مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
محمد امینی؛ منصور اسماعیل‌زاده؛ فاطمه عرب‌پور
چکیده
مقدمه: سلامت از راه دور می‌تواند ابزاری ارزشمند برای افزایش دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی به‌خصوص در دوره پاندمی باشد. با این حال، موانعی دسترسی گسترده آن را محدود ساخته‌اند. از این رو، این پژوهش با هدف سطح‌بندی موانع خدمات سلامت از راه دور و شناسایی روابط بین آن‌ها تدوین شده است.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر ...
بیشتر
مقدمه: سلامت از راه دور می‌تواند ابزاری ارزشمند برای افزایش دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی به‌خصوص در دوره پاندمی باشد. با این حال، موانعی دسترسی گسترده آن را محدود ساخته‌اند. از این رو، این پژوهش با هدف سطح‌بندی موانع خدمات سلامت از راه دور و شناسایی روابط بین آن‌ها تدوین شده است.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر روش تحلیل داده‌ها، کیفی-تحلیلی است. ابتدا به‌وسیله مرور نظام‌مند منابع علمی و نظر متخصصان، موانع کلیدی شناسایی شد. برای اعتبارسنجی موانع، از شاخص روایی محتوا (CVR) استفاده شد. با کمک روش مدلسازی ساختاری تفسیری، روابط علّی بین موانع استخراج و سطح‌بندی شدند. جامعه پژوهش، اساتید دانشگاه، پزشکان، مدیران بیمارستان‌ها و متخصصان حوزه بهداشت و سلامت هستند که 22 نفر از آن‌ها از طریق نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود.یافته‌ها: با بررسی ادبیات، 16 مانع اولیه مرتبط با سلامت از راه دور شناسایی شد. کارشناسان، روایی 14 مانع را تایید کردند. موانع در قالب مدلی شش سطحی، طبقه‌بندی شدند. فقدان چارچوب نهادی مناسب برای حمایت از بهداشت از راه دور و کمبود منابع مالی کافی به عنوان اساسی‌ترین موانع شناسایی شدند. موانع ناهماهنگی در بازپرداخت بیمه و افزایش بار کاری اداری و بالینی نیز کمترین اولویت را به خود اختصاص دادند.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان‌دهنده اهمیت و روابط بین موانع بهداشت از راه دور است و می‌تواند به متخصصان و مدیران این حوزه در طراحی سیستم‌های بهداشت از راه دور و تصمیم‌گیری‌ها به منظور توسعه و رفع این چالش‌ها کمک کند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
محمدرضا پورکریم؛ شهناز نایب زاده؛ سید موید علویان؛ سید حسن حاتمی نسب
چکیده
مقدمه: ایجاد و معرفی تاثیرگذاران مورد تایید در حوزه های مختلف تخصصی سلامت، نیازمند شناخت عوامل و شاخص‌های تاثیرگذاران است که نیازمند تحلیل در هر تخصص و شرایط می‌باشد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و ارزیابی شاخص‌ها و عوامل اینفلونسر مارکتینگ در حوزه سلامت در ایران است. روش: جهت دستیابی به اهداف تحقیق، تحقیق شامل دو مرحله می‌باشد. در ...
