Index
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391
چکیده
برای دانلود ایندکس این شماره از مجله بر روی لینک کلیک نمایید
بیشتر
برای دانلود ایندکس این شماره از مجله بر روی لینک کلیک نمایید
نامه به سردبیر
فرهاد شکرانه
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 615-618
چکیده
در شماره‌ی هشتم از دوره‌ی هشتم مجله‌ی «مدیریت اطلاعات سلامت»، مقاله‌ای با عنوان «مرور سیستماتیک بررسی‌های انجام شده در زمینه‌ی صنعت گردشگری سلامت» منتشر شده است که با توجه به استفاده از روش مرور سیستماتیک که در حوزه‌ی علایق نگارنده است، مورد توجه قرار گرفت. از این‌رو لازم بود نکاتی برای پیشگیری از سوگیری‌های موجود ...
بیشتر
در شماره‌ی هشتم از دوره‌ی هشتم مجله‌ی «مدیریت اطلاعات سلامت»، مقاله‌ای با عنوان «مرور سیستماتیک بررسی‌های انجام شده در زمینه‌ی صنعت گردشگری سلامت» منتشر شده است که با توجه به استفاده از روش مرور سیستماتیک که در حوزه‌ی علایق نگارنده است، مورد توجه قرار گرفت. از این‌رو لازم بود نکاتی برای پیشگیری از سوگیری‌های موجود در مرورهای سیستماتیک، که به تازگی جای خود را در میان روش شناسیهای پژوهشی ایران باز کرده است، یادآوری شود که پاسخ نویسندگان بر غنای آن خواهد افزود. از آن جایی که این روش شناسی هنوز به عنوان بخشی از واحد روش پژوهش در دانشگاه‌های ایران تدریس نمیشود، به کارگیری آن نیازمند تبحر پژوهشگران در این حوزه است که میبایست از طریق آموزش رسمی یا غیر رسمی به ایشان انتقال داده شود و در این جا تنها سعی در شفافسازی روش اجرا و به کارگیری مرور سیستماتیک خواهد بود و هدف زیر سؤال بردن زحمات پژوهشگران فرهیخته و گرامی نیست
مقاله پژوهشی
فرخنده اسدی؛ حمید مقدسی؛ اعظم السادات حسینی؛ سوسن عزیزی گندزلو
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 619-631
چکیده
مقدمه: عدم یکپارچگی اطلاعات موجب رویکرد بخش بهداشت به کاربری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات شده است. زیرساخت ملی اطلاعات سلامت، اطلاعات بالینی و بهداشتی را یکپارچه کرده و باعث کاهش خطاها، هزینه‌ی درمان و افزایش امنیت بیمار میشود. هدف از این مطالعه، امکان‌سنجی پیاده‌سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران از دیدگاه مدیران و متخصصین ...
بیشتر
مقدمه: عدم یکپارچگی اطلاعات موجب رویکرد بخش بهداشت به کاربری تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات شده است. زیرساخت ملی اطلاعات سلامت، اطلاعات بالینی و بهداشتی را یکپارچه کرده و باعث کاهش خطاها، هزینه‌ی درمان و افزایش امنیت بیمار میشود. هدف از این مطالعه، امکان‌سنجی پیاده‌سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران از دیدگاه مدیران و متخصصین تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات در وزارت بهداشت و سایر سازمان‌های مرتبط با سلامت در سال 1388 بود.
روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع توصیفی- کاربردی و در سال 1388 انجام گرفت. پس از شناسایی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت، نظرسنجی انجام شد. حجم جامعه شامل مدیران و متخصصین تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات سازمان‌ها و حجم نمونه برابر با حجم جامعه بود. داده‌ها از طریق مصاحبه و به وسیله‌ی پرسش‌نامه جمع‌آوری شد. روایی پرسش‌نامه از طریق تعیین اعتبار محتوا و پایایی آن به روش آزمون مجدد (84/0 = r) سنجیده شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی تحلیل گردید.
یافته‌ها: با وجود ارتباط وزارت بهداشت با سایر سازمان‌ها، تنها 28/14 درصد سایر سازمان‌ها دارای سیستم اطلاعات به طور کامل مکانیزه و آماده‌ی شبکه‌سازی کامپیوتری با وزارت بهداشت بودند. مشکلات فرهنگی، اقتصادی و نامناسب بودن زیرساخت‌ها به میزان 30/92 درصد و نبود استانداردها و مشکلات قانونی به میزان 61/84 درصد مهم‌ترین موانع فراروی پیاده‌سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران است.
نتیجه‌گیری: به علت فقدان زیرساخت‌های لازم، پیاده‌سازی زیرساخت ملی اطلاعات سلامت در ایران ممکن نیست. باید فرهنگ‌سازی، تدوین قوانین حریم شخصی و حوزه‌ی تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات و نظارت دولت بر زیرساخت‌ها انجام شود.
مقاله پژوهشی
فیروزه زارع فراشبندی؛ پرستو پارسایی محمدی؛ احسان گرایی؛ مرتضی امرایی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 632-645
چکیده
مقدمه: ارزیابی‌های کمی از معیارهای مناسب جهت تأیید یا رد انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه‌ها به شمار می‌روند. از طریق این ارزیابی‌ها می‌توان تناسب بین منابع انتخاب شده با نیازهای جامعه‌ی استفاده کننده‌ی کتابخانه را با توجه به میزان استفاده‌ی آنان از منابع بررسی نمود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین هزینه- سودمندی کتاب‌های فارسی مربوط ...
