نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد پاپی ¹
• رقیه قضاوی ²
• سلیمه مرادی ³

¹ مربی، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناس ارشد، علم‌سنجی، معاونت تحقیقات و فناوری، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ کارشناس ارشد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، مشهد، ایران

چکیده

مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیت­های وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه‌هایی که منابع مختلف را درقالب­های گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلی­شان، امری انکارناپذیر می­باشد، زیرا نتیجه غایی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات، تضمین سلامت افراد جامعه می­باشد. هدف این پژوهش تعیین آگاهی و استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق­ساخته بوده است. جامعه آماری شامل کل پزشکان متخصص و فوق تخصص بیمارستان­های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 350 نفر بوده که حجم نمونه آنها براساس فرمول کرجسی و مورگان 180 نفر برگزیده شد و روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی می­باشد. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و پایایی آن با مقدار آلفای کرونباخ 95 درصد در زمان تحقیق تایید گردید. نوع آمار توصیفی و نرم­افزار مورد استفاده  SPSSویرایش 13 بوده است. یافته‌ها: در بررسی میزان نیاز پزشکان به اطلاعات در موارد مختلف؛ انجام تحقیق در زمینه فعالیت آنها با 9/91 درصد بیشترین نیاز و انجام امور روزمره با 6/60 درصد به عنوان کمترین نیاز اعلام شد. پزشکان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده از منابع اطلاعاتی و منابع الکترونیکی را با 4/65 درصد بیشترین محل رجوع و استفاده از کمک و راهنمایی متخصصین خارجی را با 5/15 درصد به عنوان کمترین مورد نام بردند. در خصوص آگاهی پزشکان از انواع پایگاه­های اطلاعاتی الکترونیکی بیشترین آگاهی مربوط به Medline با 5/86 درصد و برای Blackwell با 3/16 درصد کمترین درصد، و در رابطه با تعیین میزان آگاهی پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، بیشترین آگاهی مربوط به E-journal با میزان 3/43 درصد و کمترین آگاهی مربوط به منابع اطلاعاتی Offline با 8/13 درصد بود. همچنین در تعیین میزان استفاده پزشکان از انواع منابع اطلاعاتی الکترونیکی، E-journal با 36 درصد بیشترین و بانک­های اطلاعاتی Offline با 2/12 درصد کمترین استفاده را به خود اختصاص داده­اند. مهمترین عامل در بین عوامل موثر بر استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، 5/61 درصد یعنی بیش از نیمی از موارد مربوط به مشغله کاری و کمبود وقت می­باشد و کمترین عامل یعنی تنها در یک مورد مفید نبودن محتوای منابع بوده است. نتیجه­گیری: یافته­ها نشان داد نیاز به اطلاعات در پزشکان به ترتیب فراوانی عبارتند از: انجام پژوهش، تهیه مقالات، کسب اطلاعات جدید و روزآمد، مدیریت درمان بیماران، تدریس و نهایتاً انجام امور روزمره. با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیکی برای جامعه مورد بررسی و با توجه به اینکه آگاهی جامع و کاملی از اینگونه منابع وجود ندارد و نتیجتاً استفاده کمتر آن را دربرخواهد داشت، لازم است برنامه‌ریزی صحیحی از سوی متولیان امر به منظور معرفی امکانات و قابلیت‌های کامل منابع مذکور و شیوه‌های بازیابی اطلاعات از درگاه‌های مربوطه به جامعه اطلاعاتی دانشگاه و بالاخص جامعه مورد بررسی این پژوهش صورت گیرد. واژه‌های کلیدی: منابع اطلاعاتی؛ پزشکان؛ بیمارستان های آمورشی؛ منابع اطلاعاتی الکترونیکی.

کلیدواژه‌ها

• منابع الکترونیک
• پزشکان
• بیمارستان آمورشی
• مجلات الکترونیکی
• کتاب­های الکترونیکی

عنوان مقاله [English]

The awareness and use of electronic information resources by physicians in educational hospitals

نویسندگان [English]

• Ahmad Papi ¹
• Roghayeh Ghazavi ²
• Salimeh Moradi ³

¹ Lecturer, Medical Library and Information Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² MSc,Scientometrics, Vice Chancellery of Research and Technology, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

³ MSc,Knowledge and Information Sciences, Payame-Noor University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Introduction: Considering to needs of physicians to updated information for researching in medical science, therefore the existence of libraries with resources in different format is an essential point. On the other side, the medical community's understanding of these resources to achieve their main goal is undeniable, because the ultimate result of easy and urgent access to information is a warranty of public society health. This research aimed to determine physicians' awareness and usage of electronic resources in educational hospitals. Methods: The research method was descriptive - survey and the tools of data gathering was research made questionnaire. Validity and reliability of the study tools was confirmed by librarianship experts with 95 Percent. Statistical society was including all specialist and specialty physicians of educational hospitals of Isfahan University of medical science include 350 people and a mass of sampling with 180 members. The sampling way was random clustering. The type of statistical method was descriptive and appliqued software was 13th version of SPSS. Results: In investigation the rate of physicians needs for information in different cases, the most needs was 91.3 Percent for researching in their activity fields and to do daily schedule with 60.6 Percent is declared as minimum requirements. Physicians removal their information needs, used information resources and electronic resources in 65.4 Percent of cases as maximum option, and they have mentioned helping and conducting of foreigner specialists as minimum with 15.5 Percent. About the awareness of physicians from types of electronic information sources, the most knowledge was about Medline with 86.5 Percent and the lowest frequency was for Blackwell with 16.3 Percent. In determining the awareness of physicians of electronic information resources, most awareness was belonging E-journal with 43.3 Percent and the lowest amount was for Offline information resources with 13.8 Percent. Also in determining the use of electronic information resources with physicians, E-journal with 36 Percent as maximum and Offline Data Bank with 12.2 Percent as less option are used. The most important factor between effective factors for usage of physician from the electronic information resources, 61.5 Percent was related to lack of time and busy working, and the lowest factor which is non beneficial resource content has only been one mentioned. Conclusion: The results represented that information needs of physicians is respectively by following reasons: conducting research, preparing articles, gathering new and updated information, management of patient care, teaching, and finally for every day routines. Because of the importance of electronic information resources for physicians, it needs to introduce all aspects of this information resources and retrieval methods from related gateways to information societies of university. Key words: Information Resources; Physicians; Hospitals, Teaching; Electronic Information Resources.