Index
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391
چکیده
برای دانلود ایندکس این شماره از مجله بر روی لینک کلیک نمایید.
بیشتر
برای دانلود ایندکس این شماره از مجله بر روی لینک کلیک نمایید.
مقاله پژوهشی
نرجس میرابوطالبی؛ مریم احمدی؛ حسین مبارکی؛ سعید حسینی؛ نوشین محبی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 769-779
چکیده
مقدمه: ثبت علت‌های مرگ به خصوص علت زمینه‌ای آن، به عنوان مهم‌ترین داده‌ها در اصلاح برنامه‌های بهداشتی و درمانی کشورها به شمار می‌آید، در نتیجه ضروری است که سیستم‌های کامپیوتری جامع، بانک‌های اطلاعاتی مرتبط برای تحلیل و فهم فرایندهای اصلی حوزهی بهداشت و درمان در نظرگرفته شود. این مطالعه، با هدف ارزیابی سیستم ثبت مرگ و میر ...
بیشتر
مقدمه: ثبت علت‌های مرگ به خصوص علت زمینه‌ای آن، به عنوان مهم‌ترین داده‌ها در اصلاح برنامه‌های بهداشتی و درمانی کشورها به شمار می‌آید، در نتیجه ضروری است که سیستم‌های کامپیوتری جامع، بانک‌های اطلاعاتی مرتبط برای تحلیل و فهم فرایندهای اصلی حوزهی بهداشت و درمان در نظرگرفته شود. این مطالعه، با هدف ارزیابی سیستم ثبت مرگ و میر بر اساس الزامات در ایران انجام گردیده است.
روش بررسی: این پژوهش، کاربردی و از نوع تحلیلی بود که در سال 1390 در 12 دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. جامعه‌ی آماری از2 گروه کاربران و کارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشکی تشکیل شد که مشتمل بر 50 نفر بودند. ابزار گردآوری داده‌ها 3 پرسشنامهی محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت و یک چک‌لیست بود. سؤالات پرسش‌نامه بر اساس 3 الزامات (الزامات کاربری، الزامات عمومی و الزامات امنیتی) و چک‌لیست جهت سنجش الزامات فنی طراحی شد. روایی ابزار بر اساس روش اعتبار محتوایی (دریافت نظرات استادان و صاحب‌نظران رشته) تعیین و تأیید شد. برای پایایی ابزار از ضریب Cronbach's alpha استفاده شد و مقدار آن به ترتیب 73 درصد، 83 درصد، 94 درصد برآورد شد. از آمار توصیفی و نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 20 برای تحلیل داده‌ها استفاده گردید.
یافته‌ها: از دیدگاه کاربران و کارشناسان دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 1، الزامات کاربری، الزامات عمومی و الزامات امنیتی به ترتیب 6/84 درصد، 7/75 درصد، 9/40 درصد موجود بودن الزامات را تأیید کردند. در دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 2 به ترتیب 8/34 درصد،7/66 درصد و 7/22 درصد و در دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ 3 به ترتیب 7/35 درصد، 3/33 درصد و 7/20 درصد موجودیت الزامات را تأیید نمودند. الزامات فنی از دیدگاه کارشناسان نرم‌افزار 7/64 درصد به دست آمد. با توجه به نتایج کسب شده، سیستم الکترونیکی ثبت مرگ و میر در ایران از نظر الزامات کاربری با میانگین 7/51 درصد، الزامات عمومی 5/58 درصد و الزامات فنی 7/64 درصد در حد به نسبت مطلوبی بود، ولی از نظر الزامات امنیتی 1/28 درصد در سطح ضعیفی است.
نتیجه‌گیری: نتایج ضعیف در بخش الزامات امنیتی سیستم، کارا نبودن نرم‌افزار در این قسمت را نشان می‌دهد. از این رو لازم است که وزارت بهداشت و درمان به عنوان متولی این سیستم به بهبود عملکرد نرم‌افزار در حیطه‌ی الزامات امنیتی توجه ویژه نماید.
مقاله پژوهشی
سعید کریمی؛ یوسف مسعودیان؛ مریم یعقوبی؛ محسن حسینی؛ جمیل صادقی‌فر
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 780-785
چکیده
مقدمه: پیمایش‌‌های رضایتمندی بیمار می‌تواند داده‌های ارزشمندی برای ارزیابی وضعیت موجود، آگاهی از کم و کیف برنامه‌های ارتقای فرایند و بهبود کیفیت در اختیار مدیران و سیاست‌گذاران بیمارستانی قرار دهد. با توجه به ضرورت توجه به نیازهای بیماران و تلاش در جهت تأمین رضایتمندی آنان، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رضایت بیماران از ...