بیشتر
مقدمه: ایجاد و معرفی تاثیرگذاران مورد تایید در حوزه های مختلف تخصصی سلامت، نیازمند شناخت عوامل و شاخص‌های تاثیرگذاران است که نیازمند تحلیل در هر تخصص و شرایط می‌باشد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و ارزیابی شاخص‌ها و عوامل اینفلونسر مارکتینگ در حوزه سلامت در ایران است. روش: جهت دستیابی به اهداف تحقیق، تحقیق شامل دو مرحله می‌باشد. در مرحله نخست با استفاده از روش تحلیل محتوا به شناسایی اینفلونسر مارکتینگ در حوزه سلامت پرداخته شده است. در مرحله دوم جهت گروه‌بندی شاخص‌ها و شناسایی و ارزیابی عوامل اینفلونسر مارکتینگ در حوزه سلامت ، روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد استفاده قرار گرفته است. تحقیق از منظر هدف کاربردی است. از نظر رویکرد پژوهش یک رویکرد استقرایی را دنبال می‌کند و از نظر ماهیت یک تحقیق اکتشافی- تحلیلی است. یافته‌ها: در مرحله اول، با استفاده از روش تحلیل محتوا با نرم افزار NVIVO و با بررسی مقالات به شناسایی شاخص‌های اینفلونسر مارکتینگ در حوزه سلامت پرداخته شد و 26 شاخص در این بخش شناسایی گردید. در مرحله دوم، با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و جامعه آماری 1126 نفره دانشجویان و از طریق پرسشنامه با نرم افزار AMOS، 5 عامل نهایی که شامل شخصیتی و کاریزماتیک ، ویژگی فعال و مهارتی، ویژگی رفتاری، و اقدامات زیرساختی، ویژگی سنجه های عملکرد و تعامل، شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه‌گیری: در چشم‌انداز فعالیت‌های رسانه‌ای امروزی، مخاطبان به‌طور فزاینده‌ای برای مصرف رسانه‌ای و تبادل اطلاعات در مورد علایق خاص مانند موضوعات مرتبط با سلامت به جوامع آنلاین روی می‌آورند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
سارا دخش؛ شهناز خادمی زاده؛ زینب جوزی
چکیده
مقدمه: امروزه کاربست قابل توجه فناوری هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی و درمانی علوم پزشکی، چالش‌های اخلاقی متعددی را برای نظام سلامت به همراه داشته است.پژوهش حاضر به تحلیل کتاب‌سنجی کلیه انتشارات مرتبط با اخلاق پزشکی در کاربست ابزارهای هوش مصنوعی پرداخته است.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که با رویکرد علم‌سنجی ...
بیشتر
مقدمه: امروزه کاربست قابل توجه فناوری هوش مصنوعی در مراقبت‌های بهداشتی و درمانی علوم پزشکی، چالش‌های اخلاقی متعددی را برای نظام سلامت به همراه داشته است.پژوهش حاضر به تحلیل کتاب‌سنجی کلیه انتشارات مرتبط با اخلاق پزشکی در کاربست ابزارهای هوش مصنوعی پرداخته است.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بوده که با رویکرد علم‌سنجی اجرا شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه انتشارات مرتبط با اخلاق پزشکی در مطالعات هوش مصنوعی است که در مجموعه هسته پایگاه وب آو ساینس نمایه شده‌اند. یافته‌ها: با پیاده‌سازی استراتژی جستجو، 354 اثرعلمی در ارتباط با توجه به مفهوم اخلاق پزشکی در کاربست ابزارهای هوش مصنوعی یافت شد. این اسناد اکثرا از نوع مقالات پژوهشی (05/70 درصد) بودند. از سال 2019 تا تاریخ جستجو (4 دسامبر 2024)، در سال‌های 2024، 2023 و 2021 ، شاهد رشد ملموس تولیدات علمی هوش مصنوعی در ارتباط با مفهوم اخلاق پزشکی بوده‌ایم. همچنین گزارش شد که ایالات متحده آمریکا، آلمان و انگلیس، به ترتیب با 89، 41 و 36 اثر، بیشترین سهم را در نشر مطالعات این حوزه داشته‌اند. بعلاوه با تحلیل استنادهای این آثار مشخص شد که پژوهش‌های سه کشور مذکور یعنی ایالات متحده آمریکا (با 1312 استناد دریافتی)، آلمان (با 927 استناد دریافتی) و انگلستان (با 893 استناد دریافتی) بیشترین استناد را دریافت کرده‌اند.نتیجه‌گیری: پژوهش‌های مرتبط با پیاده‌سازی فناوری هوش مصنوعی با نگرش اخلاق پزشکی در حال رشد هستند. لذا نیاز است که با توسعه هدفمند و اصولی این انتشارات به آگاهی‌رسانی و اطلاع‌رسانی گسترده‌تر موازین اخلاق پزشکی کمک نمود.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
رقیه خشا؛ نسرین طاهرخانی
چکیده
مقدمه: آسم یک معضل بهداشتی برای کلیه جوامع به‌شمار می‌رود. انجام پژوهش‌های علمی در زمینه بیماری آسم می‌تواند کمک شایانی به ارائه راهکارهای درمانی جدید برای بهبود شرایط بیماران کند. هدف این پژوهش بررسی ساختار شبکه هم‌تألیفی محققان ایرانی در زمینه بیماری آسم است. روش بررسی: پژوهش در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول مقالات نمایه‌شده ...
