فریبا رخش؛ حسن اشرفی ریزی؛ اکبر حسن زاده؛ زهرا قلی زاده؛ فاطمه کمالی
دوره 11، 7 (ویژه‌نامه مدیریت سلامت و فناوری) ، اسفند 1393، ، صفحه 1026-1035
چکیده
مقدمه: کتابخانه‌های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه‌ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می‌کنند ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل ...
بیشتر
مقدمه: کتابخانه‌های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه‌ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می‌کنند ضروری به نظر می‌رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل تحلیل شکاف (لایب کوال) بود. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و نوع مطالعه کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد libQual بود. جامعه‌ی پژوهش، کلیه استفاده‌کنندگان از کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان در سال 1390 خورشیدی بودند و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان302 نفر به دست آمد. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بود. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی تأیید شد و پایایی ابزار با استفاده از alpha Cronbach's مقدار 80 به دست آمد.مقدار80 به دست آمد. روش گردآوری اطلاعات مراجعه حضوری به بیمارستان‌های مذکور بود. تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و تحلیلی (T زوجی، T مستقل، Mann- Whitney، Chi-square) و به وسیله نرم افزار SPPSS و Excel انجام گرفت. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد در بعد تأثیر خدمات کتابخانه‌ها توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار، سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری داشت و شکاف کفایت دربیمارستان غرضی (2/.) و بیمارستان الزهرا (1/0) مثبت بود؛ در حالی که در مؤلفه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان محل توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت اما توزیع میانگین سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار در بیمارستان های مذکور با یکدیگر تفاوت معناداری داشت. در همه بیمارستان ها شکاف کفایت و شکاف برتری منفی است. در مجموع در بیمارستان شریعتی نسبت به سایر بیمارستان‌ها شکاف بیشتر بود. نتیجه‌گیری: در کتابخانه‌های بیمارستانی باید به جنبه کنترل اطلاعات از جمله دسترس پذیر کردن آسان اطلاعات برای استفاده توجه ویژه‌ای شود و شرایط دسترس پذیری به منابع، به ویژه منابع الکترونیکی را، حتی بر بالین بیمار برای کارکنان تشخیصی و درمانی امکان‌پذیر نمایند. واژههای کلیدی: ارزیابی؛ خدمات کتابخانه ای؛ کتابخانه های بیمارستانی.
شهین مجیری؛ فریبا رخش؛ نجمه نه‌روزیان؛ منصوره اردستانی؛ محمد موسوی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، ، صفحه 862-869
چکیده
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت ...
بیشتر
