مدیریت اطلاعات سلامت
نجمه ناظری؛ علی شعبانی؛ مصطفی حسینی گلکار؛ علیرضا نوروزی
چکیده
مقدمه: ارزیابی تحقیقات علوم پزشکی، به شدت به سمت ارزیابی اثرگذاریاجتماعی پیش میروند. هدف پژوهش شناسایی مؤلفههای مدل اثرگذاریاجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی است.روش بررسی: پژوهش برای اولین بار، با رویکرد کیفی فراترکیب به بررسی نظاممند و تحلیل پژوهشهای انجام شده (8 منبع فارسی و 29 منبع انگلیسی با موضوع اثرگذاری اجتماعی کاربست ...
بیشتر
مقدمه: ارزیابی تحقیقات علوم پزشکی، به شدت به سمت ارزیابی اثرگذاریاجتماعی پیش میروند. هدف پژوهش شناسایی مؤلفههای مدل اثرگذاریاجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی است.روش بررسی: پژوهش برای اولین بار، با رویکرد کیفی فراترکیب به بررسی نظاممند و تحلیل پژوهشهای انجام شده (8 منبع فارسی و 29 منبع انگلیسی با موضوع اثرگذاری اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی) پرداخت. بازه زمانی پژوهش 1990 میلادی تا ژوئن 2022 میلادی برای مقالات خارجی و 1377 تا خرداد 1401 شمسی برای مقالات فارسی است. بر همین اساس 37 منبع از میان منابع موجود برگزیده و تحلیل شدند. به منظور اعتبارسنجی نتایج از ضریب کاپا استفاده شد. سپس بر اساس نتایج حاصل از آن، چارچوب مفهومی شامل مفاهیم و مقولهها در هر یک از منابع مورد بررسی ارائه شد.یافتهها: در نتیجه تحلیل مطالعات انجام شده، یافتههای پژوهش با 147 کد، 24 مفهوم، 12 مقوله و 6 مضمون شامل «حکمرانی دانش و پژوهش، تولید و تبادل دانش، انتشار و انتقال دانش، بسیج دانش، ترویج دانش و کاربست دانش» است.نتیجهگیری: چارچوب مفهومی اثرگذاری اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی، به منظور آشکارسازی فرایندهای حکمرانی دانش و پژوهش و تولید و تبادل دانش، از الگوی تعاملی، سرمایه رابطهای و نزدیک کردن دنیای پژوهشگران و سیاستگذاران به سمت تاکید بیشتر پژوهشها با سرمایهگذاری صنعت و دولت شروع میشود. این فرایند با انتقال دانش و بسیج دانش به منظور ارزیابی و سنجش، با استفاده از دو راهبرد ساختار شبکههای مبادلات رسمی و غیررسمی و استفاده از واسطهگران، به تقویت نظامهای پژوهشی با هدف پاسخگویی به نیازهای جامعه میپردازد.
حمیدرضا داودی؛ علیرضا نوروزی
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانشنامههای عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانشنامه ویکیپدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علمسنجی انجام شد. جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانشنامههای عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانشنامه ویکیپدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علمسنجی انجام شد. جامعه آماری تحقیق را 282 مجله انگلیسی زبان مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران تشکیل داد. عنوان هر یک از مجلات در دانشنامه ویکیپدیا مورد جستجو قرار گرفت. به منظور توصیف دادهها فراوانی و درصد گزارش گردید.یافتهها: از میان 282 مجله مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 114 مجله از مقالات دانشنامه ویکیپدیا استناد دریافت کرده بودند که این 114 مجله در مجموع 1091 استناد را به خود اختصاص دادند. همچنین، مجله Archives of Iranian Medicine با دریافت 97 استناد، بیشترین استناد را از ویکیپدیا دریافت کرده بود. مجلات حوزه موضوعی «حرفه پزشکی» بیشترین تعداد استناد را از ویکیپدیا دریافت کردند. از میان مقالات استنادکننده در ویکیپدیا، 412 مقاله به زبان انگلیسی منتشر شده بود که بیشترین سهم را در میان زبانهای مقالات ویکیپدیا داشت. همچنین، در بین مقالات استنادکننده در ویکیپدیا، مقالات دارای طبقهبندی موضوعی گیاهان، بیشتر به مجلات وزارت بهداشت استناد کرده بودند.نتیجهگیری: مجلات حوزه علوم پزشکی با بهبود سیاستها و تصمیمات خود میتوانند نقش مهمتری در ویکیپدیا و دانشنامههای برخط به عنوان یک ابزار ترویج علم ایفا کنند و تأثیر اجتماعی و استنادی بیشتری داشته باشند. از اینرو، متولیان و سیاستگذاران علوم پزشکی در کشور با توجه بیشتر به رابطه بین دانشگاهها و مجلات علمی با عموم مردم، به ترویج علم و تأثیرگذاری اجتماعی کمک مینمایند.
