نوع مقاله : مقاله مروری نقلی

نویسندگان

• فیروزه زارع فراشبندی ¹
• سپیده سلیمی ²

¹ استادیار، کتابداری و اطلاع‏رسانی پزشکی، مرکز تحقیقات فن‌آوری اطلاعات در امور سلامت، دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناس ارشد، کتابداری و اطلاع‏رسانی پزشکی، دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

کتاب‏درمانی یکی از روش‏های کم‏هزینه، در دسترس و سودمند در درمان بیماری‏ها و مشاوره‏های روان‌شناسی می‏باشد که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کتاب‏درمانی استفاده ازکتاب برای درمان است و به‏عنوان روشی مکمل در درمان به‏کار می‏رود. این روش بسته به نظر تیم درمان می‏تواند به‏صورت گروهی یا فردی و حضوری یا غیر حضوری اجرا شود، هرچند در کنار مزایای خود دارای محدودیت‏هایی نیز می‏باشد. این مقاله یک مقاله‏ی مروری نقلی است و هدف از آن مرور تاریخچه و مفاهیم کتاب‏درمانی، ارایه‌ی کاربرد کتاب‏درمانی، مزایا و محدودیت‏های آن، بیان مراحل اجرای کتاب‏درمانی و هم‌چنین نقش کتابداران در آن است. برای جستجوی مقالات از آبان 1390 شمسی تا مرداد 1392 شمسی با استفاده از کلید واژه‏های «کتاب‏درمانی»، «اطلاع‏درمانی»، «نقش کتابدار در درمان»، «نقش کتابخانه در درمان» در پایگاه‏های SID, Magiran, ISI, Web of Science, Science Direct, Ebsco, Springer, IranMedex, Irandoc, Noormags, Elsevier, MDConsult, Emerald و Proquest جستجو انجام شد. تعداد 180 مدرک به فارسی و انگلیسی بازیابی گردید. پس از بررسی مدارک بازیابی شده، تعداد 40 مدرک انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. جمع‏بندی مرور متون فوق نشان داد که به دلیل افزایش نرخ شیوع بیماری‏های مختلف از یک سو، کمبود متخصصان مجرب از سوی دیگر و گران بودن اغلب خدمات با کیفیت، استفاده از روش کتاب‏درمانی به‏عنوان یک روش ساده، ارزان و در دسترس سودمند است اما بایستی به محدودیت‏های آن نیز توجه لازم را داشت. نقش کتابدار در این روش، نقشی تسهیل‏کننده است و زمانی اجرای کتاب‏درمانی بیش‌ترین تأثیرگذاری را خواهد داشت که یک کتابدار پزشکی یا بالینی به همراه تیم درمان و در کنار پزشک یا روان‌پزشک در اجرای فرایند کتاب‏درمانی مشارکت داشته باشد. واژه ‏های کلیدی: کتاب‏ درمانی؛ کتابداران؛ بیماری‌ها 

کلیدواژه‌ها

• کتاب‏ درمانی
• کتابداران
• بیماری‌ها

عنوان مقاله [English]

Bibliotherapy: Applications, Approaches, Roles

نویسندگان [English]

• Firoozeh Zare Farashbandi ¹
• Sepideh Salimi ²

¹ Assistant professor, Medical Library and Information Sciences, Health Information Technology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² MSc, Medical Library and Information Sciences, Faculty of Information and Management, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Bibliotherapy is one of the inexpensive, available and helpful methods in treatment of diseases and psychology counseling that today is considerate. Bibliotherapy is use of book for treatment and as a supplement method in treatment is used. Depend on opinion of treatment team it can perform individually or in group and attendance or non- attendance. This kind of treatment in addition of its advantages has some limitations. This study is a narrative overview and its aim is review of the history and concepts of bibliotherapy, its application, its advantages and limitations, its stages as well as the role of the librarian in that. For gathering appropriate articles, the key words "bibliotherapy", "information therapy", "the librarian's role in treatment," "the library's role in treatment" are searched in databases SID, Magiran, ISI, Web of Science, Science Direct, Ebsco, Springer, IranMedex, Irandoc, Noormags, Elsevier, MDConsult, Emerald, and Proquest from Aban 1390 till Mordad 1392. After studing the retrieved documents, 40 documents were selected and reviewed. Literature review showed that because of the increase in prevalence rates of various diseases and on the other hand, the shortage of highly qualified professionals and expensive of most quality service, the using bibliotherapy as a simple, cheap and made available is beneficial. But its limitations must also be considerated. A librarian has a facilitator role in bibliotherapy process. When the bibliotherapy will have the greatest effect that a medical or clinical librarian along with treatment team and the physician or psychiatrist to be participated in the process of bibliotherapy. Keywords: Bibliotherapy; Librarians; Disease

کلیدواژه‌ها [English]

• Bibliotherapy
• Librarians
• Disease