نوع مقاله : مقاله مروری نقلی
نویسندگان
1 مدیریت آموزش، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان و محقق، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسئول) ایمیل: bahrami837@gmail.com
2 استادیار، مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و آموزشی علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
3 دانشیار، برنامه ریزی و مدیریت آموزشی، مرکز تحقیقات مدیریت سلامت و اقتصاد، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
دنیای کنونی، عصر دانایی است. مواهب و دارایی‌های طبیعی و مشهود کلید کامیابی جوامع و سازمان‌ها نیستند، بلکه برخورداری و مدیریت سرمایه‌های نامشهود موجود در عرصه‌ی پرتلاطم و چالش برانگیز سازمان‌ها، رمز موفقیت آن‌ها محسوب میشود. سازمان‌هایی که بتوانند این دارایی‌های نامشهود را به خوبی تشخیص دهند و آن‌ها را مدیریت کنند، نسبت به رقبایشان از عملکرد بهتری برخوردار خواهند بود. جهت مدیریت این دارایی‌ها، لازم است سازمان‌ها از وضعیت کنونی خود مطلع شده و برای رفع نقص و کمبودهایشان اقدامات لازم را به عمل آورند. هدف از این مقاله، بررسی و مقایسه‌ی اجزا و مدلهای متداول سرمایه‌ی فکری در سازمان بود. این پژوهش با استفاده از مرور کتابخانه‌ای و اینترنتی منابع فارسی و لاتین به مقایسه‌ی اجزا و مدلهای متداول سرمایه‌ی فکری پرداخت.
سرمایه‌ی انسانی شامل دانش، مهارت و تجربه‌های کارکنان، مدیران و پاسخ مؤثر آن‌ها به آینده است و منبع بازسازی استراتژیک، نوآوری و خلاقیت می‌باشد. سرمایه‌ی ساختاری به یادگیری و دانش مقرر در فعالیت‌های روزمره اطلاق می‌‌گردد و زیرساختار حمایتی سرمایه‌ی انسانی محسوب میشود. سرمایه‌ی رابطه‌ای نشان دهنده‌ی روابط رسمی و غیر رسمی یک سازمان با ذی‌نفعان خارجی و ادراک آن‌ها درباره‌ی سازمان و نیز تبادل اطلاعات بین سازمان و آن‌ها است و عنصر افزایش دهنده‌ی ارزش‌آفرینی برای سازمان می‌باشد. امروزه مدلهای متنوعی برای شناخت و اندازه‌گیری سرمایه‌ی فکری در سازمان‌ها به کار می‌روند، مانند مدل کارت امتیازی (تبدیل رسالت و استراتژی به معیارهای عملکرد، جهت سیستم مدیریت و اندازه‌گیری استراتژیک سازمان)، حسابرسی سرمایه‌ی فکری (تعیین جایگاه سرمایه فکری سازمان در ایجاد ارزش مالی)، رهیاب اسکاندیا (تقسیم ارزش بازار یک سازمان به دو دسته‌ی سرمایه‌ی مالی و سرمایه‌ی فکری)، شاخص سرمایه‌ی فکری (جمع‌آوری مؤلفه‌های سرمایه‌ی فکری در یک شاخص سازمانی) و هدایتگر دارایی‌های نامشهود (ارزش بازار کل یک سازمان شامل ارزش خالص و مشهود سازمان همراه با سه نوع دارایی ناملموس) که هر یک دارای ویژگی‌ها و مزایای منحصر به فردی هستند.
