مدیریت اطلاعات سلامت
فریده عصاره؛ صالح صالحی ذهابی؛ فریده اکبرزاده
چکیده
چکیدهمقدمه: شبکه همنویسندگی موجب اشتراک دانش و تجربیات، افزایش کارایی، نوآوری و توسعه دستاوردهای علمی میشود. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی مشارکت و ارزیابی رابطه نفوذ اجتماعی و عملکرد علمی نویسندگان در شبکه همنویسندگی حوزه تصاویر پزشکی است.روش بررسی: این پژوهش، توصیفی است و با رویکرد علمسنجی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده ...
بیشتر
چکیدهمقدمه: شبکه همنویسندگی موجب اشتراک دانش و تجربیات، افزایش کارایی، نوآوری و توسعه دستاوردهای علمی میشود. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوی مشارکت و ارزیابی رابطه نفوذ اجتماعی و عملکرد علمی نویسندگان در شبکه همنویسندگی حوزه تصاویر پزشکی است.روش بررسی: این پژوهش، توصیفی است و با رویکرد علمسنجی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. استراتژی جستجو در فوریه 2021 در مجموعه هسته وبگاه علم (WOS) اجرا شد.. جامعه پژوهش شامل تعداد 37190 مقاله بود که به سه بازه زمانی 2000-1991، 2010-2001 و 2020-2011 تقسیم شد. مراحل استخراج دادهها، ساخت ماتریس و محاسبه سنجههای مرکزیت شبکه همنویسندگی با استفاده از نرمافزار انجام شد. تاثیر شاخصهای ارزیابی عملکرد علمی بر سنجههای مرکزیت (نفوذ اجتماعی) با روش تحلیل رگرسیون چند متغیره بررسی شد.یافتهها: الگوهای مشارکت یک تا سه نویسنده روند کاهشی داشتهاند. تعداد مقالات، تعداد استناد، شاخص H و استناد نرمال شده هر نویسنده با مرکزیت رتبه، مرکزیت دوری و مرکزیت بینابینی ارتباط مستقیم و معنیدار و با مرکزیت نزدیکی ارتباط معکوس و معنیداری دارند. متغیرهای مرکزیت به ترتیب 27 درصد تغییرات تعداد مقالات، 21 درصد تغییرات متغیر شاخص H، 2/0 درصد تغییرات متوسط استناد هر مقاله و 6/0 درصد تغییرات متغیر استناد نرمال شده را تبیین میکنند.نتیجهگیری: با توجه به افزایش گرایش پژوهشگران به پژوهشهای مشارکتی، استفاده از سنجههای مرکزیت و ترکیبی از شاخصهای عملکردی پژوهشگران در حوزه علمی تصاویر پزشکی میتواند ضمن تسهیل شناسایی پژوهشگران تأثیرگذار، معیار منطقی را برای پیشبینی و ارزیابی عملکرد آنان ارائه دهد.
مدیریت اطلاعات سلامت
سلیم کریمی تکلو؛ ابوالفضل تهوری؛ مژده درویش
چکیده
مقدمه: نوآوریهای دیجیتال مخرب ، نوآوریهایی هستند که شامل استفاده از فناوریهای دیجیتال به صورت نوآورانه و جدید هستند و میتواند عملکرد بیمارستانها را تحت تاثیر قرار دهدند. این تحقیق با هدف تحلیل اثر متقابل توانمندسازهای نوآوری دیجیتال در حوزه سلامت انجام شده است.روش: مطالعه حاضر از نوع تحلیلی-توصیفی است که با مشارکت 16 نفر از ...
بیشتر
مقدمه: نوآوریهای دیجیتال مخرب ، نوآوریهایی هستند که شامل استفاده از فناوریهای دیجیتال به صورت نوآورانه و جدید هستند و میتواند عملکرد بیمارستانها را تحت تاثیر قرار دهدند. این تحقیق با هدف تحلیل اثر متقابل توانمندسازهای نوآوری دیجیتال در حوزه سلامت انجام شده است.روش: مطالعه حاضر از نوع تحلیلی-توصیفی است که با مشارکت 16 نفر از خبرگان بیمارستانهای شهر کرمان انجام شد. خبرگان به صورت هدفمند با روش گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری و تحلیل دادهها از مصاحبه ساختاریافته و روش تحلیل ساختاری استفاده شد.یافتهها: بر اساس ادبیات تحقیق و نظرخواهی از خبرگان، 20 عامل از توانمندسازهای مرتبط با نوآوری دیجیتال مخرب شناسایی گردید. نتایج نشان داد که عاملهای سبک مدیریت و جهتگیری استراتژیک تاثیرگذاری بالایی در سایر توانمندسازها دارند.نتیجهگیری: با شناسایی عوامل اثرگذار و اثرپذیر در نوآوری دیجیتال مخرب، مسولین بیمارستانهای شهر کرمان میتوانند با در نظر گرفتن عوامل اثرگذار زمینهای را برای راهاندازی سیستمهای اطلاعات بالینی، نظارت از راه دور بر بیمار، مدیریت ثبت تصویربرداری پزشکی و تبدیل و یادگیری دانش ایجاد نمایند.واژههای کلیدی: نوآوری، نوآوری دیجیتال، نوآوری مخرب، حوزه سلامتپیام کلیدی: با توجه به مزایای نوآوری دیجیتال مخرب و عوامل کلیدی شناسایی شده، مسئولین بیمارستانهای شهر کرمان میتوانند با مدیریت این عوامل زمینه ایجاد نوآوریهای دیجیتال مخرب را در بیمارستان خود مهیا نمایند.
فیروزه زارع فراشبندی؛ اورفا هوسپیان
دوره 11، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 135-137
چکیده
یکی از حوزههایی که در سالهای اخیر به طور قابلتوجهی محتوای رسانههای عمومی را به خود اختصاص داده است، اطلاعات سلامت میباشد.از آنجایی که مخاطبان رسانهها بهویژه مجلات عامهپسند عمدتاً آن قشری از جامعه را در بر میگیرندکه معمولاً به دلیل سطح تحصیلات و دانش خود قادر به ارزیابی اطلاعات تغذیهای یا سلامت نمیباشند، ...