بیشتر
مقدمه: آسم یک معضل بهداشتی برای کلیه جوامع به‌شمار می‌رود. انجام پژوهش‌های علمی در زمینه بیماری آسم می‌تواند کمک شایانی به ارائه راهکارهای درمانی جدید برای بهبود شرایط بیماران کند. هدف این پژوهش بررسی ساختار شبکه هم‌تألیفی محققان ایرانی در زمینه بیماری آسم است. روش بررسی: پژوهش در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول مقالات نمایه‌شده در پایگاه داده PubMed طی سال‌های 2015 تا 2025 که توسط پژوهشگران ایرانی در حوزه بیماری آسم منتشر شده بودند، جمع‌آوری شده‌اند. در مرحله دوم، شبکه هم‌تألیفی براساس اطلاعات استخراج شده ترسیم شد. در مرحله سوم براساس شاخص‌های کلان و خرد، شبکه‌های هم‌تألیفی نویسندگان مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل از NetworkX و Gephi استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان دادند که مقدار چگالی برابر با 01002/0، ضریب خوشه‌بندی برابر با 916/0، ماژولاریتی برابر با 735/0 و قطر شبکه برابر با 14 است. براساس نتایج شاخص‌های خرد، مسجدی و جمیچی‌اوغلو دارای بالاترین مرکزیت درجه‌ای و مرکزیت کاتز هستند. مسجدی و مهدویانی بالاترین درجه‌های بینابینی را به خود اختصاص دادند. انصاریان نیز دارای بالاترین مقدار شاخص بردار ویژه بود.نتیجه‌گیری: چگالی پایین، ضریب خوشه‌بندی بالا و ماژولاریتی بالا نشان می‌دهند که در داخل این شبکه پراکنده، پژوهشگران در گروه‌های کوچک و مرتبط به‌هم همکاری می‌کنند.
بیان دیدگاه
مدیریت اطلاعات سلامت
محمد هیوا عبدخدا
چکیده
With the growing emphasis on data-driven research, especially i n fields like medical sciences, Research Data Management (RDM) has become an essential part of the academic research cycle. RDM encompasses the processes of collecting, storing, organizing, documenting, sharing, and preserving research data to ensure its long-term accessibility and reusability. Medical librarians, as information organization specialists, are emerging as key players in this field by leveraging their professional expertise and technological competencies. They support researchers in developing Data Management Plans (DMPs), ...
بیشتر
With the growing emphasis on data-driven research, especially i n fields like medical sciences, Research Data Management (RDM) has become an essential part of the academic research cycle. RDM encompasses the processes of collecting, storing, organizing, documenting, sharing, and preserving research data to ensure its long-term accessibility and reusability. Medical librarians, as information organization specialists, are emerging as key players in this field by leveraging their professional expertise and technological competencies. They support researchers in developing Data Management Plans (DMPs), offer guidance on metadata standards such as FAIR, advise on data storage formats and ethical practices, and participate in managing data repositories. Furthermore, medical librarians play an active role in educating researchers about open data principles, Creative Commons licenses, and ethical and legal considerations, especially regarding sensitive health data and regulations like HIPAA and GDPR. Despite facing challenges such as organizational constraints, lack of policies, limited resources, and insufficient training, medical librarians can overcome these obstacles by acquiring new skills in data analysis, programming languages like Python, and cloud-based storage solutions. Their involvement in RDM not only redefines the academic library’s role but also enhances its strategic value in knowledge production. In the future, medical librarians may serve functions similar to data scientists, aiding in the analysis and visualization of big medical data. To realize this potential, institutional investment in medical librarian training, policy development, and infrastructure is essential. Ultimately, medical librarians are well-positioned to become future research data managers and vital contributors to sustainable open science practices.
