مدیریت اطلاعات سلامت
وحید نخ زری مقدم؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
این مقاله به معرفی اصطلاح جدیدی در حوزه اطلاع یابی سلامت و ارتباطات سلامت به نام پیگیری اخبار ناخوشایند می پردازد و سعی دارد تا با اشاره به اثرات آن بر سلامت فرد و جامعه، نظر دست اندرکاران حوزه سلامت را به این موضوع جلب نماید.افراد در زندگی خود با طیف وسیعی از اخبار مواجه هستند که برخی از آن‌ها محتوای منفی و ناخوشایند دارند (1). معمولاً ...
بیشتر
این مقاله به معرفی اصطلاح جدیدی در حوزه اطلاع یابی سلامت و ارتباطات سلامت به نام پیگیری اخبار ناخوشایند می پردازد و سعی دارد تا با اشاره به اثرات آن بر سلامت فرد و جامعه، نظر دست اندرکاران حوزه سلامت را به این موضوع جلب نماید.افراد در زندگی خود با طیف وسیعی از اخبار مواجه هستند که برخی از آن‌ها محتوای منفی و ناخوشایند دارند (1). معمولاً افراد جستجوی اطلاعات را به عنوان راهکاری برای مقابله با موقعیت‌های چالش‌برانگیز در نظر می‌گیرند. از سوی دیگر، کنار آمدن و انطباق با اطلاعات ناخوشایند هم می‌تواند یک رفتار مقابله‌ای باشد؛ زیرا به افراد در مورد خطرات موجود هشدار می‌دهد و آن‌ها را برای تهدیدهای مشابه در آینده آماده می‌سازد (2). یکی از چالش‌های جدید حوزه سلامت، وجود، گرایش و تمایل بعضی از افراد به "پیگیری اخبار ناخوشایند" (Doom Scrolling or Doom surfing) است که که دلایل متنوعی دارد و می‌تواند حوزه‌های مختلف سلامت را دربرگیرد. برخی از این دلایل عبارتند از: استفاده غیرفعال از رسانه‌های اجتماعی، عادت به استفاده از رسانه‌ها، اضطراب، خودکنترلی ضعیف و برخی دیگر از ویژگی‌های شخصیتی افراد. همچنین احتمال انجام "پیگیری اخبار ناخوشایند" در مردان، بزرگسالان جوانتر و افراد سیاسی بیشتر است. در مجموع، چنین به نظر می‌رسد که پیگیری چنین اخباری برای این قبیل افراد از جذابیت خاصی برخوردار است. (3).
احسان گرایی؛ پیمان ادیبی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
مقدمه: سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارش است که منجر به اختلال در عملکرد روده‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن سال انتشار مآخذ مهم‌ترین آثار تاریخی این بیماری با استفاده از روش طیف‌سنجی انجام گردید.روش بررسی: روش این مطالعه، طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ بود. داده‌ها از پایگاه Web of ...
بیشتر
مقدمه: سندرم روده تحریک‌پذیر (Irritable Bowel Syndrome یا IBS)، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارش است که منجر به اختلال در عملکرد روده‌ها می‌شود. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن سال انتشار مآخذ مهم‌ترین آثار تاریخی این بیماری با استفاده از روش طیف‌سنجی انجام گردید.روش بررسی: روش این مطالعه، طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ بود. داده‌ها از پایگاه Web of Science و با جستجوی عبارت IBS در فیلد موضوع جمع‌آوری شد. 13841 مدرک و 320218 استناد بازیابی گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: مآخذ موجود در مدارک حوزه IBS در چهار دوره زمانی سال‌های 1950-1900، 1975-1951، 2000-1976 و 2001 تا 2015 توزیع گردید. اولین گروه مقالات پراستناد بر معرفی IBS، روش‌های تشخیص و علل احتمالی آن و گروه دوم بر جنبه‌های پاتوفیزیولوژیک و فیزیولوژیک این بیماری تمرکز داشت. گروه بعدی به جنبه‌های دیگر IBS شامل اپیدمیولوژی، دارو، هزینه‌های مالی و عوامل فیزیولوژیک و بالینی پرداخته بود. تعداد استنادات زیاد گروه چهارم، به دلیل انتشار مقالات مروری متعدد در مورد این بیماری و ماهیت استنادگیری این نوع مقالات می‌باشد.نتیجه‌گیری: مقالات نسبت به سایر منابع علمی، بیشترین تأثیرگذاری را در شکل‌گیری خاستگاه تاریخی مباحث حوزه IBS دارند و منابع پراستناد این حوزه، تابعی از سیر تاریخی آن بیماری بوده‌اند.