بیشتر
یکی از حوزههایی که در سالهای اخیر به طور قابلتوجهی محتوای رسانههای عمومی را به خود اختصاص داده است، اطلاعات سلامت میباشد.از آنجایی که مخاطبان رسانهها بهویژه مجلات عامهپسند عمدتاً آن قشری از جامعه را در بر میگیرندکه معمولاً به دلیل سطح تحصیلات و دانش خود قادر به ارزیابی اطلاعات تغذیهای یا سلامت نمیباشند، به هر اطلاعاتی که از مطبوعات بهدست میآورند، اعتماد میکنند. در حالی که ممکن است این اطلاعات با آن چیزی که به صورت علمی اثبات شده است، مطابقت نداشته باشد. این مسئله، لزوم بررسی سندیت و صحت اطلاعات سلامت منتشر شده در رسانههای عمومی را آشکار میسازد.
سیما عجمی؛ مصطفی رضایی
دوره 12، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 137-138
چکیده
حدود دو قرن از اوّلین مرگ های ناشی از رانندگی می گذرد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که 38 درصد مرگ های غیر طبیعی در ایران ناشی از تصادفات جاده ای است. بر اساس آمار منتشر شده از سازمان پزشکی قانونی ایران، از سال 1379 خورشیدی تا پایان سال 1389 خورشیدی، 235587 نفر بر اثر تصادفات رانندگی در کشور کشته شده اند و طی این مدت، 2281810 نفر نیز بر اثر تصادفات رانندگی ...
بیشتر
حدود دو قرن از اوّلین مرگ های ناشی از رانندگی می گذرد. تحقیقات اخیر نشان می دهد که 38 درصد مرگ های غیر طبیعی در ایران ناشی از تصادفات جاده ای است. بر اساس آمار منتشر شده از سازمان پزشکی قانونی ایران، از سال 1379 خورشیدی تا پایان سال 1389 خورشیدی، 235587 نفر بر اثر تصادفات رانندگی در کشور کشته شده اند و طی این مدت، 2281810 نفر نیز بر اثر تصادفات رانندگی مصدوم شده اند (1).با عنایت به اینکه برنامه ریزان و سیاستگذاران در صدد کاهش تصادفات هستند و از طرفی، وجود اطلاعات، پایه و اساس برنامه ریزی های پیشگیرانه را تشکیل می دهد، بنابراین عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص علل وقوع تصادفات جاده ای و حوادث ترافیکی، عاملی بازدارنده برای چنین برنامه ریزی هایی است. با جمع آوری داده های مناسب و داشتن اطلاعات کافی در خصوص علل وقوع حوادث ترافیکی نظیر؛ نوع سانحه(ترافیکی و غیر ترافیکی)، رعایت موازین و مقررات ایمنی(مثلا: بستن کمربند ایمنی، عدم استفاده از تلفن همراه، ننوشیدن، نخوردن، استفاده از کلاه ایمنی موتورسواران)، وسایل نقلیه درگیر، نوع و میزان مصدومیت افراد درگیر، زمان و مکان حادثه و ارائه اطلاعات به سازمان های ذیربط می تواند کمکی برای برنامه ریزی های پیشگیرانه باشد. در این راستا، پایه و اساس کار برای برنامه های فوق وجود «حداقل مجموعه داده» هاییMinimum Data Set(MDS) است که بتواند نیاز سیاستگذاران را برآورده نماید. MDS امکان مقایسه داده ها را فراهم آورده و به مؤسسات درمانی اجازه می دهد تا بیمار را از سایر بیماران شناسایی نماید و الزامات دولتی و نیازهای درونی هر مؤسسه و نهایتاً جامعه پزشکی را برآورده نماید(2و3). در این رابطه، Tee سال 2012 میلادی در مطالعه خود با عنوان «ایجاد حداقل مجموعه داده ها برای طراحی یک نظام ثبت تروما به ستون فقرات در استرالیا» نشان داد که برای اطلاع رسانی به سیاستگزاران و ایجاد استراتژی های پیشگیری برای بیماران تروما به ستون فقرات در آینده، نیاز به ثبت فراگیر اطلاعات جمع آوری شده مربوط به ترومای ستون مهره ها یعنی هم داده های مربوط به آسیب های ستون فقرات و هم داده های مربوط به آسیب های طناب نخاعی وجود دارد(4). Shaban سال 2009 میلادی در مطالعه خود با عنوان «اثرات طولانی مدت آنالیز نظام ثبت تروما» به این نتیجه رسیده است که ایجاد یک نظام ثبت تروما در کشورهای در حال توسعه، یک عمل چالش برانگیز است. اما این مسئله، قابل اجرا است و باعث توسعه پایگاه داده در سطح ملی می شود(5). Coats سال 2009 میلادی در مطالعه خود با عنوان «فراتر از نظام ثبت تروما» بیان نموده که اولین گام در ایجاد یک سیستم ثبت ترومای با کیفیت، داشتن یک هسته اطلاعاتی مناسب یا همان MDS است(6). آئین نامه اجرایی استفاده اجباری از کمربند و کلاه ایمنی بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های کشور، دادگستری، صنایع و معادن و راه و ترابری در جلسه هیئت وزیران مورخ 27/12/1379 خورشیدی تصویب و در تاریخ 21/01/80 ابلاغ گردید، ولی اجباری شدن آن از سال 1384 خورشیدی صورت گرفت. بر اساس مطالعه انجام شده، در سال قبل از اجرای قانون فوق، تعداد فوتی های ناشی از تصادفات در سال قبل از اجرای قانون معادل 13 درصد و در یک سال بعد از اجرای آن به 7/9 درصد رسید(7).نتیجه گیری:مطمئنا بدون انعکاس و نشر اطلاعات و آمار علل وقوع تصادفات به سازمان های فوق، مسئولان و سیاستگذاران قوانین فوق تصویب نمی نمودند. چون اطلاعات پایه و اساس تصمیم گیری است، بهتر است برای کاهش حوادث ترافیکی و پیامدهای ناشی از آن، یک مجموعه حداقل داده های حوادث ترافیکی محلی و ملی در هر کشور ایجاد شود تا امکان ریشه یابی و طرح و برنامه های پیشگیرانه فراهم آید.
