فرحناز صدوقی؛ مسعود صالحی؛ لیلا امیرحاجلو
دوره 10، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 16-25
چکیده
مقدمه: اجرای مدیریت مطلوب دادهها، برای هر کارآزمایی بالینی ضروری است. با این حال ممکن است این مسأله در طول مراحل برنامهریزی و اجرای کارآزمایی بالینی نادیده گرفته و مورد غفلت واقع شود. هدف از انجام این مطالعه، شناسایی وضعیت مدیریت دادههای کارآزماییهای بالینی در مراکز تحقیقاتی از مرحلهی برنامهریزی تا ذخیرهی آن بر اساس ...
بیشتر
مقدمه: اجرای مدیریت مطلوب دادهها، برای هر کارآزمایی بالینی ضروری است. با این حال ممکن است این مسأله در طول مراحل برنامهریزی و اجرای کارآزمایی بالینی نادیده گرفته و مورد غفلت واقع شود. هدف از انجام این مطالعه، شناسایی وضعیت مدیریت دادههای کارآزماییهای بالینی در مراکز تحقیقاتی از مرحلهی برنامهریزی تا ذخیرهی آن بر اساس استاندارد بینالمللی بود.
روش بررسی: مطالعه از نوع توصیفی- تطبیقی و مقطعی بود که در سال 1390 انجام شد. مطالعه کارآزمایی بالینی دارویی که در مراکز تحقیقاتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی انجام شد، جامعهی پژوهش این مطالعه بود. 42 مرکز تحقیقاتی بر اساس امتیاز ارزشیابی وزارت بهداشت به سه گروه قوی، متوسط و ضعیف تقسیم شدند. از هر گروه مراکز تحقیقاتی، 15 کارآزمایی بررسی شد. کلیهی مدارک و مستندات و هر نوع منبعی در رابطه با کارآزماییهای بالینی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمعآوری دادهها، چک لیست شامل 239 سؤال بود که بر اساس استاندارد مدیریت مطلوب دادههای بالینی تدوین شده بود. جهت سنجش روایی محتوای، چک لیست بین ده نفر از متخصصان مربوطه توزیع گردید. برای تحلیل دادههای جمعآوری شده از آزمون های Mann-Whitney U و One-Way ANOVA استفاده شد.
یافتهها: تفاوت معنیدار آماری بین میانگین گروههای مراکز تحقیقاتی قوی، ضعیف و متوسط وجود داشت. همچنین میانگین در دو گروه مراکز قوی و متوسط برای اهداف مربوط به گزارشدهی و کنترل کیفیت دادهها با یکدیگر یکسان بود، اما با مراکز ضعیف تفاوت داشتند. بالاترین میانگین به دست آمده، مربوط به نحوهی گزارشدهی دادهها بود که به ترتیب در مراکز قوی، متوسط و ضعیف 82 درصد، 81 درصد و 75 درصد بوده است. همچنین کمترین میانگین مربوط به کنترل کیفیت دادهها به مقادیر 09/0 درصد، 07/0 درصد و 0 درصد در مراکز قوی، متوسط و ضعیف بوده است.
نتیجهگیری: مدیریت دادههای کارآزماییهای بالینی که توسط مراکز تحقیقاتی انجام شده است در تطابق با استاندارد بینالمللی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبود. بنابراین، ایجاد استانداردهای ملی مدیریت داده با در نظر گرفتن جزئیات فنی، تشکیل کمیتههای نظارت و کنترل کیفیت دادهها و نیز آموزش اصول مدیریت دادهی مطلوب به مجریان و کلیهی همکاران مطالعات کارآزمایی بالینی جهت برآورده کردن انتظارات ملی و بینالمللی و همچنین دستیابی به دادههای با کیفیت و معتبر در ایران ضروری به نظر میرسد.
فرحناز صدوقی؛ فربد عبادی فرد آذر؛ مریم احمدی؛ زکیه پیری
دوره 8، شماره 6 ، بهمن و اسفند 1390، ، صفحه 734-753
چکیده
مقدمه: حافظهی سازمانی به عنوان یکی از ابزارهای اجرای مدیریت دانش شناخته شده است. هدف این پژوهش طراحی مدل حافظهی سازمانی برای بخشهای مدارک پزشکی مراکز آموزشی و درمانی بود.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- کاربردی بود و در سال 1386 انجام گرفت. کارکنان مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز جامعهی ...
