نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• اعظم السادات حسینی ¹
• حمید مقدسی ¹
• مریم جهانبخش ²

¹ دانشیار، مدیریت اطلاعات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، تهران، ایران

² مربی، آموزش مدارک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: اندازه‌گیری اثربخشی مدیریت بیماری دیابت که خود مشتمل بر فرایند کیفیت مراقبت، پیامدهای بهداشتی و نحوه‌ی پاسخ‌دهی به مراقبت است، قبل از هر چیز یک تعریف چارچوبی مفهومی درباره‌ی این بیماری جهان شمول را می‌طلبد. مجموعه‌ی حداقل داده‌های MDS (Minimum Data Set) دیابت از طریق به کارگیری عناصر اطلاعاتی استاندارد، همراه با تعاریف یگانه و تدارک شاخص‌های اثربخشی مدیریت دیابت به ایجاد این چارچوب می‌انجامد. پژوهش حاضر با هدف مطالعه‌ی حداقل مجموعه‌ی داده‌های دیابت به عنوان مبنای شاخص‌های اثربخشی مدیریت دیابت در کشورهای آمریکا، استرالیا، اسکاتلند، فنلاند و در نهایت ارایه الگو برای ایران انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که به صورت توصیفی انجام شد. در این پژوهش ابتدا با استفاده از پرسش‌نامه و چک لیست به بررسیMDS  دیابت در شهر تهران پرداخته شد و روایی ابزار مذکور توسط استادان متخصص و پایایی آن از طریق آزمون مجدد به تأیید رسید. سپسMDS  دیابت در کشورهای منتخب از طریق متون چاپی و الکترونیکی مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت الگوی پیشنهادی بر اساس نیاز کشور طراحی و با استفاده از تکنیک دلفی به نظر خواهی از صاحب‌نظران در اختیار آن‌ها گذاشته شد. تحلیل داده‌ها در مرحله‌ی بررسی MDS دیابت در کشورهای منتخب با استفاده از جداول تطبیقی، تعیین وجوه اشتراک و افتراق مجموعه‌ی داده‌ها و در مرحله‌ی اعتباریابی الگو با استفاده از آمار توصیفی در حد تعیین فراوانی مطلق و نسبی انجام گردید.یافته‌ها: الگوی حداقل مجموعه‌ی داده‌های دیابت در قالب 12 فرم و شاخص‌های اثربخشی مدیریت دیابت بر‌گرفته از آن طی اجرای تکنیک دلفی با 98 درصد فراوانی مورد تأیید واقع شد.نتیجه‌گیری: MDS دیابت با فراهم آوردن امکان مراقبت مستمر از بیماران، ایجاد ارتباط بین ارایه دهندگان مراقبت و تحلیل اثربخشی مراقبت فرد بیمار و جامعه‌ی بیماران مبتلا به دیابت منجر به کنترل و پیشگیری دیابت خواهد شد. بنابراین، به کارگیری MDS دیابت در قالب فرم‌های طراحی شده، استخراج شاخص‌های شناسایی بیماران، شاخص‌های اثربخشی فرایند مراقبت و کیفیت خدمات ارایه شده و شاخص‌‌های پیامدهای به دست آمده، منتج به تضمین و ارتقای مدیریت دیابت می‌گردد.واژه‌های کلیدی: دیابت شیرین؛ اثربخشی مدیریت؛ داده‌ها؛ طراحی؛ شاخص‌ها.

عنوان مقاله [English]

Designing Minimum Data Sets of Diabetes Mellitus: Basis of Effectiveness Indicators of Diabetes Management

نویسندگان [English]

• Azamossadat Hosseini ¹
• Maryam Jahanbakhsh ²

¹ Assistant Professor, Health Information Management, Shaheed Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

² MSc, Medical Records, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Introduction: Measurement of diabetes management effectiveness includes the process of care and its quality, health outcome and response to care before everything; it needs a conceptual framework about this universal disease. Minimum Data Set (MDS) of diabetes make this framework by using standard data element with unique definition and effectiveness indicators preparation of diabetes management. Therefore, this research was accomplished to study the MDS of diabetes as diabetes management effectiveness indicators in America, Australia, Scotland, and Finland and also, presentation of model for Iran.Methods: This research was an applied descriptive study. At first, we used a questionnaire and checklist to study MDS of diabetes in Tehran; then in selected countries, MDS of diabetes was assessed by published and electronic literatures and at the end, the proposed model was designed in accordance to country's needs taking discerning people attitude upon it by Delphi technique. A data analysis in study stage of MDS of diabetes in the selective countries was done by comparative tables and determination of similarities and differences of the MDS. In the stage of gaining credit for model, it accomplished with descriptive statistics to the extent of absolute and relative frequency.Results: MDS of diabetes for Iran presented in 12 forms and diabetes management effectiveness indicators on base of studying in America, Australia, Scotland, and Finland countries and needs of our country and after doing Delphi technique with 98 percent agreement confirmed.Conclusion: MDS provides continuous care of patients, communication among providers and analysis of patient and patient society care effectiveness. So, it causes decrease of threatening diabetic complications. Collection of MDS of diabetes increases the quality of care assessment and effectiveness indicators for management of care process, quality of services, and health outcome.Keywords: Diabetes Mellitus; Managerial Effectiveness; Data; Drawing; Indicators.