علی مجرد حفظآباد؛ حانیه سادات سجادی؛ فاطمه سلیمانی؛ میثم سیدیفر
چکیده
مقدمه: با توجه به تأثیر همهگیری کووید 19 بر ارایه خدمات روتین نظام سلامت، دسترسی بیماران مزمن به داروهای مورد نیازشان با چالشهایی روبهرو شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات این بیماران برای دسترسی به داروهایشان و راهکارهای پیشنهادی در دوران همهگیری کووید 19 از دیدگاه ذینفعان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش کیفی از ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به تأثیر همهگیری کووید 19 بر ارایه خدمات روتین نظام سلامت، دسترسی بیماران مزمن به داروهای مورد نیازشان با چالشهایی روبهرو شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات این بیماران برای دسترسی به داروهایشان و راهکارهای پیشنهادی در دوران همهگیری کووید 19 از دیدگاه ذینفعان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته فردی انجام گردید. مشارکتکنندگان به صورت هدفمند از میان سیاستگذاران سلامت، پزشکان، داروسازان و بیماران دارای بیماریهای مزمن، به تعداد 34 نفر در دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب شدند. دادهها با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: تحلیل دادهها در قالب شش مقوله اصلی و 15 زیرمقوله طبقهبندی گردید. چالشها شامل مراقبت پزشکی، دسترسی به داروهای مورد نیاز، شرایط مالی بیمار و دسترسی به اطلاعات بود. راهکارها نیز مربوط به وضعیت حکمرانی در بخش دارو و زنجیره تأمین داروها بود.نتیجهگیری: به منظور بهبود دسترسی بیماران به داروهای مورد نیازشان در بحرانها، برنامهریزی صحیح جهت تأمین داروی مورد نیاز کشور، استفاده از ظرفیت داروخانهها و داروسازان، راهاندازی سامانههای مرتبط با تلهمدیسین (پزشکی از راه دور) و اجرایی شدن سریعتر نسخهپیچی و نسخهنویسی الکترونیک، میتواند مفید باشد.
شراره رستم نیاکان کلهری؛ رویا نعیمی
دوره 14، شماره 4 ، آبان 1396، ، صفحه 142-143
فرحناز نادربیگی؛ علیرضا اسفندیاری مقدم؛ عاطفه زارعی؛ بهروز بیات
محبوبه فرزین؛ حسن بهزادی؛ اعظم صنعتجو؛ سودابه شهید ثالث
چکیده
مقدمه: سواد اطلاعات درمان به اطلاعات درمانی بیماران در طول فرایند درمان میپردازد که باید به درستی تعیین و هدایت گردد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه کسب سواد اطلاعات درمان بیماران مبتلا به سرطان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی بود و جامعه مورد آزمون برای تعیین روایی و پایایی نهایی پرسشنامه، 570 بیمار ...
بیشتر
مقدمه: سواد اطلاعات درمان به اطلاعات درمانی بیماران در طول فرایند درمان میپردازد که باید به درستی تعیین و هدایت گردد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه کسب سواد اطلاعات درمان بیماران مبتلا به سرطان انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پیمایشی بود و جامعه مورد آزمون برای تعیین روایی و پایایی نهایی پرسشنامه، 570 بیمار مبتلا به سرطان بودند که مراحل درمانی خود را در بیمارستان امید مشهد سپری مینمودند. پرسشنامه در بازه زمانی تیر ماه سال 1396 بین نمونهای متشکل از 227 بیمار توزیع گردید. روایی محتوایی با استفاده از شاخص نسبت روایی محتوا CVR (Content Validity Ratio) و شاخص روایی محتوا CVI (Content Validity Index) و روایی سازه با استفاده از آزمون کرویت نمونه Bartlett تعیین شد. ضریب Cronbach's alpha نیز جهت سنجش پایایی پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفت.یافتهها: از بین 40 گویه پرسشنامه، 37 گویه با شاخص CVR برابر با 76/0 مورد پذیرش قرار گرفت که نشان از روایی ابزار داشت. تحلیل روایی سازه ابزار تهیه شده، 258/8250 و سطح معنیداری 001/0 بود که نشان داد اندازه نمونه برای انجام تحلیل عاملی مؤلفههای اطلاعیابی بیماران مناسب میباشد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی حاکی از آن بود که پرسشنامه تهیه شده، ابزاری چند بعدی و دارای 6 مؤلفه است که بر طبق درصد واریانس و ارزش ویژه شامل «داروها، شیوه درمان، تغذیه، آزمایشها، هزینههای درمان و ورزش» بود. ضریب Cronbach's alpha حاصل شده برای تمامی مؤلفههای پرسشنامه نیز از 7/0 بیشتر بود که بیانکننده پایایی ابزار میباشد.نتیجهگیری: بر مبنای پرسشنامه تدوین شده، این امکان برای کادر درمانی میسر خواهد شد که نیاز اطلاعاتی بیماران مبتلا به سرطان را در مؤلفههای مختلف سواد اطلاعات درمان تشخیص دهند و بر اساس آن، نیاز اطلاعاتی آنان را مرتفع سازند.
