نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، علم اطلاعات و دانششناسی، گروه کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز،
2 استادیار، کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران؛
3 دانشجوی کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع-رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز،
چکیده
مقدمه: حوزه رفتار اطلاعیابی سلامت به عنوان شاخهای از رفتار اطلاعیابی شاهد افزایش روزافزون در انتشارات است، به نظر میرسد از نظر استنادی میتوان خاستگاههای تاریخی این حوزه را به عنوان حوزهای متفاوت بررسی کرد. به دلیل نبود پژوهشی که نوسانات تاریخی این حوزه را به صورت علمی و عینی نشان دهد؛ پژوهش حاضر به تعیین خاستگاههای تاریخی حوزه رفتار اطلاعیابی سلامت با استفاده از رویکرد طیفسنجی سال انتشار مآخذ در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس (Scopus) از ابتدا تا پایان سال 2021 پرداخت.
روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی بوده و با استفاده از رویکرد طیفسنجی سال انتشار مآخذ (RPYS) انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه مدارک ثبت شده در زمینه رفتار اطلاعیابی سلامت در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس از ابتدا تا پایان سال 2021 تشکیل داد. نمونهگیری به روش سرشماری انجام شد و با استفاده از راهبرد جستجوی مناسب تعداد 1414 مدرک در زمینه رفتار اطلاعیابی سلامت بارگذاری شد. تحلیل دادهها با استفاده از برنامه نرمافزاری CRExplorer، انجام شد.
یافتهها: از کل منابع دارای بیشترین هم استنادی 7 عنوان کتاب و 21 عنوان، مقاله بود این امر نشان دهنده تأثیرگذاری مقالات در شکلگیری خاستگاه تاریخی حوزه رفتار اطلاعیابی سلامت است، هر چند این حوزه در سالهای نخست به طور کامل از کتابهای حوزه ارتباطات و روانشناسی متأثر بود. بر اساس یافتهها این حوزه بیشتر از موضوعات حوزه روانشناسی متأثر بود. اما کمکم نشانههایی از آثار مربوط به حوزه کتابداری و اطلاعرسانی، سواد سلامت، و روش تحقیق نیز در منابع مورد استناد مشاهده شد؛ به گونهای که میتوان گفت در دهه 2010 میلادی اغلب آثار هم استناد شده در حوزه کتابداری و اطلاعرسانی بوده و در کنار آن، موضوعات سلامت و بهداشت نیز بود.
نتیجهگیری: میتوان پیشبینی کرد حوزه رفتار اطلاعیابی سلامت، در سالهای آتی با افزایش انتشارات، تأثیرات بیشتری از حوزه سلامت و نظریههای مربوط به آن خواهد گرفت و بدینگونه جایگاه خود را به عنوان حوزهای نوظهور و مستقل از حوزه رفتار اطلاعیابی بیش از پیش به دست خواهد آورد.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Historical Roots of Health Information Seeking Behavior Field: Reference Publication Year Spectroscopy (RPYS)
نویسندگان [English]
- Fatima Baji 1
- Parastoo Parsaei Mohammadi 2
- Abdullah Sobhipour 3
1 Assistant Professor, Knowledge and Information Science, Department of Medical Library and Information Science, School of Paramedical Sciences, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
2 Assistant Professor, Medical Library & Information Science, School of allied medical sciences, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
3 Masters student, Medical Library & Information Science, School of allied medical sciences, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran.
چکیده [English]
Introduction: The main purpose of the current research was to investigate the historical roots of health information seeking behavior filed using the new approach of reference publication year’s spectroscopy in the Scopus database from the beginning to the end of year 2021.
Methods: The current research was conducted using citation analysis and the spectroscopic approach of publication year of sources (RPYS). The sampling method in the present study was census and 1414 documents were extracted from Scopus database in health information seeking behavior area. Data analysis was done using CRExplorer software program
Results: 7 book titles and 21 articles were the most co-cited, which shows the influence of articles in the formation of the historical roots of health information seeking behavior filed. This area was influenced by books in the fields of communication and psychology. But little by little, signs of works related to library and information science, health literacy, and research methodology were also observed in co-cited references.
