نوع مقاله : مقالات پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، کاردیولوژی، رئیس مرکز تحقیقات قلب و عروق، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، پژوهشکده‌ی قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
2 دانشجوی دکترای تخصصی، پرستاری، مرکز تحقیقات آموزش علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
3 دکترای حرفه‌ای، پزشکی، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، پژوهشکده‌ی قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
4 دانشیار، پرستاری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران
5 . دکترای حرفه‌ای، پزشکی، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، پژوهشکده‌ی قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
6 کارشناس، زیست شناسی، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، پژوهشکده‌ی قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
مقدمه: ارزشیابی برنامه‌های مداخلاتی مبتنی بر جامعه، گامی اساسی و زیربنایی در راستای اصلاح و هدایت برنامه‌ها به سمت اهداف نظام سلامت است. مطالعه‌ی حاضر، رپاهنمایی مدیریت برنامه و تصمیم‌گیری جهت اصلاح مسیر از طریق ارزشیابی کیفی فرایند (Process evaluation) یک برنامه‌ی مداخلاتی/آموزشی مبتنی بر جامعه تحت عنوان برنامه‌ی قلب سالم اصفهان (IHHP یا Isfahan Healthy Heart Program) را گزارش کرده است. این برنامه با هدف پیشگیری و کنترل بیماری‌های غیر واگیر شکل گرفته است. ارزشیابی این برنامه هدف کسب بینش نسبت به اجرای مداخلات را دنبال می‌‌کند. روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر یک مطالعه‌ی کیفی بود. جامعه‌ی مورد مطالعه شامل سیاست‌گذاران، مدیران، مجریان و همکاران اصلی پروژه و نیز ذی‌نفعان برنامه‌ی قلب سالم اصفهان بودند. مکان انجام مطالعه، مشابه با محل‌های اجرای پروژه‌های مداخلاتی برنامه در شهرستان اصفهان، زمان آغاز مطالعه سال 1384 و زمان پایان تحلیل سال 1387 بود. اطلاعات از طریق انجام مصاحبه با نمونه‌ای هدفمند از 60 نفر به دست آمده، با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: حاصل تحلیل داده‌های کیفی در قالب چندین دسته طبقه بندی شدند که چهار مورد از مهم‌ترین آن‌ها شامل تجارب از منابع، نگرش به مداخلات، عوامل انگیزشی و مشارکت پایدار گزارش گردید. نتیجه‌گیری: این مطالعه برخی از عوامل زیربنایی مؤثر بر اجرای مداخلات آموزشی مرتبط با مدیریت سلامت را آشکار ساخت که مهم‌ترین بخش آن را می‌توان به عوامل انسانی در سطح عاملین اجرایی تعبیر کرد. مطالعه با تأکید بر نقش حیاتی منابع در پیشبرد مداخلات آموزشی نشان داد که کیفیت‌های انسانی مانند نوع نگرش و میل به حرکت به سمت تغییر، تأثیر عمده‌ای بر پذیرش منابع مصرف شده و مداخلات آموزشی، به ویژه از جانب مدیران و عاملین اجرایی دارد. پیشنهاد می‌گردد که پذیرش این برنامه‌ی آموزشی مبتنی بر جامعه و برنامه‌های مشابه، از جانب مخاطبان و به ویژه عاملین اجرایی به عنوان عاملی تعیین کننده در نحوه‌ی مدیریت و در نتیجه موفقیت برنامه مورد توجه قرار گیرد. واژه‌های کلیدی: ارزیابی نتایج و فرایند؛آموزش بهداشت؛ مدیریت.
عنوان مقاله [English]
Management of an Interventional Community-Based Program Based on Information Resulted from Process Evaluation: Isfahan Healthy Heart Program
نویسندگان [English]
- Nizal Sarrafzadegan 1
- Mousa Alavi 2
- Katayoun Rabiei 3
- Heidarali Abedi 4
- Ahmad Bahonar 5
- Sonia Zarfeshani 6
1 Professor, Cardiologist, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan Cardiovascular Research Institute, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
2 PhD Student, Nursing, Medical Education Research Center (MERC), Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
3 MD, MPH, Medicine, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan Cardiovascular Research Institute, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
4 Associate Professor, Nursing, Isfahan Azad University, bunch of Khorasgan, Isfahan, Iran.
5 MD, MPH, Medicine, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan Cardiovascular Research Institute, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
6 BSc, Biology, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan Cardiovascular Research Institute, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
چکیده [English]
Introduction: Evaluation of interventional community-based initiatives is a basic issue for improvement and management of programs toward the goals of the health system. This paper presents the qualitative part of the process evaluation (PE) of a community-based educational program entitled Isfahan Healthy Heart Program (IHHP) conducted for prevention and control of non-communicable diseases. PE of IHHP aimed to shed insight about implementing interventions; guiding program management and corrective decision makings have been done respectively. Methods: In this qualitative survey, the study population consisted of policy-makers, managers, principal practitioners and their coworkers as well as stakeholders of IHHP. The study was directed in the same place as practicing interventional projects located in Isfahan province. It was begun in 2005 and data analysis phase was completed in 2008. The data were collected through conducting interview with a purposive sample of 60 participants and were analyzed using qualitative content analysis method. Results: Qualitative data were categorized in several headings. Four of the most important headings were as experiences of resources, attitude towards interventions, motivating factors and consistent partnership. Conclusion: Emphasizing on usefulness of qualitative data in process evaluation of IHHP, findings of the present study disclosed some of the effective underpinning factors that the most important of them was described as “executive level human factors”. The study findings emphasized on the vital role of the resources, nevertheless “accepting” the used resources as well interventions specifically on behalf of managers and executive agents were primarily affected by their humanistic qualities such as attitude and willingness to moving towards aimed change. Accepting the program in behalf of users, specifically executive agents, must be considered in such a vast community-based educational program. Keywords: Outcome and Process Assessment (Health Care); Health Education; Management.
)