محمد حسین یارمحمدیان؛ ناهید توکلی
دوره 13، شماره 3 ، شهریور 1395، ، صفحه 153-154
حسین صیادی تورانلو؛ سید حبیباله میرغفوری؛ مهدی نامجو؛ سپیده ثقفی
چکیده
مقدمه: پیشرفتهای چشمگیر در زمینه فنآوری ارتباطات و اطلاعات ICT (Information and Communication Technology)، موجب شده است که استفاده از فنآوریهای جدید و سیستمهای الکترونیکی در نسخهنویسی به عنوان راهحل نهایی مطرح شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر پیادهسازی نسخ الکترونیک در ایران و بررسی و تحلیل این عوامل با استفاده از تکنیکهای ...
بیشتر
مقدمه: پیشرفتهای چشمگیر در زمینه فنآوری ارتباطات و اطلاعات ICT (Information and Communication Technology)، موجب شده است که استفاده از فنآوریهای جدید و سیستمهای الکترونیکی در نسخهنویسی به عنوان راهحل نهایی مطرح شود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر پیادهسازی نسخ الکترونیک در ایران و بررسی و تحلیل این عوامل با استفاده از تکنیکهای FAHP (Fuzzy Analytical Hierarchy Process) و Fuzzy DEMATEL (Fuzzy Decision-Making Trial and Evaluation Laboratory) انجام شد.روش بررسی: این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود و جامعه آماری آن را 15 نفر از خبرگان ICT حوزه سلامت و کارشناسان داروخانههای یزد تشکیل داد. ابتدا با انجام مطالعات کتابخانهای، معیارهای اولیه شناسایی گردید. سپس بر اساس مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از خبرگان، این معیارها مورد بازبینی قرار گرفت. مطابق با عوامل نهایی، پرسشنامهای جهت سنجش مناسب بودن عوامل شناسایی شده بر اساس تکنیک Delphi طراحی و بین خبرگان توزیع شد. در ادامه، دو پرسشنامه به منظور تعیین اهمیت عوامل و روابط علی میان آنها توزیع گردید.یافتهها: عوامل حمایت و پوشش قانون از ارتباطات الکترونیک مانند «امضای دیجیتال، حمایت مدیران ارشد از اتوماسیونسازی سیستم نسخهنویسی، آموزش استفاده از سیستمهای نسخ الکترونیک به کاربران، استفاده از مشوقهای قانونی و مالی توسط دولت» با مقدار مثبت علت، از جمله عوامل تأثیرگذار بودند.نتیجهگیری: تعیین عوامل تأثیرگذار بر پیادهسازی موفق نسخ الکترونیک در داروخانهها، میتواند در طراحی و انتخاب بهترین اقدامات و سیاستها برای مدیران و تصمیمگیران این حوزه مفید و اثربخش باشد.
مدیریت اطلاعات سلامت
فاطمه مکی زاده؛ ابوالفضل اسدنیا؛ ملیحه علی مندگاری؛ فضه ابراهیمی
چکیده
مقدمه: خوشهبندی مفاهیم و شناسایی حوزههای جدید مطالعاتی، ازجمله کاربردهای مطالعات ترسیم ساختار علم میباشد. پژوهش حاضر باهدف تحلیل هم واژگانی و بررسی ساختار موضوعی تحقیقات حوزه انسانشناسی پزشکی انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علمسنجی به تحلیل محتوای متون با استفاده از روش هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام ...
بیشتر
مقدمه: خوشهبندی مفاهیم و شناسایی حوزههای جدید مطالعاتی، ازجمله کاربردهای مطالعات ترسیم ساختار علم میباشد. پژوهش حاضر باهدف تحلیل هم واژگانی و بررسی ساختار موضوعی تحقیقات حوزه انسانشناسی پزشکی انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علمسنجی به تحلیل محتوای متون با استفاده از روش هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. از راهبرد جستجوی Topic="Medical Anthropology" در پایگاه WOS درمجموع 1311 مدرک شناسایی شدند. تحلیل دادهها با استفاده از روش تحلیل خوشهای و نمودار راهبردی انجامشده است.یافتهها: یافتههای مربوط به خوشهبندی، منجر به شکلگیری هشت خوشه موضوعی شد: «انسانشناسی زیست پزشکی»، «ایدز و کوید 19 (اپیدمیها)»، «انسانشناسی پزشکی با رویکرد معنویت»، «انسانشناسی پزشکی اقتصادی»، «پزشکی قومی»، «انسانشناسی پزشکی کاربردی»، «آموزش و فرهنگسازی سلامت» و «انسانشناسی تولیدمثل». خوشه «ایدز و کوید 19 (اپیدمیها)»، بهعنوان خوشه با مرکزیت و تراکم بالا مشخص شد.نتیجهگیری: با استفاده از تحلیل هم واژگانی، بهخوبی میتوان ساختار علمی یک حوزه را مشخص نمود. با توجه به فراوانی کلیدواژهها و خوشههای بهدستآمده از نمودار راهبردی، مشخص شد که زمینههای موضوعی ایدز و کوید 19 (اپیدمیها) مهمترین زمینههای نوظهور در این حوزه میباشند.
محمدرضا ملکی؛ امیراشکان نصیریپور؛ سارا آقابابا
دوره 4، شماره 2 ، مهر 1386
چکیده
چکیده مقدمه: امروزه نظامهای متفاوتی جهت سنجش عملکرد معرفی شدهاند. یکی از معتبرترین آنها در سطح جهانی الگوی بالدریج میباشد که چهارمین معیار آن سنجش، تحلیل و مدیریت دانش در مراکز بهداشتی و درمانی است. هدف این مطالعه ارزیابی مدیریت دانش در اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) بر اساس الگوی تعالی بالدریج (Baldrige Model) بود. روش بررسی: ...