بیشتر
مقدمه: ارزیابی‌های کمی از معیارهای مناسب جهت تأیید یا رد انتخاب منابع اطلاعاتی کتابخانه‌ها به شمار می‌روند. از طریق این ارزیابی‌ها می‌توان تناسب بین منابع انتخاب شده با نیازهای جامعه‌ی استفاده کننده‌ی کتابخانه را با توجه به میزان استفاده‌ی آنان از منابع بررسی نمود. هدف از پژوهش حاضر، تعیین هزینه- سودمندی کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی در دانشگاه علوم پزشکی اهواز بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود که پس از توصیف و بررسی وضعیت موجود، به ارزیابی کمی استفاده از کتاب‌های مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی موجود در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و تحلیل هزینه- سودمندی آن‌ها پرداخته شد. جامعه‌ی آماری را کلیه‌ی کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌های دانشگاه مورد نظر تشکیل می‌داد (109 عنوان و 508 نسخه). ابزار جمع‌آوری داده‌ها، سیاهه‌ی محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن توسط متخصصان کتابداری تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار کتابخانه‌ای جمع‌آوری شدند. آمار مورد استفاده، آمار توصیفی و استفاده از فرمول هزینه- سودمندی بود.
یافته‌ها: میانگین هزینه‌ی تمام شده برای هر بار استفاده از کتاب‌های مورد بررسی 4589 ریال بود که هزینه‌ی به نسبت زیادی به حساب می‌آید. کمترین هزینه (2913 ریال) برای هر بار استفاده، به کتاب‌های دارای سال نشر 1381 و بیشترین هزینه (31413 ریال) نیز به کتاب‌های منتشر شده در سال 1384 اختصاص داشت. هزینه- سودمندی کتاب‌ها بر حسب موضوع نشان داد که کمترین هزینه- سودمندی مربوط به کتاب‌های مربوط به مجموعه‌سازی کتابخانه‌ها می‌باشد (755 ریال) و پس از آن به ترتیب موضوعات مرجع‌شناسی (2777 ریال)، مدیریت کتابخانه (2877 ریال) و سازماندهی (5693 ریال) در رده‌های بعدی قرار دارند.
نتیجه‌گیری: بررسی هزینه- سودمندی کتاب‌های مورد بررسی نشان داد که هزینه‌ی هر بار استفاده از این کتاب‌ها برای کتابخانه گران تمام شده و مقرون به صرفه نیست. از نظر موضوعی نیز کتاب‌های مربوط به درس مجموعه‌سازی نسبت به قیمت تمام شده‌ی آن‌ها، میزان استفاده‌ی بیشتری توسط استفاده کنندگان داشته‌اند، بنابراین نسبت به سایر کتاب‌های فارسی مربوط به رشته‌ی کتابداری و اطلاع‌رسانی بیشتر مقرون به صرفه بوده‌اند.
مقاله پژوهشی
مهرداد فرزندی‌پور؛ عباس شیخ طاهری؛ منیره صادقی جبلی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 646-654
چکیده
مقدمه: بیماران بر اساس حق استقلال فردی می‌توانند پس از دریافت اطلاعات کامل، آگاهانه و داوطلبانه از درمان یا ادامه‌ی آن امتناع نمایند. این پژوهش با هدف شناسایی دلایل امتناع از درمان، میزان امتناع و آگاهانه بودن امتناع از درمان انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه‌ی پژوهش تمامی 135 بیمار امتناع کننده ...
بیشتر
مقدمه: بیماران بر اساس حق استقلال فردی می‌توانند پس از دریافت اطلاعات کامل، آگاهانه و داوطلبانه از درمان یا ادامه‌ی آن امتناع نمایند. این پژوهش با هدف شناسایی دلایل امتناع از درمان، میزان امتناع و آگاهانه بودن امتناع از درمان انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه‌ی پژوهش تمامی 135 بیمار امتناع کننده از درمان در بیمارستان‌های آموزشی شهر کاشان (به استثنای مرکز روانپزشکی) در سه ماهه‌ی تابستان 1389 بودند. داده‌ها به وسیله‌ی پرسش‌نامه‌ای شامل 35 سؤال که روایی و پایایی آن کنترل شده بود، به روش مصاحبه جمع‌آوری شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و با آمار توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: مهم‌ترین دلایل ترخیص با رضایت شخصی بیماران، نداشتن شرایط روحی مناسب (83 درصد)، کیفیت کم مراقبت‌ها(49 درصد) و توصیه‌ی دوستان و خویشاوندان (5/35 درصد) بود. در رابطه با ابعاد اخذ رضایت آگاهانه در ترخیص با رضایت شخصی، بیماران معتقد بودند که ارایه‌ی اطلاعات به ایشان در 2/64 درصد موارد، قابل درک بودن فرم ترخیص با میل شخصی در 2/69 درصد موارد و تعامل و ارتباط پزشک با بیمار در زمان دریافت رضایت‌نامه‌ی ترخیص با میل شخصی در 72 درصد موارد، مناسب یا به طور تقریبی مناسب بوده است.
نتیجه‌گیری: بهبود شرایط روحی بیمار و ارتقای سطح کیفی خدمات پزشکی و امکانات درمانی می‌تواند منجر به کاهش میزان ترخیص با رضایت شخصی شود. به منظور بهبود کیفیت اخذ رضایت‌نامه، ترخیص با رضایت شخصی، لازم است سایر گزینه‌های درمانی به همراه منافع و عوارض هر یک و همچنین محتویات فرم رضایت‌نامه برای بیماران توضیح داده شود و پزشکان ضمن پی بردن به دلایل امتناع بیماران از درمان و درک آن‌ها، سعی در برطرف نمودن دلایل و منصرف نمودن بیمار نمایند.
مقاله پژوهشی
زینب تمیزی؛ ابراهیم افشار؛ سعید رجاییپور؛ حسین سماواتیان
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 655-662
چکیده
مقدمه: بررسی دوره‌ای ساختار سازمانی در هر سازمان از ملزومات است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ساختار سازمانی کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، بر اساس مدل Stephen Robbins بود.
روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش، همه‌ی مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی ...
بیشتر
مقدمه: بررسی دوره‌ای ساختار سازمانی در هر سازمان از ملزومات است. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ساختار سازمانی کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، بر اساس مدل Stephen Robbins بود.
روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی انجام شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش، همه‌ی مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در سال تحصیلی 90-1389 (44 نفر) بودند. حجم نمونه 15 نفر محاسبه شد. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ی ترجمه شده‌ی استاندارد Robbins صورت گرفت. روایی این ابزار با نظر 7 نفر از متخصصان مدیریت و کتابداری تأیید شد و پایایی آن با استفاده از Cronbach's alpha، 87% به دست آمد. جمع‌آوری داده‌ها به صورت حضوری، پستی و اینترنتی بود و برای تحلیل داده‌ها، از آمار توصیفی (میانگین، میانه، نما و انحراف معیار) و نرم‌افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: میزان سه بعد پیچیدگی، رسمیت و تمرکز در کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در حد مطلوب نبود؛ میزان پیچیدگی کم (42/17)، رسمیت زیاد (17/24) و تمرکز نیز زیاد (58/37) بود.
نتیجه‌گیری: ساختار سازمانی کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، از وضعیت مطلوبی برخوردار نبود؛ میزان پیچیدگی، کم و رسمیت و تمرکز، زیاد بود؛ بهتر است میزان ابعاد بررسی شده، تعدیل و بهینه شود.
مقاله پژوهشی
لیلا سید اصفهانی؛ هاله آیت‌اللهی؛ مصطفی لنگری زاده
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 663-670
چکیده
مقدمه: قبل از پیاده‌سازی مشاغل جدید نیاز است که آمادگی کارکنان برای تصدی این مشاغل و عوامل تأثیرگذار بر آمادگی آنان مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این پژوهش، تعیین ارتباط بین آمادگی کارکنان بخش مدارک پزشکی برای تصدی مشاغل جدید حرفه‌ی مدیریت اطلاعات سلامت و عوامل انگیزشی و بازدارنده‌ی شرکت در دوره‌های آموزشی مستمر بود.
روش بررسی: این ...
بیشتر
مقدمه: قبل از پیاده‌سازی مشاغل جدید نیاز است که آمادگی کارکنان برای تصدی این مشاغل و عوامل تأثیرگذار بر آمادگی آنان مورد بررسی قرار گیرد. هدف از این پژوهش، تعیین ارتباط بین آمادگی کارکنان بخش مدارک پزشکی برای تصدی مشاغل جدید حرفه‌ی مدیریت اطلاعات سلامت و عوامل انگیزشی و بازدارنده‌ی شرکت در دوره‌های آموزشی مستمر بود.
روش بررسی: این پژوهش، از نوع کاربردی بود که به روش تحلیلی در سال 1390 انجام شد. جامعه‌ی پژوهش در بر گیرنده‌ی 40 نفر از فارغ التحصیلان رشته‌ی مدارک پزشکی شاغل در بیمارستان‌های تأمین اجتماعی شهر تهران بود که به علت محدود بودن جامعه‌ی پژوهش، نمونه‌گیری انجام نشد. برای گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای بر اساس سایر متون مرتبط طراحی و با مراجعه‌ی حضوری پژوهشگر، در بین افراد شرکت کننده در پژوهش توزیع گردید. برای تأیید اعتبار محتوای پرسش‌نامه، نظر صاحب‌نظران دریافت و برای تأیید پایایی آن از روش آزمون- بازآزمون استفاده شد (945/0 = r). از آمار توصیفی و تحلیلی نظیر ضریب همبستگی (rs) Spearman rho و T-test برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.
یافته‌ها: بین میزان آگاهی کارکنان از مشاغل جدید حرفه‌ی مدیریت اطلاعات سلامت و متغیرهای سن، سابقه‌ی کار و سال فراغت از تحصیل آنان ارتباط معنی‌دار وجود داشت. همچنین بین میزان آگاهی کارکنان و عوامل انگیزشی برای مشارکت در دوره‌های آموزشی رابطه‌ی معنی‌دار و معکوس مشاهده شد، در حالی که بین میزان آگاهی آنان و عوامل بازدارنده برای شرکت در دوره‌های آموزشی ارتباطی وجود نداشت.
نتیجه‌گیری: ضروری است که قبل از پیاده‌سازی مشاغل جدید، آموزش‌های لازم جهت افزایش آگاهی و مهارت کارکنان ارایه شود. با شناسایی عوامل انگیزشی و کنترل عوامل بازدارنده، شرکت کارکنان در دوره‌های آموزشی تسهیل خواهد شد.
مقاله پژوهشی
بنیامین محسنی ساروی؛ آذر کبیرزاده؛ اسماعیل رضازاده؛ ابراهیم باقریان فرح‌آبادی؛ زلیخا اصغری
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 671-678
چکیده
مقدمه: مطالعات متعددی نشان داده‌اند که برخی رضایت‌نامه‌ها از نظر اسنادی اعتبار ندارند. یعنی از افراد غیر مجاز رضایت کسب شده و مشخصات فرد رضایت دهنده به استناد مدارک معتبر احراز نشده بود. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر فرم راهنمای پذیرش بر اعتبار رضایت‌نامه‌ها انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه‌ی تجربی بود که در سال ...
بیشتر
مقدمه: مطالعات متعددی نشان داده‌اند که برخی رضایت‌نامه‌ها از نظر اسنادی اعتبار ندارند. یعنی از افراد غیر مجاز رضایت کسب شده و مشخصات فرد رضایت دهنده به استناد مدارک معتبر احراز نشده بود. این مطالعه به منظور تعیین تأثیر فرم راهنمای پذیرش بر اعتبار رضایت‌نامه‌ها انجام شد.
روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه‌ی تجربی بود که در سال 1389 و در چهار بیمارستان آموزشی شهر ساری انجام شد. گروه مورد با استفاده از فرم راهنمای پذیرش برای حضور فرد مجاز به دادن رضایت و همراه داشتن مدارک لازم راهنمایی شدند. گروه شاهد بیمارانی بودند که قبل از مداخله و اجرای طرح، پذیرش شده بودند. فرم راهنمای پذیرش در دو نسخه تهیه گردید. نسخه‌ی اول توسط منشی درمانگاه در اختیار بیمار قرار داده می‌شد تا زمان پذیرش در بیمارستان به همراه داشته باشد و نسخه‌ی دوم توسط کاربر پذیرش بیمارستان مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای پیگیری بیمارانی که فرم را دریافت کرده‌اند یک لیست تهیه شد. بیمارانی که فرم را از منشی دریافت کرده بودند و در زمان پذیرش نیز به همراه داشتند، در مطالعه وارد شدند. متغیرهای مورد بررسی شامل اعتبار رضایت «معالجه و عمل جراحی» و «استفاده از اطلاعات پزشکی»، سن بیمار، نسبت رضایت دهنده با بیمار، تحصیلات کاربر، محل سکونت بیمار، جنس، میزان تحصیلات بیمار و همراه بود. تعداد نمونه برای گروه‌های مورد وشاهد بر اساس مطالعات قبلی و مطالعه‌ی مقدماتی و با استفاده از فرمول حجم نمونه، تعداد 66 نفر برای هر بیمارستان تعیین شد. مضامین اعتبار بر اساس نسبت فرد رضایت دهنده در فرم پذیرش با بیمار مشخص شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و با استفاده از شاخص‌های آماری توصیفی و برای بررسی ارتباط متغیر‌ها از آزمون Chi-square و دو جمله‌ای در سطح معنی‌داری 05/0 > P استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که با استفاده از فرم راهنمای پذیرش، اعتبار رضایت‌نامه‌ی معالجه و عمل جراحی 6/18 درصد و استفاده از اطلاعات پزشکی 6/15 درصد افزایش یافته است. اعتبار رضایت‌نامه‌ی بیماران در سنین زیر 18 سال و 60-55 سال بالاتر از سایر گروه‌ها بود. نتایج نشان داد اعتبار رضایت در گروه مورد بالاتر از شاهد بود، اما آزمون Chi-square عدم ارتباط معنی‌دار بر اساس تحصیلات کاربر کاردان (14/0 = P) و کارشناس (16/0 = P) مدارک پزشکی را نشان داد.
نتیجه‌گیری: استفاده ار فرم راهنمای پذیرش برای بهبود اعتبار رضایت‌نامه‌ها مفید واقع شد. به نظر می‌رسد تا زمانی که بیماران برای به همراه داشتن مدارک آگاهی لازم را کسب کنند، بتوان با استفاده از فرم پیش‌گفت به بهبود وضعیت کمک نمود. البته علاوه بر آن، آموزش کارکنان و یا تأثیر دادن اعتبار رضایت‌نامه‌ها به عنوان یک شاخص ارزیابی در الگوهای اعتبار بخشی پیشنهاد میگردد.
مقاله پژوهشی
حسین مبارکی؛ سید علی اکبر احمدی؛ محمدرضا دارائی؛ منصوره عباسی؛ محمد هادی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 679-685
چکیده
مقدمه: در دنیای متحول امروز، علاوه بر ساخت سرمایه‌ی انسانی، یکی از چالش‌های دیگر در رفتار سازمانی، ایجاد و تقویت سرمایه‌ی اجتماعی است و با این که سرمایه‌ی اجتماعی ویژگی جمع دارد، ولی از تلاش‌های فردی افراد در جهت ایجاد اعتماد، روابط و همکاری ناشی میشود. بدون سرمایه‌ی اجتماعی، کارکنان حاضر به تسهیم اطلاعات و دانش نخواهند بود. ...
بیشتر
مقدمه: در دنیای متحول امروز، علاوه بر ساخت سرمایه‌ی انسانی، یکی از چالش‌های دیگر در رفتار سازمانی، ایجاد و تقویت سرمایه‌ی اجتماعی است و با این که سرمایه‌ی اجتماعی ویژگی جمع دارد، ولی از تلاش‌های فردی افراد در جهت ایجاد اعتماد، روابط و همکاری ناشی میشود. بدون سرمایه‌ی اجتماعی، کارکنان حاضر به تسهیم اطلاعات و دانش نخواهند بود. این مقاله رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی و سازمان یادگیرنده را مورد شناسایی قرار داده است.
روش بررسی: این تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است و از نظر اهداف از نوع بنیادی می‌باشد. جامعه‌ی آماری آن 120 نفر از کارکنان ستاد دانشگاه علوم پزشکی استان قم بود که با توجه به جدول Morgan حجم نمونه، 92 نفر شد. نمونه‌ها بر اساس نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و سرمایه‌ی اجتماعی از طریق مدل و پرسش‌نامه وحید وزیری‌راد (بررسی رابطه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی و توسعه‌ی ظرفیت یادگیری) و سازمان یادگیرنده به وسیله مدل و پرسش‌نامه Sanke مورد آزمون قرار گرفت. ضریب Cronbach’s alpha به ترتیب برای هر پرسش‌نامه برابر با 95 درصد و 85 درصد بود. پرسش‌نامه‌ی مذکور شامل نظرات نمونه با استفاده از آمار استنباطی و از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش، حاکی از آن است که بین سرمایه‌ی اجتماعی و سازمان یادگیرنده در ستاد دانشگاه علوم پزشکی استان قم رابطه معنی‌دار وجود دارد (5% ≤ P).
نتیجه‌گیری: از آن جا که سرمایه‌ی اجتماعی بر بهبود و ارتقای سازمان یادگیرنده تأثیر دارد، باید به این سرمایه و تأثیر آن بر بهبود سازمان‌ها توجه خاص کرد و جنبه‌های ضعیف‌تر سرمایه‌ی اجتماعی را در ادارات و بخش‌های دانشگاه علوم پزشکی شناسایی و تقویت نمود.
مقاله پژوهشی
علیرضا جباری؛ زهرا آقارحیمی؛ زهره صید مرادی؛ محبوبه فردوسی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 686-696
چکیده
مقدمه: صنعت گردشگری پزشکی در شاخه‌ی جراحی زیبایی به عنوان یکی از صنایع پیشرو در جهان، می‌تواند راه‌کاری برای تقویت ساختار بهداشت و درمان و رشد اقتصادی کشور باشد. این پژوهش، با هدف شناسایی قابلیتهای گردشگری جراحی زیبایی در شهر اصفهان صورت گرفته است.
