محمد حسین حیوی حقیقی؛ زری رحمتپسند فتیده؛ محمد دهقانی
چکیده
بیماران از پرونده سلامت فردی PHR (Personal Health Record) به منظور دسترسی و به کارگیری اطلاعات پرونده خود و سایر منابع پزشکی استفاده میکنند. پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم، الزامات و چالشهای PHR انجام شد. مطالعه از نوع مروری نقلی بود و در آن پایگاههای اطلاعاتی Medline، Embase، CINAHL و SID (Scientific Information Database) مورد جستجو قرار گرفت. مطالعات مختلف بر الکترونیک ...
بیشتر
بیماران از پرونده سلامت فردی PHR (Personal Health Record) به منظور دسترسی و به کارگیری اطلاعات پرونده خود و سایر منابع پزشکی استفاده میکنند. پژوهش حاضر با هدف تبیین مفهوم، الزامات و چالشهای PHR انجام شد. مطالعه از نوع مروری نقلی بود و در آن پایگاههای اطلاعاتی Medline، Embase، CINAHL و SID (Scientific Information Database) مورد جستجو قرار گرفت. مطالعات مختلف بر الکترونیک بودن PHR و مدیریت و کنترل شخصی بیمار بر PHR توافق داشتند. الزامات PHR متشکل از موضوعات فنی (تعاملپذیری و قابلیت عملکردی)، قانونی (امنیت داده، حریم خصوصی و محرمانگی) و اجتماعی (سواد سلامت و مسئولیتهای فردی) و چالشهای PHR نیز شامل مسایل سازمانی (مدیریت تغییر)، دادهای (دسترسی و مالکیت دادهها و محتوا) و قانونی (پاسخگویی و محدودیتهای آییننامهای) بود. به کارگیری موفقیتآمیز PHR نیازمند شناخت محیط مراقبت، کاربران و نیازها میباشد. استفاده گسترده از PHR نیز به همکاری همهجانبه طراحان سیستم، ارایه دهندگان مراقبت، سیاستگذاران سلامت و مردم نیاز دارد.
محمد دهقانی؛ زری رحمتپسند فتیده؛ زهرا آراسته؛ کبری شکریزاده بزنجانی
چکیده
مقدمه: امروزه ماهیت دادهها و اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی- درمانی، باعث پررنگتر شدن بحث امنیت اطلاعات سلامت شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان بخش مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستانها در حوزه امنیت اطلاعات سلامت بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 1397 بر روی 367 نفر از کارکنان ...
بیشتر
مقدمه: امروزه ماهیت دادهها و اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی- درمانی، باعث پررنگتر شدن بحث امنیت اطلاعات سلامت شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان بخش مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستانها در حوزه امنیت اطلاعات سلامت بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- تحلیلی در سال 1397 بر روی 367 نفر از کارکنان بخش مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستانهای ایران انجام شد. پس از تأیید روایی و پایایی، پرسشنامه الکترونیک برای شرکتکنندگان ارسال گردید. آزمون فرضیهها با استفاده از آزمونهای Pearson ،Independent t و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: میانگین امتیازات آگاهی، نگرش و عملکرد شرکتکنندگان در زمینه مدیریت امنیت اطلاعات به ترتیب 25/0 ± 67/0، 35/0 ± 53/3 و 41/0 ± 47/1 بود. همچنین، رابطه مستقیم و معنیداری بین نمره کسب شده در هر یک از این سه بعد، با سن، سابقه کار، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی وجود داشت (001/0 = P).نتیجهگیری: با توجه به وضعیت آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان، میتوان با برگزاری دورههای آموزشی و ضمن خدمت، وضعیت امنیت اطلاعات سلامت در بیمارستانها را ارتقا داد.
محمد دهقانی؛ یوسف نوشیراوانی؛ کبری شکریزاده بزنجانی؛ آزاده عسگریان
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت میتواند نقش مهمی در اداره این سازمانها داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن در ایران بود.روش بررسی: این مطالعه کاربردی به روش کیفی و Delphi در سال 1396 انجام گردید. ابتدا مشکلات بخش مدیریت ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت میتواند نقش مهمی در اداره این سازمانها داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن در ایران بود.روش بررسی: این مطالعه کاربردی به روش کیفی و Delphi در سال 1396 انجام گردید. ابتدا مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن با استفاده از روش تحلیل مقایسه مداوم استخراج گردید. سپس اعتبار یافتههای به دست آمده با استفاده از تکنیک Delphi و در دو راند مورد بررسی قرار گرفت.یافتهها: از دیدگاه افراد شرکتکننده در تحقیق، مشکلات مربوط به نابرابری سازمانی، ساختمان و محیط کار و قوانین و فرایندها به ترتیب با 89، 86 و 85 درصد، مهمترین چالشهای بخش مدیریت اطلاعات سلامت در بیمارستانها بود. اصلیترین دلایل به وجود آمدن این مشکلات نیز عدم وجود نظام صنفی (95 درصد) و امور مالی (92 درصد) بود.نتیجهگیری: بخش مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستانها با چالشهای مختلفی مواجه است که علت اصلی آن مربوط به سیاستگذاریهای کلان، فقدان قوانین و نگرش مدیران بیمارستان به این بخش میباشد.
