نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• احمد شعبانی ¹
• عصمت عسگری ²
• رضا همایی ³
• رسول سعادت ⁴

¹ دانشیار، کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

² کارشناس ارشد، کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران.

³ کارشناس ارشد، روانشناسی، دانشگاه پیام نور استان اصفهان، اصفهان، ایران.

⁴ کارشناس ارشد، کتابداری و اطلاع رسانی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران

چکیده

مقدمه: با توجه به ضرورت یکدستی و هماهنگی در ساختار چکیده‌ها و افزایش دقت، صحت و جامعیت آن‌ها، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت استاندارد چکیده‌نویسی (214 ISO) در چکیده‌های فارسی پایان‌نامه‌های دوره‌ی دکتری عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک در سال‌‌‌های 87-1378 صورت گرفت.روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی از نوع کاربردی است و ضمن بررسی دقیق پایان‌نامه‌های ثبت شده در کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اراک، در مجموع 328 پایان‌نامه به منزله‌ی جامعه‌ی آماری مورد بررسی واقع شد. جهت تهیه‌ی استانداردهای مورد نیاز و بررسی میزان انطباق آن‌‌ها با استاندارد چکیده‌‌ها، متن اصلی استاندارد بین‌المللی ISO در چکیده‌نویسی و متن ترجمه‌ی فارسی این استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده‌‌ها از چک‌ لیست تهیه شده بر اساس استاندارد بین‌المللی ISO در چکیده‌نویسی بهره‌جویی شد و سیاهه‌ی وارسی از نظر روایی محتوا تحت نظر صاحب‌نظران ارزیابی شد و مورد تأیید قرار گرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد و با کمک فراوانی، درصد و شاخص‌‌های 2χ به شرح یافته‌‌های پژوهش اقدام گردید.یافته‌ها: ذکر اطلاعات کتاب‌شناسی با رعایت در 48 چکیده (4/16 درصد) در سال 1384 بیشترین میزان فراوانی و درصد را به خود اختصاص داد، در حالی که بیان یافته‌ها و نتایج فرعی و ثانویه در هیچ چکیده‌ای ذکر نشده بود و این مورد کمترین میزان فراوانی و درصد را به خود اختصاص داده بود. یافته‌های 2χ نشان داد که به جز هدف در بقیه‌ی موارد تفاوت معنی‌داری بین میزان رعایت استانداردها بر اساس سال‌‌های مختلف وجود دارد.نتیجه‌گیری: در چکیده‌های تحت بررسی، استانداردهای چکیده‌نویسی (214 ISO) در مواردی که به صورت صوری و شکلی بودند، مانند نتایج پژوهش، حفظ اطلاعات اصلی پایان‌نامه و ...، به میزان قابل قبولی رعایت شده است. در حالی که در مواردی که به صورت محتوایی بودند مانند هدف، بیان یافته‌ها و ...، به میزان نازل‌تری استانداردها رعایت گردیده است.واژه‌‌های کلیدی: چکیده‌ها؛ پایان‌نامه‌های دانشگاهی؛ دانشگاه‌ها؛ 214 ISO.

عنوان مقاله [English]

The Level of Adherence to Abstracting Standards (ISO 214) Obsereved in Persian Abstracts of General Medicine Theses in Arak University of Medical Sciences

نویسندگان [English]

• Ahmad Shabani ¹
• Esmat Askari ²
• Reza Homaei ³
• Rasul Saadat ⁴

¹ PhD, Associate Professor, Library and Information Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran.

² MSc, Library and Information Science, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran.

³ MSc, Psychology, Payam-e-Noor University of Isfahan, Isfahan, Iran.

⁴ MSc, Library and Information Science, Academy of Islamic Sciences and Culture, Qom, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Considering the necessity of uniformity and consistency in the structures of abstracts and also increasing their precision, correctness, and exhaustivity, this research aims to investigate the adherence to abstracting standards (ISO 214) in Persian abstracts of general medicine theses in Arak University of Medical Sciences during 1999–2008.Methods: This applied descriptive study reviewed all theses registered in the central library of Arak University of Medical Sciences and finally, selected 328 theses as the statistical population. In order to prepare the required standards and also to determine the consistency of the theses with abstracting standards, the original text of International Organization for Standardization (ISO) in abstracting and its translated Persian text were studied. A checklist designed based on ISO abstracting standards was used for data collection. The validity and reliability of the checklist were confirmed by the experts. Data analysis was performed in SPSS software. The results were shown as frequency, percentage and chi-square indices.Results: The highest rate of adherence to including bibliographic information was seen in 2005 (48 abstracts (16.4%)). However, the findings and secondary results were not mentioned in any abstracts. The findings of chi-square test showed that except “purpose”, there was a significant difference in the adherence to the standards in different years.Conclusion: Adherence to form-related abstracting standards (ISO 214) e.g. research results, preserving the main information of the theses, etc. was acceptable. However, content abstracting standards including purpose, findings, etc. were not adequetly deployed.Keywords: Abstracts; Academic Dissertations; Universities; ISO 214.