سرمقاله
پیمان رضایی؛ الهام مسرت
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395
مقاله پژوهشی
رضا صفدری؛ ملیحه کدیور؛ مهناز نظری؛ محبوبه محمدی
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 446-452
چکیده
مقدمه: کاتترهای مرکزی که از طریق یک ورید محیطی ایجاد می‌شوند PICC (Peripherally inserted central catheters)، به عنوان وسیله‌ای برای دسترسی به عروق در NICU (Neonatal intensive care units) معرفی شده‌اند. PICCs در مقایسه با کاتترهای وریدی محیطی و مرکزی، به میزان قابل توجهی عوارض را کاهش داده‌اند و می‌توانند عامل ایجاد عفونت گردش خون ناشی از کاتتر CRBSI (Catheter-related bloodstream infection) ...
بیشتر
مقدمه: کاتترهای مرکزی که از طریق یک ورید محیطی ایجاد می‌شوند PICC (Peripherally inserted central catheters)، به عنوان وسیله‌ای برای دسترسی به عروق در NICU (Neonatal intensive care units) معرفی شده‌اند. PICCs در مقایسه با کاتترهای وریدی محیطی و مرکزی، به میزان قابل توجهی عوارض را کاهش داده‌اند و می‌توانند عامل ایجاد عفونت گردش خون ناشی از کاتتر CRBSI (Catheter-related bloodstream infection) باشند. هدف از انجام پژوهش حاضر، ایجاد سیستم خبره فازی تشخیص زود هنگام عفونت کاتتر PICC در نوزادان بود.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- کاربردی در سال 1388 انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل پرونده پزشکی نوزادان مرکز طبی کودکان تهران و نمونه‌گیری به روش در دسترس بود. ابزار تحقیق، چک‌لیست و پرسش‌نامه بود. ع‍وام‍ل مؤثر در تشخیص عفونت با کمک پرسش‌نامه و بر اساس نظر پزشکان فوق تخصص تعیین گردید. طراحی سیستم با استفاده از نرمافزار C# و پایگاه داده SQL Server به صورت دو زبانه (فارسی و انگلیسی) انجام شد. خروجی سیستم، درصد احتمال ابتلا به عفونت بود. ارزیابی سیستم با استفاده از داده‌های پروندههای نوزادان یکی از بیمارستانهای تهران انجام گرفت. داده‌ها در نرمافزار Excel تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: پس از ارزیابی سیستم و مقایسه تشخیص سیستم با تشخیص ثبت شده متخصصان، میزان حساسیت سیستم 95 درصد و دقت و صحت سیستم به ترتیب 88 و 91 درصد محاسبه گردید. این شاخص‌ها بیانگر توانایی مناسب سیستم در تشخیص زود هنگام عفونت بود.نتیجه‌گیری: غیر اختصاصی بودن علایم بالینی و یافته‌های آزمایشگاهی عفونت خونی نوزادی، تشخیص آن را مشکل و غیر قطعی کرده است. به کارگیری از سیستم خبره طراحی شده می‌تواند در تشخیص عفونت خونی ناشی از کاتتر مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
پیمان رضایی؛ لیلا قادری نانسا
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 453-458
چکیده
مقدمه: متخصصان فن‌آوری اطلاعات سلامت HIT (Health information technology) می‌توانند در هر جایگاه کاری که نیازمند دانش مرتبط با HIT باشد، مشغول به کار شوند. مطالعه حاضر فرصت‌های شغلی ممکن و موجود در جامعه را با توجه به توانایی‌های دانش آموختگان این رشته شناسایی کرد و راهکارهای مناسبی برای افزایش آن ارایه نمود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی ...
