Index
ایندکس مجله
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
برای دانلود ایندکس این شماره مجله کلیک نمایید
بیشتر
برای دانلود ایندکس این شماره مجله کلیک نمایید
مقالات پژوهشی
عباس دانش‌کهن؛ احمد براتی مارنانی؛ علیرضا ظهور؛ فربد عبادی فردآذر
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: ارزیابی توسعه‌ی مدیریت به مدیران کمک می‌کند تا قابلیت‌های مدیریتی موجود سازمانشان را ارزیابی و اقدامات مهمی را برای تقویت مدیریت و پایداری سازمان خود برنامه‌ریزی نمایند. این مطالعه به منظور شناخت و مقایسه‌ی روشهای ارزیابی توسعه‌ی مدیریت در مراکز و کشورهای منتخب انجام شد.روش بررسی: این مطالعه‌ی مقطعی‌ـ مقایسه‌ای در ...
بیشتر
مقدمه: ارزیابی توسعه‌ی مدیریت به مدیران کمک می‌کند تا قابلیت‌های مدیریتی موجود سازمانشان را ارزیابی و اقدامات مهمی را برای تقویت مدیریت و پایداری سازمان خود برنامه‌ریزی نمایند. این مطالعه به منظور شناخت و مقایسه‌ی روشهای ارزیابی توسعه‌ی مدیریت در مراکز و کشورهای منتخب انجام شد.روش بررسی: این مطالعه‌ی مقطعی‌ـ مقایسه‌ای در سالهای 85-1384 به منظور مطالعه‌ی تطبیقی روشهای ارزیابی توسعه‌ی مدیریت در مرکز علوم مدیریتی سلامت، مرکز بین‌المللی پژوهش‌های توسعه و نیز کشورهای آمریکا، انگلستان و ایران انجام گرفت. این روشها با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، شبکههای اطلاعرسانی و مکاتبه با متخصصین داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفت. پس از مطالعه‌ی نظاممند این روشها، هفت محور اصلی برای مطالعه استخراج و بر اساس آن‌ها جداول مقایسه‌ای طراحی شد. این جداول توسط صاحبنظران مدیریت از دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران، شهید بهشتی و نیز دانشگاه‌های تربیت مدرس، علامه طباطبایی، تهران و شهید بهشتی مورد بررسی قرار گرفت و نظرات اصلاحی آن‌ها اعمال شد. دادهها با استفاده از این جداول مقایسه‌ای جمع‌آوری و سپس این محورها در کشورهای منتخب مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند.یافتهها: الگوهای مورد مطالعه از نظر اهداف اشتراکاتی دارند، اما از نظر سایر ابعاد مانند ساختار، زمینههای مدیریتی مورد ارزیابی، شاخص‌های مربوط به هر یک از زمینهها، روشهای جمع‌آوری و تحلیل دادهها و استفاده از نتایج تفاوتهایی نیز دارند. دیگر این که تمام الگوهای مورد مطالعه، دخالت کارکنان سازمان در فرآیند ارزیابی توسعه‌ی مدیریت را به عنوان پیش شرط مهم موفقیت این فرآیند و نیز توسعه‌ی قابلیت‌های مدیریتی سازمان ذکر کردهاند.نتیجهگیری: در تمام این مدلها ارزیابی توسعه‌ی مدیریت به عنوان اولین مرحلهی فرآیند تغییر و بهبود سیستم‌های مدیریتی سازمان در نظر گرفته میشود. با توجه به این که کارایی و اثربخشی سیستم ارایه خدمات بهداشتی به طور مستقیم تحت تأثیر کیفیت مدیریت مدیران بهداشتی است، برای توسعه‌ی مدیریت در نظام سلامت کشورمان پیشنهادهایی بر اساس آخرین تجربیات سازمان‌های بین‌المللی به ویژه سازمان جهانی بهداشت ارایه میشود.واژههای کلیدی: سازمان و مدیریت (بهداشت و درمان)، ارزیابی، توسعه.
مقالات پژوهشی
امیر اشکان نصیر‌ی‌پور؛ انیس عباسی؛ شهرام توفیقی؛ ناصر بهنام‌پور؛ محمودرضا گوهری
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: به منظور ارتقای فرایند ارایه‌ی خدمات درمانی، رعایت حقوق بیماران و ایجاد وحدت رویه در خط مشی‌های درمانی، در سال 1382 شاخص‌های کیفی ارزشیابی به کلیه‌ی بیمارستان‌های کشور ابلاغ گردید. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت اجرای دستورالعمل مراقبت‌های مدیریت شده و رابطه‌ی استقرار آن‌ها به صورت شاخص‌های کیفی ارزشیابی با کیفیت خدمات ...
بیشتر
مقدمه: به منظور ارتقای فرایند ارایه‌ی خدمات درمانی، رعایت حقوق بیماران و ایجاد وحدت رویه در خط مشی‌های درمانی، در سال 1382 شاخص‌های کیفی ارزشیابی به کلیه‌ی بیمارستان‌های کشور ابلاغ گردید. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت اجرای دستورالعمل مراقبت‌های مدیریت شده و رابطه‌ی استقرار آن‌ها به صورت شاخص‌های کیفی ارزشیابی با کیفیت خدمات بیمارستان‌های پایلوت دانشگاه علوم پزشکی گلستان انجام پذیرفت.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه‌ی تحلیلی بود که بر اساس اطلاعات موجود در پروندههای بیماران، قبل از ابلاغ دستورالعمل مراقبت‌های مدیریت شده و بعد از ابلاغ آن، کیفیت خدمات اندازهگیری و نتایج آن با یکدیگر مقایسه شد. جامعه‌ی آماری، پروندههای بیمارانی بود که طی سالهای 1386 و 1381 در بیمارستان‌های پایلوت دانشگاه علوم پزشکی گلستان تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند و همچنین پروندهی کلیه‌ی مادران بارداری که در بیمارستان‌های مذکور زایمان نموده بودند. حجم نمونه شامل 792 پرونده بود که به روش طبقهای متناسب، انتخاب شدند. دادهها با استفاده از سه نمونه چک لیست و یک فرم اطلاعاتی استاندارد که ابلاغی از سوی وزارت بهداشت بوده است، از اسناد و مدارک پزشکی بیمارستان‌های پایلوت جمع‌آوری شد. دادهها به کمک آزمون آماری 2χ و به وسیلهی نرمافزار آماری 5/16SPSS تجزیه و تحلیل گردید.یافتهها: در سال 1381 در 1/5 درصد و در سال 1386 در 1/32 درصد پروندههای مورد بررسی دستورالعمل ارزیابی پیش از اعمال جراحی الکتیو رعایت شده بود که این تغییر از نظر آماری در سطح خطای 05/0 = α معنیدار است (001/0 > P). در سال 1381، در 6/31 درصد و در سال 1386 در 9/44 درصد پروندهها، دستورالعمل آنتی بیوتیک پروفیلاکسی به طور کامل رعایت گردیده بود (001/0 > P). در سال 1381 در 8/77 درصد و در سال 1386 در 1/85 درصد پروندههای مورد بررسی، راهنمای تسکین درد به طور کامل رعایت شده بود (001/0 = P). در سال 1381، در بیمارستان‌های مورد مطالعه 49 درصد زایمانها سزارین بود که در سال 1386 به 42 درصد کاهش یافته بود (001/0 > P). بیشترین اندیکاسیون سزارین مربوط به اندیکاسیون سزارین قبلی بود. در کلیه‌ی محورهای مورد مطالعه، بین استقرار شاخص‌های کیفی و کیفیت خدمات، رابطه‌ی مثبت و معنیداری وجود داشت.نتیجهگیری: اجرای دستورالعملهای مراقبت‌های مدیریت شده تا حدودی منجر به بهبود کیفیت خدمات درمانی گردیده است. با استقرارضمانتهای اجرایی لازم و بازنگریهای مکرر در خصوص دستورالعملهای ارزشیابی کیفی بیمارستانها،کیفیت خدمات افزایش می‌یابد.واژههای کلیدی: شاخصها؛ کیفیت مراقبت‌های بهداشتی؛ ارزشیابی؛ بیمارستانها.