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت کتابداران از محیط رابط نرمافزارهای کتابخانه‌ای شهر اصفهان در سال 1389 انجام گرفت.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع تحلیلی و جامعه‌ی مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه‌های شهر اصفهان (شامل کتابخانه‌های دانشگاههای دولتی، آزاد، پیام نور، نهاد کتابخانه‌های عمومی، شهرداری، علمی-کاربردی و غیر انتفاعی) بود که طبق آمارهای به دست آمده حدود 650 نفر بودند. در این تحقیق از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای سهمیه‌ای استفاده شد که تعداد نمونه 242 نفر تعیین گردید. نرم‌افزارهایی که در این پژوهش مقایسه شدند شامل: نرم‌افزار پیام مشرق، پارس آذرخش، نمایه، نوسا و کاوش بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسش‌نامه‌ی استاندارد (QUIS یاQuestionnaire for user interaction satisfaction) بود که پیش‌تر در پژوهش دیگری روایی و پایایی آن نیز به تأیید رسیده بود و ضریب Cronbach¢s alpha محاسبه شده برای آن و میزان پایایی پرسشنامه 76/0 بود. جهت تحلیل داده‌ها ازآمار توصیفی (درصد و میانگین) و نیز آمار تحلیلی از جمله آزمون‌های ANOVA و همگونی واریانس و از آزمون‌های تعقیبی Dante و Tukey برای تحلیل واریانس‌های ناهمگون در نرم‌افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: کتابداران کاربر نرم‌افزار نوسا از لحاظ وضعیت کلی نرم‌افزار (با میانگین 4)، صفحه نمایش اطلاعات (با میانگین 79/3)، واژگان و پیام‌های رابط کاربر (با میانگین 61/3)، راهنمای رابط کاربر نرم‌افزار (با میانگین 64/3)، قابلیت‌ها و امکانات رابط کاربر (با میانگین 76/3) نسبت به کتابداران کاربر سایر نرمافزارهای مورد بررسی رضایت بیشتری داشتند. رشته‌ی تحصیلی کتابداران (رشته‌ی کتابداری، رشته‌ی غیر کتابداری) تأثیری بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای نداشت. مقطع تحصیلی بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای مؤثر بود. با افزایش سابقه‌ی کار، میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: رضایت کاربران نرم‌افزار نوسا از شش ویژگی مورد مقایسه‌ی نرمافزارهای کتابخانه‌ای در این پژوهش یعنی وضعیت کلی نرم‌افزار، صفحه نمایش اطلاعات، واژگان و پیام‌های رابط کاربر، یادگیری رابط کاربر و راهنمای رابط کاربر در سطح بالاتری نسبت به سایر نرمافزارهای کتابخانه‌ای قرار داشت. پارس آذرخش و کاوش در رتبه‌ی دوم و پیام و نمایه در رتبه‌ی سوم قرار گرفتند. از آن‌جایی که کتابداران بیشترین ساعات کاری خود را با نرم‌افزار کتابخانه‌ای کار می‌کنند، رضایت آن‌ها از سهولت و راحتی یا به عبارت بهتر ارتباط با محیط رابط کار در نرم‌افزار تأثیر زیادی بر موفقیت شرکت‌های طراح نرمافزارهای کتابخانه‌ای دارد. بنابراین بخش پشتیبانی و آموزش این شرکت‌ها باید در جلسات منظم به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت کتابداران از نرمافزارهای کتابخانه‌ای خود بپردازند و از نظرات کتابداران در طراحی‌های خود استفاده نمایند.
شهین مجیری؛ فریبا رخش؛ علیرضا رحیمی
دوره 9، شماره 2 ، خرداد و تیر 1391
چکیده
مقدمه: شاخص‌های ارزیابی پایگاه‌های اطلاعاتی شامل؛ شاخص‌های مدیریتی، فنی، محتوایی و جستجو است و ویژگی‌های جستجو یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مذکور می‌باشد. پژوهش حاضر، ویژگی‌های جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی پیوسته در وب سایت کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از لحاظ درون‌داد و برون‌داد جستجو بر اساس معیارهای بین‌المللی ...