بیشتر
مقدمه: حافظهی سازمانی به عنوان یکی از ابزارهای اجرای مدیریت دانش شناخته شده است. هدف این پژوهش طراحی مدل حافظهی سازمانی برای بخشهای مدارک پزشکی مراکز آموزشی و درمانی بود.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی- کاربردی بود و در سال 1386 انجام گرفت. کارکنان مراکز آموزشی و درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز جامعهی پژوهش را تشکیل میدادند. شناسایی فرایندها و شناسایی دانشهای مورد نیاز فعالیتهای بخش مدارک پزشکی از طریق پرسشنامه و مصاحبه انجام گرفت. بر اساس نیازسنجی انجام شده و بررسی مدلها، الگوی پیشنهادی تهیه و سپس از طریق آزمون دلفی در معرض قضاوت متخصصان مدارک پزشکی قرار گرفت. از روشهای آمار توصیفی برای تحلیل دادهها استفاده شد.یافتهها: کارکنان بخش مدارک پزشکی معتقد بودند در صورت وجود دانش و اطلاعات لازم عملکرد بهتری خواهند داشت(85 درصد). آنان وجود حافظهی سازمانی را ضروری میدانستند (98 درصد) و بروز اشتباهات، کندی کار، بینظمی، نارضایتی و سردرگمی مشتریان را از مشکلات مربوط به جابهجایی کارکنان بر شمردند (86 درصد). اکثریت (80 درصد) مدلهای ارایه شده برای حافظهی سازمانی وظیفه- محور بودند .الگوی نهایی حافظهی سازمانی در این پژوهش، به صورت یک سیستم در نظر گرفته شد و دروندادها و فرایندهای آن مشخص گردید؛ نتایج مورد انتظار سیستم نیز به عنوان بروندادها ارایه شدند.نتیجهگیری: یک سیستم حافظهی سازمانی که دانش سازمانی را به وظایف کاری مربوط نماید، از ضروریات یک بخش مدارک پزشکی است و میتواند باعث بهرهوری و یادگیری سازمانی شود. در این پژوهش، مجموعهی مؤلفهها و موجودیتهای الزامی یک سیستم حافظهی سازمانی فعالیت- محور به عنوان ابزاری برای اجرای مدیریت دانش در بخشهای مدارک پزشکی ارایه شده است.
مریم احمدی؛ فرحناز صدوقی؛ محمود گوهری؛ فاطمه رنگرز جدی
دوره 8، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1390
چکیده
مقدمه: پروندهی سلامت فردی، پروندهای فرد مدار است، که جهت دسترسی افراد به اطلاعات سلامت خود طرحریزی شده است و با ارایهی اطلاعات و استفاده از سایر وسایل حمایتی مانند پایگاههای دانش به افراد کمک میکند تا نقش فعالتری در سلامت خود داشته باشند. به دلیل این که پزشکان و پرستاران نقش اساسی در تکمیل، ارایه، آموزش و استفاده از آن ...