در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان‌ها بر اساس دانش زندگی میکنند. موفق‌ترین سازمان‌ها در این میان آن‌هایی هستند که از دارایی ناملموس به نحو بهتر و سریع‌تری استفاده میکنند. امروزه از سرمایه‌ی فکری به منظور خلق و افزایش ارزش سازمانی استفاده میشود و موفقیت یک سازمان به توانایی آن در مدیریت این منبع کمیاب بستگی دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Common Components and Models of Intellectual Properties Measurement*
نویسندگان [English]
- Susan Bahrami 1
- Saeed Rajaeepour 2
- Mohammad Hosseinn Yarmohammadia 3
1 Education Management, School of Psychology and Educational Sciences, The University of Isfahan AND Researcher, Health Management and Economy Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran (Corresponding Author) Email: bahrami837@gmail.com
2 Assistant Professor, Higher Education Administration Management, School of Psychology and Educational Sciences, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Educational Planning and Management, Health Management and Economic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]
The current world is the era of wisdom and knowledge. Endowments, natural and tangible assets
are not the key factor for success of communities and organizations; instead, management of
intangible assets in this turbulent and challenging environment for the organizations are the key
success factor for them. The organizations which are able to recognize these assets and manage
them properly would perform better than their competitors. In order to manage these assets,
organizations are to be aware of the current situation, and in order to eliminate such deficiencies,
they are required to do the necessary actions. This article seeks to review and compare the
common components and models of intellectual assets and properties in the organizations through
online review literature of Persian and Latin references. Human capital includes knowledge, skills
and experiences of employees, managers and their effective response to the future. Structural
capital refers to the daily activities required in the learning and knowledge, and it is considered as
the supportive infrastructure of the human capital. The relational investment represents formal
and informal relationships in an organization with external beneficiaries as well as their
perceptions concerning the organization and information exchange between them. Nowadays,
various models are used in organizations for understanding and measuring intellectual capital
such as the balanced scorecard model, technology Broker's IC audit model, Scandia navigator,
intellectual capital index, and intangible assets navigator each of which with unique features and
benefits. Products and organizations run based on the knowledge in the knowledge-based
economy. Meanwhile, the most successful organizations are those utilize intangible assets better
and faster. Currently, the intellectual capital is used to create and increase organizational value,
and success of an organization depends upon its ability to manage this scarce resource.
کلیدواژه‌ها [English]
- Intellectual Capital
- Human Capital
- Structural Capital
- Relational Capital
of the field. Int J Technology Management, 1999; 18(5): 443-62.
2. Bozbura FT. Measurement and application of intellectual capital in Turkey. Learning Organization 2004; 11(4-5):
357-67.
3. Lev B. Intangibles: Management, Measurement, and Reporting. Washington, DC: Brookings Institution Press;
2001.
4. Edvinsson L. Some perspectives on intangibles and intellectual capital 2000. Journal of Intellectual Capital, 2000;
1(1): 12-6.
5. Petty R, Guthrie J. Intellectual capital literature review: Measurement, reporting and management. Journal of
Intellectual Capital 2000; 1(2): 155-76.
6. Brennan N, Connell B. Intellectual capital: current issues and policy implications. Journal of Intellectual Capital
2000; 1(3): 206-40.
7. Starovic D, Marr B. Understanding corporate value: managing and reporting intellectual capital [Online]. 2003;
Available from: URL: www.valuebasedmanagement.net/articles_cima_understanding/
8. Pablos PO. "Intellectual capital reporting in Spain: a comparative view. Journal of Intellectual Capital 2003; 4(1):
61-81.
9. Roos G, Roos J. Measuring your company's intellectual performance. Long Range Planning 1997; 30(3): 413-26.
10. Stewart TA. Intellectual Capital: The Wealth of Organizations, Currency Doubleday. In: Thompson PR, McHugh
D, Editors. Work Organisations: A Critical Introduction. New York, NY: Palgrave Macmillan Limited; 1995.
11.Marr B, Roos G. A Strategy Perspective on Intellectual Capital. In: Marr B, Editor. Perspectives on Intellectual
Capital: Multidisciplinary Insights into Management, Measurement and Reporting. New York NY: Elsevier;
2005.
12.Bahrami S, Rajaeepour S,Yarmohammadian MH. Comparison of Intellectual Capital Componenets in Iranian
Universities. Health Inf Manage 2012; 8(7): 976-83.
13.Brooking A. Intellectual Capital: Core Asset for the Third Millennium. London, UK: Cengage Learning EMEA;
1996.
14. Sveiby KE. A knowledge-based theory of the firm to guide in strategy formulation. Journal of Intellectual Capital
2001; 2(4): 344-58.
15.Bontis N. There's a price on your head: Managing intellectual capital strategically. Business Quaterly 2004;
60(4): 40-7.
16. Edvinsson L, Sullivan P. Developing a model for managing intellectual capital. European Management Journal
1996; 14(4): 356-64.
