نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• حسین باقریان محمود آبادی ¹
• مهرداد ستاره ²
• ماندانا نژادنیک ³
• محبوبه نیک‌نامیان ⁴
• علی ایوبیان ⁵

¹ مربی، مدارک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² دکتری تخصصی، پزشکی قانونی، اداره‌ی کل پزشکی قانونی استان اصفهان، اصفهان، ایران

³ دکتری حرفه‌ای، پزشکی عمومی، اداره‌ی کل پزشکی قانونی استان اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ کارشناس، پرستاری، اداره‌ی کل پزشکی قانونی استان اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ دانشجوی کارشناسی ارشد، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: شیوع بیماری‌های جدید از یک سو و افزایش حجم مراجعه کنندگان به مراکز درمانی از سوی دیگر، زمینه را جهت افزایش خطاهای پزشکی فراهم کرده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین فراوانی و شناسایی علل قصور پزشکی ارایه دهندگان خدمات درمانی به بیماران در شکایات ارجاعی به کمیسیون پزشکی قانونی استان اصفهان طی سال‌های 88-1384 و ارایه‌ی راهکارهایی برای کاهش این خطاها انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی بود. جمعیت مورد مطالعه، تعداد 380 پرونده‌ی ارجاعی به دفتر کمیسیون پزشکی اداره‌ی کل پزشکی قانونی استان اصفهان با موضوع قصور پزشکی طی سال‌های 1384 تا 1388 بود که به دلیل عدم دسترسی به برخی پرونده‌ها و نیز ناقص و غیر قابل استفاده بودن اطلاعات برخی پرونده‌ها، تعداد 352 پرونده مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها چک لیست بود. روایی چک لیست پس از اعمال نظرات صاحب‌نظران در چندین مرحله حاصل شد. روش جمع‌آوری داده‌ها بررسی منابع و مشاهده بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 11SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در ارتباط با 352 پرونده از 708 نفر شکایت شده بود. در بین پزشکان و جراحان، پزشکان عمومی با 8/16 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند. متخصصین بیهوشی، زنان و زایمان، جراحی عمومی و ارتوپدی به ترتیب با 3/9، 3/8، 6/7 و 4/7 درصد در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. در بین سایر ارایه دهندگان خدمات، پرستاران با 8/9 درصد بیشترین میزان شکایت را داشتند که در مجموع نیز در رتبه‌ی دوم قرار گرفتند. 9/36 درصد شکایات به محکومیت ختم شده بود. پزشکان عمومی با 3/15 درصد در رتبه‌ی اول قرار داشتند. میانگین سنی ارایه دهندگان خدمات 43 سال بود. رده‌ی سنی 35 تا 40 سال با 2/23 درصد، بیشترین نفرات را به خود اختصاص داد. 2/68 درصد افرادی که از آن‌ها شکایت شده بود، مرد و مابقی زن بودند. در 23 پرونده، از کادر مدیریتی مراکز ارایه دهنده‌ی خدمت شکایت شده بود. در 3/91 درصد موارد، مدیریت مرکز مقصر شناخته شد. 8/45 درصد ارایه دهندگان خدمات، تحصیلات تخصصی و 3/20 درصد افراد دکتری عمومی داشتند. در 2/35 درصد موارد علت محکومیت بی‌مبالاتی فرد ارایه دهنده‌ی خدمت شناخته شد. در 4/46 درصد موارد میزان دیه‌ی تعیین شده بین 1 تا 10 درصد بود. نتیجه‌گیری: میزان شکایت از کادر درمانی طی این پنج سال روند صعودی داشته است، به طوری که از 62 پرونده در سال 1384 به 108 پرونده در سال 1388 رسیده است. هر چند در مقایسه با حجم خدماتی که سالیانه به بیماران ارایه می‌شود، این میزان ناچیز است؛ ولی با نگاهی به علل روی دادن این خطاها متوجه می‌شویم که می‌توان با مدیریت قوی‌تر در زمینه‌ی ارایه‌ی خدمات سلامت، این میزان را به حداقل رساند. واژه‌‌های کلیدی: قصور؛ پزشکی قانونی؛ خدمات بهداشتی درمانی.

عنوان مقاله [English]

The Frequency and Reasons of Medical Errors in Cases Referred to Isfahan Legal Medicine Center

نویسندگان [English]

• Husain Bagherian Mahmoodabadi ¹
• Mehrdad Setareh ²
• Mandana Nejadnick ³
• Mahbube Niknamian ⁴
• Ali Aubian ⁵

¹ Lecturer, Medical Records, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² MD, Forensic Medicine Specialist, Isfahan Legal Medicine Center, Isfahan, Iran

³ MD, General Practitioner, Isfahan Legal Medicine Center, Isfahan, Iran

⁴ BSc, Nursery, Isfahan Legal Medicine Center, Isfahan, Iran

⁵ MSc Student, Health Services Management, Islamic Azad University, Research and Sciences Center of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background: The prevalence of new diseases and increased number of patient referring to health care centers cause more medical malpractice. This study aimed to identify the frequency and reasons of medical errors in cases referred to Isfahan Legal Medicine Commission during 2005-2009. It also tried to provide ways to reduce such errors. Methods: In a descriptive, cross-sectional study, 380 cases of medical errors referred to Isfahan Legal Medicine Commission from 2005-2009 were evaluated. Due to inaccessibility and incompleteness of information, and also uselessness of some cases, 352 cases were finally investigated. The data was collected by a checklist whose validity was obtained by the opinions of experts in several stages. Data collection methods were resource review and observation. Data was analyzed by SPSS11. Results: The 352 studied records included claims from individuals. Among physicians and surgeons, general practitioners were claimed more than others (15.3%). Anesthesiologists, obstetrics and gynecologists, general surgeons and orthopedic specialists were claimed in 9.3%, 8.3%, 7.6%, and 7.4% of cases, respectively. Among other health care professionals, nurses had the highest frequency of claims (9.8%). They were in the second rank of total sentences. In addition, 36.9% of sentences led to conviction among which general practitioners were in the first place (15.3%). The average age of staff was 43 years. The highest frequency of claims (23.2%) was observed in the age group of 35-40 years. Males constituted 68.2% of the medical staff. Among the 23 cases of administrative staff errors, 91.3% cases led to conviction. In 35.2% of cases, negligence was the main reason of medical malpractice. In 46.4% of the issued convictions, a blood money of 1-10% was determined. Conclusion: Our results showed that patients' claims of medical staff were increased during the past 5 years. In fact, while 62 cases belonged to 2006, 108 cases were reported in 2010. Although medical errors are inconsiderable when the delivered health care services are concerned, identifying their reasons and a proper health care management would lead to higher quality of provided services. Key Words: Malpractice; Forensic Medicine; Health Services.