بیشتر
مقدمه: متخصصان فن‌آوری اطلاعات سلامت HIT (Health information technology) می‌توانند در هر جایگاه کاری که نیازمند دانش مرتبط با HIT باشد، مشغول به کار شوند. مطالعه حاضر فرصت‌های شغلی ممکن و موجود در جامعه را با توجه به توانایی‌های دانش آموختگان این رشته شناسایی کرد و راهکارهای مناسبی برای افزایش آن ارایه نمود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود و جامعه پژوهش آن را دانش آموختگان شاغل در رشته‌های مدارک پزشکی (109 نفر) و HIT (30 نفر) بیمارستانهای تبریز و مدیران مراکز مرتبط (40 نفر) تشکیل داد. برای جمع‌آوری داده‌ها، از دو پرسش‌نامه محقق ساخته و روش مصاحبه استفاده شد. پایایی داده‌ها توسط ضریب Cronbach¢s alpha، 85/0 تعیین گردید. یافته‌ها به استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: اغلب متخصصان این رشته در واحد مدارک پزشکی بیمارستان‌ها به کار اشتغال داشتند. مراکز تحقیقاتی (2/60 درصد) و سازمان‌های بیمه (6/66 درصد) از مهم‌ترین جایگاه‌های شغلی مورد علاقه دانش آموختگان هر دو رشته بود. از دید مدیران غیر بیمارستانی (40 درصد)، علت عدم جذب دانش آموختگان این رشته در سازمان‌ها، عدم آشنایی با رشته و توانمندی‌های آنان بود.نتیجه‌گیری: معرفی و شناساندن توانمندی‌های علمی و عملی رشته و دانش آموختگان به جامعه ضروری به نظر می‌رسد. جوابگویی به نیازهای اطلاعاتی محیط‌های درمانی و غیر درمانی، تعادل مناسب بین منابع و مواد درسی تئوری و عملی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
شهلا دمنابی؛ رضا فردوسی؛ افسون اسدزاده؛ مهسا میرزایی سعیدآباد
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 459-464
چکیده
مقدمه: اصطلاحات پزشکی جزء دروس اختصاصی رشته فن‌آوری اطلاعات سلامت به شمار می‌رود که نیازمند به خاطرسپاری تعداد زیادی از واژگان است و استفاده از وسایل کمک آموزشی می‌تواند باعث بهبود یادگیری این درس شود. نرم‌افزارهای آموزشی همراه، به عنوان ابزار کمک آموزشی نوین، در عصر کنونی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر ...
بیشتر
مقدمه: اصطلاحات پزشکی جزء دروس اختصاصی رشته فن‌آوری اطلاعات سلامت به شمار می‌رود که نیازمند به خاطرسپاری تعداد زیادی از واژگان است و استفاده از وسایل کمک آموزشی می‌تواند باعث بهبود یادگیری این درس شود. نرم‌افزارهای آموزشی همراه، به عنوان ابزار کمک آموزشی نوین، در عصر کنونی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر محتوای کمک آموزشی همراه تولید شده بر پیشرفت تحصیلی، انگیزه و تعداد دفعات مطالعه دانشجویان رشته فن‌آوری اطلاعات سلامت صورت گرفت.روش بررسی: این مطالعه به روش شبه تجربی، بر روی 12 نفر از دانشجویان ترم دوم رشته فن‌آوری اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. جهت تعیین میزان پیشرفت تحصیلی، از نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون و برای تعیین تأثیر نرمافزار بر روی میزان مطالعه و انگیزه، از پرسش‌نامه پژوهشگر ساخته که روایی آن توسط استادان و پایایی آن با استفاده از آزمون Cronbach¢s alpha تأیید شده بود، استفاده گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون‌های Paired t و McNemar) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: بین استفاده از نرمافزار کمک آموزشی و پیشرفت تحصیلی (001/0 > P) و انگیزه دانشجویان (013/0 = P) رابطه معنی‌داری وجود داشت، اما در میزان مطالعه آن‌ها رابطه معنی‌داری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: استفاده از نرمافزار کمک آموزشی همراه در کنار روش‌های سنتی مطالعه، می‌تواند منجر به ارتقای پیشرفت تحصیلی و انگیزه دانشجویان در مطالعه درس اصطلاحات پزشکی گردد.
مقاله پژوهشی
شهلا شهبازی؛ عادل مظاهری؛ مریم کاشف؛ لیلا قادری نانسا
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 465-471
چکیده
مقدمه: یکی از پایه‌های اصلی مدیریت اثربخش خدمات مراقبت بهداشتی- درمانی، اطلاعات سلامت می‌باشد و به عنوان عامل اصلی حرکت و یکپارچگی نظام سلامت توصیف شده است. از آن‌جایی که بیشتر اطلاعات سلامت توسط بخش مدارک پزشکی فراهم می‌شود، به کارگیری مدیریت خطر برای حفظ این سرمایه‌های اطلاعاتی، یک ضرورت به شمار می‌رود. هدف از انجام این مطالعه، ...
