نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ماندانا صاحب‌زاده ¹
• سعید کریمی ²
• سید محسن حسینی ³
• غزاله اختر دانش ⁴
• سحر حسینی ⁵

¹ مربی، مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده‌ی مسؤول) sahebzadeh@ mng.mui.ac.ir :Email

² استادیار، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ استادیار، آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

⁴ کارشناس، مدیریت خدمات بهداشتی– درمانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

⁵ دانشجوی کارشناسی، مدیریت خدمات بهداشتی– درمانی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: فرسودگی شغلی در پاسخ به فشار روانی مزمن و بیشتر در حرفه‌های خدمات انسانی به وجود می‌آید و می‌تواند به عواقبی مثل افزایش هزینه‌های کاری، کاهش عملکرد و ... منجر گردد. هدف این مطالعه، بررسی فرسودگی شغلی مدیران اجرایی و ﭘرستاری در سه حیطه‌ی خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عملکرد فردی و نیز رابطه‌ی آن با برخی ویژگی‌های دموگرافیک و شغلی آنان در بیمارستان‌های دانشگاهی اصفهان بوده است.روش بررسی: این پژوهش مقطعی به صورت سرشماری در بین تمامی 198 نفر مدیران اجرایی و پرستاری (مترون، سوپروایزر و سرپرستار) بیمارستان‌های دانشگاهی اصفهان در نیمه‌‌ی اول سال 1389 صورت گرفت که 166 نفر پرسش‌نامه‌ها را تکمیل نمودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ی فرسودگی شغلی Maslach & Jackson بومی شده با Cronbach’s alpha 86 درصد استفاده گردید. در آمار استنباطی از آزمون‌های Kruskal- Wallis، رگرسیون و Chi-Square استفاده شد و داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و به وسیله‌ی نرم‌افزار 16SPSS تحلیل گردید.یافته‌ها: بیشترین فرسودگی شغلی با شدت متوسط و زیاد به ترتیب در سرپرستاران، سوپروایزرها، مدیرانی که هم سوپروایزر بوده‌اند و هم سرپرستار، مترون‌ها و مدیران اجرایی بوده است. بین میانگین فرسودگی شغلی با سمت سازمانی، جنس و سن ارتباط معنی‌داری وجود داشت، به طوری که سرپرستاران بیشترین و مترون‌ها کمترین میانگین را داشتند. فرسودگی شغلی در زنان بیشتر از مردان بود و با افزایش سن کاهش می‌یافت ولی ارتباط معنی‌داری با وضعیت تأهل، مدرک تحصیلی، زمان شیفت کاری، تعداد شیفت کاری، وضعیت استخدام، سابقه‌ی کار و سابقه‌ی کار در سمت فعلی وجود نداشت. میانگین خستگی عاطفی و سمت سازمانی ارتباط معنی‌داری داشتند و سرپرستاران بیشترین و مترون‌ها کمترین میانگین را داشتند. بین مسخ شخصیت و سمت سازمانی ارتباطی وجود نداشت.نتیجه‌گیری: وجود سطوح مختلف فرسودگی شغلی با توجه به کیفیت فعلی خدمات مدیریتی در سطوح اجرایی و پرستاری بیمارستان‌ها، لزوم اتخاذ سیاست‌های جدید جهت تعدیل و پیشگیری از این پدیده را محرز می‌سازد. تشخیص وجود مشکل، فهم نیاز به حمایت، پذیرش و مشارکت در تکنیک‌های حل مشکل و هدف‌گذاری واقعی از جمله عوامل بسیار مؤثر در پیشگیری از فرسودگی شغلی مدیران می‌باشد.واژه‌های کلیدی: فرسودگی شغلی؛ خستگی روانی؛ مدیران اجرایی بیمارستان؛ مدیران پرستار؛ بیمارستان‌های دانشگاهی.

عنوان مقاله [English]

Job Burnout of Nursing Administrators and Chief Executive Officers in University Hospitals and Its Relation to Their Demographic Features

نویسندگان [English]

• Mandana Sahebzadeh ¹
• Saeed Karimi ²
• Sayed Mohsen Hosseini ³
• Ghazaleh Akhtar Danesh ⁴
• Sahar Hosseini ⁵

¹ Lecturer, Health Services Administration, Health Management & Economic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences. Isfahan, Iran. (Corresponding Author) Email: sahebzadeh@mng.mui.ac.ir

² Assistant Professor, Health Services Administration, Health Management & Economic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

³ Assistant Professor, Vital Statistics, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.

⁴ BSc, Health Services Administration, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.

⁵ BSc Student, Health Services Administration, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Introduction: Job burnout results from the reaction to the chronic psychological stress and it mainly occurs in care services. It may lead to consequences such as job cost, reduced performance and fatigue. This study aimed to investigate the nursing administrators and chief executive officers job burnout in three areas of depersonalization, fatigue and emotional exhaustion and its relation to some demographic features in university hospitals of Isfahan.Methods: In This cross- sectional study 198 nursing administrators' (metron, supervisor and head nurse) and chief executive officers were enrolled in the first semester in 2010. Data collected using modified native Maslach & Jackson's job burnout questionnaire. Its Cronbach’s alpha was 86%. Data analyzed by SPSS16 software using descriptive and inferential statistics such as Kruskal- Wallis, regression, and chi-square tests.Results: 166 of the participants filled out the questionnaire. The participants were ranked from the highest rate of job burnout to the lowest in the following order: head nurses, supervisors, administrators who were a supervisor and a head nurse, metrons and chief executive officers. There was significant relationship between mean of job burnout and organizational status, sex and age in that head nurses had the highest mean and metrons had the lowest. However, there was no significant relationship between job burnout and marital status, educational level, the time and number of shifts, employment status and years of work in the current, position. There was significant relationship between emotional exhaustion and organizational status, so that head nurses had the highest and metrons had the lowest mean. There was no significant relationship between depersonalization and organizational status.Conclusion: Regarding the different levels of job burnout, it is necessary to adopt new policies for prevention of this phenomenon. The recognition of the problem, understanding the need to support, taking part in problem- solving activities considered as the most important factors in preventing the administrators' job burnout.Keywords: Burnout, Professional; Mental Fatigue; Chief Executive Officers, Hospital; Nurse Administrators; Hospitals, University