راضیه فرشید؛ فرامرز سهیلی؛ حامد غلامی؛ احسان گرایی
چکیده
مقدمه: مطالعات علم‌سنجی، یکی از کارامدترین روش‌های ارزشیابی علمی در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر به شمار می‌رود. همچنین، خوشهبندی سلسله مراتبی، ابزار سودمندی در ارایه تصویری از پژوهش‌های یک قلمرو و درک ساختار دانشی آن می‌باشد. از این‌رو، مطالعه حاضر با هدف واکاوی ساختار فکری تحقیقات در حوزه سرطان معده انجام شد.روش بررسی: این تحقیق ...
بیشتر
مقدمه: مطالعات علم‌سنجی، یکی از کارامدترین روش‌های ارزشیابی علمی در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر به شمار می‌رود. همچنین، خوشهبندی سلسله مراتبی، ابزار سودمندی در ارایه تصویری از پژوهش‌های یک قلمرو و درک ساختار دانشی آن می‌باشد. از این‌رو، مطالعه حاضر با هدف واکاوی ساختار فکری تحقیقات در حوزه سرطان معده انجام شد.روش بررسی: این تحقیق با رویکرد تحلیلی و به روش تحلیل هم‌رخدادی واژگان و خوشهبندی سلسله مراتبی که از جمله روش‌های علم‌سنجی می‌باشد، انجام گردید. جامعه پژوهش شامل کلید واژه‌های مقالات نمایه شده در پایگاه Web of Science در زمینه سرطان معده بین سال‌های 1997 تا 2019 بود. بدین ترتیب، 58709 رکورد نمایه شده در پایگاه مذکور شامل 207625 کلید واژه استخراج گردید. داده‌ها با استفاده از نمودار راهبردی و نمودار دندروگرام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: یافته‌های مربوط به خوشهبندی سلسله مراتبی به روش Ward، منجر به شکل‌گیری چهار خوشه «Cell signsling in cancer, Oncogenes and cancer, Roll of cell cycle and check points in cancer, Reasons and diagnosis» در این قلمرو شد. خوشه دوم (Oncogenes and cancer) دارای بیشترین مرکزیت و خوشه اول (Cell signsling in cancer) دارای کمترین مرکزیت در میان خوشه‌های مختلف بود. همچنین، خوشه اول (Cell signsling in cancer) بیشترین تراکم و خوشه دوم (Oncogenes and cancer) کمترین تراکم را در میان دیگر خوشه‌ها به خود اختصاص داد.نتیجه‌گیری: خوشهبندی سلسله مراتبی توانایی ارایه تصویر روشنی از ساختار علمی مطالعات قلمرو‌‌ی سرطان معده را دارد. نتایج به دست آمده از تحلیل مقالات حوزه سرطان، منجر به شناخت قلمروهای نوظهور و توسعه نیافته است که مبنایی علمی برای محققان و سیاست‌گذاری‌های آینده می‌باشد.
صبا سیامکی؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
دوره 13، شماره 5 ، دی 1395، ، صفحه 341-346
چکیده
مقدمه: شبکه اجتماعی RG (ResearchGate) یکی از نخستین شبکه‌های اجتماعی می‌باشد که با هدف افزایش همکاری میان پژوهشگران و برقراری ارتباط بین آن‌ها و خوانندگان آثارشان راه‌اندازی شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان حضور پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این شبکه اجتماعی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به صورت پیمایشی و با رویکرد علم‌سنجی ...