محمد دهقانی؛ امیر تراب میاندوآب؛ سوگند حبیبی چناران؛ محمدحسین حیوی حقیقی
چکیده
مقدمه: وجود اطلاعات با کیفیت میتواند نقش مهمی در مدیریت سلامت هنگام وقوع بحران ایفا نماید. با توجه به فقدان مجموعه حداقل دادهها MDS (Minimum Data Set) در مدیریت سلامت بحران، مطالعه حاضر با هدف طراحی MDS مدیریت اطلاعات سلامت در بحران برای ایران انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش کیفی در سال 1396 به وسیله تکنیک Delphi صورت گرفت. با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
مقدمه: وجود اطلاعات با کیفیت میتواند نقش مهمی در مدیریت سلامت هنگام وقوع بحران ایفا نماید. با توجه به فقدان مجموعه حداقل دادهها MDS (Minimum Data Set) در مدیریت سلامت بحران، مطالعه حاضر با هدف طراحی MDS مدیریت اطلاعات سلامت در بحران برای ایران انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش کیفی در سال 1396 به وسیله تکنیک Delphi صورت گرفت. با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند ناهمگون، 18 فرد برای مطالعه انتخاب شدند. تکنیک Delphi در سه مرحله انجام و برای تحلیل دادهها از محاسبه میانگین استفاده گردید.یافتهها: MDS مدیریت سلامت قبل از بحران دارای 9 کلاس دادهای و 84 عنصر دادهای، MDS مدیریت سلامت حین بحران متشکل از 9 کلاس دادهای و 45 عنصر دادهای و MDS مدیریت سلامت بعد از بحران نیز شامل 6 کلاس دادهای و 54 عنصر دادهای بود.نتیجهگیری: مدیران و سیاستگذاران بحران با استفاده از نتایج تحقیق حاضر میتوانند اطلاعات درست و مورد نیاز در حوزه سلامت را جمعآوری و پردازش نمایند که این امر باعث ارتقای مدیریت سلامت در هنگام بحران میگردد.
محمدحسین حیوی حقیقی؛ محمد دهقانی؛ فرید خرمی
دوره 10، شماره 3 ، شهریور 1392
چکیده
مقدمه: صحت کدگذاری علت زمینهای مرگ با اطلاعات گواهی فوت و تفسیر قوانین کدگذاری علل مرگ توسط کدگذاران ارتباط دارد. هدف این مطالعه، تعیین صحت کدگذاری علت زمینهای مرگ در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بود. روش بررسی: این پژوهش توصیفی- مقطعی در شش ماههی اول سال 1390 انجام شد. جامعهی پژوهش شامل گواهی فوت کلیهی متوفیان ...
