بهجت طاهری؛ اصفه حدادپور؛ رقیه قضاوی
چکیده
مقدمه: از آن‌جا که پیشرفت علم نتیجه فعالیتهای جمعی است، مطالعه کمی و کیفی همکاری میان نویسندگان در سطوحی همچون کشورها، مؤسسات و مجلات، اهمیت فراوانی دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی همکاری‌های علمی بین رشته‌ها، مؤسسات، کشورها و نویسندگان مجله مدیریت اطلاعات سلامت بود.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل هم‌تألیفی و با رویکرد ...
بیشتر
مقدمه: از آن‌جا که پیشرفت علم نتیجه فعالیتهای جمعی است، مطالعه کمی و کیفی همکاری میان نویسندگان در سطوحی همچون کشورها، مؤسسات و مجلات، اهمیت فراوانی دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی همکاری‌های علمی بین رشته‌ها، مؤسسات، کشورها و نویسندگان مجله مدیریت اطلاعات سلامت بود.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل هم‌تألیفی و با رویکرد علم‌سنجی انجام شد. بدین ترتیب، اسامی نویسندگان مقالات مجله مدیریت اطلاعات سلامت به همراه وابستگی سازمانی آنها از سال 1383 تا سال 1396 به عنوان داده‌های تحقیق استخراج گردید. تحلیل‌های هم‌نویسندگی، محاسبه شاخص‌های مرکزیت شبکه و همچنین، محاسبه فراوانی بر روی مؤلفه‌های مورد بررسی شامل نویسندگان و وابستگی سازمانی آنها صورت گرفت.یافتهها: در بین رشته‌ها و مؤسسات، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی- علوم پزشکی اصفهان (102 مقاله)، کتابداری- علوم پزشکی اصفهان (87 مقاله) و مدیریت خدمات بهداشتی درمانی- علوم پزشکی تهران (46 مقاله)، بیشترین مقالات را به خود اختصاص دادند. مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، بیشترین سطح همکاری با سایر مؤسسات را دارا بود. در مجله مدیریت اطلاعات سلامت، همکاری بین‌المللی با کشورهای ایالات متحده آمریکا، اتریش، استرالیا، انگلستان، بوسنی و هرزگوین، فرانسه و مالزی وجود داشت.نتیجهگیری: با توجه به این که همکاری‌های بین دانشگاهی و بین‌المللی هم در ارزیابی‌های ملی و هم در ارزیابی‌های بین‌المللی پایگاههای نمایه‌کننده به عنوان یک معیار مهم ارزیابی مجلات در نظر گرفته می‌شود، با وجود سطح مناسب همکاری‌های علمی داخلی و خارجی این مجله، لازم است به صورت مداوم در پذیرش و جذب مقالات با همکاری‌های نویسندگان خارج از دانشگاه، وضعیت مجله ارتقا داده شود.
فریده عصاره؛ محمد توکلی‌زاده راوری؛ زاهد بیگدلی؛ رقیه قضاوی
چکیده
مقدمه: به منظور انجام تحلیل‌های موضوعی در حوزه علم‌سنجی، این سؤال مطرح می‌گردد که کدام یک از فیلدهای کتاب‌شناختی حاوی موضوعات مورد تحلیل قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه فیلدهای موضوعی مدارک و تعیین فیلد و یا ترکیبی از فیلدهای کامل و مناسب به منظور انجام تحلیل‌های مذکور انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل ...
بیشتر
مقدمه: به منظور انجام تحلیل‌های موضوعی در حوزه علم‌سنجی، این سؤال مطرح می‌گردد که کدام یک از فیلدهای کتاب‌شناختی حاوی موضوعات مورد تحلیل قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه فیلدهای موضوعی مدارک و تعیین فیلد و یا ترکیبی از فیلدهای کامل و مناسب به منظور انجام تحلیل‌های مذکور انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل واژگانی و با رویکرد علم‌سنجی انجام گرفت. به منظور انجام تحقیق، تولیدات علمی حوزه طب عملکردی گوارش به عنوان نمونه از پایگاه Scopus استخراج و تحلیل‌های مورد نظر بر روی 13798 مقاله دارای سه فیلد عنوان، کلید واژه و موضوعات کنترل شده انجام شد. پس از یکسان‌سازی داده‌ها، خوشه‌بندی به روش K-Means صورت گرفت و با محاسبه شاخص دربردارندگی برای خوشه‌های ایجاد شده، مشابهت موضوعات بین سه فیلد مورد نظر مشخص گردید.یافتهها: بین فیلدهای کلید واژه عنوان و کلید واژه نویسندگان مشابهت بالایی (71/87 و 71/85) مشاهده شد. همچنین، پایین بودن مقدار شاخص دربردارندگی فیلد عنوان و موضوعات کنترل شده (صفر) حاکی از آن بود که مشابهت کمی بین زبان کنترل شده و واژگان مورد استفاده توسط نویسندگان در عنوان وجود داشت و نویسندگان واژگان مرجح را در عنوان استفاده نمی‌کنند.نتیجهگیری: در صورت استفاده از واژگان فیلد عنوان، نتایج تحلیل زبان طبیعی را نشان خواهد داد، اما در صورتی که هدف، دسته‌بندی موضوعات به صورت منسجم باشد، استفاده از فیلد موضوعات کنترل شده، مناسب‌ترین فیلد خواهد بود.