شیرین زاهدی؛ علیرضا نوروزی؛ سپیده فهیمیفر
چکیده
مقدمه: تجزیه و تحلیل استناد در پروانههای ثبت اختراع به پژوهشهای علمی و مجلات، یکی از روشهای موجود برای اندازهگیری رابطه بین علم و فنآوری محسوب میشود. از اینرو، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پروانههای ثبت اختراع موجود در پایگاه ثبت اختراع ...
بیشتر
مقدمه: تجزیه و تحلیل استناد در پروانههای ثبت اختراع به پژوهشهای علمی و مجلات، یکی از روشهای موجود برای اندازهگیری رابطه بین علم و فنآوری محسوب میشود. از اینرو، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پروانههای ثبت اختراع موجود در پایگاه ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا USPTO (United States Patent and Trademark Office) صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و با رویکرد علمسنجی انجام شد. جامعه تحقیق متشکل از 268 مجله انگلیسی زبان زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران بود که عناوین آنها در USPTO مورد جستجو قرار گرفت.یافتهها: در مجموع، فقط به 49 مورد از مجلات وزارت بهداشت استناد شده بود که تعداد پروانههای ثبت اختراع استنادکننده، 207 مورد بود. مجله Advanced Pharmaceutical Bulletin بیشترین استناد را از سوی پروانههای ثبت اختراع دریافت کرده بود. 65 درصد از پروانههای ثبت اختراع استنادکننده به مجلات وزارت بهداشت، در رده اصلی A یعنی «نیازهای انسانی» قرار گرفتند. بیشتر پروانههای ثبت اختراع استنادکننده به مجلات وزارت بهداشت متعلق به آمریکا و مالک بیشتر آنها دانشگاه استنفورد میباشد.نتیجهگیری: مجلات انگلیسی زبان ایرانی با بهرهگیری از فرایند و راهبردهای لازم طبق سیاستها و نظارت بر آنها، میتوانند در سطح بینالمللی جایگاه بهتری از لحاظ وضعیت مقالات و فنآورمحور بودن داشته باشند. بنابراین، با توجه به انتشار روزافزون مقالات در کشور، باید به کیفیت آنها بیشتر از کمیت توجه شود.
محمد هیوا عبدخدا؛ مریم احمدی؛ علیرضا نوروزی؛ محمودرضا گوهری
دوره 13، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 3-10
چکیده
مقدمه: مقاومت پزشکان در برابر پذیرش پرونده الکترونیک مراقبت سلامت (Electronic health care record یا EHCR)، هنوز جدیترین چالش پیش روی پیادهسازی آن به شمار میرود. بنابراین، شناسایی عواملی که به این مسأله دامن میزند، دارای اهمیت خاصی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ویژگیهای نهادی پزشکان بر پذیرش EHCR انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، کاربردی ...
بیشتر
مقدمه: مقاومت پزشکان در برابر پذیرش پرونده الکترونیک مراقبت سلامت (Electronic health care record یا EHCR)، هنوز جدیترین چالش پیش روی پیادهسازی آن به شمار میرود. بنابراین، شناسایی عواملی که به این مسأله دامن میزند، دارای اهمیت خاصی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ویژگیهای نهادی پزشکان بر پذیرش EHCR انجام شد. روش بررسی: روش پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی- تحلیلی بود و جامعه آماری آن را پزشکان شاغل در 26 بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1393 تشکیل دادند. بر اساس فرمول نمونهگیری در مدلسازی معادلات ساختاری، 270 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن به تأیید رسید (90/0 = a). دادهها بعد از جمعآوری توسط روش تحلیل مسیر در نرمافزار AMOS (نسخه سوم) و در نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: همبستگی معنیداری بین هیچ کدام از ویژگیهای نهادی پزشکان شامل سن، سابقه کار، آشنایی با کامپیوتر و آشنایی با EHCR و متغیرهای درونی مدل پذیرش فنآوری، برداشت ذهنی از سهولت استفاده و برداشت ذهنی از سودمندی استفاده، وجود نداشت. همچنین، هیچ کدام از ویژگیهای نهادی پزشکان، تأثیر معنیداری را بر سهولت استفاده، سودمندی استفاده و میزان استفاده از EHCR نشان نداد. نتیجهگیری: ویژگیهای نهادی پزشکان، نقش قابل توجهی در پذیرش EHCR از سوی آنان ندارد. شایسته است که به جای تمرکز صرف بر ویژگیهای نهادی پزشکان در پذیرش EHCR، سایر عوامل تأثیرگذار نیز مورد توجه قرار گیرد تا پیادهسازی EHCR با ضریب اطمینان بالاتری همراه شود.
