی‌سازی خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Model of the cycle of scientific information in the field of health and its pathology: Study protocol
نویسندگان [English]
- Peyman Adibi 1
- Firoozeh Zare-Farashbandi 2
- Mohammadreza Hashemian 3
1 Professor. Isfahan Gastroenterology and Hepatology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
2 Associate Professor, Health Information Technology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Medical Librarianship and Information Sciences, School of Allied Medical Sciences, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]
Distinguishing scientific knowledge from non-scientific knowledge in the field of medicine and health is very important. This study amies to present and explain the model of the accurate scientific information cycle in the applied field of health based on identifying the concepts and semantic relationships of pseudoscience and information disorders in the applied field of health and strategies to avoid the spread of pseudoscience and information disorders. This qualitative developmental study will be conducted using several methods and in two phases and four steps. The first phase includes three steps to identify concepts related to pseudoscience and information disorders in order to conceptualize and develop a conceptual model and identify related solutions, which will be carried out using the library review, field review, and grounded theory methods. The second phase is to explain the accurate scientific information cycle in the field of health, which will be implemented using the expert panel method. The model that will be explained in this study is a comprehensive model that can be applied in all societies and contexts. On the other hand, by considering the criterion of culture in it, the model will be localized for the Iranian health community.
کلیدواژه‌ها [English]
- Information cycle
- Model
- Health
2 . Ghadimi A, Safavi B. The Importance of popularization of Science in the Decline Pseudo-Science in The Covid 19 Era. Rahyaft. 2020;30(3):25–36 .
2 . Jakovljević M, Ostojić L. Science and pseudoscience in medicine: evidence-based vs. evidence-biased medicine. Psychiatr Danub. 2016;28(suppl.2):2–6 .
3 . Torabi M, Sotudeh H. The Role of Risk Perception and Ability to Detect Fake News in Acceptance of COVID-19 Vaccine among Students of Shiraz University, Iran. Health Information Management. 2022;18(6):265–71 .
4 . Swire-Thompson B, Lazer D. Public health and online misinformation: challenges and recommendations. Annu Rev Public Health. 2020;41(1):433–51 .
5 . Illidi CR, Romer LM, Johnson MA, Williams NC, Rossiter HB, Casaburi R, et al. Distinguishing science from pseudoscience in commercial respiratory interventions: an evidence-based guide for health and exercise professionals. Eur J Appl Physiol. 2023;123(8):1599–625 .
6 . Taschner NP, Orsi C, Almeida P, Pilati R. The impact of personal pseudoscientific beliefs in the pursuit for non-evidence-based health care. J. of Evid. -Based Health. 2021;3:e3516–e .
7 . Salehi H, Kardouni N. Fake news and disinformation in the perspective of international peace and security. J Legal Stud. 2023;15(2):321–53 .
8 . Wardle C, Derakhshan H. Information disorder: Toward an interdisciplinary framework for research and policymaking: Council of Europe Strasbourg; 2017 .
9 . Grant MJ, Booth A. A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Info Libr J. 2009;26(2):91–108 .
10 . Peters MD, Godfrey CM, McInerney P, Soares CB, Khalil H, Parker D. The Joanna Briggs Institute reviewers' manual 2015: methodology for JBI scoping reviews. 2015 .
11 . Page O. Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses extension for scoping reviews (PRISMA-ScR) checklist. Br J Sports Med. 2024;1001:58 .
12 . Polit D, Beck C. Essentials of nursing research: Appraising evidence for nursing practice: Lippincott Williams & Wilkins; 2020 .
13 . Creswell JW, Clark VLP. Designing and conducting mixed methods research: Sage publications; 2017 .
14 . Boswell C, Cannon S. Introduction to Nursing Research: Incorporating Evidence-Based Practice with Navigate Advantage Access: Jones & Bartlett Learning; 2022 .
15 . Corbin J, Strauss A. Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory: Sage publications; 2014 .
16 . Strauss A, Corbin J. Basics of qualitative research: sage Newbury Park, CA; 1990 .
17 . Tabatabaee A. Strategies to enhance rigor in qualitative research. J North Khorasan Univ Med Sci. 2013;5(3):663–70 .
18. Barusch A, Gringeri C, George M. Rigor in qualitative social work research: A review of strategies used in published articles. Soc Work Res.2011;35(1):11–9
)