نویسندگان

• بهزاد کرمی متین ¹
• سیدمحمد سعیداحمدی ²
• حسین باباپور ²
• الهه میری ²
• محمد آرام خالصی ³
• امین کرمی متین ⁴

¹ استادیار، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مرکز تحقیقات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

² کارشــناس، بهداشــت عمــومی، دانشــگاه علــوم پزشــکی کرمانشــاه، کرمانشاه، ایران.

³ کارشناس ارشد، مدیریت خدمات بهداشـتی درمـانی، بیمارسـتان امـام رضا (ع)،کرمانشاه، ایران

⁴ کارشناس، مدیریت، بیمارستان امامرضا (ع)، کرمانشاه، ایران.

چکیده

مقدمه: امروزه بسیاری از سازمان‌ها از جمله بیمارستان‌ها دریافته‌اند که به کارگیری مدل‌ها و سیستم‌های مدیریت کیفیت بهترین راه رقابت، بقا و توسعه‌ی آن‌ها است. در این راستا، در بیمارستان 515 تخت خوابی امام رضا(ع) با اجرای نظام آراستگی در سه بخش مدارک پزشکی، تغذیه و بخش بستری جراحی، تأثیر مدل 5S بر خدمات واحدهای مختلف ارایه‌ی خدمات بیمارستانی مورد سنجش قرار گرفت.
روش بررسی: این پژوهش به روش نیمه‌تجربی و به صورت بررسی قبل و بعد، در مرکز آموزشی درمانی امام رضا(ع) کرمانشاه در سال 1389 صورت گرفت. جامعه‌ی پژوهش، کلیه‌ی کارکنان سه بخش تغذیه، جراحی و مدارک پزشکی (در مجموع 81 نفر) بودند. ابتدا با استفاده از چک لیست ارزیابی نظام آراستگی و همچنین پرسش‌نامه‌ی رضایت سنجی بیماران، کارکنان بخش‌های مورد مطالعه و کارکنان سایر بخش‌ها از عملکرد واحدهای پیش‌گفت، که روایی آن با نظرسنجی از متخصصان و پایایی آن از طریق تکرار آزمون (Test retest)تأیید شده بود، اقدام به انجام پیش آزمون گردید. سپس با آموزش کارکنان و اجرای 5S و استقرار آن در این واحدها، تغییرات لازم طی دو ماه اعمال گردید و پس از آن به کمک ابزارهای ذکر شده جهت جمع‌آوری اطلاعات، پس آزمون انجام شد. نتایج حاصل از مطالعه‌ قبل و بعد از اجرای نظام آراستگی به کمک جداول و نمودارهای توصیفی ارایه‌ گردید و تغییرات ناشی از اجرای 5S با استفاده از آمار تحلیلی (t مزدوج و Wilcoxon) به وسیله‌ی نرم‌افزار ₁₅SPSS تحلیل شد.
یافته‌ها: استقرار نظام آراستگی نقش مؤثری در ارتقای کیفیت خدمات و عملکرد سه واحد تغذیه، مدارک پزشکی و بخش بستری جراحی داشت؛ به طوری که میزان رضایت‌مندی کارکنان و بیماران در قبل و بعد از اجرای 5S در هر سه بخش تفاوت معنی‌داری را نشان داد (برای هر سه بخش 00/0 = P). همچنین تفاوت قبل و بعد از وضعیت آراستگی سازمانی (شامل سامان‌دهی، نظم و ترتیب و پاکیزه‌سازی محیط)، از نظر آماری برای بخش تغذیه با مقادیر 000/0 = P برای S1، 000/0 = P برای S2، 011/0 = P برای S3؛ و در بخش مدارک پزشکی 001/0 = P برای S1، 000/0 = P برای S2، 009/0 = P برای S3 و همچنین برای جراحی نیز به ترتیب مقادیر 001/0 = P برای S1، 003/0 = P برای S2 و 033/0 = P برایS3 معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: نظام آراستگی سازمانی، مدلی مؤثر و پایه‌ای در ارتقای کیفیت خدمات در بین بخش‌های مورد مطالعه بود و تأثیر این مدل همانند توفیق آن در بخش‌های صنعتی، تأیید می‌شود. بنابراین، پژوهشگران به کارگیری این نظام را در کلیه‌ی بخش‌های بیمارستانی و واحدهای ارایه دهنده‌ی خدمات بهداشتی درمانی پیشنهاد می‌کنند.

کلیدواژه‌ها

• بیمارستان‌ها
• تغذیه
• مدارک پزشکی
• جراحی

عنوان مقاله [English]

The Effects of 5S Model on Hospital Services in Imam Reza Hospital, Kermanshah, Iran

نویسندگان [English]

• Behzad Karami Matin ¹
• Seyed Mohammad Saeid Ahmadi ²
• Hossein Babapour ²
• Elahe Miri ²
• Mohammad Aram Khalesi ³
• Amin Karami Matin ⁴

¹ Assistant Professor, Health Service Management, Health Research Center, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran

² BSc, Public Health, Kermanshah University of Medical Sciences, Kermanshah, Iran

³ MSc, Health Service Management, Imam Reza Hospital, Kermanshah, Iran

⁴ BSc, Management, Imam Reza Hospital, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Introduction: Nowadays, many organizations such as hospitals have realized that utilization of 
quality management models and systems is the best way for them to compete, survive and 
develop. Therefore, 5S (sorting, straightening, systematic cleaning, standardizing, and sustaining) 
model was implemented in three units of Imam Reza Hospital (Kermanshah, Iran) including 
medical records, nutrition, and surgery. The present study evaluated the effects of the model on 
various units offering hospital services. 
Methods: This quasi-experimental study included all the staff members of medical records, 
nutrition, and surgery wards (81 persons) in Imam Reza Hospital before and after an intervention 
in 2010. The pretest was conducted by standard 5S checklists and patients satisfaction 
measurement questionnaire whose validity and reliability were confirmed. The staff members 
were then educated, 5S model was implemented in the three mentioned units, and the required 
changes were applied during two months. Afterwards, the same tools were used again to perform 
the posttest. The results obtained before and after the implementation of 5S model were presented 
by descriptive tables and diagrams. They were analyzed by analytical statistics including paired-t 
and Wilcoxon tests in SPSS15. 
Results: Findings of this study showed establishing 5S model to be effective on performance and 
service quality improvement in the three mentioned units. In other words staff and patients 
satisfaction rates changed significantly after 5S model in all 3 units. The organizational 5S model 
(sorting, straightening, and systematic cleaning (S1-S3, respectively)) made desirable changes in 
the nutrition (S1: P < 0.001; S2: P < 0.001; and S3: P < 0.011), medical records (S1: P = 0.001; 
S2: P < 0.001; and S3: P = 0.009), and surgery (S1: P = 0.001; S2: P = 0.003; S3: P = 0.033) units. 
Conclusion: Overall, 5S model could improve service quality in the studied units. This finding 
supports the success of 5S model in industrial parts. Therefore, the model is suggested to be 
employed in all hospital parts and medical care provider units.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hospitals
• Nutrition
• Medical Records
• Surgery