Discussion: It can be predicted that the field of health information seeking behavior will take more influence from the field of health and its related theories in the coming years with the increase of publications, thus establishing its position as an emerging field and Regardless of the field of information-seeking behavior, it will gain more than before.
کلیدواژهها [English]
- Consumer health information
- Information seeking behavior
- Bibliometrics
2. Wilson TD. Human information behavior. Informing science. 2000;3(2): 49-56.Manafo E, Wong S. Exploring older adults' health information seeking behaviors. J Nutr Educ Behav. 2012;44(1):85-9.
3. Lambert SD, Loiselle CG. Health information—seeking behavior. Qual health Res. 2007 Oct;17(8):1006-19.
4. Leydon GM, Boulton M, Moynihan C, Jones A, Mossman J, Boudioni M, et al. Cancer patients' information needs and information seeking behaviour: in depth interview study. Bmj. 2000;320(7239):909-13.
5. Bornmann L, Haunschild R, Leydesdorff L. Reference publication year spectroscopy (RPYS) of Eugene Garfield’s publications. Scientometrics. 2018 Feb;114(2):439-4.
6. Wray KB, Bornmann L. Philosophy of science viewed through the lense of “Referenced Publication Years Spectroscopy”(RPYS). Scientometrics. 2015 Mar;102(3):1987-96.
7. Anker AE, Reinhart AM, Feeley TH. Health information seeking: a review of measures and methods. Patient Educ Couns. 2011 Mar 1;82(3):346-54.
8. Deng S, Xia S. Mapping the interdisciplinarity in information behavior research: a quantitative study using diversity measure and cooccurrence analysis. Scientometrics. 2020;124(1):489-513.
9. Li F, Li M, Guan P, Ma S, Cui L. Mapping publication trends and identifying hot spots of research on Internet health information seeking behavior: a quantitative and co-word biclustering analysis. JMIR. 2015;17(3):e3326.
10. Rashid J, Gholamreza Fadaei A. Rotting of Information Seeking Behavior Using Bibliometrics Method. Librarianship and Informaion Organization Studies. 2017;28(1):113.
11. Sohaili F, Shaban A, Khase A. Intellectual Structure of Knowledge in Information Behavior: A Co-Word Analysis. Human Information Interaction. 2016;2(4):21-36.
12. Kim E. The trends in information behavior research, 2000-2016: The emergence of new topical areas. Journal of the Korean BIBLIA Society for library and Information Science. 2017;28(2):35-39.
13. Lalazaryan A, Zare Farashbandi F, Rahimi A, Hassanzade A. The Impact of Personal Factors on Diabetic Patient’s Health Information Seeking Behavior. jha 2015; 17 (58) :97-108.URL: http://jha.iums.ac.ir/article-1-1692-fa.html
14. Marx W, Bornmann L, Barth A, Leydesdorff L. Detecting the historical roots of research fields by reference publication year spectroscopy (RPYS). Journal of the Association for Information Science and Technology. 2014;65(4):751-64.
15. Hou J. Exploration into the evolution and historical roots of citation analysis by referenced publication year spectroscopy. Scientometrics. 2017;110(3):1437-52.
16. Yao Q, Li X, Luo F, Yang L, Liu C, Sun J. The historical roots and seminal research on health equity: a referenced publication year spectroscopy (RPYS) analysis. Int J Equity Health. 2019 Dec;18(1):1-5.
17. Yeung AW, Wong NS. The historical roots of visual analog scale in psychology as revealed by reference publication year spectroscopy. Front Hum Neurosci. 2019 Mar 12;13:86.
18. Geraei E, Shakibaei F, Mazaheri E. Depression: Detecting the historical roots of research on depression prevention with reference publication year spectroscopy. Int J Prev Med. 2018;9.
19. Heidarimoghadam R, Khasseh AA, Vakilimofrad H, Fattahi A, Amiri MR. Identification and analysis of the historical origins of ergonomics by referenced publication year's spectroscopy. Iranian Journal of Ergonomics|. 2021;2345:5365.
20. Thor A, Marx W, Leydesdorff L, Bornmann L. Introducing CitedReferencesExplorer (CRExplorer): A program for reference publication year spectroscopy with cited references standardization. Journal of Informetrics. 2016;10(2):503-15.
)