عبدالرضا نوروزی چاکلی؛ رقیه قضاوی؛ حمزه علی نورمحمدی
دوره 12، شماره 4 ، آبان 1394، ، صفحه 445-456
چکیده
مقدمه: با در نظر گرفتن تفاوت‌های موجود درعملکرد پژوهشی بین رشته‌های علوم پزشکی با سایر رشته‌ها از ابعاد مختلف تولید علم و اشاعه علم مشخص می‌شود که نمی‌توان مولفه‌های این حوزه‌ها و رشته‌های مربوط به آن را بدون تعدیل کردن و نرمال‌سازی به‌کار برد. لذا با توجه به نبود راهکار عملیاتی مشخص در این امر، این پژوهش بر این است تا به نرمال‌سازی ...
بیشتر
مقدمه: با در نظر گرفتن تفاوت‌های موجود درعملکرد پژوهشی بین رشته‌های علوم پزشکی با سایر رشته‌ها از ابعاد مختلف تولید علم و اشاعه علم مشخص می‌شود که نمی‌توان مولفه‌های این حوزه‌ها و رشته‌های مربوط به آن را بدون تعدیل کردن و نرمال‌سازی به‌کار برد. لذا با توجه به نبود راهکار عملیاتی مشخص در این امر، این پژوهش بر این است تا به نرمال‌سازی و ارزش‌گذاری شاخص‌های ارزیابی عملکرد پژوهشی در حوزه‌ی پزشکی نسبت به سایر علوم بپردازد و نهایتاً ارزش ها یا اوزان ایجاد شده را اعتبارسنجی کند.مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات علم‌سنجی است، که با توجه به اهداف پژوهش از روش‌های تحلیل محتوا، تکنیک ارزیابانه و توصیفی استفاده شده است. نمونه‌ی پژوهش شامل 107 نفر از پژوهشگران عضو هیأت علمی در رشته‌های مطرح در نقشه‌ی جامع علمی کشور در حوزههای علوم پزشکی (34 نفر)، علوم انسانی و اجتماعی (19 نفر)، علوم فنی و مهندسی (23 نفر) و علوم پایه (30 نفر) بودند. عملکرد پژوهشی کامل نمونه‌ی تحقیق، استخراج و پس از سازماندهی مورد تحلیل قرار گرفت. ماتریس‌های دو به دو از تقسیم وزن بدست آمده برای هر مورد بر وزن دیگری محاسبه شد و براساس آن جداول ترسیم گردید. همچنین نتایج حاصل از کل محاسبات از سوی پژوهشگران مورد بررسی حوزه‌ی پزشکی مورد اعتبارسنجی قرار گرفت.یافتهها: طبق یافتهها در علوم پزشکی مقالات خارجی با 58.174% غالب ترین نوع تولیدات علمی در این حوزه است. این حوزه در تولید مقالات خارجی، مقالات داخلی و طرح‌های تحقیقاتی در بین سایر حوزه‌ها جایگاه اول را دارد. با توجه به مقادیر و نسبت‌های هر یک از تولیدات، وزن هر یک از قالب‌های علمی در هر حوزه در مجموعه به‌دست آمد که با تقسیم اوزان حاصل شده، نسبت تولیدات حوزه‌ی پزشکی در مقابل سایر حوزه‌ها و سایر تولیدات همان حوزه ایجاد شد. با اعتبارسنجی نتایج حاصل شده به وسیله‌ی جامعه‌ی مورد بررسی، برای کل شاخص‌های مورد بررسی، سهم شاخص‌های استنادی در هر حوزه در مقایسه با سایر حوزههای علمی، اعتبار در حد زیاد ارزیابی شد.نتیجهگیری: به منظور مقایسه پذیر ساختن مولفه‌های تولید علم حوزه پزشکی با سایر حوزه‌ها نیاز به شاخص‌ها و ابزارهای علم‌سنجی و کتاب‌سنجی نرمال‌شده و تعدیل شده وجود دارد و همانطور که بررسی‌ها نشان داد، تاکنون به جز روش‌هایی چون نرمال‌سازی شاخص‌های موجود و یا پیشنهاد ایجاد پایگاهی با پوشش کامل از انواع منابع و به همه زبان‌ها و از این قبیل که راهکارهایی پرهزینه و یا بعضاً ناکارآمد به لحاظ حل کامل مسأله هستند، هنوز راهکاری عملیاتی ایجاد نشده است. لذا با بکارگیری شاخص‌ها و مقادیر ایجاد شده در این پژوهش می‌توان به مقادیر قابل اعتماد که مبنای ارزشیابی صحیح و سیاستگذاری دقیق باشد، دست یافت.