بیشتر
مقدمه: پروندهی سلامت فردی، پروندهای فرد مدار است، که جهت دسترسی افراد به اطلاعات سلامت خود طرحریزی شده است و با ارایهی اطلاعات و استفاده از سایر وسایل حمایتی مانند پایگاههای دانش به افراد کمک میکند تا نقش فعالتری در سلامت خود داشته باشند. به دلیل این که پزشکان و پرستاران نقش اساسی در تکمیل، ارایه، آموزش و استفاده از آن را دارند، پژوهشی به منظور بررسی پروندهی سلامت فردی از دیدگاه پزشکان و پرستاران صورت پذیرفت.روش بررسی: پژوهشی توصیفی– مقطعی بر روی 120 نفر پزشک و 250 نفر پرستار انجام شد، که به صورت تصادفی از بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی کاشان در سال 1387 انتخاب شده بودند. گردآوری دادهها با پرسشنامهی محقق ساخته، دارای پایایی (Spearman-Brown 82/0 = r) و روایی (صوری و محتوایی) در دو قسمت اطلاعات زمینهای (سطح تحصیلات، سن، جنسیت) و سؤالات اهداف در قالب جوابهای بلی، خیر و چهار گزینهای انجام شد و با آمار توصیفی و توسط نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.یافتهها: 8/93 درصد وجود یک پروندهی سلامت فردی و 6/88 درصد وجود قالب منسجمی برای آن را ضروری میدانند. 1/58 درصد مهمترین استفاده آن را ارایهی اطلاعات به همه ارایه دهندگان مراقبت و 2/39 درصد حافظههای قابل انتقال را بهترین شکل آن ذکر کردند. 7/85 درصد مزایای آن را آگاهی بیماران از زمان ویزیت، 6/67 درصد بیشترین عیب آن را درک نادرست بیمار از اطلاعات خود و 7/49 درصد علت عدم تهیهی پروندهی سلامت فردی را عدم آگاهی افراد نسبت به مزایای آن ذکر نمودند.نتیجهگیری: پروندهی سلامت فردی از نظر جامعهی پژوهشی ضروری میباشد. مسایل و نگرانیهای مربوط به درک نادرست بیمار از اطلاعات، مسایل محرمانگی و امنیتی بایستی به نحو مقتضی برطرف گردد. ارایهی این پرونده از طرف وزارت بهداشت با همکاری بخش خصوصی و سازمانهای بیمه توصیه میگردد.واژههای کلیدی: دسترسی به اطلاعات، پروندهی سلامت فردی، مراقبت بیمار مدار، تکنولوژی اطلاعات.
فاطمه رنگرز جدی؛ مریم احمدی؛ فرحناز صدوقی؛ محمودرضا گوهری
دوره 7، شماره 2 ، تیر 1389
چکیده
مقدمه: از دادههای گواهی فوت به عنوان اساسی برای انجام مطالعات اپیدمیولوژی و برنامههای بهداشتی استفاده میشود که متأسفانه در کشور ما منطبق بر استانداردهای بینالمللی تکمیل نمیگردد. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف تعیین میزان دقت و صحت دادههای گواهیهای فوت بیماران متوفی بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال 1385 صورت ...
بیشتر
مقدمه: از دادههای گواهی فوت به عنوان اساسی برای انجام مطالعات اپیدمیولوژی و برنامههای بهداشتی استفاده میشود که متأسفانه در کشور ما منطبق بر استانداردهای بینالمللی تکمیل نمیگردد. با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف تعیین میزان دقت و صحت دادههای گواهیهای فوت بیماران متوفی بیمارستان شهید بهشتی کاشان در سال 1385 صورت پذیرفت.روش بررسی: این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی– مقطعی بوده است که بر روی کلیهی گواهیهای فوت صادر شده در سال 1385 (689 بیمار متوفی) بیمارستان شهید بهشتی کاشان با استفاده از 4 نوع چک لیست با روایی صوری و محتوی شامل، چک لیست دقت مشخصات عمومی، چک لیست صحت مشخصات عمومی، چک لیست دقت علت فوت، چک لیست صحت علت فوت انجام شده است. پس از تکمیل چک لیستها، دادهها در جداول دستهبندی شد و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: با توجه به مشخصات عمومی، 301 گواهی (60 درصد) دقت و 389 گواهی (5/77 درصد) صحت داشت. از دادههای علت فوت، 291 (3/62 درصد) گواهی بزرگسالان و 18 (4/51 درصد) گواهی نوزادان دارای دقت بود و 328 (3/70 درصد) گواهی بزرگسالان و 19 (3/54 درصد) گواهی نوزادان دارای صحت بود. مشخصات عمومی 88 (5/17 درصد) گواهی بزرگسالان و 15 (9/42 درصد) گواهی نوزادان و علت فوت 83 (8/17 درصد) گواهی بزرگسالان و 15 (9/42 درصد) گواهی نوزادان تکمیل نشده بود. 309 گواهی (2/66 درصد) بزرگسالان و 21 گواهی (60 درصد) نوزادان توالی صحیح داشت.نتیجهگیری: آموزش بیشتر پزشکان جهت تولید دادههای با کیفیت، تأکید بر شناخت کافی از بیماری متوفی با مطالعهی دقیق پرونده پزشکی، انجام اتوپسی در موارد مورد نیاز، راهاندازی واحد پزشکی قانونی در بیمارستان پیشنهاد میگردد.واژههای کلیدی: مرگ و میر بیمارستانی؛ کنترل فرمها و مدارک؛ بیمارستانها.