مقالات پژوهشی
امین ترابی‌پور؛ سارا رکاب اسلامی‌زاده
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت مدل EFQM (European Foundation for Quality Management) را برای تعیین میزان رشد و تعالی سازمان و ترسیم راه رسیدن به تعالی سازمانی تدوین کرده است. این مدل برای شناسایی وضعیت موجود سازمان در مقایسه با یک سازمان ایده‌آل به کار می‌رود. هدف از انجام این مقاله تعیین امتیاز خود- ارزیابی عملکرد در بیمارستان‌های منتخب شهر اهواز بر ...
بیشتر
مقدمه: بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت مدل EFQM (European Foundation for Quality Management) را برای تعیین میزان رشد و تعالی سازمان و ترسیم راه رسیدن به تعالی سازمانی تدوین کرده است. این مدل برای شناسایی وضعیت موجود سازمان در مقایسه با یک سازمان ایده‌آل به کار می‌رود. هدف از انجام این مقاله تعیین امتیاز خود- ارزیابی عملکرد در بیمارستان‌های منتخب شهر اهواز بر اساس مدل EFQM بوده است.روش بررسی: این مطالعه، یک مطالعه مقطعی و توصیفی– تحلیلی است. جامعه‌ی پژوهش آن را 50 نفر از مدیران بیمارستانی شامل (مدیران ارشد و معاونین آن‌ها، مترونها و مسؤولین واحدها و بخشها) تشکیل دادند. دادهها از طریق پرسشنامهی استاندارد و معتبر خود- ارزیابی سازمان فدراسیون مدیریت کیفیت اروپا شامل 50 سؤال در زمینهی 9 معیار گردآوری شد. پایایی پرسشنامه بر اساس آزمون 80 درصد تعیین شد. دادهها بر اساس آزمونهای آماری تحلیلی شامل 2χ و ضریب همبستگی Pearson و نیز آزمونهای توصیفی مانند توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و ... توسط نرمافزار آماری 5/11SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافتهها: در این مطالعه، 76 درصد افراد مورد مطالعه (ارزیابان داخلی) زن و 24 درصد مرد بودند. اکثر افراد (42 درصد) 40-36 سال سن داشتند. 90 درصد افراد دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر بودند. در زمینهی سابقهی کار، اکثر افراد (48 درصد) دارای 20-16 سال سابقهی کار بودند. درصد امتیاز هر کدام از عوامل 9 گانه به قرار زیر است:در بیمارستان امام خمینی (ره): رهبری 8/66، خط مشی و استراتژی 66، کارکنان 5/65، منابع و شرکا 4/70، فرایندها 9/63، نتایج مشتری 3/62، نتایج کارکنان 6/60، نتایج جامعه 6/63، نتایج کلیدی عملکرد 6/68.در بیمارستان نفت: رهبری 24/72، خط مشی و استراتژی 4/67، کارکنان 4/66، منابع و شرکا 4/63، فرایندها 07/65، نتایج مشتری 84/62، نتایج کارکنان 4/56، نتایج جامعه 45/59، نتایج کلیدی عملکرد 94/45. مجموع امتیاز خود- ارزیابی در بیمارستان امام خمینی (ره) 79/651 و بیمارستان نفت 14/615 به دست آمد.نتیجهگیری: امتیازات داده شده توسط مدیران بیمارستانها تا حدودی غیر واقعی به نظر میرسد، اما با توجه به نتایج میتوان نقاط قوت و نواحی برای بهبود را در بیمارستان مشخص نمود. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که از دیدگاه مدیران در بیمارستان‌های مورد مطالعه باید به معیارهای نتایج مشتریان، نتایج جامعه و نتایج کارکنان توجه بیشتری شود و زمینههای بهبود این معیارها را در بیمارستانها فراهم آورند.واژههای کلیدی: مدلهای نظری؛ خود سنجی؛ بیمارستانها.
مقالات پژوهشی
سعید پوردولتی؛ کاظم اشجعی؛ سیمین خیاط‌زاده؛ مصطفی فرحبخش؛ مهران سیف فرشد؛ احمد کوشا
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: بخش خصوصی یکی از مهم‌ترین ارکان ارایه‌ی خدمات سلامت برای بیماران سلی به شمار می‌رود، ولی ارایه‌ی خدمات در این بخش به ویژه از نظر تأخیر در تشخیص، استفاده‌ی نادرست از داروهای ضد سل و عدم ثبت و نگهداری اطلاعات و آمار، نامطلوب میباشد.PPM TBDOTS (Public Private Mix in Tuberculosis Directly Observed Treatment Short course ) مؤثرترین استراتژی موجود برای کنترل سل میباشد. ...
