Index
ایندکس مجله
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
برای دانلود ایندکس این شماره مجله کلیک نمایید
بیشتر
برای دانلود ایندکس این شماره مجله کلیک نمایید
مقالات پژوهشی
فرخنده اسدی؛ اعظم السادات حسینی؛ حمید مقدسی؛ نصرالله نصرحیدرآبادی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: مراقبت بهداشتی اولیه زیربنای اصلی نظام مراقبت بهداشتی است. مدیریت مؤثر اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در گرو وجود سیستم اطلاعات مناسب است. بدیهی است ایجاد و یا بهبود چنین سیستمی بدون آگاهی از وضعیت آنها امکان پذیر نمیباشد، از اینرو پژوهش حاضر به منظور تعیین وضعیت سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در مراکز بهداشتی درمانی ...
بیشتر
مقدمه: مراقبت بهداشتی اولیه زیربنای اصلی نظام مراقبت بهداشتی است. مدیریت مؤثر اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در گرو وجود سیستم اطلاعات مناسب است. بدیهی است ایجاد و یا بهبود چنین سیستمی بدون آگاهی از وضعیت آنها امکان پذیر نمیباشد، از اینرو پژوهش حاضر به منظور تعیین وضعیت سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در مراکز بهداشتی درمانی استان تهران انجام گردید. روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعهی پژوهش متشکل از سیستم اطلاعات مراقبتهای بهداشتی اولیه در مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی استان تهران مشتمل بر 363 مرکز بود، که از این میان تعداد 60 مرکز بر اساس روشهای نمونهگیری به عنوان نمونههای مورد پژوهش انتخاب شدند. گردآوری دادهها از طریق مشاهدهی مستندات و مصاحبهی حضوری با استفاده از چک لیست انجام شد. روایی چک لیست از طریق اعتبار محتوا (Content validity) و پایایی آن با روش آزمون مجدد (Test-retest) سنجیده شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS تحلیل گردید. یافتهها: سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه در تمام مراکز تحت مطالعه دستی بود که دادههای دموگرافیک به میزان 3/71 درصد، جمعیت مناطق تحت پوشش در 7/88 درصد و وضعیت بهداشتی در 9/82 درصد موارد وجود داشتند. اما دادههای مربوط به اثربخشی، در دسترس بودن خدمات و وضعیت اقتصادی- اجتماعی در سیستم اطلاعات هیچ یک از مراکز موجود نبود. پردازشهای مربوط از قبیل انواع محاسبات آماری در 3/74 درصد، گزارشهای ماهیانه در 4/46 درصد و گزارشهای سالانه در 5/23 درصد مراکز تهیه میگردید. انتقال الکترونیک و استانداردهای بینالمللی سیستم اطلاعات مراقبت بهداشتی اولیه، در هیچ یک از مراکز وجود نداشت. نتیجهگیری: در مراکز بهداشتی و درمانی، وجود رویکرد سازماندهی شده جهت جمعآوری، ذخیرهسازی، تجزیه و تحلیل دادهها، بازیابی اطلاعات و گزارشدهی منظم در سیستم اطلاعات به منظور اطمینان از اثربخشی خدمات و در دسترس بودن مراقبتها به عنوان اساس ارایهی خدمات بهداشتی ضروری است. با توجه به لزوم استفاده از تکنولوژیهای کامپیوتری، اینترنت و نرمافزارهای اطلاعاتی در زمینهی مراقبت بهداشتی اولیه به منظور افزایش قابلیت سیستم اطلاعات در پشتیبانی از اتخاذ تصمیمات، افزایش کیفیت مستندسازی و ... اقدامات لازم جهت مکانیزه کردن این سیستمها با مشاورهی متخصصان مربوط انجام شود. واژههای کلیدی: مراقبت بهداشتی اولیه؛ سیستمهای اطلاعات؛ نظامهای مراقبت بهداشتی.
مقالات پژوهشی
فریدون آزاده؛ ریحانه واعظ
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: استناد به انواع منابع علمی- پژوهشی از جمله پایاننامهها، بخش مهمی از فرایند تحقیق میباشد که پژوهشگر ملزم به رعایت شیوهی نگارش استاندارد و درست اطلاعات کتابشناختی میباشد. چنانچه استنادها به شکلی صحیح، دقیق و یکدست تدوین نشوند، نه تنها فاقد اصالت و اعتبار هستند؛ بلکه بازیابی و دسترسی به چنین استناداتی، هزینههای گزافی ...