بیشتر
مقدمه: یکی از پایه‌های اصلی مدیریت اثربخش خدمات مراقبت بهداشتی- درمانی، اطلاعات سلامت می‌باشد و به عنوان عامل اصلی حرکت و یکپارچگی نظام سلامت توصیف شده است. از آن‌جایی که بیشتر اطلاعات سلامت توسط بخش مدارک پزشکی فراهم می‌شود، به کارگیری مدیریت خطر برای حفظ این سرمایه‌های اطلاعاتی، یک ضرورت به شمار می‌رود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی نحوه مدیریت خطر در واحد مدارک پزشکی بیمارستان علوی تبریز با استفاده از تکنیک تحلیل حالات و اثرات خطا FMEA (Failure modes and effects analysis) بود.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از دسته مطالعات اقدام‌پژوهی بود. جامعه مطالعه را بیمارستان علوی و نمونه‌های پژوهش را واحد مدارک پزشکی بیمارستان تشکیل داد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، کاربرگ استاندارد FMEA بود که روایی و پایایی آن تأیید شد. داده‌ها با مشاهده فرایندهای اصلی بخش مدارک پزشکی و بحث گروهی متمرکز با کارکنان واحد مدارک پزشکی جمع‌آوری گردید.یافته‌ها: در مجموع، 31 حالت بالقوه خطا در واحد مدارک پزشکی شناسایی شد که 10 مورد آن مربوط به فرایند واحد پذیرش بستری، 8 مورد مربوط به فرایند بایگانی، 5 مورد مربوط به فرایند واگذاری اطلاعات مدارک پزشکی بیماران و 8 مورد مربوط به تحلیل کمی و کیفی پرونده بود. همه خطاهای شناسایی شده در سطح خطر متوسط و بالا قرار داشتند.نتیجه‌گیری: تکنیک تحلیل حالات و اثرات خطا FMEA روش اثربخشی برای مدیریت خطر در واحد مدارک پزشکی است. در این رویکرد پس از شناسایی خطرات، یکسری اقدامات مداخله‌ای برای کاهش خطرات سطح بالا انجام می‌شود و منجر به کاهش سطح خطر می‌گردد.
مقاله پژوهشی
پیمان رضایی هاچه‌سو؛ طاها صمد سلطانی؛ نازیلا مفتیان
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 472-479
چکیده
مقدمه: به منظور طراحی و اجرای هرچه بهتر پرونده الکترونیک سلامت EHR (Electronic Health Record) در ایران، ادغام سیستم‌های اطلاعات سلامت بر اساس یک زبان مشترک جهت تفسیر و تبادل اطلاعات با سیستم پرونده الکترونیک، ضروری می‌باشد. پژوهش حاضر به ارایه طراحی شی‌گرای مدیریت داده‌ای زنان و زایمان بر اساس زبان مدل‌سازی یکپارچه UML (Unified Modeling Language) پرداخت. ...