بیشتر
چکیده مقدمه: امروزه نظامهای متفاوتی جهت سنجش عملکرد معرفی شدهاند. یکی از معتبرترین آنها در سطح جهانی الگوی بالدریج میباشد که چهارمین معیار آن سنجش، تحلیل و مدیریت دانش در مراکز بهداشتی و درمانی است. هدف این مطالعه ارزیابی مدیریت دانش در اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) بر اساس الگوی تعالی بالدریج (Baldrige Model) بود. روش بررسی: این مطالعه از دسته مطالعات توصیفی مقطعی بود و به شیوهی کاربردی اجرا شد. محیط پژوهش بخش اورژانس بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) بود. دادهها با پاسخگویی به پرسشنامهی نسخهی 2007 الگوی مورد نظر و مقایسه با امتیازهای معیارها گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تحلیل شد. یافتهها: در مجموع اورژانس بیمارستان مورد مطالعه از 90 امتیاز معیار سنجش، تحلیل و مدیریت دانش، 55/27 امتیاز کسب کرد. نتیجهگیری: از لحاظ سنجش، تحلیل و مدیریت دانش، سازمان مورد مطالعه در سطح سوم تعالی قرار دارد. با توجه به آن که در الگوی اشاره شده از امتیازدهی برای بهبود مستمر عملکرد، رشد و تعالی در سازمانها استفاده میشود، پژوهشگران پیشنهاد میکنند فرآیند بهبود و ارزیابی تا افزایش امتیازات ادامه یابد.واژههای کلیدی: مدیریت اطلاعات؛ فوریتهای پزشکی؛ بیمارستانها
مدیریت اطلاعات سلامت
ندا برهانی مغانی؛ مرضیه معراجی؛ الهه هوشمند؛ سمیه فضائلی؛ مرجان وجدانی؛ زهرا ابن حسینی
چکیده
مقدمه:. با توجه به آغاز پیاده سازی نسخه نویسی الکترونیکی در کشور، مطالعه حاضر با هدف تبیین چالش های حین اجرای نسخه نویسی الکترونیکی از منظر پزشکان انجام گردید.روش بررسی این مطالعه به روش کیفی از طریق انجام مصاحبه با پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1401 انجام شد. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند بعد از ...
بیشتر
مقدمه:. با توجه به آغاز پیاده سازی نسخه نویسی الکترونیکی در کشور، مطالعه حاضر با هدف تبیین چالش های حین اجرای نسخه نویسی الکترونیکی از منظر پزشکان انجام گردید.روش بررسی این مطالعه به روش کیفی از طریق انجام مصاحبه با پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1401 انجام شد. مشارکت کنندگان به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند بعد از انجام سه مصاحبه عمیق سوالات مصاحبه استخراج گردید. مصاحبه های نیمه ساختاریافته بعد از انجام، ضبط و پیاده سازی شدند، به منظور تحلیل آنها از روش تحلیل محتوا و نرم افزار مکس کیو نسخه10 استفاده گردید.یافته ها: در این مطالعه چالش ها در 2 طبقه اصلی شامل طبقه سازماندهی و طبقه زیرساخت دسته بندی شدند. چالش های سازماندهی ؛ چالش های مربوط به بیمه، ارجاع بیماران، آموزش و اطلاع رسانی به ذینفعان، نظارت و چالش های زیرساخت، رابط کاربری و پایگاه داده بودند. چالش های اصلی اجرای نسخه نویسی الکترونیک مربوط به قطعی و کندی سامانه ها و اینترنت و وجود سامانه های متعدد برای بیمه ها بود.نتیجه گیری: چالش های زیرساختی که از جمله موانع مهم در مسیر اجرای کامل طرح نسخه نویسی الکترونیکی محسوب می شود باید رفع گردد، به منظور بهبود مشکلات اجرا بایستی پایش مستمر سامانه ها ی نسخه نویسی مد نظر قرار گیردو نتایج بلافاصله اعمال گردد، به طور کلی اصلاح زیرساخت ها، یکپارچه نمودن سامانه های بیمه و استفاده از امضای الکترونیک و استانداردهای نسخه الکترونیکی و ارائه آموزش های کاربردی پیشنهاد می گردد.
پژمان عقدک
دوره 14، شماره 5 ، دی 1396
حسین صیادی تورانلو؛ ریحانه حفیظی اتابک
چکیده
مقدمه: رویکرد یکپارچگی در مدیریت زنجیره تأمین سبز، تلاشهای هماهنگ برای تنظیم منابع مختلف را در یک سازمان و در سراسر زنجیرههای تأمین برای اجرای بهترین روش مدیریت محیط زیست امکانپذیر میسازد و منجر به بهبود عملکرد سازمانها میشود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار در مراکز خدمات درمانی ...
بیشتر
مقدمه: رویکرد یکپارچگی در مدیریت زنجیره تأمین سبز، تلاشهای هماهنگ برای تنظیم منابع مختلف را در یک سازمان و در سراسر زنجیرههای تأمین برای اجرای بهترین روش مدیریت محیط زیست امکانپذیر میسازد و منجر به بهبود عملکرد سازمانها میشود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار در مراکز خدمات درمانی یزد صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه از نوع کمی- کیفی بود و نمونه آماری آن را 10 نفر از خبرگان و 110 نفر از کارشناسان زنجیره تأمین بیمارستانهای دولتی شهر یزد تشکیل داد. ابتدا با انجام تحقیق مروری و روش تحلیل مضمون، شاخصهای اولیه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و عملکرد پایدار شناسایی گردید. سپس بر اساس مصاحبه نیمه ساختار یافته با 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و مراکز خدمات درمانی، شاخصهای مذکور مورد بازبینی قرار گرفت. مطابق با شاخصهای نهایی، پرسشنامهای جهت ارزیابی متغیرهای پژوهش بین مدیران و کارشناسان بخش خدمات درمانی 6 بیمارستان دولتی یزد توزیع شد. در نهایت، دادهها با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری بر پایه روش کمترین مربعات جزیی تجزیه و تحلیل گردید.یافتهها: یکپارچگی زنجیره تأمین به ترتیب 78، 75 و 68 درصد از تغییرات ابعاد عملکرد پایدار به ترتیب اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را تبیین نمود. بنابراین، یکپارچگی زنجیره تأمین سبز در این مراکز میتواند باعث کاهش آلودگیهای زیست محیطی، بهبود وجهه اجتماعی، ارتقای سطح کیفی خدمات و در نهایت، بهبود عملکرد اقتصادی مراکز خدمات درمانی شود.نتیجهگیری: خروجی نهایی مطالعه حاضر، مدل اندازهگیری رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین سبز و بهبود عملکرد پایدار مراکز خدمات درمانی شهر یزد میباشد که برای کارشناسان امر سلامت به منظور برنامهریزی جهت بهبود پایداری در مراکز خدمات درمانی، مفید خواهد بود.