بیشتر
مقدمه: استناد به انواع منابع علمی- پژوهشی از جمله پایاننامهها، بخش مهمی از فرایند تحقیق میباشد که پژوهشگر ملزم به رعایت شیوهی نگارش استاندارد و درست اطلاعات کتابشناختی میباشد. چنانچه استنادها به شکلی صحیح، دقیق و یکدست تدوین نشوند، نه تنها فاقد اصالت و اعتبار هستند؛ بلکه بازیابی و دسترسی به چنین استناداتی، هزینههای گزافی را به محققان و کتابخانهها تحمیل مینماید. این مطالعه با هدف شناسایی صحت مقالات استنادی و تطابق آنها با شیوهنامهی ونکوور در پایاننامههای دفاع شدهی دکتری تخصصی پزشکی سال 1386 در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. روش بررسی: روش مطالعه در این بررسی، تحلیل استنادی (Citation analysis) بود. هدف از تحقیق، شناسایی صحت مقالات استنادی در پایاننامههای مورد مطالعه بود، از اینرو سایر منابع اطلاعاتی از مطالعه حذف شدند. برای انجام این پژوهش با استفاده از جدول Morgan و نمونهبرداری سیستماتیک، از کل 1390 مقالهی استنادی، 347 مقالهی استنادی برای بررسی صحت استنادی و میزان مطابقت با شیوهنامهی ونکوور انتخاب شدند. شش عنصر مورد بررسی مشتمل بر نام نویسنده (گان)، عنوان مقاله، عنوان مجله، سال انتشار، شمارهی جلد و شمارهی صفحات بودند. خطاهای استنادی به دو گروه 1. خطاهای کوچک و 2. خطاهای بزرگ تقسیم شدند. روش جمعآوری اطلاعات، مشاهدهی مستقیم مقالات از طریق آرشیو نشریات و یا پایگاههای اطلاعاتی بود. دادهها در چک لیستی که بر اساس کار Taylor تهیه شده بود، وارد گردید. از نرمافزار 11SPSS جهت تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: از 347 مقالهی استنادی مورد بررسی، در کل 3/98 درصد خطای استنادی به ثبت رسید. میزان خطاهای بزرگ بیشتر از خطاهای کوچک بود. تنها 164 مقالهی استنادی (26/47 درصد)، فاقد هر نوع خطای استنادی بودند. در حوزهی مطابقت استنادها با شیوهنامهی ونکوور، مطابقتی مشاهده نشد. نتیجهگیری: عوامل مختلفی را میتوان در بروز وضعیت نامطلوب استناددهی در پایاننامهها دخیل شمرد، از جمله عدم آگاهی دانشجویان از اهمیت یکدستی استنادها در آثار علمی، عدم آشنایی محققان با نرمافزارهای مدیریت منابع و مآخذ مثل Reference Manager، عدم مطابقت آییننامهها و دستورالعملهای ارایه شده توسط مؤسسات و دانشگاهها با شیوهنامههای استاندارد به منظور مدیریت بهینهی استناددهی در پایاننامهها. اعمال راهکارهایی مانند تخصیص بخشی از نمرهی پایاننامه به صحت استنادهای ارایه شده، برگزاری گارگاههای آموزشی استفاده از نرمافزارهای مدیریت منابع پیشنهاد میگردد. واژههای کلیدی: پایاننامههای دانشگاهی؛ استناد؛ دانشگاهها؛ دانشگاه علوم پزشکی تبریز؛ شیوهنامهی ونکوور.
مقالات پژوهشی
علیمحمد هادیان فرد؛ سمیم عبدالکریم؛ ارمغان باستانی؛ مجید کاراندیش
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: اطلاعات تغذیهای به عنوان بخشی از اطلاعات پزشکی بیمار در فرآیند تصمیمسازی و مراقبتهای پزشکی و حتی موارد قانونی، اهمیت دارد. با وجود اهمیت ثبت چنین اطلاعات ارزشمندی، توجه شایستهای نسبت به ثبت این اطلاعات انجام نمیگیرد. این پژوهش با هدف طراحی نمونهی اولیهی پروندهی تغذیهای بیمار بستری و به کارگیری آن به منظور تعیین ...
بیشتر
مقدمه: اطلاعات تغذیهای به عنوان بخشی از اطلاعات پزشکی بیمار در فرآیند تصمیمسازی و مراقبتهای پزشکی و حتی موارد قانونی، اهمیت دارد. با وجود اهمیت ثبت چنین اطلاعات ارزشمندی، توجه شایستهای نسبت به ثبت این اطلاعات انجام نمیگیرد. این پژوهش با هدف طراحی نمونهی اولیهی پروندهی تغذیهای بیمار بستری و به کارگیری آن به منظور تعیین اعتبار، مقبولیت و کارآیی آن، انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی- مقطعی بود که در سال 1389 طی دو مرحله انجام گرفت. ابتدا 6 فرم مربوط به پروندهی تغذیهای بیمار طراحی گردید و سپس فرمهای پیشگفت در دو بیمارستان آموزشی گلستان اهواز و نمازی شیراز برای 121 بیمار به اجرا در آمد. پس از اجرا، بازخورد 118 نفر از کارکنان مراقبت پزشکی به وسیلهی پرسشنامهای که روایی آن توسط متخصصین و پایایی آن با ضریب Cronbach's alpha (922/0 = r) تعیین گردیدٍ، گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آنالیز واریانس و T مستقل مورد تحلیل قرار گرفت. یافتهها: میانگینهای پاسخ به پرسشهای مربوط به محتوا و اهمیت اقلام اطلاعاتی پروندهی تغذیهای بیمار و پرسشهای مربوط به نحوهی اجرای آن به ترتیب 14/4 و 15/4 به دست آمد. دادهها اختلاف آماری معنیداری را بین نوع حرفه، بیمارستانهای اجرای طرح، بخشها و پاسخها نشان ندادند. نتیجهگیری: به کارگیری پروندهی نغذیهای بیمار در فرآیند مراقبت از بیمار و یکپارچهسازی آن با پروندهی بیمار و همچنین تأثیر آن بر کیفیت مراقبت از بیمار، مورد تأیید کادر مراقبت پزشکی شرکت کننده در اجرای طرح قرار گرفت و الگوی ارابه شده مورد پذیرش واقع شد. واژههای کلیدی: مدارک پزشکی؛ تغذیه؛ بیماران؛ مدیریت اطلاعات.
مقالات پژوهشی
مریم احمدی؛ اعظم قادری؛ فرید خرمی؛ شهرام زارع
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: در عصر حاضر، با توجه به ارزش خاص اطلاعات، تجهیز مدیریت به یک سیستم اطلاعات صحیح و مطمئن، که توانایی مدیریت را در اتخاذ تصمیمات در مورد برنامهریزی، سازماندهی و کنترل ارتقا بخشد، به یک ضرورت اساسی تبدیل شده است. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی نیازهای اطلاعاتی واحد آمار معاونت درمان دانشگاههای علوم پزشکی کشور انجام گرفت ...
