نامه به سردبیر
مدیریت اطلاعات سلامت
فیروزه زارع فراشبندی؛ پیمان ادیبی؛ فاطمه قصابی
چکیده
انواع اطلاعات نادرست سلامت را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد: 1) اطلاعات نادرست نوع 1 (اشاعه اطلاعات سلامت کاملاً نادرست): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به اشاعه اطلاعات سلامت می‌پردازد که از نظر پزشکی کاملاً نادرست هستند و موجب ایجاد یک اختلال اطلاعاتی می‌شوند که می‌تواند موجب آسیب به سلامت فرد و جامعه شود. 2) اطلاعات نادرست ...
بیشتر
انواع اطلاعات نادرست سلامت را می‌توان به سه دسته کلی تقسیم کرد: 1) اطلاعات نادرست نوع 1 (اشاعه اطلاعات سلامت کاملاً نادرست): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به اشاعه اطلاعات سلامت می‌پردازد که از نظر پزشکی کاملاً نادرست هستند و موجب ایجاد یک اختلال اطلاعاتی می‌شوند که می‌تواند موجب آسیب به سلامت فرد و جامعه شود. 2) اطلاعات نادرست نوع 2 (ترویج شبه علم سلامت): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به ارائه اطلاعات نامربوط سلامت می‌پردازد. در این حالت ممکن است فرد پیش-فرض‌ها یا گزاره‌های درست را به صورت نادرست بیان کند یا نتیجه نادرست از آن‌ها بگیرد. این مورد نیز موجب ایجاد یک اختلال اطلاعاتی و آسیب احتمالی به سلامت فرد و جامعه خواهد شد. 3) اطلاعات نادرست نوع 3 (پیشنهادات مشروط): در این حالت فرستنده (فرد یا رسانه) به توصیه و پیشنهاد اطلاعات سلامت می‌پردازد که پس از بررسی و ارزیابی توسط دانشوران بالینی یا دانشمندان علوم بهداشتی هنوز صحت و قوت آن‌ها کاملاً مورد تأیید نیست و در شرایط خاص یا حالات ویژه و بسته به شرایط خاص هر بیمار منفرد به کار می‌رود. این مورد هم همچون دو مورد قبلی موجب ایجاد اختلال اطلاعاتی شده و با وجودی که هدف از این توصیه، صدمه زدن به دیگران نیست اما می‌تواند باعث آسیب به سلامت فرد و جامعه و گردش اطلاعات نسبتاً درست در بین جامعه شود.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
آصفه حدادپور؛ ایرج سلطانی؛ اکبر نبی الهی
چکیده
مقدمه: مدل‌های سرآمدی کسب وکار نقش بسیار مهمی در ارتقا عملکرد سازمان و توسعه و پیشرفت مستمر آن دارند. در پژوهش حاضر مولفه‌های کلیدی و شاخص‌های الگوی سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی ارائه شده است.روش بررسی: این پژوهش یک پژوهش کمی-کیفی می‌باشد که با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی فازی انجام شده است. جامعه ...