بیشتر
مقدمه: صحت کدگذاری علت زمینهای مرگ با اطلاعات گواهی فوت و تفسیر قوانین کدگذاری علل مرگ توسط کدگذاران ارتباط دارد. هدف این مطالعه، تعیین صحت کدگذاری علت زمینهای مرگ در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان بود. روش بررسی: این پژوهش توصیفی- مقطعی در شش ماههی اول سال 1390 انجام شد. جامعهی پژوهش شامل گواهی فوت کلیهی متوفیان بیمارستانهای آموزشی شهید محمدی (345 مورد) و کودکان (59 مورد) بود. ابتدا اطلاعات گواهی فوت بر روی فرمهای جداگانه ثبت شد و دستیاران هر بخش، نسبت به تعیین توالیها اقدام نمودند. سپس پژوهشگر، نسبت به کدگذاری مجدد و مقایسه با کدهای کدگذاران اقدام نمود. دادهها در نرمافزار SPSS ثبت و از طریق آمار توصیفی و آزمون Chi-square تحلیل شد. یافتهها: صحت کدگذاری در بیمارستان شهید محمدی 7/51 درصد، در بیمارستان کودکان 0/54 درصد و در مجموع، 1/52 درصد بود. صحت کدگذاری با فصول ICD (International statistical classification of diseases)، تعداد خطوط و زبان تکمیل گواهی فوت رابطهی معنیداری داشت. بهترین وضعیت کدگذاری متعلق به فصول بیماریهای دستگاه تناسلی- ادراری (5/87 درصد) و نئوپلاسمها (4/96 درصد) و بدترین وضعیت نیز متعلق به فصول علل خارجی (4/21 درصد) و بیماریهای غدد درونریز، تغذیه و متابولیک (6/27 درصد) بود. بیشترین کاربرد (0/36 درصد) و بهترین وضعیت کدگذاری (0/65 درصد صحت) متعلق به قانون عمومی و بیشترین خطا (0/85 درصد) متعلق به قانون 3 بود. قوانین کدگذاری نئوپلاسمها به میزان (7/65 درصد) رعایت شده بود. نتیجهگیری: کدگذاری علل مرگ در بیمارستانهای مورد مطالعه وضعیت مطلوبی نداشت. آموزش پزشکان (دربارهی نحوهی تکمیل گواهی فوت) و کدگذاران (دربارهی قوانین موجود برای انتخاب و کدگذاری علت زمینهای مرگ) ضروری به نظر میرسد. واژههای کلیدی: علت زمینهای مرگ؛ گواهی فوت؛ کدگذاری؛ طبقهبندی بینالمللی بیماریها- ویرایش دهم
محمد دهقانی؛ محمد حسین حیوی حقیقی
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
حذف کاغذ از بیمارستانها اغلب یکی از اهداف بارز پیادهسازی سیستمهای کامپیوتری ثبت دستورات پزشک (CPOE یا Computerized physician order entry)، پروندهی الکترونیکی پزشکی (EMR یا Electronic medical record) و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS یا Hospital information system) میباشد (1)؛ به طوری که در گذشته، پیشگویان ظهور بیمارستانهای بدون کاغذ را پیشبینی کرده بودند، اما افسانه بودن ...
بیشتر
حذف کاغذ از بیمارستانها اغلب یکی از اهداف بارز پیادهسازی سیستمهای کامپیوتری ثبت دستورات پزشک (CPOE یا Computerized physician order entry)، پروندهی الکترونیکی پزشکی (EMR یا Electronic medical record) و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS یا Hospital information system) میباشد (1)؛ به طوری که در گذشته، پیشگویان ظهور بیمارستانهای بدون کاغذ را پیشبینی کرده بودند، اما افسانه بودن بیمارستانهای بدون کاغذ به مرور زمان به اثبات رسیده است (2). استفادهی همزمان از کاغذ و سیستمهای کامپیوتری در بیمارستانها دلایل مختلفی از جمله روانشناختی، ارگونومیکی، فنآوری و سازمانی دارد (1). Luff و همکاران، قابلیت سفارشیسازی سریع، استفادهی راحت از علامتزنهای رنگی، نوشتن یادداشتها، انعطاف پذیری، کوچک بودن و جا به جایی آسان را از ویژگیهای کاغذ میدانند که باعث ماندگاری آن در بیمارستانها گردیده است (3). Harper و Sallen اظهار مینمایند: "هر چند استفاده از کاغذ دارای محدودیتهایی میباشد، اما دلایل مهمی برای محتاط بودن در ادامهی استفاده از آن وجود دارد" (4).
محمد حسین حیوی حقیقی؛ محمد دهقانی؛ سعید حسینی تشیزی؛ بهزاد عسگری؛ مصطفی رئیسی
دوره 9، شماره 4 ، مهر و آبان 1391، ، صفحه 471-478
چکیده
مقدمه: به دلیل این که بیمارستانها ارایه دهندگان اصلی مراقبت سلامت هستند، برای به کار گرفتن سیستمهای اطلاعاتی سلامت به عنوان مؤسسات هدف در نظر گرفته میشوند. بیمارستانها برای مدیریت نیازمندیهای رو به افزایش خود به سیستم اطلاعات بیمارستانی (Hospital information system یا HIS) اثربخش نیاز دارند. مطالعهی حاضر اهمیت استفاده از HIS از دیدگاه ...
بیشتر
مقدمه: به دلیل این که بیمارستانها ارایه دهندگان اصلی مراقبت سلامت هستند، برای به کار گرفتن سیستمهای اطلاعاتی سلامت به عنوان مؤسسات هدف در نظر گرفته میشوند. بیمارستانها برای مدیریت نیازمندیهای رو به افزایش خود به سیستم اطلاعات بیمارستانی (Hospital information system یا HIS) اثربخش نیاز دارند. مطالعهی حاضر اهمیت استفاده از HIS از دیدگاه کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان را شناسایی نمود.