بیشتر
مقدمه: در عصر حاضر، با توجه به ارزش خاص اطلاعات، تجهیز مدیریت به یک سیستم اطلاعات صحیح و مطمئن، که توانایی مدیریت را در اتخاذ تصمیمات در مورد برنامهریزی، سازماندهی و کنترل ارتقا بخشد، به یک ضرورت اساسی تبدیل شده است. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی نیازهای اطلاعاتی واحد آمار معاونت درمان دانشگاههای علوم پزشکی کشور انجام گرفت تا نتایج آن در طراحی و انتخاب یک سیستم جامع اطلاعات مدیریت در این دانشگاهها مورد استفاده قرار گیرد. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی- مقطعی بود که در سال 1387 انجام گرفت. جامعهی مطالعهی آن شامل مدیران واحد آمار و مدارک پزشکی معاونت درمان 39 دانشگاه علوم پزشکی کشور و ابزار جمعآوری اطلاعات پرسشنامه بود. با توجه به وجود روشهای مختلف طراحی سیستمهای اطلاعاتی، از دو روش BSP (Business system planning) -بر مبنای فرایندها و شرح وظایف- و CSF (Critical success factors) -بر مبنای فاکتورهای حیاتی موفقیت مدیران- الگوبرداری شد. جهت تحلیل و آنالیز دادهها از نرمافزار 16SPSS استفاده گردید. یافتهها: در مجموع از 137 مورد نیاز اطلاعاتی شناسایی شده، 63 درصد جزء نیازهای اطلاعاتی اولیه از دیدگاه خود مدیران بوده است. 12 درصد از نیازهای اطلاعاتی، جزء فاکتورهای حیاتی موفقیت مدیران واحد (CSF) قرار گرفتند. 17 درصد نیازهای اطلاعاتی شناسایی شده، پایینتر از حد اولویت قرار گرفتند. 18 درصد نیازهای اطلاعاتی از طریق فرم، 9 درصد از طریق بانک اطلاعاتی، 33 درصد از طریق فرم و بانک اطلاعاتی به طور مشترک، 3 درصد از طریق وب سایت اینترنتی در دسترس بودند و 37 درصد نیازها منبع مشخصی نداشتند. نتیجهگیری: با توجه به اینکه 37 درصد نیازهای اطلاعاتی مدیران فاقد منبع اطلاعاتی بودند، طراحی سیستم اطلاعات مدیریت در این واحد ضروری است. با وجود شناسایی 63 درصد از نیازهای اطلاعاتی واحد توسط خود مدیران، طراحی سیستمهای اطلاعاتی نباید به تنهایی متکی بر نیاز آنها باشد و استفاده از روشهای علمی در طراحی سیستمهای اطلاعاتی توصیه میشود. واژههای کلیدی: سیستم اطلاعات مدیریت؛ ارزیابی نیازها؛ اطلاعات.
مقالات پژوهشی
لعیا کریمی؛ ناهید بنی اقبال؛ شکوه تفرشی؛ رضا همایی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: ارتباط به عنوان مهمترین ویژگی لازم برای افراد شاغل توصیف شده است و حرفهی کتابداری به دلیل ماهیت خود، نیازمند مهارتهای ارتباطی کامل در کتابخانهها است. شاید مهمترین درسی که دانشجویان کتابداری باید در مورد توقعات استفاده کنندگان فرا گیرند، این است که چگونه بتوانند در روابط متقابل بین خود و جامعه نقش درستی ایفا کنند. ...
بیشتر
مقدمه: ارتباط به عنوان مهمترین ویژگی لازم برای افراد شاغل توصیف شده است و حرفهی کتابداری به دلیل ماهیت خود، نیازمند مهارتهای ارتباطی کامل در کتابخانهها است. شاید مهمترین درسی که دانشجویان کتابداری باید در مورد توقعات استفاده کنندگان فرا گیرند، این است که چگونه بتوانند در روابط متقابل بین خود و جامعه نقش درستی ایفا کنند. اگر اینگونه باشد، نتیجه رضایت شغلی و خدمات رسانی مطلوب به استفاده کنندگان خواهد بود. بدین منظور، پژوهش حاضر به شناسایی میزان و نحوهی به کارگیری مهارتهای ارتباطی در میان کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی انجام شد و جامعهی این پژوهش شامل کلیهی دانشجویان و کتابداران دانشگاههای دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 89-1388 بود. حجم نمونهی محاسبه شده برای دانشجویان 780 نفر و برای کتابداران 136 نفر بود که به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای، متناسب با جامعهی آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست مشاهدات محقق و پرسشنامهی بسته پاسخ محقق ساخته برای یافتن نظرات دانشجویان بود که روایی آن با نظر اعضای هیأت علمی دانشگاه تصویب و پایایی آن نیز تأییدگردید. به منظور تحلیل استنباطی یافتههای به دست آمده از ابزارهای گردآوری، از روش آماری t تک متغیره استفاده شد. یافتهها: میزان به کارگیری مهارتهای ارتباط کلامی و غیر کلامی توسط دانشجویان به ترتیب 31/3 و 15/3 بود و بر اساس نتایج پرسشنامهی گروه نمونهی دانشجویان، میزان به کارگیری مهارتهای ارتباط کلامی کتابداران 21/3 و مهارتهای غیر کلامی آنها 32/3 بود که نشان میدهد مهارتهای ارتباطی کتابداران دانشگاههای دولتی شهر اصفهان در حد متوسط میباشد و در حد مطلوب و عالی نیست و نیاز به تقویت بیشتری دارد. نتیجهگیری: میزان به کارگیری مهارتهای ارتباطی توسط کتابداران کتابخانههای دانشگاههای دولتی شهر اصفهان در حد مطلوب نمیباشد. بیتوجهی به این مسأله کاهش میزان استفاده از کتابخانه را به همراه خواهد داشت. بنابراین توصیه میشود نهادهایی که وظیفهی آموزش کتابداران را بر عهده دارند، با برگزاری دورههای آموزشی و همایشها یا گنجاندن آن در منابع درسی و سایر اقدامهایی از این دست، مهارتهای ارتباطی را به کتابداران آموزش دهند و کتابداران نیز در این زمینه حساسیت داشته باشند و مطالعات خود را گسترش دهند. واژههای کلیدی: مهارتهای ارتباطی؛ کتابخانههای دانشگاهی؛ کتابداران؛ دانشگاهها.