بیشتر
مقدمه: مدل‌های سرآمدی کسب وکار نقش بسیار مهمی در ارتقا عملکرد سازمان و توسعه و پیشرفت مستمر آن دارند. در پژوهش حاضر مولفه‌های کلیدی و شاخص‌های الگوی سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی ارائه شده است.روش بررسی: این پژوهش یک پژوهش کمی-کیفی می‌باشد که با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی فازی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران ارشد و میانی فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و کتاب‌ها و مقالات مرتبط با مدیریت فناوری اطلاعات بود. روش گردآوری اطلاعات بررسی متون و منابع علمی و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان بود. نتایج به دست آمده جهت محاسبه ضریب توافق خبرگان در قالب پنل دلفی و به صورت یک پرسشنامه به خبرگان و اساتید دانشگاه ارائه گردید و با اجرای دو مرحله‌ای پانل دلفی، ضریب توافق خبرگان در خصوص مولفه‌های مذکور از طریق محاسبه CVR به دست آمد. همچنین از معیار اعتبار اعضا در شیوه اعتباریابی نیومن استفاده شد.یافته‌ها: تعداد 14 بعد شامل 142 مولفه به عنوان ارزش‌های محوری و مولفه‌های مدل سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی شناسایی شد. در پایان دو مولفه حذف و 140 مولفه با ضریب توافق بالای 4/0 مورد تائید قرار گرفت.نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد، شاخص‌های انتخاب شده دراین پژوهش قادرند زمینه را جهت توسعه و تحقق سرآمدی مدیریت فناوری اطلاعات در دانشگاه علوم پزشکی فراهم نمایند. این شاخص ها سازمان را قادر می سازند تا ضمن آسیب‌شناسی جامع فرایندهای خود، طرح‌ها و اقدامات بهبود را استخراج کرده و اجرا نماید.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
فاطمه سجادیان؛ سلیم کریمی تکلو؛ عباس شول
چکیده
مقدمه: بلاک‌چین به‌عنوان یک پایگاه داده توزیع‌شده، ایمن، شفاف و قابل اعتماد که توسط یک جامعه به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌تواند بر شبکه‌های زنجیره‌تامین پایدار نیز تاثیر بگذارد. این تحقیق با هدف تعیین رابطه علی عوامل مرتبط با بکارگیری بلاک‌چین در زنجیره‌تامین پایدار حوزه سلامت انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: بلاک‌چین به‌عنوان یک پایگاه داده توزیع‌شده، ایمن، شفاف و قابل اعتماد که توسط یک جامعه به اشتراک گذاشته می‌شود، می‌تواند بر شبکه‌های زنجیره‌تامین پایدار نیز تاثیر بگذارد. این تحقیق با هدف تعیین رابطه علی عوامل مرتبط با بکارگیری بلاک‌چین در زنجیره‌تامین پایدار حوزه سلامت انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی است و با مشارکت 5 نفر از خبرگان بیمارستان علیابنابیطالب رفسنجان انجام شد. خبرگان به‌صورت گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری و تحلیل داده‌ها، از مصاحبه ساختاریافته و روش نقشه شناختی فازی استفاده گردید.یافته‌ها: بر اساس ادبیات تحقیق و نظرخواهی از خبرگان، پانزده متغیر از متغیرهای مرتبط با کاربرد بلاک‌چین در زنجیره‌تامین پایدار سلامت شناسایی گردید. نتایج نشان داد که متغیر رمزگذاری داده‌ها با ضریب 03/2 بیشترین تاثیرگذاری و متغیر مقیاس‌پذیری با ضریب 20/2 بیشترین اثرپذیری را داشتند. از بین 15 عامل، متغیر استاندارد سازی و توسعه بسترهای نرم افزاری با ضریب 97/2 بیشترین درجه مرکزیت دارد.نتیجه‌گیری: با شناسایی عوامل اثر‌گذار و اثرپذیر در بکارگیری بلاک‌چین، مسئولین بیمارستان علیابنابیطالب (ع) می‌توانند با پیاده‌سازی فناوری بلاک‌چین، از رمزگذاری داده‌ها که محیطی امن مهیا می‌کند، استفاده کنند و همچنین یک سیستم هوشمندی برای راحتی بیماران در برقراری ارتباط با بیمارستان ایجاد نماید. امل اثر‌گذار و اثرپذیر در بکارگیری بلاک‌چین، مسولین بیمارستان علیابنابیطالب قادر خواهند بود با سرمایه‌گذاری بر این متغیرها زمینه کاربرد رویکرد بلا‌چین را مهیا نمایند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
شهناز خادمی زاده؛ سمیرا اسماعیلی
چکیده
مقدمه: با گسترش چشمگیر فعالیت‌های پژوهشی، سلب اعتبار برخی از بروندادهای علمی حوزه پزشکی نیازمند بررسی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین ابعاد و الگوهای همکاری آثار سلب اعتبار شدۀ بینالمللی حوزه پزشکی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل کتاب‌سنجی و با رویکرد علم‌سنجی و ...
