نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
مقدمه: استقرار هر عنصر شهری در موقعیت فضایی - کالبدی خاصی از سطح شهر، تابع اصول، قواعد و سازوکار خاصی است که در صورت رعایت شدن به موفقیت و کارایی عملکردی آن عنصر در همان مکان مشخص خواهد انجامید. مهمترین هدف این پژوهش: شناسایی نحوه توزیع فضایی مراکز بهداشتی درمانی شهر نورآباد و مکانیابی مراکز بهداشتی درمانی در شهر نورآباد استان فارس می باشد.روش بررسی: روش تحقیق پژوهش حاضر ترکیبی از روشهای تحقیق اسنادی و توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از نرم افزار Geography Information System و به کمک مدل همپوشانی شاخص ها و تحلیل سلسله مراتبی Analytic Hierarchy Process و مدل تحلیل شبکه، مکانهای مناسب برای ایجاد مراکز بهداشتی- درمانی جدید و همچنین بهترین و نزدیکترین مسیر به بیمارستان در شهر نورآباد در سال 1391 مورد استفاده قرار گرفته است.یافتهها: بررسی مراکز بهداشتی و درمانی شهر نورآباد نشان می دهد که این مراکز از لحاظ تعداد و شعاع دسترسی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند و با استفاده از معیارهای شیب، تراکم جمعیت، فاصله از مراکز موجود بهداشتی درمانی، فضای سبز، آتش نشانی، شبکه ارتباطی و نوع کاریری اراضی و در نهایت تلفیق این لایه های اطلاعاتی بهترین مکان جهت احداث مراکز بهداشتی و درمانی مشخص گردید.نتیجه گیری: پس از بررسی مکانهای مناسب جهت احداث مراکز بهداشتی – درمانی و تطبیق آن با واقعیات زمینی، چندین مکان برای ایجاد بیمارستان و مراکز بهداشتی جدید برای این شهر پیشنهاد شده است. علاوه بر این با استفاده از تحلیل شبکه در نرم افزار GIS نزدیکترین و بهترین مسیر به مراکز بهداشتی و بیمارستانها از نقاط مختلف شهر جهت دسترسی سریعتر و بهتر شهروندان به این مراکز مشخص گردید. همچنین نتایج این تحقیق کارآمدی سیستم اطلاعات جغرافیایی را در برنامه ریزی شهری به خصوص در مکانیابی مراکز بهداشتی و درمانی نشان می دهد. واژههای کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ تحلیل سلسله مراتبی؛ مراکز بهداشت و درمان محلی
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Location Health-Therapeutic Centers of Nourabad by use Analytical Hierarchy Process in GIS
نویسندگان [English]
- BaratAli Khakpoor 1
- Hossein Purghayoomi 2
- Mohammad Ghanbari 3
1 Associate professor geography and urban planning, Ferdowsi University of Mashhad
2 MA Geography and urban planning, Teacher of Payame noor University, Tehran, Iran
3 PhD student geography and urban planning, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]
Introduction: the establishment of each urban element in special spatial-physical position of the urban level is subject to specific principles, rules and mechanisms, in that if observed, it will be led to the functional success and effectiveness of that element in that specific location.The main goal of this research is to investigate how the health-therapeutic centers in Nourabad city are spatially distributed and the positioning of health-therapeutic centers in Nourabad of Fars province. Methods: the research method in this study is a combination of documentary and descriptive-analytical methods which the appropriate locationshas been specified for building new health-therapeutic centers as well as the best and nearest route to the hospital using GIS software and index overlay model, Analytical Hierarchy Process (AHP) and network analysis model in Nourabad in 2013. Results: studying the health-therapeutic centers in Nourabad city shows that this center is in an unsatisfactory condition in terms of the number and distance of availability and the best locations for the construction of health-therapeutic centers was determined using the criteria of slope, population density, distance from existing health-therapeutic centers, green space, firefighter, communication network, the type of land use and finally the incorporation of these information layers. Conclusion: after reviewing suitable sites for the construction of health-therapeutic centers and its adjustment with ground realities, multiple locations for constructing hospitals and new health centers for this city have been suggested. In addition, the best and nearest route for the health centers and hospitals in different parts of the city for faster and better access of the citizens to these centers was determined using network analysis in GIS software. Also, the results of this study show the effectiveness of Geographic Positioning System (GIS) in urban planning, especially in locating health-therapeutic centers. Keywords: Geographic Information Systems; Analytical Hierarchy; Community Health Centers.
کلیدواژهها [English]
- Geographic Information Systems
- Analytical Hierarchy
- Community Health Centers