مقالات پژوهشی
سیدحسام سیدین؛ حانیهسادات سجادی؛ روحاله زابلی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: اطلاعات به هنگام و ارتباطات صحیح نقش مهمی در آمادگی سازمانهای بهداشتی درمانی در حوادث و بلایا دارد. مطالعهی حاضر به شناسایی وضعیت ارتباطات و جریان اطلاعات فوریتها و حوادث در نظام سلامت ایران پرداخته است. روش بررسی: مطالعهی حاضر با رویکرد ترکیبی کمی و کیفی در سال 1388 انجام گرفت. مدیران سلامت کشور در سه سطح ملی، استانی و ...
بیشتر
مقدمه: اطلاعات به هنگام و ارتباطات صحیح نقش مهمی در آمادگی سازمانهای بهداشتی درمانی در حوادث و بلایا دارد. مطالعهی حاضر به شناسایی وضعیت ارتباطات و جریان اطلاعات فوریتها و حوادث در نظام سلامت ایران پرداخته است. روش بررسی: مطالعهی حاضر با رویکرد ترکیبی کمی و کیفی در سال 1388 انجام گرفت. مدیران سلامت کشور در سه سطح ملی، استانی و شهرستانی جامعهی آماری مطالعه را تشکیل دادند. نمونهگیری در بخش کمی به صورت تصادفی ساده و در بخش کیفی به روش هدفمند بود. دادهها در بخش کمی از طریق توزیع پرسشنامهی محققساخته، که روایی و پایایی آن تأیید شده بود، در یک نمونهی 214 نفری و در بخش کیفی با انجام 65 مصاحبهی نیمهساختاری جمعآوری و به ترتیب با استفاده از نرمافزار آماری SPSS و روش تحلیل چارچوبی تحلیل گردید. بیشترین میانگین امتیاز 5 بود. یافتهها: میانگین وضعیت اشتراک اطلاعات مربوط به حوادث، ثبت خطرات داخلی و خارجی، ایجاد پایگاههای دادهای مدیریت فوریتها و راهاندازی سیستمی جهت ثبت وقایع بهترتیب 06/3، 66/2، 61/2 و 87/2 به دست آمد. عدم یکپارچگی اطلاعات، فقدان پایگاههای دادهای در سطح شهرستان، نداشتن استراتژی روشن اطلاعاتی و نبود سیستم رسمی ثبت اطلاعات حوادث در سطح محلی و استانی از مشکلات اصلی برقراری ارتباطات اثربخش و نظامهای اطلاعات فوریتهای کشور شناسایی شد. نتیجهگیری: ایجاد پایگاه دادهای اطلاعات مربوط به حوادث، تدوین استانداردها و پروتکلهای مناسب، تدوین استراتژی اطلاعات، آموزش کارکنان و راهاندازی مرکز اطلاعات حوادث و بلایا میتواند به ارتقای ارتباطات و نظامهای اطلاعات کنونی کشور کمک نماید. واژههای کلیدی: مدیریت فوریتها؛ اطلاعات؛ ارتباطات؛ نظام اطلاعات.
مقالات پژوهشی
اعظمالسادات حسینی؛ حمید مقدسی؛ فرخنده اسدی؛ مژگان کریمی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: بررسی وضیعت بیمارستانهای دارای تکنیک جراحی از راه دور (Telesurgery) در کشور از لحاظ برخورداری از استانداردهای تعیین شده به منظور اجرای صحیح و اصولی این جراحی، از اهمیت ویژهای برخوردار است. از اینرو هدف این پژوهش سنجش امکانات و تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری، ارتباطی، استانداردها، روشهای حفظ حریم شخصی و محرمانگی و نیروی ...
بیشتر
مقدمه: بررسی وضیعت بیمارستانهای دارای تکنیک جراحی از راه دور (Telesurgery) در کشور از لحاظ برخورداری از استانداردهای تعیین شده به منظور اجرای صحیح و اصولی این جراحی، از اهمیت ویژهای برخوردار است. از اینرو هدف این پژوهش سنجش امکانات و تجهیزات سختافزاری و نرمافزاری، ارتباطی، استانداردها، روشهای حفظ حریم شخصی و محرمانگی و نیروی انسانی لازم جهت پشتیبانی از اجرای برنامههای جراحی از راه دور بود. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی بود. جامعهی پژوهش متشکل از 23 بیمارستان آموزشی درمانی تابعهی دانشگاههای علوم پزشکی شهر تهران در سال 1388بود. انتخاب بیمارستانها بر اساس روشهای نمونهگیری هدفمند و سپس روشهای نمونهگیری طبقهبندی شده و تصادفی ساده انجام گردید.گردآوری دادهها به روش مشاهده و مصاحبه و با استفاده از ابزار چک لیست انجام گردید. روایی ابزار پژوهش از طریق روش اعتبار محتوا تعیین گردید. تحلیل دادههای گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی، در حد تعیین فراوانی مطلق و نسبی انجام گردید. یافتهها: از 23 بیمارستان تحت مطالعه، تنها 10 بیمارستان از تکنیکهای جراحی از راه دور بهره میگرفتند. بیشترین تجهیزات به کار رفته در برنامهی جراحی از راه دور، دوربین فیلمبرداری 100 درصد و میکروفون 80 درصد بود. 70 درصد بیمارستانهای تحت بررسی از استاندارد TCP/IP استفاده میکردند. 80 درصد بیمارستانها به منظور حفظ امنیت اطلاعات، از روش تکمیل و دریافت رضایتنامهی آگاهانه بهره میگرفتند. نتیجهگیری: وضعیت بیمارستانهای دارای تکنیک Telesurgery در ایران از نظر برخورداری از زیرساختهای استاندارد در زمینهی برنامههای جراحی از راه دور ضعیف ارزیابی میگردد. در نهایت پیشنهاد میگردد که جهت اجرای موفقیتآمیز برنامههای Telesurgery دسترسی و توزیع زیرساختها، تجهیزات، روشهای ارتباطی و استاندارهای مناسب فراهم گردد. واژههای کلیدی: امکانسنجی؛ جراحی از راه دور؛ فنآوری اطلاعات و ارتباطات.
