نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نجمه ناظری ¹
• علی شعبانی ²
• مصطفی حسینی گلکار ³
• علیرضا نوروزی ⁴

¹ گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه تهران، پردیس بین المللی کیش، کیش، ایران.

² استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³ استادیار آینده‌پژوهی سلامت، مرکز تحقیقات انفورماتیک پزشکی، پژوهشکده آینده‌پژوهی در سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمان. کرمان، ایران.

⁴ دانشیار، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: ارزیابی تحقیقات علوم پزشکی، به شدت به سمت ارزیابی اثرگذاری‌‌اجتماعی پیش می‌روند. هدف پژوهش شناسایی مؤلفه‌های مدل اثرگذاری‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی است.

روش بررسی: پژوهش برای اولین بار، با رویکرد کیفی فراترکیب به بررسی نظام‌مند و تحلیل پژوهش‌های انجام شده (8 منبع فارسی و 29 منبع انگلیسی با موضوع اثرگذاری‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی) پرداخت. بازه زمانی پژوهش 1990 میلادی تا ژوئن 2022 میلادی برای مقالات خارجی و 1377 تا خرداد 1401 شمسی برای مقالات فارسی است. برهمین اساس 37 منبع از میان منابع موجود برگزیده و تحلیل شدند. به منظور اعتبارسنجی نتایج از ضریب کاپا استفاده شد. سپس بر اساس نتایج حاصل از آن، چارچوب مفهومی شامل مفاهیم و مقوله‎ها در هر یک از منابع مورد بررسی ارائه شد.

یافته‎ها: در نتیجه تحلیل مطالعات انجام شده، یافته‌های پژوهش با 147 کد، 24 مفهوم، 12 مقوله و 6 مضمون شامل «حکمرانی دانش، تولید و تبادل دانش، انتشار و انتقال دانش، بسیج دانش، ترویج دانش و کاربست دانش» است.

نتیجه‎گیری: چارچوب مفهومی اثرگذاری‌اجتماعی کاربست تحقیقات پزشکی، به منظور آشکارسازی فرایندهای حکمرانی دانش و تولید و تبادل دانش، از الگوی تعاملی، سرمایۀ رابطه‌ای و نزدیک کردن دنیای پژوهشگران و سیاست‌گذاران به سمت تأکید بیشتر پژوهش‌ها با سرمایه‌گذاری صنعت و دولت شروع می‌شود. این فرایند با انتقال دانش و بسیج دانش به منظور ارزیابی و سنجش، با استفاده از دو راهبرد ساختار شبکه‌های مبادلات رسمی و غیررسمی و استفاده از واسطه‌گران، به تقویت نظام‌های پژوهشی با هدف پاسخگویی به نیازهای جامعه می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

• اثرگذاری اجتماعی
• کاربست تحقیق
• تحقیقات پزشکی
• فراترکیب

موضوعات

• سایر

عنوان مقاله [English]

The Social Impact of the Application of Medical Research with Meta-Synthesis Approach

نویسندگان [English]

• Najmeh Nazeri ¹
• Ali Shabani ²
• Mostafa Hossini Golkar ³
• Alireza Noruzi ⁴

¹ Knowledge and Information Science, University of Tehran,, Kish International Campus, Kish, Iran.

² Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Assistant Professor of Futures Studies in Health,, Medical Informatics Research Center, Institute for Futures Studies in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran

⁴ Associate Professor, Knowledge and Information Science, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Currently, in the field of medical sciences, research evaluation places greater emphasis on assessing social impact. To achieve this goal, the present research aims to identify the components of the social impact model for medical research application.

Methods: The current research conducted a systematic review and analysis of previous studies. The research examined 8 Persian sources and 29 English sources related to the social impact of medical research application. This analysis was carried out using a meta-synthesis approach. The research time frame spans from 1990 to June 2022 for English and Persian sources up to the time of conducting the research. From the available sources, 37 were selected and analyzed. The Cohen's Kappa expert agreement coefficient was used to validate the results. Based on these findings, the researcher proceeded to present a conceptual framework that includes key concepts and categories from each of the reviewed sources.

Results: As a result of the analysis of the conducted studies, 147 codes were identified across 24 concepts, 12 categories, and 6 themes. These themes encompass various aspects of knowledge, including knowledge governance, knowledge production and exchange, knowledge dissemination and transfer, knowledge mobilization, popularization of knowledge, and knowledge utilization.

Conclusion: The conceptual model of the social impact of medical research application aims to reveal the processes of knowledge governance and knowledge production and exchange. It begins with the interactive model, emphasizing relational capital and fostering closer collaboration between researchers and policy makers. This collaborative approach extends to industry and government investment in research. The overall goal is to strengthen research systems, ensuring they meet society’s needs by facilitating knowledge transfer and mobilization. Two key strategies are employed: the structure of formal and informal exchange networks, and the utilization of intermediaries.

کلیدواژه‌ها [English]

• Social Impact
• Research Utilization
• Medical Research
• Meta-Synthesis