هیوا عبدخدا؛ علیرضا نوروزی
دوره 8، شماره 5 ، آذر و دی 1390
چکیده
مقدمه: خود- استنادی به عنوان یکی از بارزترین کاستی شاخصهای علمسنجی مبتنی بر تحلیل استنادی مطرح است. اگر چه خود- استنادی برای مجلات تا حدودی طبیعی است، اما میزان نامتعارف آن باعث حذف مجله در بررسی و ارزیابی توسط پایگاههای اطلاعاتی میشود. این پژوهش به بررسی میزان خود- استنادی مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایران در حوزهی پزشکی ...
بیشتر
مقدمه: خود- استنادی به عنوان یکی از بارزترین کاستی شاخصهای علمسنجی مبتنی بر تحلیل استنادی مطرح است. اگر چه خود- استنادی برای مجلات تا حدودی طبیعی است، اما میزان نامتعارف آن باعث حذف مجله در بررسی و ارزیابی توسط پایگاههای اطلاعاتی میشود. این پژوهش به بررسی میزان خود- استنادی مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایران در حوزهی پزشکی که در فاصلهی سالهای 09-2005 در پایگاه Scopus نمایه شده بودند، پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه از دسته مطالعات توصیفی بود که در آن از تحلیل استنادی استفاده شد. جامعهی مورد پژوهش عبارت از مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایرانی در حوزهی پزشکی بودند که تا زمان انجام این پژوهش (اسفند 1388) در فاصلهی سالهای 09-2005 در پایگاه Scopus نمایه میشدند که شامل 16 عنوان مجله بود. ابزار جمعآوری دادهها، فهرست کنترلی محقق ساخته بود که روایی آن به تأیید رسید. جمعآوری دادهها به صورت مشاهدهی مستقیم و با مراجعه به وبگاه نمایهنامهی استنادی Scopus و جستجوی عناوین مجلات و بررسی منابع آنها صورت گرفت. دادهها بعد از جمعآوری و ورود به رایانه توسط نرمافزارهای SPSS و Excel تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: میانگین نرخ خود- استنادی در میان مجلات مورد بررسی 64/29 درصد و در مجموع 43/14 درصد از کل استنادها، مربوط به خود- استنادی بود. مجلهی Hepatitis monthly با 100 درصد، بالاترین نرخ خود- استنادی و مجلهی Iranian journal of medical science با 88/6 درصد خود- استنادی، پایینترین نرخ خود- استنادی را داشتند. بیشترین میزان خود- استنادی مجلات در سال 2009، 34/42 درصد و کمترین میزان در سال 2005، 95/13 درصد بوده است. نتیجهگیری: میانگین نرخ خود- استنادی در مجلات به نسبت بالا است. این میزان بسیار نزدیک به سقف معمول خود- استنادیها در جهان است. نرخ خود- استنادی در فاصلهی سالهای اولیه، روندی افزایشی و در فاصلهی سالهای پایانی (09-2008) رشدی300 درصدی داشته است. بنابراین، مجلات بایستی در کاهش این نرخ و تلاش در جهت جذب استناد از سایر مجلهها بیشتر تلاش کنند. واژههای کلیدی: نشریات ادواری؛ مجلات حوزهی پزشکی؛ .Scopus
علیرضا نوروزی؛ هیوا عبدخدا
دوره 8، شماره 4 ، مهر و آبان 1390
چکیده
هدف از این مقاله شناسایی مشکلات مجلههای ایرانی و دلایل عدم نمایهسازی و چکیدهنویسی آنها توسط پایگاههای اطلاعاتی خارجی و موتورهای جستجو و در نهایت ارایهی راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود به منظور حضور بهتر مجلههای علمی ایرانی در عرصهی جهانی بود. این مطالعه از نوع توصیفی و مرور وضعیت موجود است. یکی از دلایلی که ...