مهرداد فرزندیپور؛ مریم احمدی؛ فرحناز صدوقی؛ ایرج کریمی
دوره 5، شماره 2 ، مهر 1387
چکیده
مقدمه: در جهان معاصر، ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت یکی از اولویتهای بسیاری از کشورهاست. با شروع نگهداری اطلاعات کلینیکی در سیستمهای کامپیوتری، باید پیشبینیهای لازم به منظور جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات پزشکی بیماران به عمل آید. سوال اساسی این است که اصول مناسب برای حفظ محرمانگی اطلاعات سلامت کدامند؟ روش بررسی مطالعه ...
بیشتر
مقدمه: در جهان معاصر، ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت یکی از اولویتهای بسیاری از کشورهاست. با شروع نگهداری اطلاعات کلینیکی در سیستمهای کامپیوتری، باید پیشبینیهای لازم به منظور جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به اطلاعات پزشکی بیماران به عمل آید. سوال اساسی این است که اصول مناسب برای حفظ محرمانگی اطلاعات سلامت کدامند؟ روش بررسی مطالعه به روش توصیفی در سال 1386 در خصوص اصول محرمانگی اطلاعات بیماران در پروندهی الکترونیک سلامت در پنج محور شرایط جمعآوری، اصول استفاده، اصول افشاء، اصول دسترسی فرد و مسؤولیت متولی اطلاعات سلامت در کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شد. ابزار گردآوری دادهها، مقالات، کتب، مجلات و سایتهای معتبر اینترنتی انگلستانی زبان بود. سپس دادهها گردآوری و جداول مقایسهای لازم تهیه و نقاط ضعف و قوت هر یک بررسی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها: هر سه کشور منتخب بر جمعآوری، استفاده و افشای اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت با رضایت فرد و یا طبق قانون، تأکید دارند. دو کشور استرالیا و کانادا در خصوص دسترسی خود فرد به اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت محدودیتهایی ایجاد کردهاند و کشور انگلستان دسترسی فرد به اطلاعات را بر پایهی نیاز به دانستن، به طور کلی مجاز شمرده است. همچنین یکی از مسؤولیتهای متولی اطلاعات را در دسترس قراردادن سیاستها و اقدامات محرمانگی اطلاعات برای عموم بیان کردهاند. کشور ایران در این زمینه، اصول مدون و مصوبی ندارد. نتیجهگیری: اصول محرمانگی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت در دو کشور استرالیا و کانادا از جامعیت بیشتری برخوردار است. کشور ایران فاقد اصولی در این زمینه است و با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص طراحی پروندهی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، استفاده از تجربیات سایر کشورها و تنظیم و تصویب اصولی در این خصوص، با توجه به شرایط بومی کشورمان، توصیه میشود. واژههای کلیدی: محرمانگی , پرونده های پزشکی , الکترونیک , پزشکی , سیستم پرونده های پزشکی , کامپیوتری کردن
مهرداد فرزندی پور؛ فرحناز صدوقی؛ مریم احمدی؛ ایرج کریمی
دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1386
چکیده
مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فنآوریهای نوین برای بهرهبرداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فنآوریهای اطلاعات برای جمعآوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بیسابقه، نگرانیهای قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا ...