بیشتر
مقدمه: بخش خصوصی یکی از مهم‌ترین ارکان ارایه‌ی خدمات سلامت برای بیماران سلی به شمار می‌رود، ولی ارایه‌ی خدمات در این بخش به ویژه از نظر تأخیر در تشخیص، استفاده‌ی نادرست از داروهای ضد سل و عدم ثبت و نگهداری اطلاعات و آمار، نامطلوب میباشد.PPM TBDOTS (Public Private Mix in Tuberculosis Directly Observed Treatment Short course ) مؤثرترین استراتژی موجود برای کنترل سل میباشد. هدف این مطالعه ارایه‌ی یک برنامهی جامع مدیریتی برای مشارکت بخش خصوصی و دولتی در TB DOTS برای مدیریت مؤثر بیماران سل و گزارش موارد از طریق یک سیستم اطلاعاتی و ارجاع در شهر تبریز بوده است.روش بررسی: این مطالعه در 5 مرحله و با استفاده از روشهای مختلف پژوهش‌های کمی و کیفی انجام گرفت. مرحلهی اول، بررسی وضعیت موجود با استفاده از روش بررسی مقطعی از وضعیت موجود بیماری سل در استان آذربایجان شرقی و تبریز در سال 1384 بود. همچنین در این مرحله یک مطالعه‌ی تطبیقی برای مقایسه‌ی مدلهای مختلف PPM TB DOTS در نقاط مختلف دنیا انجام شد. مرحلهی دوم آنالیز ذینفعان، مرحلهی سوم آنالیز نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها بود که به روش کیفی انجام شد. روش نمونهگیری به صورت مبتنی بر هدف بود، دادهها با استفاده از مصاحبهی نیمه ساختار یافته جمع‌آوری و با استفاده از روش آنالیز محتوای هدایت شده، آنالیز شدند. در مرحلهی چهارم ابزار توصیه شده از طرف سازمان جهانی بهداشت برای PPM DOTS با در نظر گرفتن شرایط محلی بومیسازی گردید. در مرحلهی آخر با استفاده از روش «هشت گام در رهبری تغییر» الگوی ارایه شده عملیاتی گردید.یافتهها: بررسی شاخص‌های سل استان آذربایجان شرقی در سال 1384 نشان داد که میزان بیماریابی اسمیر مثبت جدید در تبریز و استان به ترتیب 25 درصد و 5/28 درصد و میزان موفقیت درمان در تبریز و استان به ترتیب 94 درصد و 87 درصد بود. سهم سیستم شبکهی بهداشتی درمانی شور در بیماریابی سل ریوی اسمیر مثبت در تبریز 4/3 درصد و سهم مراکز و مطبهای خارج از سیستم شبکهی بهداشتی درمانی 6/96 درصد بود. بررسی الگوهای مختلف PPM در نقاط مختلف دنیا نشان داد PPM ضمن اینکه باعث حفظ میزان موفقیت درمان میشود، موجب افزایش بیماریابی نیز گردیده است.نتیجهگیری: میزان بهبودی در بیماران سلی شناسایی شده در تبریز از وضعیت مطلوبی برخوردار است، اما در زمینهی بیماریابی وضعیت موجود از میزان مورد انتظار پایینتر است. لازم است تا بخش خصوصی با حساسیت بیشتری در امر بیماریابی درگیر شود و همسو با دستورالعمل کشوری در درمان و پیگیری بیماران عمل نماید. به طور کلی این طرح از نظر بهبود میزان بیماریابی، افزایش میزان رضایت و توان پرداخت بیماران، در مدیریت کنترل سل مؤثر است.واژههای کلیدی: مشارکت؛ بخش خصوصی؛ بخش دولتی؛ سل.
مقالات پژوهشی
رسول سعادت؛ احمد شعبانی؛ عاصفه عاصمی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: به کمبود بودجه در کتابخانه‌ها جهت تأمین این نوع منابع و نیز تسهیل دسترسی پژوهشگران به مجلات علمی، اصل دسترسی آزاد به این نوع منابع به طور عمده در غالب مجلات الکترونیک دسترسی آزاد، در طول 15 سال اخیر متحول شده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان استناد مقالات مجلات پایگاه ISI web of science به مجلات پایگاه DOAJ در دو حوزه‌ی علوم بهداشت و پزشکی ...
بیشتر
مقدمه: به کمبود بودجه در کتابخانه‌ها جهت تأمین این نوع منابع و نیز تسهیل دسترسی پژوهشگران به مجلات علمی، اصل دسترسی آزاد به این نوع منابع به طور عمده در غالب مجلات الکترونیک دسترسی آزاد، در طول 15 سال اخیر متحول شده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان استناد مقالات مجلات پایگاه ISI web of science به مجلات پایگاه DOAJ در دو حوزه‌ی علوم بهداشت و پزشکی و علوم پایه در طول سالهای 2008-2003، و نیز بررسی معنیداری تفاوت بین میزان استنادات صورت گرفته به مجلات پایگاه DOAJ در دو حوزه‌ی مذکور بوده است.روش بررسی: در این پژوهش که از روش کتابسنجی و تحلیل استنادی بهرهجویی شده است، 1337 عنوان مجله‌ی انگلیسی زبان، بدون نمونهگیری، از پایگاه DOAJ مورد بررسی قرار گرفت. جهت گردآوری دادهها نیز از ابزار Cited reference search در ISI web of science استفاده شد. در نهایت، با تجزیه و تحلیل دادهها در نرمافزار SPSS، یافتههای پژوهش حاصل گردید.یافتهها: با بررسی مجلات مشخص شد که حوزه‌ی علوم پایه با 657 عنوان مجله، 10116 استناد، (91/62 درصد) دریافت کرده است. در این حوزه موضوع زیستشناسی و علوم زیستی بیشترین میزان استناد (6009 استناد، معادل 4/59 درصد) و موضوع ریاضیات و آمار کمترین میزان استناد (91 استناد، معادل 9/0 درصد) را دریافت نموده است. از طرفی، حوزه‌ی علوم بهداشت و پزشکی با 680 عنوان مجله، 5965 استناد (09/37 درصد)، دریافت کرده است. در این حوزه موضوع پزشکی (عمومی)، بیشترین میزان استناد (3236 استناد، معادل 25/54 درصد) و موضوع دندانپزشکی، کمترین میزان استناد (1 استناد، معادل 01/0 درصد) را دریافت نموده است. آزمون 2χ در مورد تعداد مجلات دو حوزه تفاوت معنیداری را نشان نداد، اما در خصوص تعداد استنادات، آزمون 2χ نشان داد که تفاوت معنیداری میان دو حوزه‌ی علوم بهداشت و پزشکی و علوم پایه وجود دارد.نتیجهگیری: هر چند تعداد مجلات دارای استناد نسبت به مجلات بدون استناد در دو حوزه‌ی علوم بهداشت و پزشکی و علوم پایه در پایگاه DOAJ به نسبت ناچیز است، اما با توجه به افزایش روزافزون مجلات دسترسی آزاد در این پایگاه، و نیز با توجه به لزوم شناسایی مجلات پر استناد و معتبر در حوزههایی مانند علوم بهداشت و پزشکی و علوم پایه که در آن‌ها محققان به اطلاعات معتبر و روزآمد نیاز مبرم دارند، انجام چنین پژوهشهایی کمک شایانی به این امر نموده، محققان را در دسترسی به مجلات رایگان معتبر راهنمایی می‌کند.واژههای کلیدی: نشریات ادواری، استناد، پایگاههای اطلاعاتی.
مقالات پژوهشی
افشین حمدی‌پور
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: وب سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی نقش مهمی در برقراری ارتباط و ارایه‌ی خدمات به کاربران دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی علوم پزشکی کشور از نظر معیارهای ارزیابی عمومی و شناسایی نقاط قوت و ضعف بوده است.روش بررسی: در این پژوهش پیمایشی- تحلیلی، ابتدا وب سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی علوم ...
