نوع مقاله : Original Article(s)
نویسندگان
1 استادیار، مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2 دانشیار، مدیریت اطلاعات بهداشتی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
3 مربی، فنآوری اطلاعات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، لرستان، ایران.
چکیده
مقدمه: مراقبت بهداشتی اولیه زیربنای اصلی نظام مراقبت بهداشتی است. مدیریت مؤثر اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در گرو وجود سیستم اطلاعات مناسب است. بدیهی است ایجاد و یا بهبود چنین سیستمی بدون آگاهی از وضعیت آن‌ها امکان پذیر نمی‌باشد، از این‌رو پژوهش حاضر به منظور تعیین وضعیت سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در مراکز بهداشتی درمانی استان تهران انجام گردید. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه‌ی پژوهش متشکل از سیستم اطلاعات مراقبت‌های بهداشتی اولیه در مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی استان تهران مشتمل بر 363 مرکز بود، که از این میان تعداد 60 مرکز بر اساس روش‌های نمونه‌گیری به عنوان نمونه‌های مورد پژوهش انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها از طریق مشاهده‌ی مستندات و مصاحبه‌ی حضوری با استفاده از چک لیست انجام شد. روایی چک لیست از طریق اعتبار محتوا (Content validity) و پایایی آن با روش آزمون مجدد (Test-retest) سنجیده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل گردید. یافته‌ها: سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در تمام مراکز تحت مطالعه دستی بود که داده‌های دموگرافیک به میزان 3/71 درصد، جمعیت مناطق تحت پوشش در 7/88 درصد و وضعیت بهداشتی در 9/82 درصد موارد وجود داشتند. اما داده‌های مربوط به اثربخشی، در دسترس بودن خدمات و وضعیت اقتصادی- اجتماعی در سیستم اطلاعات هیچ یک از مراکز موجود نبود. پردازش‌های مربوط از قبیل انواع محاسبات آماری در 3/74 درصد، گزارش‌های ماهیانه در 4/46 درصد و گزارش‌های سالانه در 5/23 درصد مراکز تهیه می‌گردید. انتقال الکترونیک و استانداردهای بین‌المللی سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه، در هیچ یک از مراکز وجود نداشت. نتیجه‌گیری: در مراکز بهداشتی و درمانی، وجود رویکرد سازمان‌دهی شده جهت جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، تجزیه و تحلیل داده‌ها، بازیابی اطلاعات و گزارش‌دهی منظم در سیستم اطلاعات به منظور اطمینان از اثربخشی خدمات و در دسترس بودن مراقبت‌ها به عنوان اساس ارایه‌ی خدمات بهداشتی ضروری است. با توجه به لزوم استفاده از تکنولوژی‌های کامپیوتری، اینترنت و نرم‌افزارهای اطلاعاتی در زمینه‌ی مراقبت بهداشتی اولیه به منظور افزایش قابلیت سیستم اطلاعات در پشتیبانی از اتخاذ تصمیمات، افزایش کیفیت مستندسازی و ... اقدامات لازم جهت مکانیزه کردن این سیستم‌ها با مشاوره‌ی متخصصان مربوط انجام شود. واژه‌‌های کلیدی: مراقبت بهداشتی اولیه؛ سیستم‌های اطلاعات؛ نظام‌های مراقبت بهداشتی.
عنوان مقاله [English]
Primary Health Care Information Systems in Health Centers of Tehran, Iran
نویسندگان [English]
- Farkhonde Asadi 1
- Azamassadat Hosseini 1
- Hamid Moghaddasi 2
- Nasrollah Nasr Haydarabadi 3
1 Assistant Professor, Health Information Management, Shahid Beheshty Uuniversity of Medical Sciences, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Health Information Management, Shahid BeheshtyUuniversity of Medical Sciences, Tehran, Iran
3 Lecturer, Health Information Technology, Lorestan Uuniversity of Medical Sciences, Lorestan, Iran
چکیده [English]
Background: Primary health care is the major infrastructure of health care systems. It is clear that making and improving primary health care information systems would not be possible without awareness of their condition. Therefore, this comparative study was conducted in order to determine the situation of primary health care information systems in health centers of Tehran, Iran. Methods: This descriptive cross-sectional study was performed on primary health care information systems of 60 health centers in rural and urban areas of the province of Tehran during 2010. Data was collected through observations and interviews based on a checklist. The validity and reliability of the checklist were assessed by content validity and test-retest approach, respectively. SPSS was used for data analysis. Results: None of the studied health centers used computerized health care information systems, i.e. they all utilized manual systems. In addition, demographic data, the population of the covered area, and health status were included in 71.3%, 88.7%, and 82.9% of the systems. However, data related to efficiency, availability of services and socioeconomic status was not found in any of the evaluated information systems. Related processes such as different kinds of statistical computations, and monthly and yearly reports were performed in 74.3%, 46.4%, and 23.5% of centers, respectively. Electronic transfer of primary health care information systems and international standards did not exist in any of the centers. Conclusion: Computerized organizational approaches are required to be used for distribution, storage, and analysis of data to provide efficient and accessible care. Moreover, considering the importance of employing computerized and internet-based technologies in primary health care, experts need to be asked for necessary consultations. Keywords: Primary Health Care; Information Systems; Health Care Systems.
)