نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا علی‌بیک ¹
• روح‌انگیز جمشیدی‌ اورک ²
• لیلا اصغری هینه‌آباد ³

¹ مربی، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

² استادیار، آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران.

³ دانشجوی کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: تعیین میزان همپوشانی، روشی است که به مقایسه‌ی محتوای پایگاه‌های داده از جنبه‌ی کمی می‌پردازد. در این نوشتار میزان همپوشانی سنتی، نسبی و درجه‌ی آزادی مرکب پایگاه‌ داده‌ی رایگان PubMed و پایگاه داده‌ی غیر رایگان Scopus در مورد بیماری‌های قلبی- عروقی ارایه ‌می‌گردد. روش بررسی: این پژوهش توصیفی- کاربردی در فاصله‌ی زمانی بهمن‌ ماه 1387 تا تیر ماه 1388 صورت گرفت. ابتدا توصیفگرهای مرتبط با سه بیماری قلبی- عروقی شامل سکته‌ی قلبی- مغزی، حوادث عروقی- مغزی و پرفشاری خون از اصطلاح‌نامه Emtree انتخاب شدند. سپس با استفاده از آن‌ها مقالات مرتبط با سه بیماری مذکور در دو پایگاه داده‌ی PubMed و Scopus بازیابی گردیدند. داده‌های اولیه که برای محاسبه‌ی درصدهای همپوشانی مورد نیاز بودند، به کمک نرم‌افزار Reference Manager به دست آمدند. تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده با نرم‌افزار Excel، انجام شد. یافته‌ها: در مجموع 9899 عنوان مقاله در هر دو پایگاه داده در زمینه‌ی موضوعی بیماری‌های قلبی- عروقی به دست آمد. 8593 عنوان مقاله در پایگاه داده‌ی PubMed و 7713 عنوان مقاله در پایگاه داده‌ی Scopus بازیابی شدند. تعداد 6407 عنوان مقاله مشترک در هر دو پایگاه داده، 2186 عنوان مقاله منحصر به پایگاه داده‌ی PubMed و 1306 عنوان مقاله منحصر به پایگاه داده‌ی Scopus بودند. درصد همپوشانی سنتی میان دو پایگاه‌ داده برای بیماری پرفشاری خون 68 درصد، برای بیماری حوادث عروقی- مغزی 7/66 درصد و در خصوص بیماری سکته‌ی قلبی- مغزی 7/60 درصد محاسبه گردید. همپوشانی‌های نسبی پایگاه ‌داده‌ی PubMed و Scopus در مورد بیماری‌های سکته‌ی قلبی- مغزی، پرفشاری خون و حوادث عروقی- مغزی به ترتیب (8/75 درصد در مقابل 3/75 درصد)، (2/89 درصد در مقابل 1/74 درصد) و (7/86 درصد در مقابل 3/74 درصد) به دست آمد. مقدار شاخص درجه‌ی آزادی مرکب در هر سه بیماری مورد بررسی، کمتر از 5/0 حاصل شد. نتیجه‌گیری: درصدهای همپوشانی نسبی بالاتر پایگاه‌ داده‌ی PubMed نسبت به پایگاه‌ داده‌ی Scopus، کاربران و کتابداران را به سمت استفاده از این پایگاه‌ داده هدایت می‌کنند. تعداد مقالات بازیابی شده منحصر به فرد بیشتر برای هر بیماری در پایگاه داده‌ی PubMed و عدم نیاز به پرداخت حق اشتراک، استفاده از این پایگاه ‌داده را مرجح می‌کند. واژه‌‌های کلیدی: پایگاه‌های اطلاعاتی؛ PubMed؛ بیماری‌های قلب و عروق.

عنوان مقاله [English]

A Survey on Traditional Overlap, Relative Overlap and Synthetic Degrees of Freedom between PubMed and Scopus in the Cardiovascular Disease Field

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Alibeiq ¹
• Roohangiz Jamshidi Orak ²
• Leila Asghari Heineh Abad ³

¹ Lecturer, Medical Library and Information Science, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Biostatistics, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

³ MSc Student, Medical Library and Information Science, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Determining the overlap rates is a quantitative method to compare database contents. In this survey, traditional overlap, relative overlap and synthetic degrees of freedom between PubMed as a free database and Scopus as a subscription-based one in the cardiovascular disease field have been determined. Methods: This descriptive applied research was done during January to June 2009. First, the descriptors related to three cardiovascular diseases, namely stroke, high Blood pressure and cerebrovascular accidents, were obtained from Emtree Thesaurus. Then, original articles on the three mentioned problems were retrieved from PubMed and Scopus by searching these descriptors. Primary raw data needed for overlap calculation were obtained using Reference Manager Software. Data analysis was done in Microsoft Excel. Results: A total of 9899 articles on cardiovascular diseases were retrieved from both databases, including 8593 and 7713 articles from PubMed and Scopus, respectively. There were 6407 common titles while 2186 and 1306 titles belonged only to PubMed and Scopus, respectively. The traditional overlaps were 68%, 66.7% and 60.7% for high blood pressure, cerebrovascular accidents and stroke, respectively. Relative overlap between PubMed and Scopus for stroke, high blood pressure and cerebrovascular accidents were 75.8% vs. 75.3%, 89.2% vs. 74.1% and 86.7% vs. 74.3%, respectively. Synthetic degrees of freedom were smaller than 0.5 for the three considered diseases. Conclusion: Due to PubMed's higher relative overlaps versus Scopus's, more user and librarians are led to use PubMed. Larger numbers of retrieved unique articles for each cardiovascular disease from PubMed as compared with Scopus, along the fact that it is free, makes PubMed preferable. Keywords: Databases; PubMed; Cardiovascular Diseases.