بیشتر
مقدمه: وب سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی نقش مهمی در برقراری ارتباط و ارایه‌ی خدمات به کاربران دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی علوم پزشکی کشور از نظر معیارهای ارزیابی عمومی و شناسایی نقاط قوت و ضعف بوده است.روش بررسی: در این پژوهش پیمایشی- تحلیلی، ابتدا وب سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی علوم پزشکی کشور از طریق اینترنت شناسایی شد. سپس معیارهای محتوای صفحهی اصلی، جستجو و تحقیق و در نهایت امکانات کاربران ارزیابی و یافتهها با همدیگر مقایسه شد. جامعه‌ی آماری این پژوهش 41 وب سایت کتابخانه‌های دانشگاهی تحت پوشش وزارت بهداشت، در طی دورهی زمانی 3 ماهه تا اسفندماه سال 1387بود. برای جمع‌آوری دادهها از سه سیاههی وارسی با 29 سؤال استفاده شد. روایی با نظر متخصصین و نیز پژوهش‌های انجام یافته، تأیید شد و برای تحلیل دادهها از نرمافزار Excel استفاده گردید.یافتهها: از مجموع وبسایت کتابخانه‌های مورد بررسی، به طور متوسط 36 درصد اقلام محتوای صفحهی اصلی، 67 درصد اقلام جستجو و تحقیق، و 46 درصد اقلام ارزیابی امکانات کاربران را در طراحی صفحات وب رعایت کردهاند. از میان دانشگاه‌های مورد بررسی تعداد 18 دانشگاه معادل 45 درصد، بیش از 50 درصد اقلام اطلاعاتی سیاههی وارسی را در طراحی وبسایت خود لحاظ کردهاند.نتیجهگیری: وبسایت کتابخانه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از نظر ارزیابی معیارهای "محتوای صفحهی اصلی" در سطح ضعیف، از نظر ارزیابی معیارهای "جستجو و تحقیق" در سطح خوب و از نظر ارزیابی معیارهای "امکانات کاربران" در سطح متوسط قرار دارند. به طور کلی از معیارهای سه گانهی ارزیابی در حدود 46 درصد در وب‌سایت‌های کتابخانه‌های مورد بررسی رعایت شده است. همچنین دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی زنجان، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تبریز و علوم پزشکی شاهد بیشتر از سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی، معیارهای ارزیابی را در طراحی وبسایت کتابخانه‌ها لحاظ نمودهاند.واژههای کلیدی: اینترنت؛ کتابخانه‌ها؛ نظامهای اطلاعرسانی؛ پایگاههای اطلاعاتی.
مقالات پژوهشی
محمد کریم صابری؛ علیرضا Isfandyari مقدم
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: استنادهای وبی (URLs) به دلیل ماهیت متغیر، متزلزل و ناپایدار اینترنت در خطر زوال و نابودی قرار دارند و به راحتی می‌توانند محو شوند. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان دسترس پذیری و زوال استنادهای وبی مقالات منتشر شده در مجله‌ی انجمن کتابداری پزشکی (JMLA یا Journal of the Medical Library Association) انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی ...
بیشتر
مقدمه: استنادهای وبی (URLs) به دلیل ماهیت متغیر، متزلزل و ناپایدار اینترنت در خطر زوال و نابودی قرار دارند و به راحتی می‌توانند محو شوند. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان دسترس پذیری و زوال استنادهای وبی مقالات منتشر شده در مجله‌ی انجمن کتابداری پزشکی (JMLA یا Journal of the Medical Library Association) انجام شد.روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی بود، به طوری که 231 مقالهی JMLA در یک دورهی هفت ساله (08-2002) از آرشیو مجله دانلود (فروگذاری) و 175 مقالهی دارای استناد وبی (URLs) مشخص شد. سپس تک تک URLها آزمایش شد تا زوال یا دسترس پذیری آن‌ها مشخص شود. هنگام بروز خطا در دستیابی مستقیم به URLها، از مرورگر اینترنتی، آرشیو اینترنتی و موتورجستجوی Google برای دستیابی به URLهای گم شده استفاده گردید. سپس نتایج جمع‌آوری و با استفاده از نرمافزار Excel تحلیل شد تا دلایل شکست URLها و همچنین نیمه عمر استنادهای وبی مشخص شود.یافتهها: 76 درصد مقالات دارای استناد وبی (URLs) بودند و میانگین استناد وبی برای هر مقاله، 5URL بود. از 1049 URL استناد شده، 31 درصد غیر قابل دسترس بود که با جستجوی URLهای گمشده، میزان زوال URLها از 31 درصد به 13 درصد کاهش یافت. اکثر خطاها مربوط به پیام خطای 404 (یافت نشد) بود و میانگین نیمه عمر استنادهای وبی حدود 7 سال بود.نتیجهگیری: زوال URLها مشکل بزرگی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت، زیرا URLها به طور فزاینده‌ای در مقالات علمی استفاده و سپس ناپدید میگردند، زوال URLها تا زمانی که سیاستهای حفظ و نگهداری مؤثری مانند آرشیو اینترنتی اتخاذ نگردد، ادامه خواهد یافت.واژههای کلیدی: اینترنت؛ کتابداری و اطلاع رسانی؛ استناد؛ پایگاههای اطلاعاتی.
مقالات پژوهشی
مهدی یوسفی؛ غلامرضا مرادی؛ مرجان قاضی سعیدی؛ سمیه فضایلی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی کارآمد در ارایه‌ی خدمات سلامتی برای تحقق اهداف کارآیی، اثربخشی و کیفیت خدمات ضرورتی انکار ناپذیر به شمار می‌رود. این مطالعه سعی دارد به صورت سازمان یافته به بررسی جنبه‌های مختلف سیستم‌های اطلاعات بالینی و میزان آگاهی مدیران اطلاعات بهداشتی و درمانی از این موارد در بیمارستانها بپردازد.روش ...
بیشتر
مقدمه: استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی کارآمد در ارایه‌ی خدمات سلامتی برای تحقق اهداف کارآیی، اثربخشی و کیفیت خدمات ضرورتی انکار ناپذیر به شمار می‌رود. این مطالعه سعی دارد به صورت سازمان یافته به بررسی جنبه‌های مختلف سیستم‌های اطلاعات بالینی و میزان آگاهی مدیران اطلاعات بهداشتی و درمانی از این موارد در بیمارستانها بپردازد.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی و در دو مرحله طی سالهای 1388 و 89 صورت گرفته است. در بخش اول به صورت مطالعه‌ی مروری منظم و با استفاده از منابع اطلاعاتی قابل دسترس در فاصلهی سالهای 1997 تا 2008 جنبه‌های مختلف پیاده‌سازی سیستم‌های اطلاعات بالینی مورد بررسی قرار گرفت و در بخش دوم به بررسی میزان آگاهی مدیران اطلاعات بهداشتی و درمانی بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران پرداخته شد. روایی محتوایی سؤالات پرسشنامه از طریق پانل نخبگان تأیید شد و پایایی پرسشنامه نیز با ضریب آزمون- بازآزمون 78 درصد تأیید گردید. دادههای جمع‌آوری شده با استفاده از نرمافزار Excel مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.یافتهها: سیستم اطلاعات بالینی با مأموریت بهبود کیفی و کمی ارایه‌ی مراقبت‌های سلامتی شامل اجزایی همچون سیستم‌های مستندسازی بالینی، مدیریت دارو، پاتولوژی و ... میباشد. مطالعات نشان داد موانعی از قبیل مسایل مالی، رفتاری و فنی بر سر راه اجرای این گونه سیستمها وجود دارد. نتایج حاصل از قسمت دوم مطالعه نشان داد که میانگین آگاهی مدیران اطلاعات بهداشتی و درمانی مورد مطالعه، از جنبه‌های مختلف پیاده سازی سیستم‌های اطلاعات بالینی، 53 درصد بوده است.نتیجهگیری: برای اثر بخش بودن یک سیستم اطلاعات بالینی باید قبل از هر اقدامی، به بررسی عوامل مؤثر در اجرای آن و همچنین ریسک فاکتورهای به کارگیری آن پرداخت تا از تکرار اشتباهات و غفلت از مواردی که اجرای موفق پروژه را تهدید می‌کنند، جلوگیری شود. توجه به عنصر آموزش میتواند به عنوان یک عامل کلیدی برای ارتقای میزان آگاهی کاربران اصلی سیستم‌های اطلاعات بالینی از جنبه‌های مختلف این نوع سیستمها مورد تأکید قرار گیرد.واژههای کلیدی: نظامهای اطلاعات بیمارستانی؛ بیمارستانها؛ مدیران مدارک پزشکی.