بیشتر
مقدمه: با گسترش چشمگیر فعالیت‌های پژوهشی، سلب اعتبار برخی از بروندادهای علمی حوزه پزشکی نیازمند بررسی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین ابعاد و الگوهای همکاری آثار سلب اعتبار شدۀ بینالمللی حوزه پزشکی در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل کتاب‌سنجی و با رویکرد علم‌سنجی و فنون مصورسازی، برای ترسیم همکاری‌های علمی انجام شد. جامعه پژوهش، تمام آثار سلب اعتبار شده پزشکی موجود از سال 2016 تا پایان2020 در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس بود که با استفاده از روش تحلیل شبکه ای مطالعه شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که طی دوره زمانی مورد بررسی، 480 اثر منتشر شده در پایگاه اسکوپوس، سلب اعتبار شده است که کشورهای آمریکا، انگلستان، هند، چین دارای بیشترین شاخص مرکزیت رتبه، نزدیکی و بینابینی هستند که در نتیجه تاثیرگذاری بیشتری بر سایر کشورها در شبکه علمی را دارند. همچنین کشورهای مذکور نقش مهمی در اتصال گره‌ها و انتقال اطلاعات در شبکه ایفا می‌کنند که با استفاده از مصورسازی می‌توان شبکه آثار سلب اعتبار شده را مشاهده کرد.نتیجه‌گیری: مقالات سلب اعتبار شده در کشورهای آمریکا و انگلستان دارای شاخص‌های مرکزیت بالا هستند که این نشان دهندۀ نفود و قدرت بیشتر این کشورها است که تاثیرگذاری بیشتری نیز بر سایر کشورها در شبکه علمی دارند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
افسانه سادات هاشمی؛ فاطمه مکی زاده
چکیده
مقدمه: مطالعه بروندادهای علمی با استفاده از شاخص های علم‌سنجی، ابزاری مؤثر جهت درک تحقیقات علمی است. هدف پژوهش حاضر تعیین ساختار و روابط موضوعی مقالات حوزه بهداشت محیط است.روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علم‌سنجی به تحلیل محتوای متون با استفاده از روش هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری شامل 7438 مقاله نمایه ...
بیشتر
مقدمه: مطالعه بروندادهای علمی با استفاده از شاخص های علم‌سنجی، ابزاری مؤثر جهت درک تحقیقات علمی است. هدف پژوهش حاضر تعیین ساختار و روابط موضوعی مقالات حوزه بهداشت محیط است.روش بررسی: پژوهش حاضر با رویکرد علم‌سنجی به تحلیل محتوای متون با استفاده از روش هم رخدادی واژگان و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. جامعه آماری شامل 7438 مقاله نمایه شده در پایگاه Web of Science Core Collection (WOSCC) در حوزه بهداشت محیط در بازه زمانی 2011-2020 است. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل خوشه‌ای و نمودار راهبردی انجام‌شده است.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که از نظر فراوانی کلیدواژه بهداشت عمومی، آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی بیشترین فراوانی را در پژوهش های حوزه بهداشت محیط داشته است. یافته‌های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی منجر به شکل گیری 10 خوشه در این حوزه گردید که خوشه های «فلزات سنگین» و «آلودگی هوا» خوشه های با مرکزیت و تراکم بالا مشخص شد.نتیجه‌گیری: با توجه به فراوانی کلیدواژه‌ها و خوشه‌های به‌دست‌آمده از نمودار راهبردی، زمینه‌های موضوعی فلزات سنگین و آلودگی هوا زمینه‌های نوظهور در این حوزه بود. برخی موضوعات مهم و مرتبط با بهداشت محیط نظیر مدیریت بهداشت محیط، مدیریت کیفیت آب، و غیره کمتر به آن توجه شده است.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
فرزانه محمدی؛ مصطفی امینی رارانی؛ رضا رضایتمند
چکیده
مقدمه: اقتصاد مقاومتی برای عملیاتی‌شدن، پیش از هر چیز نیاز به درک یکسان و تبیین صحیح در کشور دارد. با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تبیین کلی مفهوم اقتصاد مقاومتی و تعیین مصادیق و الزامات آن و همچنین شناسایی الزامات آن در حوزه سلامت از دیدگاه صاحبنظران اقتصادی و اقتصاد سلامت انجام شد. روش بررسی: در مطالعه کیفی حاضر، 8 مصاحبه ...