احمد پاپی؛ رقیه قضاوی؛ سلیمه مرادی
دوره 11، شماره 6 ، بهمن 1393، ، صفحه 712-727
چکیده
مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیتهای وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه‌هایی که منابع مختلف را درقالبهای گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلیشان، امری انکارناپذیر میباشد، زیرا نتیجه غایی ...
بیشتر
مقدمه: با عنایت به اینکه پزشکان برای انجام پژوهش و فعالیتهای وابسته به حوزه پزشکی نیاز به اطلاعات روزآمد دارند، بنابراین وجود کتابخانه‌هایی که منابع مختلف را درقالبهای گوناگون دارا باشند، یک امر ضروری است. از سوی دیگر شناخت جامعه پزشکی از اینگونه منابع برای رسیدن به هدف اصلیشان، امری انکارناپذیر میباشد، زیرا نتیجه غایی دسترسی سریع و آسان به اطلاعات، تضمین سلامت افراد جامعه میباشد. هدف این پژوهش تعیین آگاهی و استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بود. روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محققساخته بوده است. جامعه آماری شامل کل پزشکان متخصص و فوق تخصص بیمارستانهای آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تعداد 350 نفر بوده که حجم نمونه آنها براساس فرمول کرجسی و مورگان 180 نفر برگزیده شد و روش نمونهگیری خوشهای تصادفی میباشد. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و پایایی آن با مقدار آلفای کرونباخ 95 درصد در زمان تحقیق تایید گردید. نوع آمار توصیفی و نرمافزار مورد استفاده SPSSویرایش 13 بوده است. یافتهها: در بررسی میزان نیاز پزشکان به اطلاعات در موارد مختلف؛ انجام تحقیق در زمینه فعالیت آنها با 9/91 درصد بیشترین نیاز و انجام امور روزمره با 6/60 درصد به عنوان کمترین نیاز اعلام شد. پزشکان برای رفع نیازهای اطلاعاتی خود استفاده از منابع اطلاعاتی و منابع الکترونیکی را با 4/65 درصد بیشترین محل رجوع و استفاده از کمک و راهنمایی متخصصین خارجی را با 5/15 درصد به عنوان کمترین مورد نام بردند. در خصوص آگاهی پزشکان از انواع پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی بیشترین آگاهی مربوط به Medline با 5/86 درصد و برای Blackwell با 3/16 درصد کمترین درصد، و در رابطه با تعیین میزان آگاهی پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، بیشترین آگاهی مربوط به E-journal با میزان 3/43 درصد و کمترین آگاهی مربوط به منابع اطلاعاتی Offline با 8/13 درصد بود. همچنین در تعیین میزان استفاده پزشکان از انواع منابع اطلاعاتی الکترونیکی، E-journal با 36 درصد بیشترین و بانکهای اطلاعاتی Offline با 2/12 درصد کمترین استفاده را به خود اختصاص دادهاند. مهمترین عامل در بین عوامل موثر بر استفاده پزشکان از منابع اطلاعاتی الکترونیکی، 5/61 درصد یعنی بیش از نیمی از موارد مربوط به مشغله کاری و کمبود وقت میباشد و کمترین عامل یعنی تنها در یک مورد مفید نبودن محتوای منابع بوده است. نتیجهگیری: یافتهها نشان داد نیاز به اطلاعات در پزشکان به ترتیب فراوانی عبارتند از: انجام پژوهش، تهیه مقالات، کسب اطلاعات جدید و روزآمد، مدیریت درمان بیماران، تدریس و نهایتاً انجام امور روزمره. با توجه به اهمیت منابع اطلاعاتی الکترونیکی برای جامعه مورد بررسی و با توجه به اینکه آگاهی جامع و کاملی از اینگونه منابع وجود ندارد و نتیجتاً استفاده کمتر آن را دربرخواهد داشت، لازم است برنامه‌ریزی صحیحی از سوی متولیان امر به منظور معرفی امکانات و قابلیت‌های کامل منابع مذکور و شیوه‌های بازیابی اطلاعات از درگاه‌های مربوطه به جامعه اطلاعاتی دانشگاه و بالاخص جامعه مورد بررسی این پژوهش صورت گیرد. واژه‌های کلیدی: منابع اطلاعاتی؛ پزشکان؛ بیمارستان های آمورشی؛ منابع اطلاعاتی الکترونیکی.