بیشتر
مقدمه: امروزه افزایش روزافزون تولید اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان، موجب به کارگیری فنآوریهای نوین برای بهرهبرداری مناسب از اطلاعات از جمله ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت شده است. ظرفیت روبه رشد فنآوریهای اطلاعات برای جمعآوری، ذخیره و انتقال اطلاعات در مقادیر بیسابقه، نگرانیهای قابل درکی برای بیماران ایجاد کرده زیرا پروندهی کامپیوتری از محلهای متعددی قابل دسترس است و نقص امنیتی آن میتواند منجر به افشای صدها یا هزاران پرونده شود. حال با توجه به حرکت کشور به سمت ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت، سؤال اساسی این است که آیا الزامات امنیتی آن توسط متولیان امر مورد توجه قرار گرفته است؟روش بررسی: مطالعه به روش توصیفی – تطبیقی در سال 86 در خصوص الزامات امنیتی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت کشورهای استرالیا، کانادا، انگلستان و ایران انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها چک لیست و منابع اطلاعاتی شامل: مقالات، کتب و مجلات به روش مطالعهی متون از کتابخانهها و سایتهای معتبر انگلیسی زبان مربوط به سالهای 1995 تا 2006 بوده است. سپس دادههای گردآوری شده جدول بندی، مورد مقایسه قرار گرفتند و توصیف شدند.یافتهها: کشورهای مورد مطالعه الزاماتی را در خصوص امنیتی پروندهی الکترونیک سلامت، شامل تشکیلات امنیتی اطلاعات، امنیتی طبقهبندی و کنترل امکانات، ایمنی منابع انسانی، ایمنی مدیریت ارتباطات و عملیات و ایمنی کنترل دسترسی به اطلاعات پیشبینی کرده و به کار میبرند اما کشور ما فاقد الزاماتی در خصوص امنیتی پروندهی الکترونیک سلامت است. نتیجهگیری: ایمنی اطلاعات پروندهی الکترونیک سلامت یکی از ضروریات ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت است و کشور ما فاقد الزاماتی در این زمینه میباشد. با توجه به رویکرد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص ایجاد پروندهی الکترونیک سلامت برای هر ایرانی، تهیه و تدوین این الزامات توسط متولیان امر با استفاده از تجربیات سایر کشورها توصیه میشود.واژههای کلیدی: راز داری؛ الکترونیک در پزشکی؛ الکترونیک؛ مدارک پزشکی؛ نظامهای کامپیوتری مدارک پزشکی
خلیل کیمیا فر؛ غلامرضا مرادی؛ فرحناز صدوقی؛ معصومه سرباز
دوره 4، شماره 1 ، فروردین 1386
چکیده
مقدمه: کاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی کسانی هستند که در تمام ساعات کار روزانهی خود از سیستم استفاده میکنند و نقاط ضعف و قوت سیستم را به خوبی لمس مینمایند. شناخت دیدگاه کاربران نسبت به کیفیت اطلاعات سیستم بسیار مهم بوده و در توسعه و تکامل سیستم بسیار مؤثر می باشد. این مطالعه با هدف تعیین دیدگاه کاربران نسبت به کیفیت اطلاعات سیستم ...
بیشتر
مقدمه: کاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی کسانی هستند که در تمام ساعات کار روزانهی خود از سیستم استفاده میکنند و نقاط ضعف و قوت سیستم را به خوبی لمس مینمایند. شناخت دیدگاه کاربران نسبت به کیفیت اطلاعات سیستم بسیار مهم بوده و در توسعه و تکامل سیستم بسیار مؤثر می باشد. این مطالعه با هدف تعیین دیدگاه کاربران نسبت به کیفیت اطلاعات سیستم اطلاعات بیمارستانی در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی بوده که به روش توصیفی انجام شد. برای انتخاب نمونه از روش نمونهگیری در دسترس استفاده شد و گردآوری دادهها با استفاده از پرسشنامهای چهار قسمتی شامل ویژگیهای کیفیت اطلاعات، علل پایین بودن کیفیت اطلاعات، در دسترس بودن اطلاعات و حمایت از تصمیمگیری انجام گرفت. پس از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه، تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی و نرمافزار SPSS صورت گرفت. یافتهها: یافتهها نشان داد که 7/47 درصد از کاربران نسبت به قابلیت سیستم اطلاعات بیمارستانی در کمک به تصمیمگیری ناراضی بودند. به طور کلی 2/53 درصد از کاربران نسبت به کیفیت اطلاعات سیستم اطلاعات بیمارستانی تا حدی رضایت داشتند. نتیجهگیری: با توجه به مشکلاتی از جمله نامناسب بودن کیفیت اطلاعات سیستم و عدم تطبیق آن با نیازهای کاربران بنابراین لازم است که سیستم اطلاعات بیمارستانی مورد بازنگری و تجدید نظر قرار گیرد. واژههای کلیدی: بیمارستانهای آموزشی؛ نظامهای اطلاعات بیمارستانی؛ نظامهای کامپیوتری؛ نظامهای اطلاعرسانی