اکبر مرادی؛ زهرا نصیری
چکیده
مقدمه: امدادگران برای امدادرسانی سریعتر در زمان وقوع زلزله، به اطلاعات ساختار یافتهای نیاز دارند که در هر لحظه و هر مکان در دسترس آنها باشد. این اطلاعات به آنها کمک میکند تا موقعیت خود را نسبت به مناطقی که در اثر زلزله آسیب دیدهاند، توجیه نمایند. از اینرو، هدف از انجام پژوهش حاضر، پیادهسازی سیستمی برای هدایت نیروهای ...
بیشتر
مقدمه: امدادگران برای امدادرسانی سریعتر در زمان وقوع زلزله، به اطلاعات ساختار یافتهای نیاز دارند که در هر لحظه و هر مکان در دسترس آنها باشد. این اطلاعات به آنها کمک میکند تا موقعیت خود را نسبت به مناطقی که در اثر زلزله آسیب دیدهاند، توجیه نمایند. از اینرو، هدف از انجام پژوهش حاضر، پیادهسازی سیستمی برای هدایت نیروهای امدادی در شهر مراغه بود.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- تحلیلی و در سال 1396 با محوریت شهر مراغه انجام گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق مشاهدات میدانی و مختصات مربوط به مکانها از Google Map اخذ گردید و کدنویسی در محیط Android صورت گرفت.یافتهها: یک سیستم بافتآگاه برای هدایت نیروهای امدادی شهر مراغه پس از وقوع زلزله و بر اساس بافتهای موقعیت، جهت و سرعت حرکت پیادهسازی شد. این سیستم، اطلاعاتی همچون موقعیت امدادگران، مکانهای حساس، تعداد افرادی که در یک ساختمان زندگی میکنند و همچنین، کوتاهترین مسیر رسیدن به این مکانها را به صورت آنلاین به امدادگران نمایش میدهد.نتیجهگیری: استفاده از بافت موقعیت، سرعت و جهت حرکت برای هدایت امدادگران، منجر به افزایش کارایی و سرعت بخشیدن به عملیات امداد و در نهایت، نجات افراد زیر آوار مانده میشود.
محمدحسین رونقی
چکیده
مقدمه: زنجیره بلوک به عنوان دفتر کل تغییرناپذیر و توزیع شده، شفافیت میدهد و حریم شخصی کاربر را ایجاد میکند. با توجه به قابلیتهای زنجیره بلوک، پیادهسازی هر یک از کاربردهای این فنآوری، نیازمند برنامهریزی و مدیریت هزینه است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبهبندی کاربردهای فنآوری زنجیره بلوک در بخش سلامت صورت گرفت.روش ...
بیشتر
مقدمه: زنجیره بلوک به عنوان دفتر کل تغییرناپذیر و توزیع شده، شفافیت میدهد و حریم شخصی کاربر را ایجاد میکند. با توجه به قابلیتهای زنجیره بلوک، پیادهسازی هر یک از کاربردهای این فنآوری، نیازمند برنامهریزی و مدیریت هزینه است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبهبندی کاربردهای فنآوری زنجیره بلوک در بخش سلامت صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و در زمستان سال 1398 انجام شد. در فاز اول، کاربردهای زنجیره بلوک در حوزه سلامت بر اساس روش تحلیل محتوا با استفاده از منابع کتابخانهای شناسایی گردید. در مرحله بعد، بر اساس نظر خبرگان تحقیق که شامل 17 نفر بودند، کاربردهای فنآوری با استفاده از روش SWARA (Stepwise Weight Assessment Ratio Analysis) فازی اولویتبندی شد.یافتهها: پرونده سلامت الکترونیکی (43/0)، قراردادهای هوشمند (21/0)، بستر اینترنت اشیا (15/0)، امنیت اطلاعات و حریم خصوصی (08/0)، مدیریت اداری (06/0) و رأیگیری الکترونیکی (04/0) بیشترین اهمیت را در بین کاربردهای فنآوری زنجیره بلوک در حوزه سلامت داشتند.نتیجهگیری: فنآوری زنجیره بلوک کاربردهای مهمی در حوزه سلامت مانند پروندههای سلامت الکترونیکی و قراردادهای هوشمند دارد. بنابراین، سیاستگذاران سیستم سلامت باید زیرساختهایی را برای استقرار زنجیره بلوک بین سازمانهای پزشکی و بهداشتی فراهم کنند. نتایج پژوهش حاضر به انجام مطالعات در حوزه زنجیره بلوک کمک میکند و ادبیات مربوط به کاربرد زنجیره بلوک در حوزه سلامت را غنی مینماید.
حسن اشرفی ریزی
حمید مقدسی
میلاد شفیعی؛ روحاله عسکری؛ محمد کاظم رحیمی؛ محمد رنجبر؛ فرزان مددی زاده؛ فاطمه جعفریان
چکیده
مقدمه: امروزه بازار گردشگری پزشکی به عنوان یکی از صنایع درامدزا در دنیا مطرح شده است. برخی عوامل در صنعت گردشگری، تأثیر مستقیم و مهمی بر رونق و گسترش آن دارند و این امر موجب میشود که برخی کشورها به قطب گردشگری پزشکی تبدیل شوند. پژوهش حاضر با هدف اولویتبندی عوامل مرتبط با جذب گردشگران پزشکی شهر یزد انجام گرفت.روش بررسی: در مرحله ...