مقالات پژوهشی
سیدحسین میرجلیلی؛ فریده عصاره
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: بررسی کمی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانش پژوهان، ردیابی انتشار اندیشهها، ترسیم نقشهی تاریخ نگاری وغیره، برخی از موضوعات حوزهی علمسنجی است. هدف از پژوهش حاضر مطالعهی علمسنجی و ترسیم نقشهی تاریخ نگاری مقالات 20 عنوان نشریهی برتر حوزهی ژنتیک و وراثت در سالهای 2008-2000 بوده است. روش بررسی: پژوهش ...
بیشتر
مقدمه: بررسی کمی تولیدات علمی، سیاستگذاری علمی، ارتباطات علمی دانش پژوهان، ردیابی انتشار اندیشهها، ترسیم نقشهی تاریخ نگاری وغیره، برخی از موضوعات حوزهی علمسنجی است. هدف از پژوهش حاضر مطالعهی علمسنجی و ترسیم نقشهی تاریخ نگاری مقالات 20 عنوان نشریهی برتر حوزهی ژنتیک و وراثت در سالهای 2008-2000 بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات علمسنجی بود که با استفاده از روش پیمایشی و تحلیل استنادی انجام شد. در این تحقیق، 28813 عنوان مقاله از 20 عنوان نشریهی حوزهی ژنتیک و وراثت با ضریب تأثیر 5 سال گذشته حداقل برابر با 5 که طی سالهای 2008-2000 منتشر شدهاند، بررسی شدند. ابزار گردآوری دادهها، سیستم جستوجوی Web of Science بود و تحلیل دادهها و ترسیم نقشهی تاریخ نگاری با نرمافزار HistCite™، انجام شد. یافتهها: تمامی مقالات منتشر شده به غیر از 2 عنوان به زبان انگلیسی بودند. ایالات متحدهی آمریکا در تولید 7/56 درصد مقالات نقش داشت و بریتانیا، آلمان، فرانسه و ژاپن با فاصلهی زیاد در مرتبهی دوم تا پنجم قرار داشتند. دانشگاه Harvard با 1121 مقاله فعالترین سازمان در این حوزه بود. در مجموع، 25 سازمان از 30 سازمان نخست، از کشور ایالات متحدهی آمریکا بودند. همچنین 5/63 درصد از استنادات مربوط به مقالاتی بوده است که حداقل یک نویسندهی آن از این کشور بود. مقالات مورد بررسی 1124511 استناد در سطح جهانی دریافت کردهاند؛ اما فقط 27/7 درصد آن مربوط به این 20 نشریه بوده است. همکاری بین نویسندگان در حال افزایش بود و میانگین تعداد نویسندگان مقالات از 03/6 نفردر سال 2000 به 05/8 نفر در سال 2008 رسید. ترسیم نقشهی علم نگاری بر اساس 144 مقالهی برتر این حوزه نشان داد که 4 خوشهی مهم در طول سالهای 2008-2000 شکل گرفت، که 2 خوشهی آن در حوزهی تنوع ژنتیک انسانی و حوزههای تخصصی آن و 2 خوشهی دیگر در حوزهی بیوانفورماتیک، و کاربرد روشهای آماری جدید در تحلیل دادههای این حوزه بود. نتیجهگیری: همکاری بین نویسندگان این حوزه بالا و در حال افزایش بود. دانشمندان حوزهی ژنتیک در تحقیقات خود دامنهی وسیعی از متون علمی را بررسی میکنند و اتکای زیادی به آثار قدیمیتر دارند. همچنین موضوع بیوانفورماتیک و روشهای آماری دارای جایگاه بالایی در تحقیقات این حوزه است. واژههای کلیدی: نشریات ادواری؛ پایگاههای اطلاعاتی؛ ژنتیک؛ وراثت؛ استناد.
مقالات پژوهشی
حسین ابراهیمی پور؛ رضا دهنویه؛ مهدی جعفری؛ حمید اسمعیل زاده؛ سمیه نوری حکمت
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: یکی از مهمترین مشکلات مدیران در دانشگاههای علوم پزشکی کشور با توجه به وجود نظام ادغام آموزش و ارایهی خدمات، درگیری این مدیران در کارهای مختلف و محدودیت دسترسی به اطلاعات کافی جهت تصمیمگیری است. از اینرو، اتخاذ تدابیری در جهت فراهم شدن اطلاعات لازم برای تصمیمگیری، حیاتی به نظر میرسد. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واحدهای ...
