نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت و توسعه‌ی سازمانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

3 استاد، گروه اپیدمیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

4 استاد، گروه مدیریت بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: ارزیابی توسعه‌ی مدیریت به مدیران کمک می‌کند تا قابلیت‌های مدیریتی موجود سازمانشان را ارزیابی و اقدامات مهمی را برای تقویت مدیریت و پایداری سازمان خود برنامه‌ریزی نمایند. این مطالعه به منظور شناخت و مقایسه‌ی روش‌های ارزیابی توسعه‌ی مدیریت در مراکز و کشورهای منتخب انجام شد.روش بررسی: این مطالعه‌ی مقطعی‌ـ مقایسه‌ای در سال‌های 85-1384 به منظور مطالعه‌ی تطبیقی روش‌های ارزیابی توسعه‌ی مدیریت در مرکز علوم مدیریتی سلامت، مرکز بین‌المللی پژوهش‌های توسعه و نیز کشورهای آمریکا، انگلستان و ایران انجام گرفت. این روش‌ها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، شبکه‌های اطلاع‌رسانی و مکاتبه با متخصصین داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفت. پس از مطالعه‌ی نظام‌مند این روش‌ها، هفت محور اصلی برای مطالعه استخراج و بر اساس آن‌ها جداول مقایسه‌ای طراحی شد. این جداول توسط صاحب‌نظران مدیریت از دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران، شهید بهشتی و نیز دانشگاه‌های تربیت مدرس، علامه طباطبایی، تهران و شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت و نظرات اصلاحی آن‌ها اعمال شد. داده‌ها با استفاده از این جداول مقایسه‌ای جمع‌آوری و سپس این محورها در کشورهای منتخب مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: الگوهای مورد مطالعه از نظر اهداف اشتراکاتی دارند، اما از نظر سایر ابعاد مانند ساختار، زمینه‌های مدیریتی مورد ارزیابی، شاخص‌های مربوط به هر یک از زمینه‌ها، روش‌های جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها و استفاده از نتایج تفاوت‌هایی نیز دارند. دیگر این که تمام الگوهای مورد مطالعه، دخالت کارکنان سازمان در فرآیند ارزیابی توسعه‌ی مدیریت را به عنوان پیش شرط مهم موفقیت این فرآیند و نیز  توسعه‌ی قابلیت‌های مدیریتی سازمان ذکر کرده‌اند.نتیجه‌گیری: در تمام این مدل‌ها ارزیابی توسعه‌ی مدیریت به عنوان اولین مرحله‌ی فرآیند تغییر و بهبود سیستم‌های مدیریتی سازمان در نظر گرفته می‌شود. با توجه به این که کارایی و اثربخشی سیستم ارایه خدمات بهداشتی به طور مستقیم تحت تأثیر کیفیت مدیریت مدیران بهداشتی است، برای توسعه‌ی مدیریت در نظام سلامت کشورمان پیشنهادهایی بر اساس آخرین تجربیات سازمان‌های بین‌المللی به ویژه سازمان جهانی بهداشت ارایه می‌شود.واژه‌‌های کلیدی: سازمان و مدیریت (بهداشت و درمان)، ارزیابی، توسعه.

عنوان مقاله [English]

Comparative Study of Health System Management Development Assessment Models in Selected Countries

نویسندگان [English]

  • Abbas Daneshkohan 1
  • Ahmad Baratimarnani 2
  • Alireza Zohoor 3
  • Farbod Ebadi Fard Azar 4

1 Assistant Professor, Health Services Management, Shahid Beheshti University of Medical Sciences. Tehran, Iran.

2 Assistant Professor, Management and organizational Development, Tehran University of Medical Sciences. Tehran, Iran.

3 Professor, Epidemiology, Tehran University of Medical Sciences. Tehran, Iran.

4 Professor, Health Management, Tehran University of Medical Sciences. Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Management development assessment helps managers to systematically assess the current management capabilities of their organization and take critical steps to strengthen the management skills and sustainability of their organizations. This study aimed to identify and compare the health system management development assessment models in selected international organizations and countries.Methods: In this cross– sectional comparative study, management development assessment models developed and implemented by management sciences for health (MSH), international development research center (IDRC), United States, England and Iran were studied using library resources, websites and email communication with experts from Iran and other countries during 2005-2006. After systematic review of the models, seven major characteristics of them selected for comparative study. Data collected using comparative tables derived from systematic review. The tables were validated by management experts from Tehran universities. Then, the characteristics of the models were compared and analyzed.Results: Studied models had common main objectives but there were differences between them in terms of structure, management areas being assessed, management indicators and use of results. All of these models emphasized employee involvement in management development assessment process in order to be effective in improving the management capabilities of the organization.Conclusion: In all these models management development assessment is considered as the first step in change process and improvement the management systems. Considering that the efficiency and effectiveness of health care system directly influenced by managment capacity of health system, recommendations for management development of Iran health system are presented based on the experiences of international organization, particulary the world healyh organization.Keywords: Organization and Administration; Assessment; Development.