بیشتر
مقدمه: اقتصاد مقاومتی برای عملیاتی‌شدن، پیش از هر چیز نیاز به درک یکسان و تبیین صحیح در کشور دارد. با توجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تبیین کلی مفهوم اقتصاد مقاومتی و تعیین مصادیق و الزامات آن و همچنین شناسایی الزامات آن در حوزه سلامت از دیدگاه صاحبنظران اقتصادی و اقتصاد سلامت انجام شد. روش بررسی: در مطالعه کیفی حاضر، 8 مصاحبه عمیق با صاحبنظران اقتصادی و اقتصاد سلامت از آگوست 2019 تا فوریه 2020 تا رسیدن به سطح اشباع انجام شد. مصاحبه‌شوندگان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و با آن‌ها مصاحبه چهره‌به‌چهره انجام شد. مصاحبه ها بعد از پیاده‌سازی به روش تحلیل محتوای قراردادی تحلیل شدند. به منظور کدگذاری و مدیریت داده‌ها از نرم‌افزار MAXQDA Analytics Pro 2020 (VERBI GmbH Berlin) Release 20.4.0 استفاده شد.یافته‌ها: دو مفهوم کلی «تاب‌آوری اقتصادی» و «مفهوم جامع اقتصاد مقاومتی» برای اقتصاد مقاومتی مشخص و مصادیق آن‌ها و همچنین الزامات مربوط به هر کدام تعیین شد. ضربه‌گیر کردن اقتصاد، اقتصاد بدون نفت، بهره‌وری اقتصادی و تغییر و تحول از مصادیق تاب‌آوری اقتصادی، و عدالت‌محوری، دانش‌بنیانی، درون‌زایی، برون‌گرایی، مردمی‌بودن، فرهنگ جهادی، اسلامی‌کردن اقتصاد و اقتصاد مقاومتی به مثابه اقتصاد سیاسی از مصادیق مفهوم جامع اقتصاد مقاومتی شناسایی شدند. همچنین مصادیق و الزامات اقتصاد مقاومتی در بخش سلامت تشریح شد. نتیجه‌گیری: برداشت‌های متعدد و متفاوتی از مفهوم اقتصاد مقاومتی وجود دارد؛ به منظور اجرایی و عملیاتی‌شدن آن در بخش‌های مختلف و از جمله در بخش سلامت، اولین قدم رسیدن به ادبیات و درک مشترک از مفهوم اقتصاد مقاومتی بین صاحبنظران مرتبط می‌باشد.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
شهناز خادمی زاده؛ رقیه قضاوی؛ مریم آقائی
چکیده
مقدمه: به دلیل مواجهه جامعه پژوهش با اطلاعات و بحث تشخیص اطلاعات درست از نادرست که افراد در طی بحران با آن مواجه می‌شوند، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک با پذیرش باور توطئه و اضطراب آینده در مواجهه با کووید-19 در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است.روش بررسی: مطالعه حاضر، ...
