فاطمه باجی؛ پرستو پارسائی محمدی؛ عبدالله صبحی پور
چکیده
مقدمه: حوزه رفتار اطلاع‌یابی سلامت به عنوان شاخه‌ای از رفتار اطلاع‌یابی شاهد افزایش روزافزون در انتشارات است، به نظر می‌رسد از نظر استنادی می‌توان خاستگاه‌های تاریخی این حوزه را به عنوان حوزه‌ای متفاوت بررسی کرد. به دلیل نبود پژوهشی که نوسانات تاریخی این حوزه را به صورت علمی و عینی نشان دهد؛ پژوهش حاضر به تعیین خاستگاه‌های ...
بیشتر
مقدمه: حوزه رفتار اطلاع‌یابی سلامت به عنوان شاخه‌ای از رفتار اطلاع‌یابی شاهد افزایش روزافزون در انتشارات است، به نظر می‌رسد از نظر استنادی می‌توان خاستگاه‌های تاریخی این حوزه را به عنوان حوزه‌ای متفاوت بررسی کرد. به دلیل نبود پژوهشی که نوسانات تاریخی این حوزه را به صورت علمی و عینی نشان دهد؛ پژوهش حاضر به تعیین خاستگاه‌های تاریخی حوزه رفتار اطلاع‌یابی سلامت با استفاده از رویکرد طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس (Scopus) از ابتدا تا پایان سال 2021 پرداخت.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی بوده و با استفاده از رویکرد طیف‌سنجی سال انتشار مآخذ (RPYS) انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه مدارک ثبت شده در زمینه رفتار اطلاع‌یابی سلامت در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس از ابتدا تا پایان سال 2021 تشکیل داد. نمونه‌گیری به روش سرشماری انجام شد و با استفاده از راهبرد جستجوی مناسب تعداد 1414 مدرک در زمینه رفتار اطلاع‌یابی سلامت بارگذاری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از برنامه نرم‌افزاری CRExplorer، انجام شد. یافته‌ها: از کل منابع دارای بیشترین هم استنادی 7 عنوان کتاب و 21 عنوان، مقاله بود این امر نشان دهنده تأثیرگذاری مقالات در شکل‌گیری خاستگاه تاریخی حوزه رفتار اطلاع‌یابی سلامت است، هر چند این حوزه در سال‌های نخست به طور کامل از کتاب‌های حوزه ارتباطات و روانشناسی متأثر بود. بر اساس یافته‌ها این حوزه بیشتر از موضوعات حوزه روانشناسی متأثر بود. اما کم‌کم نشانه‌هایی از آثار مربوط به حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی، سواد سلامت، و روش تحقیق نیز در منابع مورد استناد مشاهده شد؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت در دهه 2010 میلادی اغلب آثار هم استناد شده در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی بوده و در کنار آن، موضوعات سلامت و بهداشت نیز بود.نتیجه‌گیری: می‌توان پیش‌بینی کرد حوزه رفتار اطلاع‌یابی سلامت، در سال‌های آتی با افزایش انتشارات، تأثیرات بیشتری از حوزه سلامت و نظریه‌های مربوط به آن خواهد گرفت و بدینگونه جایگاه خود را به عنوان حوزه‌ای نوظهور و مستقل از حوزه رفتار اطلاع‌یابی بیش از پیش به دست خواهد آورد.
حمیدرضا داودی؛ علیرضا نوروزی
چکیده
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانش‌نامه‌های عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانش‌نامه ویکی‌پدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علم‌سنجی انجام شد. جامعه آماری ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به اهمیت تأثیر مجلات علمی بر دانش‌نامه‌های عمومی، هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی میزان استناد به مجلات انگلیسی زبان ایرانی حوزه علوم پزشکی مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانش‌نامه ویکی‌پدیا بود.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود که با روش تحلیل استنادی و فنون علم‌سنجی انجام شد. جامعه آماری تحقیق را 282 مجله انگلیسی زبان مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران تشکیل داد. عنوان هر یک از مجلات در دانش‌نامه ویکی‌پدیا مورد جستجو قرار گرفت. به منظور توصیف داده‌ها فراوانی و درصد گزارش گردید.یافته‌ها: از میان 282 مجله مورد تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، 114 مجله از مقالات دانش‌نامه ویکی‌پدیا استناد دریافت کرده بودند که این 114 مجله در مجموع 1091 استناد را به خود اختصاص دادند. همچنین، مجله Archives of Iranian Medicine با دریافت 97 استناد، بیشترین استناد را از ویکی‌پدیا دریافت کرده بود. مجلات حوزه موضوعی «حرفه پزشکی» بیشترین تعداد استناد را از ویکی‌پدیا دریافت کردند. از میان مقالات استنادکننده در ویکی‌پدیا، 412 مقاله به زبان انگلیسی منتشر شده بود که بیشترین سهم را در میان زبان‌های مقالات ویکی‌پدیا داشت. همچنین، در بین مقالات استنادکننده در ویکی‌پدیا، مقالات دارای طبقه‌بندی موضوعی گیاهان، بیشتر به مجلات وزارت بهداشت استناد کرده بودند.نتیجه‌گیری: مجلات حوزه علوم پزشکی با بهبود سیاست‌ها و تصمیمات خود می‌توانند نقش مهم‌تری در ویکی‌پدیا و دانش‌نامه‌های برخط به عنوان یک ابزار ترویج علم ایفا کنند و تأثیر اجتماعی و استنادی بیشتری داشته باشند. از این‌رو، متولیان و سیاست‌گذاران علوم پزشکی در کشور با توجه بیشتر به رابطه بین دانشگاه‌ها و مجلات علمی با عموم مردم، به ترویج علم و تأثیرگذاری اجتماعی کمک می‌نمایند.