17.Borins S. Summary: government in transition - a new paradim in public administration. In: Okot-Uma RW,
Editor. Government in Transition: The Inaugural Conference of the Commonwealth Association for Public
Administration and Management. Toronto, Ontario: Commonwealth Secretariat, 1995.
18.Bahrami S. Comparison of Common models measuring knowledge assets in organizations. Proceedings of the 1st
National Congress on Health Information Systems and Knowledge Economy; 2011 Mar 6-7; Isfahan, Iran; 2011.
19.Chen J, Zhu Z, Xie HY. "Measuring intellectual capital: a new model and empirical study. Journal of Intellectual
Capital 2004; 5(1): 195-212.
20.Canibano L, Garcia-Ayuso M, Sanchez P. Accounting for Intangibles: A Literature Review. Journal of
Accounting Literature 2000; 19: 102-30.
21. Engström TE, Westnes P, Westnes SF. Evaluating intellectual capital in the hotel industry. Journal of Intellectual
Capital 2012; 4(3): 287-303.
22.Borins S. New public management, north-American style. In: Mclaughlin K, Osborne SP, Ferlie E, Editors. New
Public Management: Current Trends and Future Prospects.London, UK: Routledge; 2002.
23. Seetharaman A, Teng Low KL, Saravanan AS. Comparative justification on intellectual capital. Journal of
Intellectual Capital 2004; 5(4): 522-39.
24.Rudez HN, Mihalic T. Intellectual capital in the hotel industry: A case study from Slovenia. International Journal
of Hospitality Management 2007; 26(1): 188-99.
25.Bontis N. National Intellectual Capital Index: A United Nations initiative for the Arab region. Journal of
Intellectual Capital 2004; 5(1): 13-39. 26.Bahrami S. An study of relationships among strategic management, intellectual capital at universities
[PhD Thesis]. Isfahan, Iran: The University of Isfahan; 2011.
27.Bontis N, Hulland J, Crossan MM. Managing an Organizational Learning System by Aligning Stocks and Flows.
Journal of Management Studies 2002; 39(4): 437-69.
28.De Castro GM, Sáez PL, Navas Lopez JE. The role of corporate reputation in developing relational capital.
Journal of Intellectual Capital 2004; 5(4): 575-85.
29.Chang SC, Lee MS. "The linkage between knowledge accumulation capability and organizational innovation.
Journal of Knowledge Management 2008; 12(1): 3-20.
30.Martinez-Torres MR. A procedure to design a structural and measurement model of Intellectual Capital: An
exploratory study. Information & Management 2006; 43(5): 617-26.
31.Canibano L, Sanchez P. Measurement, Management and Reporting on Intangibles: State of the Art. Accounting
and Business Review 2004; 3(1): 37-6.
32.Marr B, Schiuma G, Neely A. Intellectual capital -defining key performance indicators for organizational
knowledge assets. Business Process Management Journal 2004; 10(5): 551-69.
33.Nonaka IA, Takeuchi HA. The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics
of Innovation? New York, NY: Oxford University Press; 1995.
34. Kaplan RS, Norton DP. The balanced scorecard-measures that drive performance. Harv Bus Rev 1992; 70(1): 71-9.
35.Kaplan RS, Norton DP. The Strategy-Focused Organization: How Balanced Scorecard Companies Thrive in the
New Business Environment. Boston, MA: Harvard Business Press; 2001.
36.Van Den Berg H. Models of Intellectual Capital Valuation: A Comparative Evaluation. In: Behn VM, Editor.
Performance Measurement from the Intellectual Capital Perspective - A theoretical approach to support a
corporate performance measurement system through a groupware-based intranet application. Munich, Germany:
GRIN Verlag; 2001.
37. Fornell C. Customer asset management, capital efficiency, and shareholder value, Performance measurement
[Online]. 2000 [cited 2000 Jul 20]; Available from: URL: http://www.docstoc.com/docs/14732322/Customer-
Asset-Management-Capital-Efficiency-and-Shareholder-Value/
38.Chen YS. The Positive Effect of Green Intellectual Capital on Competitive Advantages of Firms. Journal of
Business Ethics 2008; 77(3): 271-86.
39. Shehabat I, Mahdi SA, Khoualdi K. E-Learning as a Knowledge Management Approach for Intellectual Capital
Utilization. Turkish Online Journal of Distance Education 2008; 9(1): 205-16.
)