روش بررسی: این پژوهش، از نوع مطالعات کیفی بود که در سال 1389 انجام شد. مشارکت ...
بیشتر
مقدمه: صنعت گردشگری پزشکی در شاخه‌ی جراحی زیبایی به عنوان یکی از صنایع پیشرو در جهان، می‌تواند راه‌کاری برای تقویت ساختار بهداشت و درمان و رشد اقتصادی کشور باشد. این پژوهش، با هدف شناسایی قابلیتهای گردشگری جراحی زیبایی در شهر اصفهان صورت گرفته است.
روش بررسی: این پژوهش، از نوع مطالعات کیفی بود که در سال 1389 انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش، مدیران و متخصصین جراحی پلاستیک، گوش و حلق و بینی مراکز ارایه دهنده‌ی خدمات جراحی زیبایی شهر اصفهان بودند که به روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی نیمه ساختاریافته‌ای بود که از طریق مصاحبه تکمیل گردید. جهت تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه از روش تحلیل چارچوبی استفاده شد.
یافته‌ها: 7 موضوع به عنوان عوامل کلیدی مرتبط با قابلیتهای گردشگری پزشکی در حوزه‌ی جراحی زیبایی شناسایی شد که شامل قابلیت تقاضا، قابلیت محیطی، قابلیت نیروی انسانی، قابلیت زیرساختاری، همکاری بین بخشی، وضعیت رقابتی و افتراقی و رهبرادهای ترویجی بود. در رابطه با قابلیت تقاضا، مشارکت کنندگان اذعان داشتند که بیشتر بیماران جراحی زیبایی، ایرانیان مقیم خارج می‌باشند. از نظر آنان قابلیت محیطی و نیروی انسانی، وضعیت رقابتی و افتراقی در زمینه‌ی مزیت هزینه به عنوان قابلیت مطلوب بوده‌اند. مشارکت کنندگان اعتقاد داشتند که قابلیت زیرساختاری گردشگری پزشکی از جمله مراکز ارایه دهنده‌ی خدمات جراحی زیبایی، برنامه‌ی مدون و دستورالعمل شفاف، استاندارسازی قیمت‌ها و توجه به بیمه‌ی مسؤولیت کارامد، همکاری بین بخشی و رهبرادهای ترویجی و وضعیت رقابتی و افتراقی در زمینه‌ی رقابت مراکز درمانی در وضعیت مطلوبی نیستند.
نتیجه‌گیری: با توجه به آن که شهر اصفهان در حوزه‌ی جراحی زیبایی از قابلیتهای مناسبی در رابطه با نیروی انسانی متخصص و ویژگی‌های محیطی برخوردار است، از این رو برای ارتقای صنعت گردشگری پزشکی در این شهر، توجه همه جانبه به ابعاد مختلف از جمله تدوین برنامه‌های مناسب، تقویت زیرساخت‌های پایه، هماهنگی بین بخشی و بازاریابی مؤثر لازم است.
مقاله پژوهشی
سیما عجمی؛ سعیده کتابی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 697-710
چکیده
مقدمه: بخش مدارک پزشکی نقش مهمی در ارزیابی، برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی کمی و کیفی خدمات مراقبت بهداشتی درمانی بیمارستان‌ها دارد. در پژوهش حاضر، پژوهشگران اقدام به ارزیابی عملکرد بخش مدارک پزشکی در بیمارستان‌های منتخب شهر اصفهان (بیمارستان‌های الزهرا، کاشانی و خورشید) با روش تصمیم‌گیری چند معیاره نمودند.
روش بررسی: این پژوهش ...
بیشتر
مقدمه: بخش مدارک پزشکی نقش مهمی در ارزیابی، برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی کمی و کیفی خدمات مراقبت بهداشتی درمانی بیمارستان‌ها دارد. در پژوهش حاضر، پژوهشگران اقدام به ارزیابی عملکرد بخش مدارک پزشکی در بیمارستان‌های منتخب شهر اصفهان (بیمارستان‌های الزهرا، کاشانی و خورشید) با روش تصمیم‌گیری چند معیاره نمودند.
روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی- مقطعی بود. جامعه‌ی پژوهش شامل بخش‌های مدارک پزشکی بیمارستان‌های الزهرا، آیت ا... کاشانی و خورشید بود که در سال 1387 انجام شد. منبع اطلاعات 15 نفر از متخصصین مدارک پزشکی (افراد صاحب نظر در رشته‌ی مدارک پزشکی در سطح بیمارستان‌ها، دانشگاه و ارزشیابی بیمارستان‌ها از معاونت درمان) انجام گردید. داده‌ها در جلساتی با حضور این افراد صاحب نظر با روش نظر سنجی، تکنیک بارش افکار و طوفان مغزی جمع‌آوری شد. نتایج حاصل از جلسات فوق، در فرم‌های ماتریسی (ابزارهای جمع‌آوری داده) وارد گردید. اساس کار رتبه‌بندی بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های منتخب، با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره بود. در این روش، ابتدا معیارهای مربوط به ارزیابی این بخش شناسایی و سپس معیارها با کمک بارش افکار از دیدگاه افراد فوق ارزش‌دهی و وزن‌دهی شد. نمودار سلسله مراتبی فرایندهای مؤثر بر عملکرد واحدهای تابعه‌ی بخش مدارک پزشکی نیز با اجماع نظرات جامعه‌ی پژوهش ترسیم گردید و سپس با روش مقایسات زوجی، تمام رده‌ها و زیر رده‌های هر چهار واحد تابعه‌ی بخش مدارک پزشکی، با توجه به درجه‌ی اهمیت هر کدام نسبت به مقایسهی زوجی و امتیازدهی از 1 تا 9 وزن‌دهی تهیه شد. سپس میانگین هندسی ماتریس‌های مقایسات زوجی محاسبه و در نرم‌افزار Expert choice وارد و وزن نسبی و درجه‌ی اهمیت هر کدام از فاکتورهای مؤثر بر عملکرد بخش مدارک پزشکی به دست آمد.