بیشتر
مقدمه: به منظور طراحی و اجرای هرچه بهتر پرونده الکترونیک سلامت EHR (Electronic Health Record) در ایران، ادغام سیستم‌های اطلاعات سلامت بر اساس یک زبان مشترک جهت تفسیر و تبادل اطلاعات با سیستم پرونده الکترونیک، ضروری می‌باشد. پژوهش حاضر به ارایه طراحی شی‌گرای مدیریت داده‌ای زنان و زایمان بر اساس زبان مدل‌سازی یکپارچه UML (Unified Modeling Language) پرداخت. با استفاده از این مدل، پروندههای الکترونیک زنان و زایمان امکان تبادل با سامانه پرونده الکترونیکی سلامت ایران (سپاس) را خواهند داشت.روش بررسی: این پژوهش از نوع توسعه‌ای- کاربردی بود و به صورت مقطعی در سال 1394 انجام گرفت. نخست مجموعه حداقل داده‌های منتشر شده در زمینه دوره پری‌ناتال و مجموعه داده‌های مراقبت زنان در ایران مورد بررسی قرار گرفت و پس از تأیید متخصصان حوزه، جامع‌ترین مجموعه حداقل داده پیشنهاد شده برای ایران استفاده گردید. سپس طراحی شی‌گرای سامانه بر اساس الگوهای داده‌ای خاص اقتباس شده از استانداردهای جهانی و منطبق با سامانه پرونده الکترونیک ایران برای تبادل اطلاعات سلامت و با استفاده از UML و نرمافزار Visual Paradigm رسم گردید و نمونه اولیه آن طراحی شد.یافته‌ها: در این سامانه، 3 نفر به عنوان کاربران اصلی سیستم (منشی بالینی، پزشک و مدیر سیستم) به طور مستقیم با سیستم در تعامل بودند. همچنین، سیستم امکان تعامل با سامانه سپاس به عنوان یک سیستم خارجی را داشت. نمودارهای مورد- کاربرد، فعالیت، توالی و نمودار کلاس رسم گردید. پس از تعیین کلاس اصلی سیستم، عناصر اطلاعاتی آن با استفاده از سیستم‌های کدگذاری متناسب با آن، کدگذاری شد.نتیجه‌گیری: برای پذیرش همه جانبه EHR، هماهنگی مراحل استانداردسازی اجزای مختلف برای پیاده‌سازی آن با استفاده از طراحی و آنالیزهای نرم‌افزاری، ضروری می‌باشد. طراحی و تحلیل شی‌گرا، ابزار مناسبی برای مدل‌سازی پیچیدگی این سیستم‌های نرم‌افزاری است. به کارگیری استانداردهای محتوایی و فنی در طراحی و پیاده‌سازی این پرونده، آن را از لحاظ تبادل اطلاعات و یکپارچگی با سایر سیستم‌ها، قابل استفاده و کاربردی می‌نماید.
مقاله پژوهشی
بنیامین محسنی ساروی؛ محمد فلاح خاریکی؛ زلیخا اصغری؛ سیده فاطمه حسینی دامیری
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 480-484
چکیده
مقدمه: داده‌های گواهی فوت، اساس مطالعات اپیدمیولوژی می‌باشد. از آن‌جایی که ثبت عللی مانند علایم و نشانه‌ها فاقد ارزش اطلاعاتی است، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان ثبت علایم و نشانه‌ها در گواهی‌های فوت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. کلیه پروندههای متوفیان که کد علت مرگ آن‌ها 99R-00R بود، در مطالعه مشارکت داده ...
بیشتر
مقدمه: داده‌های گواهی فوت، اساس مطالعات اپیدمیولوژی می‌باشد. از آن‌جایی که ثبت عللی مانند علایم و نشانه‌ها فاقد ارزش اطلاعاتی است، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان ثبت علایم و نشانه‌ها در گواهی‌های فوت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. کلیه پروندههای متوفیان که کد علت مرگ آن‌ها 99R-00R بود، در مطالعه مشارکت داده شد. داده‌ها در چک‌لیست وارد گردید و جهت محاسبه رابطه معنی‌داری، آزمون 2c مورد استفاده قرار گرفت.یافته‌ها: در 3/11 درصد از گواهی‌های فوت، علایم و نشانه‌ها به عنوان علت مرگ گزارش شده بود. بیمارستانهای خصوصی بیشترین میزان (7/33 درصد) ثبت علایم و نشانه‌ها را نسبت به سایر بیمارستان‌ها داشتند. در بین گروههای سنی، ثبت علایم و نشانه‌ها در افراد بالای 60 سال، 51 درصد و بیشتر از گروههای سنی دیگر بود. هرچه مدت اقامت بیمار در بیمارستان کمتر بود، میزان ثبت علایم و نشانه‌ها به عنوان علت زمینهای مرگ بیشتر شده بود. بیشترین علایم و نشانه ثبت شده (9/50 درصد)، حالات بد تعریف شده (99R-95R) گزارش گردید.نتیجه‌گیری: ثبت علایم و نشانه‌ها هنوز هم به عنوان علت اصلی فوت ثبت می‌شود. به منظور بهبود داده‌های مندرج در پرونده، باید برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد.