بیشتر
مقدمه: شبکه اجتماعی RG (ResearchGate) یکی از نخستین شبکه‌های اجتماعی می‌باشد که با هدف افزایش همکاری میان پژوهشگران و برقراری ارتباط بین آن‌ها و خوانندگان آثارشان راه‌اندازی شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان حضور پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این شبکه اجتماعی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به صورت پیمایشی و با رویکرد علم‌سنجی و با استفاده از روش آلتمتریکس صورت گرفت. داده‌های مربوط به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و پژوهشگران آن، از طریق شبکه اجتماعی RG در بهمن سال 1394 بارگذاری گردید. سپس داده‌ها وارد نرم‌افزار Excel شد و در نهایت داده‌ها بر اساس شاخص‌های نمره RG، کل انتشارات، اثرگذاری کل، بارگذاری‌ها و بازدیدها و آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: 947 نفر از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در شبکه RG عضویت داشتند که در مجموع، 2984 اثر علمی خود را در این شبکه بارگذاری کرده بودند. دانشکده پزشکی با داشتن 659 پژوهشگر فعال و بارگذاری 200 اثر علمی، پرکارترین دانشکده و گروه کودکان با 237 عضو، فعال‌ترین گروه آموزشی از نظر تعداد پژوهشگر بود. پژوهشگران کشورهای ایالات متحده آمریکا، ایران و چین بالاترین تعداد بازدید را داشتند و همچنین، بیشترین فراوانی بارگذاری تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در شبکه RG را به خود اختصاص دادند.نتیجه‌گیری: با توجه به تعداد بالای پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به عنوان یکی از دانشگاه‌های مادر کشور، این آمار میزان حضور پژوهشگران تا حدودی پایین است و این امر می‌تواند نشان دهنده بهره‌گیری به نسبت محدود از قابلیت‌های شبکه اجتماعی RG باشد.
فیروزه زارع فراشبندی؛ پرستو پارسایی محمدی؛ احسان گرایی؛ مرتضی امرایی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، ، صفحه 632-645
چکیده
مقدمه: ارزیابی‌های کمی از معیارهای مناسب جهت تأیید یا رد انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه‌ها به شمار می‌روند. از طریق این ارزیابی‌ها می‌توان تناسب بین منابع انتخاب شده با نیازهای جامعه‌ی استفاده کننده‌ی کتابخانه را با توجه به میزان استفاده‌ی آنان از منابع بررسی نمود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین هزینه- سودمندی کتاب‌های فارسی مربوط ...
بیشتر
مقدمه: ارزیابی‌های کمی از معیارهای مناسب جهت تأیید یا رد انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه‌ها به شمار می‌روند. از طریق این ارزیابی‌ها می‌توان تناسب بین منابع انتخاب شده با نیازهای جامعه‌ی استفاده کننده‌ی کتابخانه را با توجه به میزان استفاده‌ی آنان از منابع بررسی نمود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین هزینه- سودمندی کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی در دانشگاه علوم پزشکی اهواز بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود که پس از توصیف و بررسی وضعیت موجود، به ارزیابی کمی استفاده از کتاب‌های مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی موجود در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و تحلیل هزینه- سودمندی آن‌ها پرداخته شد. جامعه‌ی آماری را کلیه‌ی کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌های دانشگاه مورد نظر تشکیل می‌داد (109 عنوان و 508 نسخه). ابزار جمع‌آوری داده‌ها، سیاهه‌ی محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن توسط متخصصان کتابداری تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار کتابخانه‌ای جمع‌آوری شدند. آمار مورد استفاده، آمار توصیفی و استفاده از فرمول هزینه- سودمندی بود.
یافته‌ها: میانگین هزینه‌ی تمام شده برای هر بار استفاده از کتاب‌های مورد بررسی 4589 ریال بود که هزینه‌ی به نسبت زیادی به حساب می‌آید. کمترین هزینه (2913 ریال) برای هر بار استفاده، به کتاب‌های دارای سال نشر 1381 و بیشترین هزینه (31413 ریال) نیز به کتاب‌های منتشر شده در سال 1384 اختصاص داشت. هزینه- سودمندی کتاب‌ها بر حسب موضوع نشان داد که کمترین هزینه- سودمندی مربوط به کتاب‌های مربوط به مجموعه‌سازی کتابخانه‌ها می‌باشد (755 ریال) و پس از آن به ترتیب موضوعات مرجع‌شناسی (2777 ریال)، مدیریت کتابخانه (2877 ریال) و سازماندهی (5693 ریال) در رده‌های بعدی قرار دارند.
نتیجه‌گیری: بررسی هزینه- سودمندی کتاب‌های مورد بررسی نشان داد که هزینه‌ی هر بار استفاده از این کتاب‌ها برای کتابخانه گران تمام شده و مقرون به صرفه نیست. از نظر موضوعی نیز کتاب‌های مربوط به درس مجموعه‌سازی نسبت به قیمت تمام شده‌ی آن‌ها، میزان استفاده‌ی بیشتری توسط استفاده کنندگان داشته‌اند، بنابراین نسبت به سایر کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی بیشتر مقرون به صرفه بوده‌اند.