مقالات پژوهشی
اعظم السادات حسینی؛ حمید مقدسی؛ فرخنده اسدی؛ مریم همتی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: تأکید بر حقوق اساسی انسان در مراقبت‌های بهداشتی به ویژه حفظ شأن بیمار به عنوان یک انسان زمانی اهمیت می‌یابد که آسیب پذیری بیمار، او را به آسانی در معرض تخلفات و نقاط ضعف نظام بهداشتی و اجتماعی قرار می‌دهد. این پژوهش به منظور مقایسه‌ی حقوق بیمار در چند کشور پیشرفته و ارایه‌ی الگو برای ایران انجام گرفت.روش بررسی: این پژوهش یک ...
بیشتر
مقدمه: تأکید بر حقوق اساسی انسان در مراقبت‌های بهداشتی به ویژه حفظ شأن بیمار به عنوان یک انسان زمانی اهمیت می‌یابد که آسیب پذیری بیمار، او را به آسانی در معرض تخلفات و نقاط ضعف نظام بهداشتی و اجتماعی قرار می‌دهد. این پژوهش به منظور مقایسه‌ی حقوق بیمار در چند کشور پیشرفته و ارایه‌ی الگو برای ایران انجام گرفت.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه‌ی توصیفی بود که به صورت مقطعی در سال 1387 انجام گردید. جامعه‌ی پژوهش عبارت از"سیستم اطلاعات آزمایشگاه پاتولوژی آناتومیکال در بیمارستان‌های آموزشی و درمانی تابعهی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی" (مشتمل بر 13 مرکز) بود. حجم نمونه مطابق حجم جامعه بود. گردآوری دادهها از طریق مشاهده و به وسیلهی ابزارهای فهرست وارسی و پرسشنامه انجام گردید. اعتبار ابزار پژوهش از طریق تعیین اعتبار محتوا سنجیده شد که بر اساس مطالعه‌ی متون معتبر و دریافت نظرات استادان راهنما و مشاور و دیگر صاحبنظران مرتبط با موضوع پژوهش انجام گردید. برای تعیین پایایی پرسشنامه مربوط، از روش آزمون مجدد (Test re-test) استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادههای جمع‌آوری شده با استفاده از آمار توصیفی انجام گردید.یافتهها: اکثر سیستم‌های اطلاعات پاتولوژی آناتومیکال تحت مطالعه (8/77 درصد) از نوع نیمه مکانیزه بودند. در 9/88 درصد سیستم‌های پاتولوژی آناتومیکال تحت مطالعه، طبقهبندی آماری دادهها با استفاده از سیستم طبقهبندی ICD-O و تنها در 1/11 درصد آن‌ها با استفاده از سیستم طبقهبندی 10-ICD انجام میگردید؛ در حالی که سایر انواع پردازشها از جمله طبقهبندی آماری دادهها با استفاده از سیستم نامگذاری منتظم پزشکی (SNOMED یا Systemized Nomenclature of Medicine)، محاسبه‌ی نسبت منفی کاذب نتایج آزمایشها در سیتوپاتولوژی و تجزیه و تحلیل خودکار نمونههای بافتی انجام نمیگردید.نتیجهگیری: استفاده از سیستم‌های اطلاعات الکترونیک باعث تسهیل، ترویج و پیشرفت حرفهی پاتولوژی میگردد. تجزیه و تحلیل خودکار (دیجیتال) نمونههای بافتی میتواند مزایای بسیاری از جمله کاربرد دادههای دیجیتال جهت انجام مشاوره از راه دور، تهیه اسلایدهای مجازی و تدریس داشته باشد.واژههای کلیدی: نظام اطلاعات بیمارستانی؛ آسیب شناسی؛ آسیب شناسی جراحی.
مقالات پژوهشی
معصومه سرباز؛ خلیل کیمیافر
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: تأکید بر حقوق اساسی انسان در مراقبت‌های بهداشتی به ویژه حفظ شأن بیمار به عنوان یک انسان زمانی اهمیت می‌یابد که آسیب پذیری بیمار، او را به آسانی در معرض تخلفات و نقاط ضعف نظام بهداشتی و اجتماعی قرار می‌دهد. این پژوهش به منظور مقایسه‌ی حقوق بیمار در چند کشور پیشرفته و ارایه‌ی الگو برای ایران انجام گرفت.روش بررسی: روش پژوهش در ...
بیشتر
مقدمه: تأکید بر حقوق اساسی انسان در مراقبت‌های بهداشتی به ویژه حفظ شأن بیمار به عنوان یک انسان زمانی اهمیت می‌یابد که آسیب پذیری بیمار، او را به آسانی در معرض تخلفات و نقاط ضعف نظام بهداشتی و اجتماعی قرار می‌دهد. این پژوهش به منظور مقایسه‌ی حقوق بیمار در چند کشور پیشرفته و ارایه‌ی الگو برای ایران انجام گرفت.روش بررسی: روش پژوهش در این مطالعه از نوع توصیفی، تطبیقی و موردی بود. کشورهای آمریکا (ایالتهای نیویورک، فلوریدا، میسوری، مینه سوتا و تگزاس)، انگلستان، کانادا و ایران جامعه‌ی پژوهش را تشکیل می دادند. ابزار گردآوری دادهها پست الکترونیکی و سایت‌های مربوط به حقوق بیمار بود. گردآوری بر اساس روش جستجوی کتابخانه‌ای انجام گرفت و در کشور ایران علاوه بر آن با استفاده از ابزار پرسشنامه -که روایی و پایایی آن بررسی گردید-، اطلاعات لازم گردآوری شد. در نهایت پس از تحلیل نتایج، الگوی پیشنهادی منشور حقوق بیمار ایران با روش دلفی توسط برخی از متخصصین صاحبنظر در این زمینه آزمون شد.یافتهها: نتایج بررسی بیانگر این موضوع بود که حق دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، حق رضایت برای درمان، حق حفظ حریم شخصی و حق حفظ حقوق بیمار (حق شکایت) در بیانیهی حقوق بیمار اکثر کشورها به جز ایران وجود داشت. حق محرمانه ماندن اطلاعات در همهی کشورهای مورد بررسی وجود داشت. حق استفاده از مترجم و حق تسکین درد، فقط در حقوق بیمار بعضی از ایالتهای آمریکا لحاظ شده بود. در نهایت با استفاده از منشور حقوق بیمار در کشورهای مورد مطالعه و مقایسه‌ی آن با یکدیگر، الگوی پیشنهادی برای منشور حقوق بیمار در ایران ارایه گردید.نتیجهگیری: به طورکلی میتوان چنین نتیجه گرفت که به علت کاستیهای زیادی که در منشور حقوق بیمار حاضر در ایران به چشم میخورد، بهتر است بازنگریهای اساسی برطبق بررسیهای تطبیقی صورت گیرد. بر این اساس، الگویی برای تدوین منشور مناسب حقوق بیمار در ایران پیشنهاد گردید.واژههای کلیدی: حقوق؛ حقوق بیمار؛ مطالعه‌ی تطبیقی.