یافته‌ها: از جنبه‌ی مدیریت اطلاعات، واحد بایگانی با وزن نسبی 426/0 دارای بیشترین درجه‌ی اهمیت نسبت به سایر واحدها بود، در حالی که از جنبه‌ی مشتری، واحد پذیرش با وزن نسبی 086/0 بیشترین درجه‌ی اهمیت نسبت به سایر واحدها را به خود اختصاص داده بود. در ضمن وزن نسبی بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌ها به ترتیب امتیاز عبارتند از الزهرا با 394/0 در رتبه‌ی اول، کاشانی با 342/0 در رتبه‌ی دوم و خورشید با 264/0 در رتبه‌ی سوم قرار گرفتند.
نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت و رتبه‌های کسب شده در واحدهای مختلف، ضروری است که اولویت‌بندی و تخصیص منابع بر اساس نتایج کارشناسی شده حاصل از تحلیل فرایند سلسله مراتبی صورت گیرد.
مقاله پژوهشی
منیژه آریایی؛ افشین صرافی نژاد؛ جمیله کوتی؛ زهرا مهدی‌پور؛ کامبیز بهاء‌الدین بیگی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 711-723
چکیده
م
قدمه: سیستم‌های رایانه‌ای پشتیبان تصمیم در پزشکی می‌توانند در کاهش انواع خطاهای پزشکی در برخی فرایندهای درمان مؤثر باشند. هدف از این پژوهش، شناسایی دیدگاه‌های پزشکان و پرستاران در زمینه‌ی کاربرد عملی این سیستم‌ها برای پیشگیری یا کاهش بروز خطاها بود.
روش بررسی: مطالعه‌ی مقطعی حاضر به مدت دو ماه در بیمارستان‌های آموزشی ...
بیشتر
م
قدمه: سیستم‌های رایانه‌ای پشتیبان تصمیم در پزشکی می‌توانند در کاهش انواع خطاهای پزشکی در برخی فرایندهای درمان مؤثر باشند. هدف از این پژوهش، شناسایی دیدگاه‌های پزشکان و پرستاران در زمینه‌ی کاربرد عملی این سیستم‌ها برای پیشگیری یا کاهش بروز خطاها بود.
روش بررسی: مطالعه‌ی مقطعی حاضر به مدت دو ماه در بیمارستان‌های آموزشی دانشگاهی کرمان در سال 1389 انجام شد. نمونه‌گیری به روش آسان و با استفاده از دو پرسش‌نامه‌ی پژوهشگر ساخته‌ی معتبر و پایا به صورت تحویل حضوری میان 100 پزشک و پرستار توزیع گردید. نظرسنجی در مورد برخی جنبه‌های مهم درمان و مراقبت‌های پرستاری قابل پیشگیری توسط سیستم‌های هشدار دهنده یا یادآورنده صورت گرفت. سپس داده‌ها به وسیله‌ی نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 17 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: 65 زن و 35 مرد پرسش‌نامه‌ها را پاسخ دادند. 86 درصد پزشکان و 90 درصد پرستاران به امکان بروز خطاهای پزشکی در محل کارشان معتقد و 88 درصد کل افراد موافق بودند که نصب سیستم رایانه‌ای کارامد سبب کاهش خطا خواهد شد. از نظر بیشتر پاسخگویان، تأثیر سیستم‌های رایانه‌ای بر کاهش بروز زخم بستر و آمبولی، حذف مشکل دست‌خط ناخوانای پزشکان، کیفیت بهتر خدمات با دسترسی به اطلاعات روزامد، کاهش احتمال بروز آلرژی یا تداخل دارویی و بهبود کیفیت تجویز با دسترسی به سوابق دارویی بیمار مثبت ارزیابی گردید. مهم‌ترین اولویت‌های پزشکان به ترتیب امکان دسترسی به اطلاعات روزامد، هشدار در مورد آلرژی‌های شدید دارویی و تداخلات دارویی و از دید پرستاران امکان یادآوری برای پیشگیری از زخم بستر، بروز آمبولی و امور مهم در زمان شلوغی بخش بود.
نتیجه‌گیری: کادر درمانی بیمارستان‌های آموزشی کرمان نیز به اثربخشی سیستم‌های رایانه‌ای پشتیبان تصمیم اعم از هشدار دهنده و یاد آورنده و یا ثبت دستورات به صورت کامپیوتری اعتقاد دارند و توجه به نظرات آنان و پژوهش‌های مشابه، می‌تواند در جهت توسعه‌ی استفاده از این سیستم‌ها مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
مصطفی چادگانی‌پور؛ حسین رفیعی؛ رضوان اجاقی؛ سیده طیبه هاشمی,؛ احمد پاپی؛ مجتبی اکبری
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 724-732
چکیده
م
قدمه: قارچ‌ها تهدید کننده‌های بیولوژیکی هستند که در همه‌ی محیط‌ها حضور دارند. محیط کتابخانه‌ها و مراکز آرشیوی، بخش زیادی از نیازهای غذایی قارچ‌ها را تأمین میکنند. در این مطالعه، به شناسایی آلودگی قارچ‌های موجود در کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 پرداخته شده است به این منظور که آیا در بین قارچ‌های ...
