رسول نوری؛ زهرا حکیمی؛ اعظم مجیدفرد؛ پیام کبیری؛ فرزانه امین پور
دوره 7، شماره 4 ، دی 1389
چکیده
مقدمه: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت‌ها و محدودیت‌های انسان در رابطه با شیوهی کار با رایانه است. همچنین اصول ارگونومی ویژه‌ای وجود دارد که دانستن و عمل به آن‌ها برای کاربران رایانه ضروری است. با توجه به این که کتابداران به دلیل استفاده از رایانه در فرآیندهای کاری کتابخانه از جمله افرادی ...
بیشتر
مقدمه: ارگونومی علم اصلاح و بهسازی محیط کار، شغل و تجهیزات و تطابق آن با قابلیت‌ها و محدودیت‌های انسان در رابطه با شیوهی کار با رایانه است. همچنین اصول ارگونومی ویژه‌ای وجود دارد که دانستن و عمل به آن‌ها برای کاربران رایانه ضروری است. با توجه به این که کتابداران به دلیل استفاده از رایانه در فرآیندهای کاری کتابخانه از جمله افرادی هستند که در معرض عوارض کار با رایانه قرار دارند، پژوهش حاضر در صدد بود تا آگاهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در رابطه با اصول ارگونومی کار با رایانه را مورد سنجش قرار دهد.روش بررسی: مطالعهی حاضر یک پیمایش توصیفی- تحلیلی بود که به صورت مقطعی انجام شد. جامعهی این پژوهش شامل تمامی کتابدارانی بود که در زمان انجام مطالعه (آبان 1378) در یکی از کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مشغول به فعالیت بودند (77 نفر). داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامهی آگاهی‌سنج محقق ساختهی 28 سؤالی جمع‌آوری گردید که روایی محتوایی آن بررسی و تأیید شد. داده‌ها به وسیلهی آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و تحلیلی با کمک آزمون‌های آماری t و ANOVA و با سطح معنی‌داری 05/0 با کمک نرم‌افزار آماری 15SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در مجموع 57 نفر وارد مطالعه شدند که از این تعداد، 6/31 درصد (18 نفر) مرد و 4/68 درصد (39 نفر) زن بودند. حداقل نمره از 18 برابر صفر و حداکثر 17 بود. میانگین نمرهی پاسخ صحیح به سؤالات پرسشنامه 45/4 ± 65/5 از حداکثر 18 گزارش شد. بین نمرهی کل پرسشنامه و متغیرهای جنس، سطح تحصیلات، نوع تحصیلات، وضعیت استخدام، گذراندن دورهی آموزشی برای استفادهی صحیح از رایانه، تعداد ساعات کار استفاده از رایانه در روز ارتباط معنی‌دار آماری وجود نداشت ولی بین نمرهی کل پرسشنامه و سابقهی مطالعه در مورد استفادهی صحیح از رایانه، ارتباط معنی‌داری گزارش شد. میانگین نمرهی افراد دارای سابقهی مطالعه در این زمینه 1/1 ± 54/7 و میانگین گروه فاقد مطالعهی قبلی در این مورد 52/0 ± 27/4 به دست آمد (01/0 < P).نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های این پژوهش، آگاهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اصول ارگونومی کار با رایانه اندک بود. این بی‌‌توجهی به شیوهی استفاده از رایانه برای کتابداران که در طول روز مدت زیادی از رایانه استفاده می‌کنند خطرات جدی و غیر قابل برگشت برای سلامتی آنان را رقم خواهد زد. به تبع آن سازمان مربوطه نیز هزینه‌های سنگینی مربوط به کاهش بهره‌وری کارکنان آسیب دیده و جبران خسارت آنان را متحمل خواهد شد. از این رو توصیه می‌شود نهادهایی چون آموزش کارکنان دانشگاه، انجمن کتابداری و دیگر نهادهایی که وظیفهی آموزش کتابداران را بر عهده دارند، هر چه سریعتر از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی، تهیه بروشورها، برگزاری همایش‌ها و سایر اقدام‌هایی از این دست، جهت ارتقای سطح آگاهی کتابداران از مسایل ارگونومی کار با رایانه اقدام کنند و کتابداران نیز در این زمینه حساسیت و مطالعات خود را گسترش دهند.واژه‌های کلیدی: مهندسی محیط کار انسان؛ بهداشت شغلی؛ آگاهی؛ کتابداران؛ دانشگاه‌ها.