بیشتر
مقدمه: یکی از مهمترین مشکلات مدیران در دانشگاههای علوم پزشکی کشور با توجه به وجود نظام ادغام آموزش و ارایهی خدمات، درگیری این مدیران در کارهای مختلف و محدودیت دسترسی به اطلاعات کافی جهت تصمیمگیری است. از اینرو، اتخاذ تدابیری در جهت فراهم شدن اطلاعات لازم برای تصمیمگیری، حیاتی به نظر میرسد. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش واحدهای تحقیق و توسعه در سیستم اطلاعات مدیریت دانشگاههای منتخب تعدادی از کشورها جهت استفاده از این تجارب در دانشگاههای علوم پزشکی کشور انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به صورت تطبیقی و مقطعی در سال 1389 انجام گرفت. در ابتدا ضمن مطالعهی مبانی نظری، سوابق موجود و ادبیات مرتبط مطالعه گردید و سپس وضعیت نظام تحقیق و توسعه در 8 دانشگاه خارجی مورد بررسی قرار گرفت. دادهها با استفاده از مشاهدهی پایگاه اطلاع رسانی و انجام مصاحبههای تکمیلی با دفاتر پیشگفت جمعآوری گردید. متغیرهای اصلی تحقیق شامل رسالت واحد، اهداف واحد و فرایندهای کلیدی واحد بود. در نهایت دادهها با بهرهگیری از جداول تطبیقی مقایسه و تحلیل شد. یافتهها: مهمترین نقش واحد تحقیق و توسعه عبارت از ارایه و تحلیل اطلاعات دقیق در زمانهای مناسب با انجام مطالعات لازم، پشتیبانی از فرایند تصمیمگیری و سیاستگذاری و بهبود کیفیت فعالیتها و ارتقای دانشگاه، ارایهی تصویری مناسب از دانشگاه با ارایهی آمار و اطلاعات مربوط به آن و تسهیل همکاری با واحدهای همتا در سایر دانشگاهها بود. نتیجهگیری: با توجه به نقش کلیدی واحد تحقیق و توسعه در سیستم اطلاعات مدیریت دانشگاه، پیشنهاد میشود دانشگاههای علوم پزشکی کشور در صورت عدم وجود واحد تحقیق و توسعه و یا عدم ایفای نقش جدی این واحد در سیستم اطلاعات مدیریت دانشگاه، اقدامات اصلاحی را در این خصوص انجام دهند. واژههای کلیدی: تحقیق و توسعه؛ دانشگاهها؛ ایران.
مقالات پژوهشی
حسین باقریان محمود آبادی؛ مهرداد ستاره؛ ماندانا نژادنیک؛ محبوبه نیکنامیان؛ علی ایوبیان
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: شیوع بیماریهای جدید از یک سو و افزایش حجم مراجعه کنندگان به مراکز درمانی از سوی دیگر، زمینه را جهت افزایش خطاهای پزشکی فراهم کرده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین فراوانی و شناسایی علل قصور پزشکی ارایه دهندگان خدمات درمانی به بیماران در شکایات ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی استان اصفهان طی سالهای 88-1384 و ارایهی راهکارهایی ...
بیشتر
مقدمه: شیوع بیماریهای جدید از یک سو و افزایش حجم مراجعه کنندگان به مراکز درمانی از سوی دیگر، زمینه را جهت افزایش خطاهای پزشکی فراهم کرده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین فراوانی و شناسایی علل قصور پزشکی ارایه دهندگان خدمات درمانی به بیماران در شکایات ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی استان اصفهان طی سالهای 88-1384 و ارایهی راهکارهایی برای کاهش این خطاها انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جمعیت مورد مطالعه، تعداد 380 پروندهی ارجاعی به دفتر کمیسیون پزشکی ادارهی کل پزشکی قانونی استان اصفهان با موضوع قصور پزشکی طی سالهای 1384 تا 1388 بود که به دلیل عدم دسترسی به برخی پروندهها و نیز ناقص و غیر قابل استفاده بودن اطلاعات برخی پروندهها، تعداد 352 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمعآوری دادهها چک لیست بود. روایی چک لیست پس از اعمال نظرات صاحبنظران در چندین مرحله حاصل شد. روش جمعآوری دادهها بررسی منابع و مشاهده بود. دادهها با استفاده از نرمافزار 11SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: در ارتباط با 352 پرونده از 708 نفر شکایت شده بود. در بین پزشکان و جراحان، پزشکان عمومی با 8/16 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند. متخصصین بیهوشی، زنان و زایمان، جراحی عمومی و ارتوپدی به ترتیب با 3/9، 3/8، 6/7 و 4/7 درصد در رتبههای بعدی قرار داشتند. در بین سایر ارایه دهندگان خدمات، پرستاران با 8/9 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند که در مجموع نیز در رتبهی دوم قرار گرفتند. 9/36 درصد شکایات به محکومیت ختم شده بود. پزشکان عمومی با 3/15 درصد در رتبهی اول قرار داشتند. میانگین سنی ارایه دهندگان خدمات 43 سال بود. ردهی سنی 35 تا 40 سال با 2/23 درصد، بیشترین نفرات را به خود اختصاص داد. 2/68 درصد افرادی که از آنها شکایت شده بود، مرد و مابقی زن بودند. در 23 پرونده، از کادر مدیریتی مراکز ارایه دهندهی خدمت شکایت شده بود. در 3/91 درصد موارد، مدیریت مرکز مقصر شناخته شد. 8/45 درصد ارایه دهندگان خدمات، تحصیلات تخصصی و 3/20 درصد افراد دکتری عمومی داشتند. در 2/35 درصد موارد علت محکومیت بیمبالاتی فرد ارایه دهندهی خدمت شناخته شد. در 4/46 درصد موارد میزان دیهی تعیین شده بین 1 تا 10 درصد بود. نتیجهگیری: میزان شکایت از کادر درمانی طی این پنج سال روند صعودی داشته است، به طوری که از 62 پرونده در سال 1384 به 108 پرونده در سال 1388 رسیده است. هر چند در مقایسه با حجم خدماتی که سالیانه به بیماران ارایه میشود، این میزان ناچیز است؛ ولی با نگاهی به علل روی دادن این خطاها متوجه میشویم که میتوان با مدیریت قویتر در زمینهی ارایهی خدمات سلامت، این میزان را به حداقل رساند. واژههای کلیدی: قصور؛ پزشکی قانونی؛ خدمات بهداشتی درمانی.
