نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• مهرداد فرزندی‌پور ¹
• زهرا میدانی ²

¹ استادیار، مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران

² مربی و دانشجوی دکتری، مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران

چکیده

مقدمه: نظر به اهمیت نقش کاربران در موفقیت یا شکست یک سیستم اطلاعات بیمارستانی و همچنین سهم شرکت‌‌های نرم‌افزاری به عنوان عرضه کننده‌ی «خدمات سیستم‌های اطلاعاتی» نه فقط «فروشنده‌ی محصولات»، این مطالعه با هدف ارزیابی سیستم‌‌‌‌‌‌های اطلاعات بیمارستانی بر اساس نیازهای کاربران در ایران انجام شده است. روش بررسی: از طریق یک مطالعه‌ی توصیفی، 5 شرکت که بیشترین نقش را در عرضه‌ی نرم‌افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی در مراکز آموزشی درمانی داشتند، انتخاب شدند. نرم‌افزارهای HIS (Hospital Information System) با استفاده از چک لیست و از طریق مشاهده در 8 بیمارستان بر اساس معیارهای تعیین شده، مورد ارزیابی قرار گرفتند. چک لیست اولیه بر اساس نوشته‌جات و کاتالوگ/بروشور شرکت‌های عرضه کننده‌ی نرم‌افزار HIS تهیه شد و طبق دیدگاه کاربران و متخصصین، مورد ویرایش قرار گرفت. جهت تأمین پایایی چک لیست، مطالعه‌ی پایلوتی انجام شد تا نرم‌افزارهای HIS را مورد ارزیابی قرار دهد. جهت تعیین روایی چک لیست نیز از شیوه‌ی آزمون- بازآزمون استفاده شد. داده‌ها از طریق مشاهده‌ی مستقیم، مصاحبه با کاربر و مسؤول واحد IT بیمارستان جمع‌آوری شد و به وسیله‌ی آمار توصیفی و نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نرم‌افزار شرکت طراحان بوعلی با 67 درصد، بیشترین نیاز کاربران را برآورده نموده است. هر چند همین شرکت انتظارات کاربران را به صورت متناسب تأمین نمی‌کرد؛ مدارک پزشکی (5/74 درصد)، داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (5/74 درصد)، پرستاری (3/23 درصد) و مالی (4/65 درصد). حداقل نیاز کاربران (29 درصد) توسط شرکت نرم‌افزار میکرو افزار قشم برآورده شده است. اگر چه بیشترین نیاز کاربران در بخش‌های داروخانه (6/58 درصد)، آزمایشگاه (69 درصد) و پرستاری (60 درصد) توسط همین شرکت تأمین شده است. نتیجه‌گیری: هیچ یک از نرم‌افزارهای مورد ارزیابی، نیاز کاربران را به طور کامل در کلیه‌ی بخش‌ها برآورده نمی‌کنند. شکست در برآوردن انتظارات کاربران در این سیستم‌ها را می‌توان به مشارکت ضعیف کاربران در طراحی این سیستم‌ها نسبت داد؛ شاید بتوان اذعان داشت که طراحی سیستم‌های اطلاعاتی در کشورمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. از این‌رو با توجه به اهمیت نقش کاربر در موفقیت سیستم اطلاعاتی، به کارگیری رویکرد‌های جامع جهت طراحی این سیستم‌‌ها بر اساس اهداف و فرایندهای سازمان و نیاز کاربر ضرورری به نظر می‌رسد. واژه‌های کلیدی: نظام اطلاعات بیمارستانی؛ نظام‌های کامپیوتری مدارک پزشکی؛ بخش مدارک پزشکی.

عنوان مقاله [English]

Do Hospital Information Systems Vendors Meet User Needs?

نویسندگان [English]

• Mehrdad Farzandipour ¹
• Zahra Meidani ²

¹ Assistant Professor, Health Information Management, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran.

² Lecturer and PhD Student, Health Information Management, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Since users have a critical role in the success of a hospital information system, and also considering software companies as information system service providers-not only product sellers, this study was conducted to evaluate the hospital information system (HIS) software based on user requirements in Iran.Methods: Through a descriptive study, 5 vendors, which had the best selling software products among the university hospitals, were selected. According to the defined criteria, HIS software products were evaluated based on a checklist and through observation in 8 hospitals. The primary checklist was developed after reviewing literature, and the catalogues/brochures provided by HIS vendors. It was then modified according to the viewpoints of end users and experts. Test-retest was used to confirm the validity of the checklist. In addition, a pilot study was conducted to evaluate the reliability of the checklist. Data was collected by means of direct observation and interviewing the uses and heads of IT departments at hospitals. In order to analyze the data descriptive statistics was used in SPSS.Results: Although Boo-Ali company had the highest rate of user satisfaction (67%), it could not efficiently meet an average rate of 58.6% of users' needs (medical records (74.5%), pharmacy (58.6%), laboratory (74.5%), nursing (23.3%), radiology (51.4%), and financial (65.4%)). Minimum user requirements (29%) were met by Qeshm Microware (29%). However, the highest satisfaction rates in pharmacy (58.6%), laboratory (69%), and nursing (60%) belonged to this company.Conclusion: None of the HIS software products could completely meet the end users' expectations in all fields. This may be a result of poor user participation in the designing process. It can be concluded that Iran is still taking its first steps in HIS designing and since users are of utmost importance in the process, using a comprehensive approach based on organizational goals and workflow and user requirements seems necessary.Keywords: Hospital Information Systems; Medical Records Systems, Computerized; Medical Records Department.