نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، پزشک عمومی و انفورماتیک پزشکی، گروه پزشک خانواده، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه سارایوو، سارایوو، بوسنی و هرزگوین

2 مربی، پزشک عمومی و دستیار عفونت‌شناسی، واحد عفونت‌شناسی، درمانگاه مرکزی سارایوو، دانشگاه سارایوو، سارایوو، بوسنی و هرزگوین

3 پزشک عمومی، مرکز بهداشت زنیکا، زنیکا، بوسنی و هرزگوین

4 استادیار، زنان و زایمان، مسؤول بیمارستان عمومی سارایوو، سارایوو، بوسنی و هرزگوین

چکیده

مقدمه: با تمام پیشرفت‌هایی که امروزه در زمینه‌ی پزشکی اتفاق می‌افتد، امکان استفاده از فن‌آوری اطلاعات مدرن بزرگترین سود محسوب می‌شود. پزشکی امروزه با استفاده‌ی گسترده از اطلاعات و فن‌آوری ارتباطات information and communication technologies (ICT) نظیر، گوشی‌های تلفن همراه، تله تکس، فکس و پست الکترونیکی (ایمیل) شناخته می‌شود. شبکه‌ی کامپیوتری جهانی به تعدادی از پایگاه‌های داده با اطلاعات کتابشناختی، اپیدمیولوژیک، تصویر و اطلاعات دیگر -که به‌طور فزاینده‌ای بر اهمیت استفاده از اینترنت در پزشکی تأکید دارد- اجازه‌ی دسترسی می‌دهد. سیستم‌هایی برای ارزیابی وضعیت سلامت و تشخیص بیماری‌ها و سیستم‌هایی به منظور حمایت از عملکرد بالینی بر روی اینترنت در دسترس می‌باشند. هدف از این بررسی برآورد این بود که، چه تعداد از دانشجویان آماده‌ی پذیرش دانش با استفاده از انفورماتیک پزشکی برای کار در آینده هستند و کدام قسمت‌ها از انفورماتیک پزشکی در عملکرد پزشکان آینده حائز اهمیت است. روش بررسی: پژوهش در میان دانشجویان سال ششم دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه سارایوو در سال‌های 10/2009 و 13/2012 از طریق پرسشنامه با هدف خاص انجام شد. این پرسشنامه به طور کامل ناشناس بود و پنج طبقه از داده‌های دربرگیرنده‌ی متغیرهای مربوطه که توسط نویسنده برای اولین بار تهیه شد را شامل شد. برای ارزیابی نظرات مقیاس لیکرت مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: بازخورد دانشجویان در مورد آموزش در زمینه‌ی انفورماتیک پزشکی بیشتر شده بود، به‌طوری که دانشجویان در سال 2009/2008 معتقد بودند که باید کار عملی بر روی کامپیوتر وآموزش و یادگیری از طریق اینترنت و از راه دور وجود داشته باشد. دانشجویان در هر دو نظرسنجی به توافق رسیدند که آنها باید دانش خود را در مورد پایگاه داده بهبود بخشند، اما در سال 2009 نیاز آنها به بهبود دانش خود در مورد افیس ام اس و اینترنت بیش از دو برابر سال جاری بود. نتیجه‌گیری: دسترسی به اطلاعات مفید پزشکی برای کاربران مراقبت بهداشتی، پزشکان و دیگر پرسنل مراقبت بهداشتی در مؤسسات بهداشتی مختلف در هر نقطه از سیاره‌ی زمین راحت‌تر شده است. همه‌ی آنها این قدرت را دارند که با سرعت زیاد و به‌راحتی به جمع‌آوری و به اشتراک‌گذاری اطلاعات از مناطق محلی خود و حتی فراتر از آن بپردازند. واژه‌های کلیدی: انفورماتیک پزشکی؛ تکنولوژی اطلاعات؛ دانش- نگرش- عملکرد؛ دانشکده‌های پزشکی؛ دانشجویان

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Knowledge, Attitudes and Practices Concerning Application of Information and Communication (ICT) Technologies by Students of Biomedical Faculties in Sarajevo

نویسندگان [English]

  • Izet Masic 1
  • Rusmir Baljic 2
  • Jasmin Alajbegovic 3
  • Sebija Izetbegovic 4