بیشتر
مقدمه: شاخص‌های ارزیابی پایگاه‌های اطلاعاتی شامل؛ شاخص‌های مدیریتی، فنی، محتوایی و جستجو است و ویژگی‌های جستجو یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مذکور می‌باشد. پژوهش حاضر، ویژگی‌های جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی پیوسته در وب سایت کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از لحاظ درون‌داد و برون‌داد جستجو بر اساس معیارهای بین‌المللی را مورد شناسایی قرار داده است. روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر توصیفی- پیمایشی بود که در سال 1387 انجام گرفت. جامعه‌ی پژوهش 7 پایگاه اطلاعاتی پیوسته‌ی موجود در وب سایت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود. در این بررسی ویژگی‌های جستجو از لحاظ درون‌داد و برون‌داد این پایگاه‌ها با استفاده از چک لیست استخراج شده از معیارهای بین‌المللی شامل معیار 12-K Maryland، معیار ارزیابی Ovid، ارزیابی DBMS و ابزار ارزیابی Gulliver بررسی شد. روایی چک لیست به تأیید متخصصین رشته رسید و در نهایت داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار Excel در سطح آمار توصیفی با شاخص‌های درصد و فراوانی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: با مقایسه‌ی مطابقت ویژگی‌های درون‌داد جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی موجود در وب سایت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با معیارهای بین‌المللی، مشخص شد که پایگاه Ovid 100 درصد با معیارهای مورد نظر مطابقت داشت؛ در حالی که پایگاه MD Consult، با 52/51 درصد مطابقت در پایین‌ترین سطح بین پایگاه‌های مورد مطالعه قرار گرفته است. با مقایسه‌ی مطابقت ویژگی‌های برون‌داد جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی موجود در وب سایت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با معیارهای بین‌المللی مشخص شد که پایگاه Ovid 100 درصد با معیارها مطابقت داشته و در بین پایگاه‌های مطالعه شده بالاترین امتیاز را دارد؛ در حالی که پایگاه MD Consult با90/61 درصد مطابقت در پایین‌ترین سطح بین پایگاه‌های مورد مطالعه قرار گرفته است. نتیجه‌گیری: ویژگی‌های جستجوی پایگاه اطلاعاتی Ovid 100 درصد با معیارهای بین‌المللی مطابقت داشت و پایگاه MD Consult با 33/57 درصد انطباق در پایین‌ترین سطح انطباق با معیارهای بین‌المللی قرار دارد. سایر پایگاه‌ها نیز در سطح بالایی قرار دارند که البته می‌توان پس از بررسی سایر ویژگی‌ها مانند فنی، مدیریتی و محتوایی این پایگاه‌ها به تصمیم‌گیری در خصوص اشتراک یا قطع اشتراک آن‌ها پرداخت. واژههای کلیدی: پایگاه‌های اطلاعاتی واقعی (غیر کتاب‌شناختی)؛ استانداردهای مرجع؛ مطالعات ارزشیابی؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
فریبا رخش؛ فریده موحدی
دوره 4، شماره 2 ، مهر 1386
چکیده
چکیده مقدمه: امروزه مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌ها خواهان دسترسی سریع و مستقیم به اطلاعات مورد نیاز خود می‌باشند. بنا بر این کتابداران باید انگیزه‌ها و هدف‌های جستجوی اطلاعات دانشجویان، ماهیت و نوع اطلاعات مورد جستجو و روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در دستیابی به اطلاعات را بشناسند تا راه‌های صحیح ارائه‌ی اطلاعات به مراجعین ...
بیشتر
