نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا موغلی ¹
• سید رضا سید جوادین ²
• سید علی اکبر احمدی ³
• آزاده علوی ⁴

¹ استاد، مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور شیراز، شیراز، ایران

² استاد، مدیریت منابع انسانی، دانشکده‌ی مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشیار، مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

⁴ دانشجوی دکتری، مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه سازمان‌ها برای نهادینه کردن اخلاقیات در اعضای سازمانی خود، به تکنیک‌ها و ابزارهای متعددی متوسل شده‌اند. از این‌رو، در این پژوهش، به شناسایی اهمیت و تأثیر اخلاق کار در ایران با تکیه و تأکید بر اصول اخلاق اسلامی و فرهنگ حاکم بر سازمان‌ها، با لحاظ رفتار شهروندی سازمانی و واسطه‌گری ارزش‌های شغلی پرداخته شد. روش بررسی: پژوهش از نوع میدانی و کاربردی بود که در سال 1390 انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش را کلیه‌ی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، با مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر تشکیل دادند. تعداد کارکنان 8282 نفر و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای از نوع طبقه‌ای- تصادفی بود و تعداد نمونه، 239 نفر برآورد شد، که با توزیع 3 پرسش‌نامه، در نهایت تعداد 198 پرسش‌نامه برگشت داده شد (نرخ برگشت 83 درصد). برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای، اسناد‌کاوی، مقالات و پایان‌نامه‌های معتبر و جستجوی الکترونیکی در سایت‌های معتبر علمی استفاده گردید. برای تأیید پایایی پرسش‌نامه‌ها از ضریب alpha Cronbach's (درصد 76) و برای تعیین قابلیت اعتبار آن، از روش تحلیل عاملی استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و معادلات ساختاری Lisrel انجام شد. یافته‌ها: بالاترین ضریب همبستگی در میان متغیرهای این پژوهش، مربوط به رابطه‌ی بین ارزش‌های شغلی و رفتار شهروندی سازمانی (54 درصد) بود. از میان متغیرهای پژوهش فقط دو متغیر پشتکار و جدیت در کار (18 درصد) و روابط سالم و انسانی (15 درصد) بر رفتار شهروندی دارای اثر مستقیم، اثر غیر مستقیم و اثر کلی بودند که اثر کلی آن‌ها از اثرات مستقیم و غیر مستقیم بیشتر بود. همچنین ارزش‌های شغلی، تأثیر مستقیم بر رفتار شهروندی داشت. نتیجه‌گیری: اخلاق کار اسلامی بر نگرش کارکنان به جهت ایجاد رفتار مطلوب تأثیر قابل توجهی داشت، همچنین ارزش‌های فردی و جمعی در محیط‌های کار، با گسترش توجهات اجتماعی به ارزش‌های انسانی و اخلاقی هسمو بود و اخلاق کار اسلامی با واسطه‌ی ارزش‌های شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی نیز تأثیر‌گذار بود. واژه‌های کلیدی: اخلاق کار اسلامی؛ رفتار شهروندی سازمانی؛ ارزش‌های شغلی

عنوان مقاله [English]

An Explanatory Model of Islamic Work Ethics and Organizational Citizenship Behavior Due to Job Values: Case Study of Isfahan University of Medical Sciences, Iran

نویسندگان [English]

• Alireza Mooghali ¹
• Seyed Reza Seyedjavadin ²
• Seyed Ali Akbar Ahmadi ³
• Azadeh Alavi ⁴

¹ Professor, Public Administration, School of Management, Payam Noor University of Shiraz, Shiraz, Iran

² Professor, Human Resource Management, School of Management, University of Tehran, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Public Administration, School of Management, Payam Noor University of Tehran, Tehran, Iran

⁴ PhD Student, Public Administration, School of Management, Payam Noor University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Nowadays, organizations have resorted to various techniques and strategies to institutionalize ethic according to which the organizational members behave. Hence, by focusing on Islamic ethics and culture governing organizations, the present study was an attempt to investigate the importance of work ethics in organizations and its outcomes in Iran, taking into account the organizational citizenship behavior and the impact of job values. Methods: 239 out of 8282 employees of Isfahan University of Medical Sciences who all hold at least a bachelor’s degree were selected. The participants were selected using cluster stratified random sampling method. They were given three questionnaires; however, only 198 (83%) were returned. The required data for this practical field study were collected through the documents, papers or theses existed in libraries, or online in valid scientific databases. Cronbach's alpha coefficient and factor analysis were used to assess the validity and reliability of the questionnaires, respectively. Results: The highest correlation coefficient among the variables was between the organizational citizenship behavior and job values. Furthermore, among all the variables, only two (perseverance or efficiency at work, and healthy relationship) had a direct, indirect and general impact on citizenship behavior. The amount of general impact was higher than the other two. Moreover, job values affect citizenship behavior directly. Conclusion: Islamic work ethics significantly affects employees’ viewpoint and made them behave appropriately in an organization. Furthermore, the values of each individual or the whole group in working atmosphere were in line with the increased social attention to humane and ethical values, i.e. considering job values, Islamic work ethics affect organizational citizenship behavior. Keywords: Islamic Work Ethics; Organizational Citizenship Behavior; Job Value