1 MD, Full professor, Family Medicine and Medical Informatics, Department of Family Medicine, Faculty of medicine, University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina

2 MD, Assistant of Infectology, Department of Infectology, Clinical Center of Sarajevo, University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina

3 Health Center Zenica, Zenica, Bosnia and Herzegovina

4 MD, Assistant professor of Gynecology and Obstetrics, Director of General hospital in Sarajevo, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina

چکیده [English]

Introduction: With all the progress that is happening today in the field of medicine, the biggest benefit is the possibility of using modern information technology. Medicine today is characterized by widespread use of new information and communication technologies (ICT) - mobile phones, teletext, fax and electronic mail (e-mail). Global computer network allows access to a number of databases with bibliographic, epidemiological, image and other information, which increasingly emphasizes the importance of the application of the Internet in medicine. Systems to assess health status, to diagnose diseases and systems to support clinical practice have become available over the Internet. Methods: The survey was conducted among the students of the sixth year of the Medical Faculty of the University of Sarajevo, generation of 2009/10 and 2012/13, through specifically created questionnaire. The questionnaire was entirely anonymous. The questionnaire consists of five classes of data that are consisted of created relevant variables from the first author of this article. For evaluation of opinions modified Likert scale of measurement was used. Results: Student feedback on what should be added to the teaching in the field of Medical Informatics is such that students in 2008/09 twice as much thought that there should be more practical work on PC, more education via the Internet and distance learning is present in 2012. Students from both surveys agree that they should improve their knowledge about the databases, but in 2009 there was even twice more students than there is today which considered that they need to improve their knowledge about MS Office and Internet. As the future of information technology students listed in both surveys using the Internet, followed by the databases and multimedia applications. Conclusion: Easier access to useful biomedical information is provided in almost every part of the planet Earth, as to users of health care (patients), as well to physicians and other health care personnel in health institutions. They all have the power to quickly and easily collect and share information from their local and wider environment. Keywords: Medical Informatics; Information Technology; Knowledge, Attitudes, Practices; Schools, Medical; Students

کلیدواژه‌ها [English]

  • Medical Informatics
  • Information Technology
  • Knowledge, Attitudes, Practices
  • Schools, Medical
  • Students
  1. Masic I, Pandza H, Toromanovic S, Masic F, Sivic S, Zunic L, Masic Z. Information Technologies (ITs) in Medical Education. Acta Inform Med 2011; 19(3): 161-7.
  2. Masic I, Ciric D, Pulja A, Kulasin I, Pandza H. Quality assessment of medical education and use of information technology. Stud Health Technol Inform 2009; 150: 898-902.
  3. Masic I, Novo A, Deljkovic S, Omerhodzic I, Piralic A. How to assess and improve quality of medical education: lessons learned from Faculty of Medicine in Sarajevo. Bosn J Basic Med Sci 2007; 7(1): 74-8.
  4. Dedović-Halilbegović G, Mašić I. Ocjena edukacijskog procesa na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Mater Sociomed. 2006; 18(3): 184.
  5. Mašić I, Dedović-Halilbegović G, Novo A, Izetbegović S. Ocjena kvaliteta edukacije na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Med Arh. 2006; 60(6): 395-400.
  6. Masic I. Quality assesment of medical education - why Bologna? Mat Soc Med. 2007; 19(2): 122-124.
  7. Hovenga EJ, Bricknell L. Current and Future Trends in Teaching and Learning. Stud Health Technol Inform 2004; 109: 131-42.
  8. Mantas J. Future trends in Health Informatics--theoretical and practical. Stud Health Technol Inform 2004; 109: 114-27.
  9. Mantas J. Comparative educational systems. Stud Health Technol Inform 2004; 109: 8-17.
  10. Zimitat C. Designing effective on-line continuing medical education. Med Teach 2001; 23(2): 117-22.
  11. Harden RM, Hart IR. Centre for Medical Education, University of Dundee, UK. An international virtual medical school (IVIMEDS): the future for medical education? Med Teach 2002; 24(3): 261-7.
  12. Harden RM. A new vision for distance learning and continuing medical education. J Contin Educ Health Prof 2005; 25(1): 43-51.