بیشتر
م
قدمه: قارچ‌ها تهدید کننده‌های بیولوژیکی هستند که در همه‌ی محیط‌ها حضور دارند. محیط کتابخانه‌ها و مراکز آرشیوی، بخش زیادی از نیازهای غذایی قارچ‌ها را تأمین میکنند. در این مطالعه، به شناسایی آلودگی قارچ‌های موجود در کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 پرداخته شده است به این منظور که آیا در بین قارچ‌های موجود، تهدید کننده‌ی سلامت کتابداران و کاربران هم وجود دارد؟
روش بررسی: مطالعه از نوع تحلیلی- مقطعی بود. جامعه‌ی آماری شامل کتابخانه‌های دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1390 است. حجم نمونه‌ها 126 نمونه برآورد شد. برای نمونه‌گیری از هوا، از روش پلیت باز و برای نمونه‌گیری از سطوح و کتاب‌ها، از سواپ استریل استفاده گردید. از هفت کتابخانه در سه نوبت صبح، ظهر و عصر نمونه‌گیری انجام شد. پس از نمونه‌گیری، نمونه‌ها بر روی محیط سابورو دکستروز آگار حاوی آنتی‌بیوتیک کلرامفنیکل (Sc یا Sabouraud dextrose agar with chloramphenicol) کشت داده شد و سپس پلیت‌ها در داخل انکوباتور با دمای 25-30 درجه سانتی‌گراد قرار گرفت. پس از تشخیص، با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل آماری انجام شد.
یافته‌ها: در مجموع 2140 کلنی قارچ متعلق به 26 جنس در کتابخانه‌ها یافت شد. بیشترین تعداد کلنی (555) متعلق به کتابخانه‌ی دانشکده‌ی دندان‌پزشکی و کمترین تعداد (70)، متعلق به کتابخانه‌ی دانشکده‌ی مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی بود. Cladosporium، Penicillium، مخمرها، Aspergillus niger، Aspergillus و Rhizopus به ترتیب بیشترین فراوانی و Aureobasidium، Scopulariopsis، Botrytis، Curvularia و Neurospora کمترین فراوانی را دارند.
نتیجه‌گیری: قارچ‌های Aspergillus niger، Penicillium، Aspergillus و Cladosporium که بیشترین میزان فراوانی در کتابخانه‌ها را داشتند، از نوع پاتوژن‌های فرصت‌طلب بودند که در افراد مستعد می‌توانند ایجاد عفونت نمایند.
مقاله پژوهشی
علی ناصری محمدآبادی,؛ ابوالقاسم نوری؛ آزاده عسکری؛ رباب صادق
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 733-743
چکیده
م
قدمه: نظریه‌ی انگیزه‌ی خدمت به خلق یکی از معدود نظریات انگیزشی است که به بررسی انگیزه در سازمان‌های دولتی و همبسته‌های سازمانی آن همچون عملکرد شغلی در بخش دولتی می‌پردازد. پژوهش‌های پیشین با تأکید بر تأثیر مستقیم انگیزه‌ی خدمت به خلق بر عملکرد، منجر به ایجاد نتایج ضد و نقیض گشته‌اند. در این پژوهش، استدلال شده است که تأثیر ...
بیشتر
م
قدمه: نظریه‌ی انگیزه‌ی خدمت به خلق یکی از معدود نظریات انگیزشی است که به بررسی انگیزه در سازمان‌های دولتی و همبسته‌های سازمانی آن همچون عملکرد شغلی در بخش دولتی می‌پردازد. پژوهش‌های پیشین با تأکید بر تأثیر مستقیم انگیزه‌ی خدمت به خلق بر عملکرد، منجر به ایجاد نتایج ضد و نقیض گشته‌اند. در این پژوهش، استدلال شده است که تأثیر انگیزه بر عملکرد شغلی، به صورت غیر مستقیم است، متغیرهای تناسب فرد- سازمان و تناسب فرد- شغل، به عنوان متغیرهای میانجی در این رابطه مورد شناسایی قرار گرفت.
روش بررسی: این مطالعه مقطعی بود و از آن جایی که شغل پرستاری یکی از بهترین مشاغلی است که می‌توان در آن انگیزه‌ی خدمت به خلق مشاهده کرد، بیمارستان‌های دولتی به عنوان محیط پژوهش انتخاب شد. بدین منظور تعداد 103 نفر از پرستاران زن بیمارستان‌های دولتی شهر اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌های انگیزه‌ی خدمت به خلق، تناسب فرد- سازمان، تناسب فرد- شغل و عملکرد شغلی پاسخ دادند. نتایج حاصل سپس توسط نرم‌افزار معادلات ساختاری AMOS (Analysis of moment structures) تحلیل شد.
یافته‌ها: رابطه‌ی میان انگیزه‌ی خدمت به خلق هم با تناسب فرد- سازمان (371/0 = β و 01/0 > P) و هم با تناسب فرد- شغل (561/0 = β و 001/0 > P)، مثبت و معنی‌دار است. همچنین روابط تناسب فرد- سازمان و هم تناسب فرد- شغل نیز با عملکرد شغلی، مثبت و معنی‌دار است (به ترتیب: 367/0 = β و 001/0 > P و 482/0 = β و 001/0 > P). اما مطابق فرض در حضور تناسب فرد- سازمان و تناسب فرد- شغل، انگیزه‌ی خدمت به خلق با عملکرد رابطه‌ی معنی‌دار نداشت که تأیید کننده‌ی نقش میانجی این دو متغیر است.
نتیجه‌گیری: در حالی که سازمان‌های خصوصی می‌توانند با تکیه‌ی بیشتر بر پاداش‌های مادی همچون پول، افراد را در جهت کار کردن بهتر در راستای اهداف و تأمین سود مالک برانگیزانند، سازمان‌های دولتی باید بیشتر بر درخواست از کارکنانشان برای کار در جهت پیشبرد اهداف جامعه و همچنین ارضای نیازهای شخصی متکی باشند تا کارآیی بالاتری را شاهد باشند
مقاله مروری نقلی
سوسن بهرامی,؛ سعید رجاییپور؛ محمد حسین یارمحمدیان
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 744-756
چکیده
دنیای کنونی، عصر دانایی است. مواهب و دارایی‌های طبیعی و مشهود کلید کامیابی جوامع و سازمان‌ها نیستند، بلکه برخورداری و مدیریت سرمایه‌های نامشهود موجود در عرصه‌ی پرتلاطم و چالش برانگیز سازمان‌ها، رمز موفقیت آن‌ها محسوب میشود. سازمان‌هایی که بتوانند این دارایی‌های نامشهود را به خوبی تشخیص دهند و آن‌ها را مدیریت کنند، نسبت ...