بیشتر
هدف از این مقاله شناسایی مشکلات مجلههای ایرانی و دلایل عدم نمایهسازی و چکیدهنویسی آنها توسط پایگاههای اطلاعاتی خارجی و موتورهای جستجو و در نهایت ارایهی راهکارهایی برای بهبود وضعیت موجود به منظور حضور بهتر مجلههای علمی ایرانی در عرصهی جهانی بود. این مطالعه از نوع توصیفی و مرور وضعیت موجود است. یکی از دلایلی که مجلههای ایرانی زیاد به آنها استناد نمیشود، این است که این مجلهها امکان پخش در سطح جهان را ندارند و چکیدهی مقالههای منتشر شده در مجلههای ایرانی در پایگاههای اطلاعاتی که اغلب توسط آمریکا و انگلیس هدایت میشوند، نمایهسازی نمیشوند. بنابراین، باید هر مجله یک وبگاه ویژهی خود داشته باشد و فهرست مندرجات آخرین مقالههای منتشر شده در شمارهی تازه را برای گروههای بحث تخصصی منطقهای و جهانی ارسال کند و روی وبنوشتها و وبگاههای دیگر خبر رسانی کند، تا تعداد خوانندگان مجله زیاد شود و جلب توجه نمایند. این مقاله نشان میدهد که انتشار یک مجله بدون رعایت استانداردهای انتشار مجلههای علمی موجب خواهد شد تا آن مجله در پایگاههای اطلاعاتی خارجی نمایهسازی نشود. قابل ذکر است که نمایهسازی یک مجله در پایگاههای اطلاعاتی خارجی نشان دهنده اعتبار علمی و جهانی بودن دامنهی موضوعی آن مجله است. واژههای کلیدی: نشریات ادواری، نمایهسازی، پایگاههای اطلاعاتی، ایران.
رسول نوری؛ علیرضا نوروزی؛ عباس میرزایی
دوره 3، شماره 2 ، مهر 1385، ، صفحه 73-82
چکیده
مقدمه: یکی از رایجترین روشهای ارزشیابی فعالیتهای علمی پژوهشگران و سازمانهای وابسته به آنها بهرهگیری از شیوههای مختلف علمسنجی است که با بهرهگیری از پایگاههای اطلاعاتی استنادی صورت میگیرد. یکی از مهمترین و معتبرترین پایگاههای استنادی، Web of Scienceمیباشد که در این مقاله با استفاده از دادههای کسب شده از این پایگاه ...
بیشتر
مقدمه: یکی از رایجترین روشهای ارزشیابی فعالیتهای علمی پژوهشگران و سازمانهای وابسته به آنها بهرهگیری از شیوههای مختلف علمسنجی است که با بهرهگیری از پایگاههای اطلاعاتی استنادی صورت میگیرد. یکی از مهمترین و معتبرترین پایگاههای استنادی، Web of Scienceمیباشد که در این مقاله با استفاده از دادههای کسب شده از این پایگاه اطلاعاتی، تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال 1976 تا پایان سال 2006 مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی: این پژوهش مطالعهای کاربردی و ازنوع مطالعات توصیفی بوده که با استفاده از روش علمسنجی انجام شده است. منبع گردآوری دادهها پایگاه اطلاعاتی Web of Science و جامعهی آماری پژوهش شامل 488 مورد از مدارک موجود در این پایگاه اطلاعاتی است که توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در فاصلهی سالهای 1976 تا 2006 میلادی منتشر شده است. برای تحلیل دادهها نیز از آمار توصیفی استفاده شد.یافتهها: نتایج نشان داد که بیشترین تعداد مدارک منتشر شده از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مجلات ISI مربوط به سال 2006 بود. از نظر نوع مدرک بیشترین تعداد مربوط به مقالات اصیل و از لحاظ موضوعی نیز بیشترین تعداد مدارک در رابطه با بیماریهای عروق محیطی بود.نتیجهگیری: در مجموع تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایگاه اطلاعاتی Web of Science رقم قابل قبولی نیست. مسؤولین امر برای بهبود این وضعیت میبایست شرایطی را فراهم کنند تا پژوهشگران انگیزه و توان لازم برای انتشار مقاله در مجلات ISI را به دست آورند.واژههای کلیدی: علم؛ علم اطلاعات؛ پایگاههای اطلاعاتی؛ تولید.