Narrative Review
غلامرضا حیدری
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
چکیدهیکی از مهم‌ترین روشهای کمی و حوزه‌های پژوهشی در کتابداری و علم اطلاعات، حوزه‌ی علم‌سنجی و اطلاع‌سنجی است که در چهار دهه‌ی اخیر رشد فزاینده‌ای یافته است، به طوری که مطالعه در هر یک از مقوله‌های آن مستلزم بررسی نوشتارها و پژوهش‌های زیادی است. امروزه علم‌سنجی در توصیف، تبیین و پیش‌بینی وضعیت علمی پژوهشگران، گروه‌های ...
بیشتر
چکیدهیکی از مهم‌ترین روشهای کمی و حوزه‌های پژوهشی در کتابداری و علم اطلاعات، حوزه‌ی علم‌سنجی و اطلاع‌سنجی است که در چهار دهه‌ی اخیر رشد فزاینده‌ای یافته است، به طوری که مطالعه در هر یک از مقوله‌های آن مستلزم بررسی نوشتارها و پژوهش‌های زیادی است. امروزه علم‌سنجی در توصیف، تبیین و پیش‌بینی وضعیت علمی پژوهشگران، گروه‌های آموزشی و پژوهشی، دانشگاهها، سازمانها و کشورها در عرصههای گوناگون ملی و بین‌المللی کاربردهای فراوانی یافته است. اگر چه موفقیتهای بسیاری در این حوزه به دست آمده است، اما موانع و دشواریهای چالش برانگیز زیادی نیز فراروی پژوهشگران حوزه‌ی مذکور قرار دارد.چالشهای پیش روی حوزه‌ی علم‌سنجی با رویکردهای مختلف قابل بررسی است. در این مقاله، به روش کتابخانه‌ای و با رویکردی جامع و انتقادی، جنبه‌های مثبت و منفی مطالعات مربوط به حوزه‌ی علم‌سنجی با نگاهی موشکافانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در نهایت مهم‌ترین کاستیها و موانع مطالعات حوزه‌ی علم‌سنجی و برخی راهکارهای مقابله با این مشکلات، به صورت طبقهبندی شده، در چهار مقوله‌ی زیر ارایه شده است:1.ضعف مبانی و فقدان پشتوانهی محکم و عمیق نظری، فلسفی و معرفتشناختی؛2. مشکلات روششناختی و دشواریهای خاص حوزهای مانند مسایل مربوط به استنادها و تحلیل استنادی؛3. آشفتگی و ابهام در واژگان و اصطلاح شناسی؛ و4. محدودیت ابزارهای سنجش علم از جمله ISI در سنجش واقعی علم و تولیدات علمی.واژههای کلیدی: کتابسنجی؛ استناد؛ نقد انتقادی.
Short Communication(s)
رضا صفدری؛ شهرام توفیقی؛ مرجان قاضی سعیدی؛ آزاده گودینی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
چکیدهبا پیشرفت تکنولوژی در ارایه‌ی خدمات بهداشتی و تخصصی شدن بیشتر فعالیت‌ها، سازمان‌های سلامت برای ارایه‌ی بهتر و جبران هزینهها نیاز به به کارگیری و استفاده از روشهای هزینه‌یابی برای محاسبه درآمد و هزینهها داشتند و برای این منظور در کشورهای توسعه یافته، بیشتر بیمارستانها سیستم محاسبه‌ی هزینهها و تعرفه‌های خود را ...
بیشتر
چکیدهبا پیشرفت تکنولوژی در ارایه‌ی خدمات بهداشتی و تخصصی شدن بیشتر فعالیت‌ها، سازمان‌های سلامت برای ارایه‌ی بهتر و جبران هزینهها نیاز به به کارگیری و استفاده از روشهای هزینه‌یابی برای محاسبه درآمد و هزینهها داشتند و برای این منظور در کشورهای توسعه یافته، بیشتر بیمارستانها سیستم محاسبه‌ی هزینهها و تعرفه‌های خود را بر اساس گروه‌های مرتبط تشخیصی وابسته گذاشتند. بر اساس این روش جدید، بیمارستانها بر طبق گروه‌های مرتبط تشخیصی وابسته، هزینهها و بهای تمام شده خدمات را در ازای خدمات انجام شده برای بیمار محاسبه کردند.این مقاله از نوع مروری بود و جمع‌آوری اطلاعات بااستفاده از مستندات چاپی و الکترونیکی مرتبط با موضوع صورت گرفت و با توجه به اینکه گروه‌های مرتبط تشخیصی به عنوان شناخته شدهترین نظام طبقهبندی بیماری به منظور تسهیل بازپرداخت درمانی بودند، بدین منظور بیمارستانها باید سیستم محاسبه‌ی هزینهها و تعرفه‌های خود را بر اساس روش گروه‌های مرتبط تشخیصی وابسته بگذارند و از آن به عنوان ابزاری برای تسهیل بازپرداخت خود استفاده کنند و در این مقاله سعی بر آن است که با تطبیق فرایندهای انجام شده در این زمینه و استفاده از تجارب کشورهای سرامد، مناسبترین روش انتخاب شود و نسبت به پیاده‌سازی آن در کشور اقدامات لازم صورت پذیرد.واژههای کلیدی: گروه‌های تشخیص (پرداخت هزینه)؛ هزینه و هزینه سنجی؛ بیمارستانها.
Short Communication(s)
فاطمه روزبهانی؛ عباس شیخ طاهری؛ مهرداد فرزندی‌پور؛ فاطمه رنگرزجدی؛ زهره مبارک قمصری
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: هدف فعالیت‌های آموزشی رشد آگاهی و توانایی‌های بالقوه‌ی انسان است. ارزیابی خدمات آموزشی نقش مؤثری در حصول کیفیت فعالیت‌های آموزشی و افزایش مهارت‌های فراگیران دارد. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد مربیان کارآموزی از نظر دانشجویان مدارک پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کاشان در سال تحصیلی 85-1384 انجام پذیرفت.روش بررسی: این پژوهش ...