روش بررسی: در یک مطالعهی توصیفی- مقطعی که نمونهی آماری آن کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستانهای وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در بهار 1390 بودند، دیدگاه کارکنان با استفاده از یک پرسشنامهی محقق ساخته جمعآوری گردید. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوی (بررسی منابع و گرفتن نظرات صاحبنظران) و پایایی آن با آزمون Cronbach¢s alpha (94/0) سنجیده شد. حجم نمونه با حجم جامعه (71 نفر) مساوی بود. دادهها با مراجعهی حضوری جمعآوری و بعد از ورود به نرمافزار SPSS نسخه 19 با استفاده از آمار توصیفی و آزمون 2c مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: از دیدگاه کارکنان، اهمیت هر سه حیطهی «معیارهای مختلف برای انتخاب HIS»، «اهمیت پیش نیازهای استقرار HIS» و «اهمیت استفاده از HIS» در حد زیاد تا خیلی زیاد (به ترتیب 4/91، 6/89 و 4/77 درصد) بود. بین افراد با تحصیلات بالاتر، استقرار پیش نیازهای HIS اهمیت بیشتری داشت. در بین افرادی که مدرک تحصیلی آنها مرتبط با پست سازمانی بود، نیز اهمیت معیارهای انتخاب HIS بیشتر احساس میشد.
نتیجهگیری: کارکنان بخش مدارک پزشکی دیدگاه بسیار مثبتی نسبت به استقرار HIS داشتند. مدیران در راه توسعه و ارتقای سیستمها، باید توجه ویژهای به نظرات و تجربیات کاربران داشته باشند.
فرخنده اسدی؛ حمید مقدسی؛ اعظم السادات حسینی؛ محمد دهقانی
دوره 9، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1391
چکیده
مقدمه: مراقبت سرپایی یک قسمت تفکیک ناپذیر از سیستم مراقبت بهداشتی و درمانی است که اغلب درگاه ورود بیمار به سیستم مراقبت بهداشتی میباشد. مراقبت سرپایی با کیفیت بالا، نقش مهمی در کاهش میزان مرگ و میر و ناخوشی دارد. کیفیت اطلاعات نیز نقش اساسی را در ایمنی و کیفیت مراقبت سرپایی ایفا میکند، بنابراین مدیریت صحیح اطلاعات در این حیطه امری ...
بیشتر
مقدمه: مراقبت سرپایی یک قسمت تفکیک ناپذیر از سیستم مراقبت بهداشتی و درمانی است که اغلب درگاه ورود بیمار به سیستم مراقبت بهداشتی میباشد. مراقبت سرپایی با کیفیت بالا، نقش مهمی در کاهش میزان مرگ و میر و ناخوشی دارد. کیفیت اطلاعات نیز نقش اساسی را در ایمنی و کیفیت مراقبت سرپایی ایفا میکند، بنابراین مدیریت صحیح اطلاعات در این حیطه امری ضروری میباشد. پژوهش حاضر با هدف، شناسایی وضعیت سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی بیمارستانهای تابعهی دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران انجام گرفت. روش بررسی: مطالعهی توصیفی حاضر، سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی (درمانگاه و اورژانس) بیمارستانهای تابعهی دانشگاههای علوم پزشکی شهید بهشتی و تهران را در سال 1389 مورد بررسی قرار داد. دادهها به روش پرسش و با ابزار پرسشنامه جمعآوری گردید. حجم نمونه مطابق با حجم جامعه، تعداد 42 بیمارستان بود. روایی ابزار بر اساس اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق آزمون مجدد تعیین گردید و دادهها با استفاده از آمار توصیفی و به کمک نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: هیچ کدام از سیستمهای مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی از تحلیل کیفی برای ارتقای کیفیت دادههای جمعآوری شده استفاده نکرده بودند، همچنین 62 درصد مراکز اورژانس و 6/78 درصد درمانگاههای تحت مطالعه، هیچ اقدامی برای سازماندهی درون پروندهای انجام ندادند. نتیجهگیری: وجود سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی پویا و کارامد امری ضروری و حیاتی میباشد، بنابراین باید فرایندها و قوانین مربوط به جمعآوری، ذخیره سازی، پردازش و توزیع اطلاعات در سیستم مدیریت اطلاعات مراقبت سرپایی اصلاح و بیشتر مورد توجه قرار گیرد. واژههای کلیدی: مدیریت اطلاعات؛ مراقبت سرپایی؛ مدارک پزشکی؛ اطلاعات.