بیشتر
دنیای کنونی، عصر دانایی است. مواهب و دارایی‌های طبیعی و مشهود کلید کامیابی جوامع و سازمان‌ها نیستند، بلکه برخورداری و مدیریت سرمایه‌های نامشهود موجود در عرصه‌ی پرتلاطم و چالش برانگیز سازمان‌ها، رمز موفقیت آن‌ها محسوب میشود. سازمان‌هایی که بتوانند این دارایی‌های نامشهود را به خوبی تشخیص دهند و آن‌ها را مدیریت کنند، نسبت به رقبایشان از عملکرد بهتری برخوردار خواهند بود. جهت مدیریت این دارایی‌ها، لازم است سازمان‌ها از وضعیت کنونی خود مطلع شده و برای رفع نقص و کمبودهایشان اقدامات لازم را به عمل آورند. هدف از این مقاله، بررسی و مقایسهی اجزا و مدلهای متداول سرمایه‌ی فکری در سازمان بود. این پژوهش با استفاده از مرور کتابخانه‌ای و اینترنتی منابع فارسی و لاتین به مقایسهی اجزا و مدلهای متداول سرمایه‌ی فکری پرداخت.
سرمایه‌ی انسانی شامل دانش، مهارت و تجربه‌های کارکنان، مدیران و پاسخ مؤثر آن‌ها به آینده است و منبع بازسازی استراتژیک، نوآوری و خلاقیت می‌باشد. سرمایه‌ی ساختاری به یادگیری و دانش مقرر در فعالیت‌های روزمره اطلاق میگردد و زیرساختار حمایتی سرمایه‌ی انسانی محسوب میشود. سرمایه‌ی رابطه‌ای نشان دهنده‌ی روابط رسمی و غیر رسمی یک سازمان با ذی‌نفعان خارجی و ادراک آن‌ها درباره‌ی سازمان و نیز تبادل اطلاعات بین سازمان و آن‌ها است و عنصر افزایش دهنده‌ی ارزش‌آفرینی برای سازمان می‌باشد. امروزه مدلهای متنوعی برای شناخت و اندازه‌گیری سرمایه‌ی فکری در سازمان‌ها به کار می‌روند، مانند مدل کارت امتیازی (تبدیل رسالت و استراتژی به معیارهای عملکرد، جهت سیستم مدیریت و اندازه‌گیری استراتژیک سازمان)، حسابرسی سرمایه‌ی فکری (تعیین جایگاه سرمایه فکری سازمان در ایجاد ارزش مالی)، رهیاب اسکاندیا (تقسیم ارزش بازار یک سازمان به دو دسته‌ی سرمایه‌ی مالی و سرمایه‌ی فکری)، شاخص سرمایه‌ی فکری (جمع‌آوری مؤلفه‌های سرمایه‌ی فکری در یک شاخص سازمانی) و هدایتگر دارایی‌های نامشهود (ارزش بازار کل یک سازمان شامل ارزش خالص و مشهود سازمان همراه با سه نوع دارایی ناملموس) که هر یک دارای ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فردی هستند.
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان‌ها بر اساس دانش زندگی میکنند. موفق‌ترین سازمان‌ها در این میان آن‌هایی هستند که از دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع‌تری استفاده میکنند. امروزه از سرمایه‌ی فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده میشود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد.
مقاله مروری نقلی
حمید رضا جمالی مهموئی
دوره 9، شماره 5 ، آذر و دی 1391، صفحه 757-767
چکیده
پژوهش در حوزه‌ی پزشکی به سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز دارد و سرمایه‌گذاران خصوصی و دولت‌ها همواره به دنبال راهی برای اطمینان از مؤثر بودن سرمایه‌گذاری خود بوده‌اند. به همین علت طی چند دهه‌ی گذشته محققان راه‌هایی را برای سنجش اثر تحقیقات حوزه‌ی سلامت ابداع کرده‌اند. هدف این پژوهش، شناسایی، مرور و مقایسهی الگوها و چارچوب‌های ...
بیشتر
پژوهش در حوزه‌ی پزشکی به سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز دارد و سرمایه‌گذاران خصوصی و دولت‌ها همواره به دنبال راهی برای اطمینان از مؤثر بودن سرمایه‌گذاری خود بوده‌اند. به همین علت طی چند دهه‌ی گذشته محققان راه‌هایی را برای سنجش اثر تحقیقات حوزه‌ی سلامت ابداع کرده‌اند. هدف این پژوهش، شناسایی، مرور و مقایسهی الگوها و چارچوب‌های موجود برای سنجش اثر پژوهش در حوزه‌ی سلامت و پزشکی بوده است. این مطالعه، از دسته‌ی مطالعات مروری- نقلی (Non-systematic-narrative) است که با انجام جستجوهای جامع در متون، الگوهای مطرح برای سنجش اثر پژوهش شناسایی شد و پس از معرفی مورد مقایسه قرار گرفت.
سیزده چارچوب و الگو و ابزار برای سنجش اثر پژوهش شناسایی شد. بررسی ویژگی‌ها و مقایسهی الگوها و چارچوب‌ها نشان داد که از نظر سطح سنجش، از نظر اقلام مورد سنجش و از نظر نوع اثر مورد سنجش (علمی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد. تنها الگویی که هر چهار نوع اثر را در بر می‌گیرد، چارچوب کیفیت پژوهش در بریتانیا است.
بررسی روش‌های مورد استفاده برای سنجش اثر پژوهش و مرور تحقیقات انجام شده در این حوزه نشان داد که هنوز یک روش استاندارد تثبیت شده برای این کار وجود ندارد، اما از میان چند الگویی که برای سنجش اثر پژوهش وجود دارد، الگوی بازگشت سرمایه که یکی از قدیمی‌ترین‌هاست، بیش از سایر الگوها مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در استفاده از کلمات اثر و دستاورد در متون، ابهام وجود دارد و مرز میان آن‌ها گاه چندان مشخص نیست.