بیشتر
مقدمه: امروزه بازار گردشگری پزشکی به عنوان یکی از صنایع درامدزا در دنیا مطرح شده است. برخی عوامل در صنعت گردشگری، تأثیر مستقیم و مهمی بر رونق و گسترش آن دارند و این امر موجب میشود که برخی کشورها به قطب گردشگری پزشکی تبدیل شوند. پژوهش حاضر با هدف اولویتبندی عوامل مرتبط با جذب گردشگران پزشکی شهر یزد انجام گرفت.روش بررسی: در مرحله اول، به روش مرور نظاممند و با استفاده از کلید واژههای «گردشگری پزشکی، عوامل مؤثر و عوامل جذب» در پایگاههای Web of Science، SID (Scientific Information Database)، Google Scholar، Cochrane، ProQuest، ScienceDirect، Scopus، PubMed، IranDoc، Civilica، Medlib و Magiran، عوامل مرتبط با جذب گردشگران استخراج و در مرحله دوم با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی AHP (Analytic Hierarchy Process) توسط جامعه تحقیق متشکل از گردشگران پزشکی و خبرگان این حوزه، اولویتبندی گردید.یافتهها: « عوامل در دو حیطه کلی، 7 زیرحیطه و 27 گویه شناسایی شد که زیرحیطه «کیفیت خدمات درمانی» و گویه «کیفیت خدمات کادر درمان» از دید گردشگران پزشکی و خبرگان این حوزه از اهمیت و اولویت بیشتری نسبت به سایر عوامل برخوردار بود.نتیجهگیری: یکی از راههای افزایش جذب گردشگر و تأثیرگذاری بر گردشگران برای انتخاب ایران به عنوان کشور مقصد، افزایش سطح کیفیت خدمات به ویژه خدمات پزشکی همراه با کاهش هزینهها و قابل رقابت بودن آن است.
محمود کیوانآرا
دوره 13، شماره 4 ، آبان 1395، ، صفحه 249-250
محمد دهقانی؛ یوسف نوشیراوانی؛ کبری شکریزاده بزنجانی؛ آزاده عسگریان
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت میتواند نقش مهمی در اداره این سازمانها داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن در ایران بود.روش بررسی: این مطالعه کاربردی به روش کیفی و Delphi در سال 1396 انجام گردید. ابتدا مشکلات بخش مدیریت ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت اطلاعات در سازمانهای مراقبت بهداشتی و درمانی، مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت میتواند نقش مهمی در اداره این سازمانها داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن در ایران بود.روش بررسی: این مطالعه کاربردی به روش کیفی و Delphi در سال 1396 انجام گردید. ابتدا مشکلات بخش مدیریت اطلاعات سلامت و علل آن با استفاده از روش تحلیل مقایسه مداوم استخراج گردید. سپس اعتبار یافتههای به دست آمده با استفاده از تکنیک Delphi و در دو راند مورد بررسی قرار گرفت.یافتهها: از دیدگاه افراد شرکتکننده در تحقیق، مشکلات مربوط به نابرابری سازمانی، ساختمان و محیط کار و قوانین و فرایندها به ترتیب با 89، 86 و 85 درصد، مهمترین چالشهای بخش مدیریت اطلاعات سلامت در بیمارستانها بود. اصلیترین دلایل به وجود آمدن این مشکلات نیز عدم وجود نظام صنفی (95 درصد) و امور مالی (92 درصد) بود.نتیجهگیری: بخش مدیریت اطلاعات سلامت بیمارستانها با چالشهای مختلفی مواجه است که علت اصلی آن مربوط به سیاستگذاریهای کلان، فقدان قوانین و نگرش مدیران بیمارستان به این بخش میباشد.
محبوبه شیروانیان دهکردی؛ رسول نوری
لیلا شهرزادی؛ مریم اخوتی
سعید امینی؛ رضا دهنویه
دوره 12، شماره 3 ، شهریور 1394، ، صفحه 273-275
چکیده
مقدمه: متولیان بهداشت و درمان کشور به طور روزمره با تهدیدهای سلامتی متعددی در سطوح مختلف محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مواجهه هستند. بیماری های نوپدید و باز پدید، تغییر سبک زندگی، تغییرات آب و هوایی و سایر مسائل، سلامتی انسانها را تهدید می کنند. برای برخورد مناسب با این تهدیدها لازم است از طریق بررسی روند پیدایش، شکل گیری ...
