نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهناز عابدی ¹
• حسن اشرفی ریزی ²
• فیروزه زارع فراشبندی ³
• رسول نوری ⁴
• اکبر حسن زاده ⁵

¹ کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشیار، علم اطلاعات و دانش شناسی، مرکز تحقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ استادیار، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ مربی، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ مربی، آمار حیاتی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: رفتار اطلاع­یابی از مهمترین موضوع­های مورد توجه پژوهشگران، برای شناسایی نیازهای واقعی و مشکلات استفاده­کنندگان در بازیابی و استفاده از اطلاعات است  و در این میان پیامد نگاه فرایندی به جست­وجوی اطلاعات، بازنگری در نحوه و نوع خدمات اطلاعاتی است که می­توان به مراجعه­گنندگان ارائه کرد. هدف این پژوهش مقایسه­ رفتار اطلاع­یابی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان در تدوین پایان­نامه بر اساس الگوی فرایند جست­وجوی اطلاعات Kuhlthau  در سال 1391 خورشیدی و در محیط کتابخانه­ای و الکترونیکی بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی و ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه نارمنجی است که بر اساس پرسشنامه «کراکر» با عنوان «پرسشنامه فرایند پژوهش» بومی­سازی شده است. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاع­رسانی تأیید و نارمنجی(1389) میزان Cronbach's alpha را جهت پایایی پرسشنامه، برای جنبه­های شناختی (اندیشه­ها) 78درصد  و برای جنبه­های عاطفی 87درصد ذکر نموده است (6). جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان کارشناسی ­ارشد در حال تحصیل ورودی سال 1390 تا 1388 خورشیدی ، دانشگاه­ علوم­پزشکی اصفهان و دانشگاه اصفهان بودند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 196 نفر تعیین شده و نمونه­گیری به صورت تصادفی طبقه­ای انجام گرفت. نوع آمار، توصیفی (میانگین و توزیع فراوانی) و استنباطی (آزمون تی مستقل و همبستگی پیرسون) و نرم­افزار مورد استفاده SPSS20 بوده است. یافته­ها: دانشجویان دو دانشگاه مورد بررسی، مراحل الگوی Kuhlthau را با تفاوت­های عمده­ای طی کرده­اند؛ به­­طوری­که فقط دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در یک یا چند مرحله  از ترتیب مراحل این الگو تبعیت کرده است. در حیطه احساسات، در مراحل اول (شروع) و ششم (ارائه) تفاوت معناداری بین دانشجویان دو دانشگاه مشاهده شد. تفاوت در حیطه کنش­ها (مجموع مراحل) بین دو دانشگاه معنادار بود. بررسی رابطه جنسیت با مراحل الگوی Kuhlthau نشان داد که تنها بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) و نمره کل حیطه احساسات بین دو جنس اختلاف معناداری وجود دارد. همچنین بین مرحله سوم (بررسی اطلاعات) حیطه احساسات با سن دانشجویان رابطه معکوس و معناداری مشاهده شد. نتیجه­گیری: نتایج نشان داد که دانشجویان دانشگاه اصفهان در تدوین پایان­نامه مطابق با مراحل الگوی Kuhlthau عمل نکرده­اند و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز تنها از یک پنجم ترتیب آن پیروی کرده­اند. در برخی مراحل حیطه احساسات و حیطه کنش­ها بین رفتار اطلاع­یابی دانشجویان دو دانشگاه تفاوت معناداری وجود دارد. بین مرحله چهارم (خاص کردن موضوع) حیطه احساسات الگوی Kuhlthau با جنسیت رابطه معناداری وجود دارد به­نحوی­که مردان اطمینان بیشتری در فرایند جست­وجوی اطلاعات از خود نشان می­دهند. همچنین بین احساسات مرحله سوم (بررسی اطلاعات) با سن رابطه معکوس و معناداری وجود دارد به­طوری­که با افزایش سن دانشجویان تردید کمتری در فرایند جست­وجوی اطلاعات از خود نشان می­دهند. واژه­­های کلیدی: رفتار اطلاع­یابی؛  دانشجویان؛  پایان­نامه های دانشگاهی؛  دانشگاه­ها.

کلیدواژه‌ها

• الگوی فرایند جست­وجوی اطلاعات کوهلثاو

عنوان مقاله [English]

Comparison on Information Seeking Behavior of the Post Graduated Students in Isfahan University of Medical Sciences and Isfahan University in Writing Dissertation Based on Carol Kuhlthau Model of Information Search Process

نویسندگان [English]

• Mahnaz Abedi ¹
• Hasan Ashrafi- Rizi ²
• Firoozeh Zare –Farashbandi ³
• Rasoul Nouri ⁴
• Akbar Hassanzadeh ⁵

¹ MSC Medical Library and Information Science , Department of Medical Library and Information Science, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² Associate Professor, Knoweledge and Information Science Health Information Technology Research Center; Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

³ Assistant Professor, Department Medical Library and Information Science, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁴ Lecturer, Medical Library and Information Science, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁵ Lecturer vital statics, Department of Biostatic and Epidemiology, Faculty of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Introduction: Information seeking behavior is the most important subject of researcher’s interest for identifies the real needs and problems of the users in retrieving and using information. The outcome of the process at the Search Information Review the manner and type of information that can be referred Gnndgan offered. The aim of this research is Comparison on Information Seeking Behavior of the Post Graduated Students in Isfahan University of Medical Sciences and Isfahan University in Writing Dissertation based on Carol Kuhlthau Model of Information Search Process in 2012. Methods: Research method is survey and data collected tool is Narmenji questionnaire that is based on kracker questionnaire, namely "research process questionnaire” and it is localized. Validity tools confirmed by LIS professionals and  Narmnjy (2010) has mentioned Cronbach's alpha levels for the reliability of the questionnaire for the cognitive aspects (thoughts) of 78% and 87% for the emotional aspects (feelings). The population of the study was all master students of Isfahan University of  Medical Sciences and Isfahan University who entered the University. The sample size was determined 196 people based on the Cochran formula and sampling was simple random. Type of statistical was description (mean and frequency) and inferential (Independent T-test and Pearson Correlation) and the software which is used was SPSS20. Results: The findings showed that there were some major differences in following up the Kuhlthau model between students of Isfahan University and Isfahan Medical Sciences University, so that Isfahan Medical Sciences University followed only In one or more stages the order steps of this pattern. In the first stage (uncertainty) and sixth (relief), no significant difference was found between students at the two universities. While none of the stage of thoughts, there was no difference between the two universities. Differences in actions (total stages) were significant between these two universities. The relationship between gender and the Kuhlthau model showed that there is a significant relationship the fourth stage (Formulation) and the total score of feelings. Also there was a significant and inverse relationship between the third stage (Exploration) of feelings and age of students. Conclusion: The results showed that in writing dissertation Isfahan University students did not act in accordance with the stage of Kuhlthau model and only Isfahan Medical Sciences University student 20% act in accordance with its order. There are significant differences between some of the stage of feelings and actions of students' information seeking behavior of two universities. There is significant relation between fourth stage (Formulation) of feelings Kuhlthau model with gender in a way that men show greater confidence in the information seeking process. In the third stage of the feelings (doubt) there is a significant inverse relation with age so that older student shows less doubt in the process of information seeking. Key Words: Information Seeking Behavior; Students; Dissertation; Academic; Universities.