بیشتر
مقدمه: هدف فعالیت‌های آموزشی رشد آگاهی و توانایی‌های بالقوه‌ی انسان است. ارزیابی خدمات آموزشی نقش مؤثری در حصول کیفیت فعالیت‌های آموزشی و افزایش مهارت‌های فراگیران دارد. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد مربیان کارآموزی از نظر دانشجویان مدارک پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی کاشان در سال تحصیلی 85-1384 انجام پذیرفت.روش بررسی: این پژوهش مطالعهای توصیفی بود که بر روی کلیه‌ی دانشجویان مقاطع کاردانی و کارشناسی رشتهی مدارک پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان نیم سال دوم 85-1384 که شامل 21 دانشجوی کاردانی و20 دانشجوی کارشناسی ترم آخر بودند، انجام گرفت. در این مطالعه، از پرسشنامهای مشتمل بر ده سؤال با پاسخهای بسته از بسیار خوب تا ضعیف که روایی و پایایی آن تأیید شده بود، استفاده شد. در مجموع 328 پرسشنامه برای ارزیابی تمام مربیان کارآموزی (8 نفر) توزیع گردید؛ که از این تعداد 205 پرسشنامه عودت داده شد. تحلیل دادهها از طریق تعیین فراوانی مطلق و نسبی انجام گرفت.یافتهها: از نظر اکثر دانشجویان (2/71 درصد)، کنترل حضور و غیاب دانشجو در محل کارآموزی توسط مربیان کارآموزی در حیطهی بسیار خوب قرار داشت. رعایت موازین اخلاقی و اسلامی (7/69 درصد) و حضور به موقع مربی (8/67 درصد)، در مراتب بعدی قرار داشتند.نتیجهگیری: دانشجویان عملکرد مربیان کارآموزی را در حد بسیار خوب (61 درصد) ارزیابی نمودند. به نظر میرسد توجه به عواملی مانند پیگیری مشکلات کارآموزان، توضیح شرح وظایف کارآموز قبل از شروع دوره و نظارت بر یادگیری مهارت‌های عملی ایشان میتواند باعث ارتقای هر چه بیشترکیفیت آموزش گردد.واژههای کلیدی: مدارک پزشکی؛کارآموزی؛ ارزیابی؛ کارآموزان.
Short Communication(s)
حمید سپهردوست
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: توجه به مقوله‌ی بهداشت و درمان نقش مهمی را در سیاست‌گذاری‌های دولت برای بخش عمومی جوامع پیشرفته ایفا می‌کند و در واقع تعیین کننده‌ی موقعیت اقتصادی- اجتماعی کشور میباشد. به همین دلیل امروزه در اکثرکشورهای پیشرفته از بخش بهداشت و درمان علاوه بر رعایت استانداردهای لازم بهداشتی و تندرستی، انتظارات تولیدی، فراهم‌آوری فرصت‌های ...
بیشتر
مقدمه: توجه به مقوله‌ی بهداشت و درمان نقش مهمی را در سیاست‌گذاری‌های دولت برای بخش عمومی جوامع پیشرفته ایفا می‌کند و در واقع تعیین کننده‌ی موقعیت اقتصادی- اجتماعی کشور میباشد. به همین دلیل امروزه در اکثرکشورهای پیشرفته از بخش بهداشت و درمان علاوه بر رعایت استانداردهای لازم بهداشتی و تندرستی، انتظارات تولیدی، فراهم‌آوری فرصت‌های شغلی، کسب درآمد و سودآوری و همچنین بسترسازی مناسب اجتماعی را دارند. هدف از این تحقیق، بررسی چگونگی توزیع شاخص‌های مهم بهداشتی- درمانی در کشور، سنجش درجهی توسعه یافتگی استانها از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی- درمانی و بررسی عوامل مؤثر در تفاوتهای بین استانی بوده است.روش بررسی: دراین مطالعه‌ی توصیفی، جهت بررسی توزیع منطقهای امکانات بهداشتی- درمانی، سنجش درجهی توسعه یافتگی و بررسی عوامل مؤثر، دادههای اطلاعاتی مرتبط با 18 شاخص بهداشت و درمان از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شبکهی بهداشت و مرکز آمار ایران مربوط به سالهای 87-1385 جمع‌آوری شد. از مدلهای کمی آماری نظیر شاخص‌های نسبی، روش استاندارد، ضریب محرومیت، تاکسونومی عددی و تحلیل عاملی برای تجزیه و تحلیل شاخصها و سنجش درجهی توسعه یافتگی استانها از نظر برخورداری از امکانات بهداشتی- درمانی استفاده گردید. مطالعه‌ی حاضر به صورت اسنادی و بر اساس دادههای اطلاعاتی منابع مربوط صورت پذیرفته و از اعتبار لازم برخوردار است. دادهها توسط نرمافزارهای Minitab و SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافتهها: نتایج حاصل از استخراج مؤلفههای اصلی (Principal Component) تأثیرگذار بر روی تفاوتهای بین استانی از نظر امکانات بهداشتی- درمانی نشان داد که حدود 76 درصد از تفاوتهای منطقهای، ناشی از توزیع نامتعادل 5 عامل اصلی شامل پزشک متخصص، مراکز بهداشتی- درمانی شهری، مراکز بهداشتی- درمانی روستایی، تعداد انشعابات فاضلاب شهری و خانههای بهداشت در مناطق استانی کشور میباشد. همچنین نتایج سنجش درجهی توسعه یافتگی نشان داد که با توجه به شاخص‌های در نظر گرفته شده در بخش بهداشت و درمان، استانهای یزد، سمنان و اصفهان جزء استانهای برتر و استانهای سیستان و بلوچستا ن،کهگیلویه و بویر احمد و لرستان در زمرهی استانهایی با درجهی توسعه یافتگی بسیار پایین از جنبهی برخورداری از تسهیلات بهداشتی- درمانی قرار دارند.نتیجهگیری: در نظام کارآمد اقتصادی- اجتماعی، توجه داشتن به اصول اولیه، رفع نیازهای اساسی و اصلاح زیر ساختهای آموزشی- بهداشتی جامعه، جزء وظایف اساسی دولت و مسؤولین اجرایی آن نظام محسوب میشود و در این راستا، ارایه‌ی برنامههای پیشنهادی در زمینهی ریشهکن کردن فقر اجتماعی- اقتصادی و از میان بردن نابرابریها و تفاوتهای منطقهای در داخل کشور، ضروری به نظر میرسد. به طوری که با پیگیری و اجرای اصل 44 قانون اساسی در آینده، وظیفهی کنترلی و نظارتی دولت در توزیع مناسبتر خدمات بهداشتی- درمانی، مهمتر از وظیفهی ارایه‌ی مستقیم خدمات ناشی از وظیفهی تصدیگری او خواهد بود.واژههای کلیدی: بهداشت و تندرستی؛ توسعه؛ شاخصها.