بیشتر
مقدمه: به دلیل مواجهه جامعه پژوهش با اطلاعات و بحث تشخیص اطلاعات درست از نادرست که افراد در طی بحران با آن مواجه می‌شوند، پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک با پذیرش باور توطئه و اضطراب آینده در مواجهه با کووید-19 در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شده است.روش بررسی: مطالعه حاضر، پیمایشی از نوع همبستگی بود و بر روی 362 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال تحصیلی 1399- 1400 انجام شد. ابزار مورد استفاده، شامل پرسشنامه 32 گویه‌ای در پژوهش Duplaga وGrysztar(2021) بود. داده‌ها با استفاده از آزمون ضریب همسبستگی پیرسون تحلیل شدیافته‌ها: یافته ها نشان داد سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک با پذیرش باور توطئه و اضطراب آینده رابطه عکس داشتند و افزایش سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک باعث کاهش پذیرش باور توطئه و اضطراب آینده افراد می‌شود.نتیجه‌گیری: بنابر یافته‌های پژوهش، دانشجویان با سواد سلامت بالاتر، در برابر اطلاعات نادرست و جعلی و اضطراب آینده ناشی از آن و همچنین تئوری‌های توطئه مرتبط با این اطلاعات هوشمندانه‌تر عمل می‌کنند. بنابراین افزایش سواد سلامت و سواد سلامت الکترونیک دانشجویان می‌تواند به مبارزه با پیامدهای منفی و اثرات بد بحران سلامت و بیماری‌های اطلاعاتی کمک کند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
اسماعیل مزروعی نصرآبادی؛ زهرا خیرخواه مرقی
چکیده
مقدمه: انقلاب صنعتی چهارم یا صنعت 0/4 با بهره‌مندی از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، اینترنت، رایانش ابری و هوش مصنوعی درک ما را از دنیای پیرامونمان تغییر خواهد داد. این صنعت کاربردهای گسترده‌ای در بخش سلامت دارد در نتیجه این تحقیق با هدف شناسایی و مدل‌سازی محرک‌های نتیجه‌ای صنعت 0/4 در بهداشت و درمان کاشان انجام شده است.روش بررسی: ...
بیشتر
مقدمه: انقلاب صنعتی چهارم یا صنعت 0/4 با بهره‌مندی از فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، اینترنت، رایانش ابری و هوش مصنوعی درک ما را از دنیای پیرامونمان تغییر خواهد داد. این صنعت کاربردهای گسترده‌ای در بخش سلامت دارد در نتیجه این تحقیق با هدف شناسایی و مدل‌سازی محرک‌های نتیجه‌ای صنعت 0/4 در بهداشت و درمان کاشان انجام شده است.روش بررسی: این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته است و در 2 مرحله انجام شده است. در مرحله اول محرک‌های نتیجه‌ای شناسایی و در مرحله دوم مدلی برای آن‌ها ارائه شد. شیوه نمونه‌گیری، در هر 2 مرحله هدفمند بود. تعداد مشارکت‌کنندگان در مراحل تحقیق به ترتیب 14 نفر و 10 نفر، ابزار گرداوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته و شیوه تحلیل داده‌ها، تحلیل تماتیک و مدل‌سازی ساختاری تفسیری فراگیر فازی است.یافته‌ها: در این تحقیق 55 محرک نتیجه‌ای شناسایی گردید که در قالب 12 مقوله دسته‌بندی شدند. بر اساس مدل‌سازی ساختاری محرک‌ها مشخص گردید که محرک‌های «بهبود علم پزشکی»، «طراحی محصول و خدمت»، «دسترسی و حفاظت از داده‌ها»، مهم‌ترین محرک‌هایی هستند که می‌توانند در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور، سیاست‌های بخش سلامت و استراتژی‌های سازمانی در نظر گرفته شوند.نتیجه‌گیری: به منظور تشویق بخش سلامت برای رفتن به سمت بهداشت و درمان 0/4 لازم است سه ضلع اصلی (دولت، جامعه و مدیران بخش سلامت) در این خصوص آگاهی لازم را کسب کنند. با توجه به یافته‌های تحقیق لازم است مزایای کاربرد صنعت 0/4 در بهداشت و درمان در قالب کارگاه‌های آموزشی برای مدیران بخش سلامت و سیاست‌گذاران دولتی برگزار شود.