بیشتر
مقدمه: متولیان بهداشت و درمان کشور به طور روزمره با تهدیدهای سلامتی متعددی در سطوح مختلف محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مواجهه هستند. بیماری های نوپدید و باز پدید، تغییر سبک زندگی، تغییرات آب و هوایی و سایر مسائل، سلامتی انسانها را تهدید می کنند. برای برخورد مناسب با این تهدیدها لازم است از طریق بررسی روند پیدایش، شکل گیری و توسعه آنها به شناسایی تاثیرات بالقوه اشان در حوزه سلامتی پرداخت و با مدیریت درست، از آن به عنوان فرصتی برای ارتقای سلامتی مردم استفاده کرد. پژوهش های آینده نگاری از طریق روی هم نهادن افکار و دیدگاه ها می توانند در این زمینه بسیار راهگشا باشند. روش های آینده نگاری را می توان به روش های تعمیم یابنده(تحلیل روند، سری های زمانی، رگرسیون، اقتصاد سنجی و شبیه سازی)، روش های اکتشافی(تحلیل ریخت شناختی، درخت ارتباط، نقشه برداری ذهنی و چرخه های آینده)، روش های الگوسازی(تحلیل شباهت، تحلیل توالی های فنآوری، تحلیل ذی نفعان و تحلیل ساختاری)، روش های مشارکتی(دلفی، تحلیل تاثیر متقاطع، گروه های متمرکز)، روش های هنجاری و سناریونویسی تقسیم بندی نمود(1). مطالعاتی که از چرخ آینده استفاده کرده اند آن را به عنوان یک ابزار مفید در ایجاد سناریوهای آینده معرفی کرده اند. اما بیشترین استفاده از این روش در مطالعات دانشگاهی بوده است و برای کمک به دانشجویان در به تصویر کشیدن نتایج روندهای آینده بکار رفته است(2). در مطالعه ای توسط Haas و Martin از روش چرخ آینده به عنوان یک روش بحث گروهی استفاده شده است تا اعضای گروه به طور نظاممند در خصوص عواقب آینده یک تصمیم تفکر نمایند(3). در مطالعه دیگری از چرخ آینده برای پیش بینی آینده بهداشت حرفه ای استفاده شده است(4). پژوهشهای آینده نگاری روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می شود و محققان کشورمان نیز به این مطلب توجه ویژه ای نموده اند بطوریکه فقط در خصوص نظریه زمینه ای(grounded theory) با یک بررسی ساده اینترنتی متوجه می شویم که پژوهشگران داخلی زیادی در حوزه علوم پزشکی از این روش تحقیقاتی استفاده کرده اند(5). مطالعات چرخ آینده(future wheels) با وجود قرابت بسیار زیادی که با نظریه زمینه ای دارد و از کاربردهای بسیار زیادی نیز برخوردار است مورد توجه کمی قرار گرفته است که شاید علت آن آشنایی کم محققان داخلی با این شیوه پژوهش باشد، این در حالی است که چرخ آینده به عنوان مبنایی برای تفکر بیشتر، بررسی سیستماتیک و همچنین برای کاربرد تکنیک های دیگر بررسی آینده می تواند بسیار مفید واقع گردد. با بررسی دقیق این دو تئوری متوجه می شویم که هر دو نظریه یک مفهوم را به شیوه های متفاوت بیان می کنند. روش چرخ آینده، بطور هوشمندانه آینده را بررسی نموده و باعث ایجاد و توسعه استراتژی هایی برای حداقل نمودن ریسک و کاهش تاثیر بحران می شود(4). Glenn بیان نمود که چرخ آینده یک روش طوفان مغزی است که برای سازماندهی ایده ها در خصوص آینده بکار می رود(6). ایشان بیان نمود که چرخ آینده بیشتر برای موارد زیر بکار می رود: 1- تاثیرهای احتمالی روندهای فعلی یا رخدادهای بالقوه آینده 2- سازماندهی افکار مربوط به روندها یا رخدادهای آینده 3- نمایش ارتباطات متقابل پیچیدهدر چرخ آینده از سئوال پژوهش به علل و راهکارهای آن می رسیم و به محققین اجازه می دهد که نتایج اولیه و ثانویه رخدادها شناسایی شود(شکل1). بوسیله این رویکرد فرصت ها و مشکلات بالقوه، بازارهای جدید، محصولات و خدمات شناسایی می شوند و تاکتیکها و استراتژی های گوناگون ارزیابی می شوند.در رویکرد نظریه زمینه ای نمونه گیری از گروه هدف و پرسیدن سئوال تا زمان اشباع ادامه می یابد بطوریکه افراد نمونه دیگر مطلب جدیدی به مطالب قبلی اضافه نمی کنند و درصورت تکرار نمونه گیری موضوع جدیدی شناسایی نمی شود. موارد تا جایی افزوده می شوند که دیگر بینش و بصیرتی افزوده نگردد و پژوهشگر متوجه شود که دیگر چیز تازه ای کشف نمی شود(7). در چرخ آینده نیز طوفان مغزی تا زمانی ادامه می یابد که برایند فکری افراد دیگر موضوع جدیدی را شناسایی ننماید. به عبارت دیگر در چرخه آینده و نظریه زمینه ای به جایی می رسیم که دیدگاه جدیدی مطرح نمی شود و در اینجا است که باید مرحله اصلی و نهایی پژوهش را آغاز نماییم: در نظریه زمینه ای تبیین نظریه و در چرخه آینده تبیین علل و راهکارها. با بررسی دقیقتر این دو رویکرد متوجه می شویم که هر دو رویکرد می خواهند یک موضوع را مطرح کنند و آن هم ارائه راهکاری برای آینده است. در مطالعات مختلف بیان شده است که نظریه زمینه ای بصورت استقرایی از داده به نظریه منتهی می شود و در چرخ آینده بصورت قیاسی از سئوال پژوهش به علل می رسیم. شاید در نگاه اول به این نتیجه برسیم که در چرخ آینده از سئوال پژوهش به نتایج مختلفی می رسیم اما در این رویکرد نیز در نهایت راهکارهای عملی استخراج می شود که می تواند راهگشای مشکلات و مسائل جامعه باشد. بنابراین مطالعات چرخ آینده را نیز می توان در گروه مطالعات استقرایی دسته بندی نمود نه قیاسی. بخش بهداشت و درمان با روش چرخ آینده بیگانه نیست بطوریکه وقتی کارشناسان مرکز بهداشت شهرستان یا پرستاران یک بیمارستان در خصوص بررسی یک موضوع گرد هم جمع می شوند و با بارش افکار تمام نظریات و دیدگاه های خود را در خصوص عواقب احتمالی یک موضوع روی هم می گذارند و شقوق مختلف آن را بررسی می کنند و احتمالا راه کارهایی را نیز پیشنهاد می کنند در واقع ناخودآگاه از چرخ آینده استفاده کرده اند فقط با این تفاوت که کار خود را بر مبنای علمی انجام نداده اند. نتیجه گیری: دست اندرکاران بهداشت و درمان از طریق آشنایی با مطالعات چرخ آینده می توانند به آینده پژوهی روندهای فعلی بپردازند و دید بسیار واضح تری از آینده بدست آورند و ازبروز عواقب ناگوار در آینده جلوگیری کنند. از طریق روش چرخ آینده می توان زمینه های سرمایه گذاری را نیز شناسایی کرد و از هدر رفتن سرمایه های ملی جلوگیری نمود.