مقاله مروری نقلی
پیمان رضایی؛ مهسا میرزایی؛ افسون اسدزاده
دوره 13، 7 (ویژه نامه همایش ملی فن‌آوری اطلاعات سلامت) ، اسفند 1395، صفحه 485-490
چکیده
مقیاس ارزش نسبی مبتنی بر منابع RBRVS (Resource-Based Relative Value Scale)، به عنوان سیستمی برای بازپرداخت خدمات پزشکی ارایه شده در سیستم بهداشت و درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی ویژگی‌های RBRVS در راستای ارایه چارچوب سیستمی برای تخمین بازپرداخت به خدمات پزشکی بر مبنای منابع مصرف شده بود. مطالعه حاضر به شیوه مروری روایتی، ...
بیشتر
مقیاس ارزش نسبی مبتنی بر منابع RBRVS (Resource-Based Relative Value Scale)، به عنوان سیستمی برای بازپرداخت خدمات پزشکی ارایه شده در سیستم بهداشت و درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی ویژگی‌های RBRVS در راستای ارایه چارچوب سیستمی برای تخمین بازپرداخت به خدمات پزشکی بر مبنای منابع مصرف شده بود. مطالعه حاضر به شیوه مروری روایتی، به بررسی 90 مقاله و مستندات دیگر پرداخت. به کارگیری سیستم RBRVS، مستلزم استفاده از کتاب اصطلاحات رایج اقدامات پزشکی CPT (Current Procedure Terminology) جهت تعیین واحد ارزش نسبی RVU (Relative Value Unit) کار پزشک و هزینه اقدامات جاری به عنوان مؤلفههای اصلی این سیستم و همچنین، وجود فاکتور تبدیل و شاخص منطقه جغرافیایی به عنوان مؤلفههای تعدیلی بود. با به کارگیری سیستم RBRVS، هزینه تعلق گرفته به هر خدمت پزشکی حتی در مطبها مشخص می‌گردد و پرداخت از جیب بیمار به صورت عادلانه صورت می‌گیرد.
مقاله مروری نظام مند
رضا صفدری؛ نیلوفر محمدزاده؛ نگار غیبی
چکیده
مقدمه: امروزه رشد و توسعه روزافزون فن‌آوری در صنایع ارتباطی و انفورماتیک، منجر به بروز تحولات شگرف در سیستم ارایه خدمات سلامت شده که دسترسی به اطلاعات حیاتی سلامت افراد و پشتیبانی اطلاعاتی از تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سلامت را تسهیل نموده است. از آن‌جایی که یکی از مهم‌ترین تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سلامت، تعیین سطح سلامت دانش‌آموزان ...
بیشتر
مقدمه: امروزه رشد و توسعه روزافزون فن‌آوری در صنایع ارتباطی و انفورماتیک، منجر به بروز تحولات شگرف در سیستم ارایه خدمات سلامت شده که دسترسی به اطلاعات حیاتی سلامت افراد و پشتیبانی اطلاعاتی از تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سلامت را تسهیل نموده است. از آن‌جایی که یکی از مهم‌ترین تصمیم‌گیری‌ها در حوزه سلامت، تعیین سطح سلامت دانش‌آموزان می‌باشد، طراحی پرونده الکترونیک سنجش سلامت گامی است تا نیاز مراقبان سلامت کودکان و دانش‌آموزان را در بررسی شاخص‌های سلامتی آنان برطرف نماید.روش بررسی: ابتدا یک بررسی تطبیقی در مورد محتوا و ساختار سیستم‌های کاغذی و الکترونیک سلامت کودکان در کشورهای پیشرو در این زمینه شامل استرالیا، انگلستان و آمریکا انجام شد. در داخل کشور نیز با مراجعه به پایگاه سنجش سلامت و فرم‌های سنجش سلامت نوآموزان، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری گردید. سپس چک‌لیستی با سه محور «اطلاعات دموگرافیکی و اجتماعی، معاینات غربالگری و ارزیابی پزشک» تهیه و در اختیار متخصصان قرار گرفت.یافته‌ها: با توجه به یافته‌های حاصل از نظرسنجی، عناصر داده‌ای توسط جامعه آماری تأیید شد و نرمافزار در محیط SQL Server و به زبان C# طراحی گردید.نتیجه‌گیری: نرمافزار امکان ثبت و گزارش‌گیری جامعی از شاخص‌های سلامت دانش‌آموزان را فراهم می‌آورد و با شناسایی کودکان دارای مشکل، مراقبان سلامت کودکان را برای یک تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی هدفمند یاری می‌نماید.