Short Communication(s)
فاطمه زندیان؛ ناهید بیات بداقی؛ فرهنگ فرخی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
چکیدهمقدمه: برای رشد و اعتلای فرهنگ یک جامعه، به مشارکت تمام افراد از جمله معلولین جسمی- حرکتی نیاز است. این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق ساختمان و تجهیزات کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی شهر زنجان با استانداردهای بین‌المللی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی بود. جامعه‌ی پژوهش تعداد 142 نفر از معلولین شهر زنجان، ...
بیشتر
چکیدهمقدمه: برای رشد و اعتلای فرهنگ یک جامعه، به مشارکت تمام افراد از جمله معلولین جسمی- حرکتی نیاز است. این پژوهش با هدف بررسی میزان انطباق ساختمان و تجهیزات کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی شهر زنجان با استانداردهای بین‌المللی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی بود. جامعه‌ی پژوهش تعداد 142 نفر از معلولین شهر زنجان، همچنین ساختمان و تجهیزات 14 کتابخانهی عمومی و دانشگاهی این شهر در سال 1385 بود. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود و روایی و پایایی آن از طریق ضریب Cronbach’s alpha (84/0) محاسبه گردید. تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از آمار توصیفی نظیر درصد و فراوانی انجام شد.یافتهها: از دیدگاه معلولین، پارکینگ، سطح شیبدار و فضای اختصاصی کتابخانه‌ها دارای بیشترین و فضاهای درونی و فضای عمومی دارای کمترین موانع حرکتی بودند. 2/46 درصد از کتابخانه‌ها فاقد سطح شیبدار و 63 درصد از کتابخانه‌های مورد مطالعه فاقد فضای اختصاصی برای معلولین بودند.نتیجهگیری: ساختمان و تجهیزات این مراکز از نظر دسترس پذیری با وضعیت مطلوب انطباق صد در صد نداشت و بایستی تمامی فضاهای آن‌ها بر مبنای استانداردهای موجود، مورد بررسی و بهینهسازی قرار گیرد.واژههای کلیدی: مراکز اطلاع رسانی؛ کتابداران؛ کتابخانه‌ها؛ از کار افتادگان.
Special Report
محمود سقائی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه: معاهدهی ضد تجارت جعلی (Anti-Counterfeiting Trade Agreement یا ACTA) معاهده‌ای است که فی مابین بسیاری از کشورهای صنعتی جهان و در رأس آن‌ها آمریکا منعقد شده است. کشورهای صنعتی بزرگ و در رأس آن‌ها آمریکا، همواره تلاش داشته‌اند کنترل این سازمان تجارت جهانی را به طور کامل در دست بگیرند. اگر چه این کشورها به میزان زیادی در این راه موفق بوده‌اند، ...
بیشتر
مقدمه: معاهدهی ضد تجارت جعلی (Anti-Counterfeiting Trade Agreement یا ACTA) معاهده‌ای است که فی مابین بسیاری از کشورهای صنعتی جهان و در رأس آن‌ها آمریکا منعقد شده است. کشورهای صنعتی بزرگ و در رأس آن‌ها آمریکا، همواره تلاش داشته‌اند کنترل این سازمان تجارت جهانی را به طور کامل در دست بگیرند. اگر چه این کشورها به میزان زیادی در این راه موفق بوده‌اند، ولی همواره از عملکرد آن و آرای مخالفان خود در مجمع سازمان ناراضی و درصدد راهی برای دور زدن این سازمان بوده‌اند. در این رابطه دو کشور آمریکا و ژاپن با تهیهی پیشنویس اولیهی ACTA از سال ۲۰۰۶ تلاشهای محرمانهی خود را جهت ایجاد استاندارد جهانی جدیدی که فراتر از قوانین سازمان‌های موجود و مستقل از قدرت کشورهای مختلف باشد، شروع کردند. این معاهده در زیر پوشش مبارزه با جعل کالا درصدد تحقق بخشیدن به حق مالکیت معنوی یا حق کپی رایت است و با این بهانه سعی در کنترل کامل ارتباطات اینترنتی دارد. در واقع این سازمان سعی در ایجاد حکومتی جدید در خارج از مرز تمام کشورها، ولی حاکم بر قوانین تمام کشورهای عضو دارد؛ تا بدین وسیله بتواند کنترل کامل اینترنت را در دست بگیرد. این مقاله سعی در روشن کردن اهداف پنهان این معاهده و ارتباط آن با اینترنت دارد. واژههای کلیدی: معاهدهی ضد تجارت جعلی، کپی رایت، حق مالکیت معنوی، اینترنت، داروهای جعلی.
نقد کتاب
رضوان اجاقی؛ حسن اشرفی ریزی
دوره 8، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390
چکیده
مقدمه:اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه‌ی رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا می‌دهند و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کنند، ولی در این میان سیستم‌هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب‌های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده‌ی مؤثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد ...
بیشتر
مقدمه:اطلاعات و تکنولوژی در یک چرخه‌ی رو به رشد یکدیگر را با اثر متقابل ارتقا می‌دهند و هر یک به رشد دیگری کمک می‌کنند، ولی در این میان سیستم‌هایی که حجم عظیم اطلاعات را سامان دهند، آن را در قالب‌های تکنولوژی جای دهند و امکان استفاده‌ی مؤثر از آن را پدید آورند، نقش به سزایی بر عهده دارند. بنابراین بهترین راه رسیدن به این دستاورد مهم، طراحی سیستم‌های اطلاعاتی مناسب است. تعاریف بسیاری در علوم مختلف در این زمینه وجود دارد. واژه‌نامه‌ی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی امریکا (The ALA Glossary of Library and Information Science)، سیستم‌های اطلاعاتی را چنین تعریف می‌کند: «یک سیستم کاملطراحی شده برای تولید، جمع‌آوری، سازماندهی (پردازش)، ذخیره، بازیابی و اشاعه‌یاطلاعات در یک مؤسسه، سازمان یا هر حوزه‌ی تعریف شده‌ی دیگر از جامعه» (1).خدمات الکترونیکی و فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، ابزار و بستر مناسبی را برای ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی کتابخانه‌ای و ارایه‌ی خدمات یکپارچه فراهم کرده است و امروزه به عنوان بخش مهمی از نظام اطلاع رسانی کشور مورد توجه قرار دارد. طراحی سیستم‌های اطلاعاتی کتابخانه‌ای مناسب، در افزایش سرعت ارایه‌ی خدمات و کمک به تصمیم‌گیری در زمانی محدود برای مدیران و نیز در افزایش سرعت و دقت عملیات خدمات به کاربران تأثیر به سزایی دارد.در نتیجه کتابداران حرفه‌ای که ماهیتاً و از طریق آموزش به سوی تحلیل سیستم سوق داده می‌شوند، نیاز به آموزش و مهارت‌های خاص دارند و به عنوان تحلیلگر سیستم، مسؤولیت طراحی سیستم و نظارت بر اجرای طرح را بر عهده خواهند داشت (2). نقدی بر کتاب سیستم‌های اطلاعاتی با تأکید بر سیستم‌های کتابخانه‌ای و اطلاع رسانی