مقالات پژوهشی
محمدحسین بیگلو؛ سوسن شاه خدابنده؛ مسعود اسدی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: شیوع بالای سرطان پستان در سنین پایین در ایران و مشکلات ناشی از این بیماری برای خانوادهها، لزوم انجام تحقیقات در این زمینه را بدیهی مینماید. تحقیق حاضر با هدف شناسایی میزان تولیدات علمی ایران در زمینهی سرطان پستان و مقایسهی آن با سایر کشورهای خاورمیانه صورت گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر توصیفی بوده، به کمک شاخصهای ...
بیشتر
مقدمه: شیوع بالای سرطان پستان در سنین پایین در ایران و مشکلات ناشی از این بیماری برای خانوادهها، لزوم انجام تحقیقات در این زمینه را بدیهی مینماید. تحقیق حاضر با هدف شناسایی میزان تولیدات علمی ایران در زمینهی سرطان پستان و مقایسهی آن با سایر کشورهای خاورمیانه صورت گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر توصیفی بوده، به کمک شاخصهای علمسنجی، تولیدات علمی ایران و سایر کشورهای خاورمیانه را در زمینهی سرطان پستان در پایگاه مدلاین در طول سالهای 2008-1965 مورد بررسی قرار داده است. تولیدات علمی از طریق جستجو در مدلاین با استراتژی ترکیبی جستجو که شامل استفاده از کلید واژه MeSH و همچنین کلید واژههای پیشنهادی متخصص موضوعی (پزشک) بود، بازیابی شد و اطلاعات به چکلیستی که در نرمافزار Excel طراحی شده بود و روایی آن توسط متخصصین امر تأیید شده بود، منتقل شد. سپس تعداد تولیدات علمی شمارش شده، با استفاده از آمار توصیفی و به کمک نرمافزارهای Word و Excel جداول و نمودارهای مربوط رسم شد. یافتهها: ایران در میان کشورهای خاورمیانه دارای مقام پنجم از نظر تولید اطلاعات علمی در زمینهی سرطان پستان بود. تولیدات علمی ایران در این زمینه از یک مقاله در 1990 به 24 مقاله در 2008 افزایش یافته است؛ به طوری که این تعداد تا قبل از سال 2000 به 9 مدرک محدود میشد؛ در حالی که در فاصلهی سالهای 2001 تا 2008 به تعداد 105 مدرک افزایش یافته است. دانشگاههای علوم پزشکی شیراز، تهران و مرکز تحقیقات سرطان پستان جهاد دانشگاهی تهران پرکارترین مراکز از نظر تولید اطلاعات علمی در زمینهی سرطان پستان در ایران بودهاند.از میان مجلات، Asian pacific journal of cancer prevention بیشترین تعداد از تولیدات علمی ایران را در زمینهی سرطان پستان، منتشر کرده است. نتیجهگیری: در بازهی زمانی 2008-1965 تولیدات علمی ایران در زمینهی سرطان پستان روند رو به رشد داشته، به ویژه از 2001 به بعد، به صورت خطی افزایش یافته است. همچنین ایران در میان کشورهای خاورمیانه رتبهی خوبی را در تولید اطلاعات علمی در زمینهی سرطان پستان در بازهی مذکور داشته است. واژههای کلیدی: شاخصها؛ علمسنجی؛ سرطانهای پستان؛ مدلاین؛ ایران؛ خاورمیانه.
مقالات پژوهشی
ناهید توکلی؛ سکینه سقائیاننژاد اصفهانی؛ محمدرضا حبیبی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: پروندهی سلامت اهداف متعددی را برآورده میکند و باید برای برآوردن این اهداف نگهداری شود. این اهداف گوناگون بر مدت زمانی که اطلاعات سلامت باید نگهداری شوند، تأثیر میگذارند. از اینرو مطالعهی حاضر با هدف شناسایی و مقایسهی قوانین و رویههای نگهداری مدارک سلامت در کشورهای منتخب و ارایهی پیشنهادهایی برای ایران، انجام ...
