محمد حسین طحاری مهرجردی؛ حمید بابایی میبدی؛ علی مروتی شریفآبادی
دوره 9، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1391
چکیده
مقدمه: امروزه، خدمات بهداشتی و درمانی در هر جامعه زمینهساز سلامت جسمی و روانی افراد و پیش نیاز توسعهی پایدار است. البته لازمهی این زمینه، در دسترس بودن متوازن و متعادل امکانات و تجهیزات بخش بهداشت و درمان در نواحی مختلف جغرافیایی میباشد. مطالعهی حاضر به شناسایی وضعیت توسعه یافتگی و رتبهبندی استانهای کشور از لحاظ دسترسی ...
بیشتر
مقدمه: امروزه، خدمات بهداشتی و درمانی در هر جامعه زمینهساز سلامت جسمی و روانی افراد و پیش نیاز توسعهی پایدار است. البته لازمهی این زمینه، در دسترس بودن متوازن و متعادل امکانات و تجهیزات بخش بهداشت و درمان در نواحی مختلف جغرافیایی میباشد. مطالعهی حاضر به شناسایی وضعیت توسعه یافتگی و رتبهبندی استانهای کشور از لحاظ دسترسی به شاخصهای بخش بهداشت و درمان پرداخته است. روش بررسی: این پژوهش، از نظر هدف، از نوع پژوهشهای کاربردی و از نظر ماهیتی، از نوع پیمایشی- توصیفی و از نظر زمان، تکمقطعی محسوب میگردد. جامعهی آماری تحقیق کلیهی استانهای کشور در سال 1387 مشتمل بر 30 استان بودند. ابزار جمعآوری اطلاعات برای تهیهی پیشینه و ادبیات نظری این تحقیق، مستندات کتابخانهای و اینترنتی بود و از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مرکز آمار ایران به عنوان مراجع رسمی اطلاعات کشور در این زمینه، برای جمعآوری دادههای مربوط استفاده شد. در این مطالعه، از تکنیک تاکسونومی به منظور تعیین درجهی توسعه یافتگی استانهای کشور در این بخش، از تکنیک آنتروپی شانون به منظور تعیین اوزان شاخصها و از تکنیک تاپسیس به منظور رتبهبندی استانهای کشور از لحاظ دسترسی به شاخصهای بخش بهداشت و درمان استفاده شده است. یافتهها: نتایج تکنیک تاکسونومی حاکی از آن است که از 30 استان کشور در این بخش، تعداد 12 استان توسعه یافته، 9 استان نیمه توسعه یافته و 9 استان دیگر توسعه نیافته تلقی میشوند. شاخص نسبت تعداد داروساز به جمعیت استانها به عنوان مهمترین شاخص از سوی تکنیک آنتروپی شانون معرفی شد. همچنین نتایج تکنیک تاپسیس نشان داد که از لحاظ دسترسی به شاخصهای بخش بهداشت و درمان، استان سمنان رتبهی اول و استان سیستان و بلوچستان رتبهی سیام را دارد. نتیجهگیری: بنابراین به برنامهریزان و مسؤولان مربوط پیشنهاد میشود در برنامهریزی منطقهای و تخصیص بودجه در این زمینه، جهت رفع و یا کاهش نابرابری بین استانهای کشور، اولویتها را با توجه به درجهی توسعه یافتگی استانهای کشور و میزان برخورداری استانهای کشور از این شاخصها تعیین نمایند. واژههای کلیدی: استانها؛ ایران؛ شاخصهای بهداشت و تندرستی؛ تکنیکها؛ تاکسونومی؛ آنتروپی شانون؛ تاپسیس.