چکیده مقدمه: امروزه مراجعه‌کنندگان به کتابخانه‌ها خواهان دسترسی سریع و مستقیم به اطلاعات مورد نیاز خود می‌باشند. بنا بر این کتابداران باید انگیزه‌ها و هدف‌های جستجوی اطلاعات دانشجویان، ماهیت و نوع اطلاعات مورد جستجو و روش‌ها و ابزارهای مورد استفاده در دستیابی به اطلاعات را بشناسند تا راه‌های صحیح ارائه‌ی اطلاعات به مراجعین شکل گیرد. هدف از این پژوهش تعیین نیاز اطلاعیابی دانشجویان ترم اول و آخر دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی اصفهان در سال 1385بوده است. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، 94 نفر از دانشجویان ترم اول (54 نفر) و ترم آخر (40 نفر) در مقطع کارشناسی سه رشته‌ی آموزشی دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی اصفهان وارد شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته بود که روایی آن از طریق نظرسنجی از استادان و صاحب‌نظران مربوط و پایایی در حجم نمونه‌ی پایلوت مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش اعتبار پرسشنامه از ضریب Cronbach Alfa استفاده شد و اعتبار پرسشنامه بر اساس حجم Pilot، 88 درصد برآورد گردید تجزیه و تحلیل داده‌های این پژوهش در سطح آمار توصیفی صورت گرفت. یافته‌ها: میزان نیاز اطلاعاتی دانشجویان در ترم‌های مختلف تحصیلی متفاوت بود و دلیل اصلی عدم استفاده‌ی صحیح دانشجویان از منابع کتابخانه، نداشتن آگاهی و آموزش لازم در این زمینه بود. نتیجه‌گیری: آموزش دانشجویان در زمینه‌ی کاربرد منابع الکترونیکی برای دستیابی سریع و بهتر به اطلاعات می‌تواند نیازهای خاص اطلاعاتی ایشان را برآورده ساخته، بر ارتباط میان استادان و کتابداران و گسترش مجموعه‌ی الکترونیکی کتابخانه و سواد اطلاعاتی دانشجویان مؤثر باشد.واژههای کلیدی: بازیابی اطلاعات؛ منابع اطلاعاتی؛ مدیریت اطلاعات؛ دانشجویان
فریبا رخش؛ محمدرضا علی بیک؛ فاطمه حسینی
دوره 3، شماره 1 ، فروردین 1385
چکیده
مقدمه: وب به عنوان یک انقلاب در ارتباطات دانشگاهی و پژوهشی، شیوه ی مبادله ی اطلاعات پژوهشگران را دچار دگرگونی کرده است. منابع مورد استفاده ی پژوهشگر، اطلاعات موثقی را برای پژوهشهای آینده فراهم می آورد و رفتار اطلاع یابی پژوهشگران را در قالب استناد به عنوان یک شاخص برای میزان استفاده از منابع اطلاعاتی نشان می دهد. هدف از این پژوهش بررسی ...
بیشتر
مقدمه: وب به عنوان یک انقلاب در ارتباطات دانشگاهی و پژوهشی، شیوه ی مبادله ی اطلاعات پژوهشگران را دچار دگرگونی کرده است. منابع مورد استفاده ی پژوهشگر، اطلاعات موثقی را برای پژوهشهای آینده فراهم می آورد و رفتار اطلاع یابی پژوهشگران را در قالب استناد به عنوان یک شاخص برای میزان استفاده از منابع اطلاعاتی نشان می دهد. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت استناد به منابع اینترنتی در مقالات مجلات علمی-پژوهشی دانشگاههای علوم پزشکی کشور در سالهای 1379 تا 1381 بوده است. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و نوع مطالعه ی آن توصیفی است به طوری که اطلاعات کتابشناسی 3723 مقاله ی مجلات دانشگاههای علوم پزشکی کشور مربوط به سالهای 1379 تا 1381 از نظر نوع منابع استناد شده و وضعیت مستندات اینترنتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و سوالات مربوط به هر مقاله از نظر تعداد استناد به کتاب، مجله و منابع اینترنتی، دانشگاه مربوطه و نام مجله، در چک لیستی مشخص شد و روایی آن توسط استادان رشته مورد تایید قرار گرفت، سپس با نرم افزار Excel داده ها تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در مقالات مورد بررسی میزان استناد به منابع اینترنتی بسیار پایین بوده به طوری که تنها 1/0 درصد استنادات متعلق به این نوع منابع بود و در طی سالهای 1381-1379 میزان استناد به منابع اینترنتی سیری صعودی را نشان می داد به گونه ای که 29 درصد مدارک مربوط به مکان یاب های جهانی مستند یافت شد و از نظر رعایت استاندار Vancouver در زمینه ی استناد به منابع اینترنتی 59/1 درصد استنادات اینترنتی با استاندارد مزبور مطابقت داشت. نتیجه گیری: میزان استناد به اینترنت در مقالات مجلات دانشگاههای علوم پزشکی کشور بسیار پایین بوده و چیزی در حدود صفر می باشد لذا می توان نتیجه گرفت که پژوهشگران ما از اینترنت استفاده نمی کنند یا به اینترنت استناد نمی دهند. واژه های کلیدی: اینترنت، نشریات ادواری، کتابنامه نویسی، منابع شبکه ی کامپیوتری