بیشتر
مقدمه: پروندهی سلامت اهداف متعددی را برآورده میکند و باید برای برآوردن این اهداف نگهداری شود. این اهداف گوناگون بر مدت زمانی که اطلاعات سلامت باید نگهداری شوند، تأثیر میگذارند. از اینرو مطالعهی حاضر با هدف شناسایی و مقایسهی قوانین و رویههای نگهداری مدارک سلامت در کشورهای منتخب و ارایهی پیشنهادهایی برای ایران، انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از دستهی مطالعات توصیفی- تطبیقی بود و قوانین و رویههای مرتبط با نگهداری اطلاعات سلامت در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا و ایران در سال 1390 را مورد مطالعه قرار داد. منبع جمعآوری دادهها شامل منابع کتابخانهای، شبکههای اطلاع رسانی و مشاوره با متخصصان داخل و خارج کشور بود. ابزار جمعآوری دادهها فرمهای اطلاعاتی بود که روایی آن با نظر کارشناسان تأیید شد. تحلیل یافتهها با استفاده از جداول مقایسهای صورت گرفت و با توجه به شرایط کشور پیشنهادهایی برای ایران تدوین گردید. یافتهها: در کشورهای منتخب، جداول زمانبندی کامل و شفافی وجود دارد که در آنها وضعیت نگهداری مدارک بیماران بزرگسال، کودکان، بیماران سرپایی، اورژانس، فوتی و ... به وضوح مشخص شده است. در صورتی که در ایران یا قوانین و رویههای مشخصی وجود ندارد و یا دارای ابهام میباشند. نتیجهگیری: نداشتن یک جدول زمانبندی نگهداری مدارک سلامت کامل، شفاف و به روز در ایران، مراکز درمانی را با مشکلات جدی و سر در گمی مواجه نموده است، به طوری که در بعضی مراکز باعث کمبود فضای ناشی از انباشت مدارک قابل امحا و در بعضی مراکز نیز به امحای پیش از موعد مدارک بیماران منجر شده است. بنابراین به منظور بهینهسازی وضعیت نگهداری اطلاعات سلامت در کشور، بازنگری، اصلاح و تکمیل جداول زمانبندی نگهداری مدارک سلامت در کشور ضروری است؛ که در این راستا پیشنهادهایی برای نگهداری انواع مدارک پزشکی ارایه گردید. واژههای کلیدی: مدارک پزشکی؛ رویهها؛ قوانین.
Narrative Review
محسن رضائیان
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
سیاستهای مربوط به انتشار مقالات علمی تا سالیان اخیر به این صورت بود که ناشرین با فراهم آوردن امکان بررسی، چاپ و انتشار مقالات علمی، حق انتشار را از نویسنده کسب مینمودند و در عمل مالک حقوق مادی و معنوی انتشار یک مقاله میگردیدند. با این وجود، در سالیان اخیر و با پیدایش جهشهای تکنولوژیکی، سیاست نوینی به نام دسترسی آزاد در بررسی، ...
بیشتر
سیاستهای مربوط به انتشار مقالات علمی تا سالیان اخیر به این صورت بود که ناشرین با فراهم آوردن امکان بررسی، چاپ و انتشار مقالات علمی، حق انتشار را از نویسنده کسب مینمودند و در عمل مالک حقوق مادی و معنوی انتشار یک مقاله میگردیدند. با این وجود، در سالیان اخیر و با پیدایش جهشهای تکنولوژیکی، سیاست نوینی به نام دسترسی آزاد در بررسی، چاپ و انتشار مقالات علمی رقم خورده است. در این روش جدید، نویسندگان با پرداخت وجه لازم به ناشرین، حق انتشار مقاله را برای خود محفوظ مینمایند. بنابراین، مقاله پس از بررسی و در صورت تأیید، بلافاصله به صورت برخط چاپ میشود و به رایگان در اختیار دیگران قرار میگیرد. با توجه به اهمیت موضوع، مقالهی مروری حاضر به مقایسه و بررسی این تغییر و تحولات در حوزهی چاپ و انتشار مقالات علمی مرتبط با امر سلامت پرداخته است. واژههای کلیدی: نشریات ادواری؛ مقالهی مجله؛ دسترسی آزاد به اطلاعات؛ انتشارات.
Short Communication(s)
رضا صفدری؛ مهتاب کرمی؛ مریم معینی
دوره 9، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391
چکیده
مقدمه: کسورات بخشی از درآمد بیمارستانی است که در عمل دریافت نمیشود. از آنجایی که مقادیر قابل ملاحظهای از کسورات به دلیل نقص در مستندسازی به وجود میآید، در این پژوهش سعی شده است علل و میزان کسورات اعمال شده از سوی بیمهی تأمین اجتماعی در پروندههای پزشکی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی کاشان از دیدگاه مستندسازی مورد شناسایی ...
بیشتر
مقدمه: کسورات بخشی از درآمد بیمارستانی است که در عمل دریافت نمیشود. از آنجایی که مقادیر قابل ملاحظهای از کسورات به دلیل نقص در مستندسازی به وجود میآید، در این پژوهش سعی شده است علل و میزان کسورات اعمال شده از سوی بیمهی تأمین اجتماعی در پروندههای پزشکی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی کاشان از دیدگاه مستندسازی مورد شناسایی قرار داده شود. روش بررسی: این پژوهش توصیفی- مقطعی در نیمهی اول سال 1387 در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی کاشان بر روی 7907 فقره پروندهی تحت پوشش تأمین اجتماعی انجام گردید. دادهها توسط چک لیستی استاندارد از سوی سازمان تأمین اجتماعی جمعآوری و با استفاده از آمار توصیفی توسط نرمافزار Excel ارایه گردید. یافتهها: از دیدگاه مستندسازی، علل عمدهی کسورات به شرح زیر میباشد: در فرمهای دارو: نداشتن دستور پزشک 427 مورد؛ در فرمهای آزمایش: نداشتن جواب آزمایش 2195 مورد، در فرمهای رادیولوژی: نداشتن جواب رادیولوژی 1086 مورد، در فرمهای شرح عمل: نقص در گزارش عمل 429 مورد، در فرمهای بیهوشی: مهر و امضای متخصص بیهوشی 322 مورد و در برگهی مشاوره: نداشتن دستور مشاوره 226 مورد. به طور کلی فرمهای دارو در بین برگههای بررسی شده، بیشترین درصد کسورات را به خود اختصاص دادهاند. نتیجهگیری: با توجه به اینکه بیشترین علل کسورات پروندههای بستری، نقص اصول مستندسازی است و اینکه پرداخت هزینهها توسط سازمانهای بیمهگر بر اساس دادههای ثبت شده در پرونده صورت میگیرد، رعایت اصول صحیح مستندسازی جهت کاهش کسورات، ضروری و کمک کننده است. واژههای کلیدی: بیمه؛ تأمین اجتماعی؛ بیمارستانها.