بیشتر
مقدمه: پیمایش‌‌های رضایتمندی بیمار می‌تواند داده‌های ارزشمندی برای ارزیابی وضعیت موجود، آگاهی از کم و کیف برنامه‌های ارتقای فرایند و بهبود کیفیت در اختیار مدیران و سیاست‌گذاران بیمارستانی قرار دهد. با توجه به ضرورت توجه به نیازهای بیماران و تلاش در جهت تأمین رضایتمندی آنان، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رضایت بیماران از تسهیلات و خدمات ارایه شده از لحظه‌ی پذیرش تا ترخیص در بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان به انجام رسید.
روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعهی توصیفی- مقطعی بود که در پاییز و زمستان 1388 در میان بیماران مراجعه کننده به بخش‌های بستری بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان به انجام رسید. تعداد 196 بیمار، بر اساس فرمول و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزارگردآوری اطلاعات، یک پرسشنامهی محقق ساخته مشتمل بر 66 سؤال در 5 حیطه بود. روایی محتوایی ابزار مطالعه با نظر خبرگان و پایایی آن نیز با محاسبه‌ی ضریب Cronbach's alpha (87/0 = α) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی X (version X, SPSS Inc., Chicago, IL) و با استفاده از آزمون‌های آماری Chi-square، Kruskal-Wallis و Repeated measures ANOVA صورت پذیرفت.
یافته‌ها: با توجه به نتایج ، میانگین نمره‌ی رضایت از پذیرش سرپایی 5/15 درصد، پزشک درمانگاه 9/27 درصد، پذیرش بستری 9/15 درصد، خدمات پرستاری 33 درصد، پزشک بستری 6/38 درصد، خدمات عمومی و رفاهی 2/55 درصد، بخش بستری 1/42 درصد و بخش‌های اداری- مالی3/14 درصد بود. بین ویژگی‌های دموگرافیک و نمره‌ی رضایتمندی بیماران، رابطه‌ی معنیداری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که میزان رضایت کلی بیماران از خدمات ارایه شده در بیمارستان‌های مورد پژوهش ضعیف می‌باشد. تعیین عوامل ایجاد کننده‌ی نارضایتی و تلاش در جهت رفع آن‌ها و شناسایی و اصلاح برخی فرایندهای بیمارستانی، به ویژه فرایندهای پذیرش و ترخیص، از مواردی است که ضمن ایجاد امکان ارایه‌ی خدمات با کیفیت‌تر، زمینه‌ی رضایتمندی بیماران را فراهم می‌آورد.
مقاله پژوهشی
سیده شهربانو رشیدا؛ آذر کبیرزاده
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 786-791
چکیده
مقدمه: هسته‌ی اصلی نظام اطلاعات سلامت در بیمارستان در گرو مدارک پزشکی است. بنابراین ثبت دقیق، درست و نگهداری اطلاعات و آمار بیماران مبتلا می‌تواند از جمله فعالیت‌هایی باشد که به افزایش تشخیص به موقع و درمان مؤثر بیماری‌ها در هر کشوری انجامیده و باید در استراتژی‌های برنامه‌ی کنترل آن‌ها، گنجانده شود. مطالعهی حاضر با هدف ...
بیشتر
مقدمه: هسته‌ی اصلی نظام اطلاعات سلامت در بیمارستان در گرو مدارک پزشکی است. بنابراین ثبت دقیق، درست و نگهداری اطلاعات و آمار بیماران مبتلا می‌تواند از جمله فعالیت‌هایی باشد که به افزایش تشخیص به موقع و درمان مؤثر بیماری‌ها در هر کشوری انجامیده و باید در استراتژی‌های برنامه‌ی کنترل آن‌ها، گنجانده شود. مطالعهی حاضر با هدف تعیین وضعیت ثبت داده در پرونده‌های بیماران بستری مبتلا به سل در مرکز آموزشی درمانی رازی قائمشهر در سال 1389 انجام شد.
روش بررسی: این تحقیق، توصیفی از نوع داده‌های موجود ثبت شده در پرونده‌ی بیماران است. جامعه‌ی پژوهش، کل پرونده‌های بیماران بستری مبتلا به سل در مرکز آموزشی درمانی رازی قائمشهر در سال 1389 به تعداد 66 بیمار بود که با استفاده از چک لیست، مستندات برگه‌های پذیرش، خلاصه‌ی پرونده، شرح حال، سیر بیماری، دستورات پزشک، گزارش پاتولوژی، رادیولوژی و آزمایشگاهی بررسی گردید. چک لیست دارای روایی صوری بر اساس عناصر داده‌ای موجود در پرونده‌ها بود. داده‌ها پس از جمع‌آوری توسط نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 16 مورد آنالیز قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد در سال 1389 از تعداد 66 پرونده‌ی بیماران مبتلا به سل در برگ پذیرش، در قسمت تشخیص نهایی، در 25 مورد(8/37 درصد) تشخیصی ثبت نشد و در 7 مورد (6/10 درصد) نیز عبارات دیگر مانند BK+ ثبت شده بود. در قسمت اقدام در هیچ یک از پرونده‌ها اقدامی ثبت نشده است (صفر درصد) در حالی که اوراقی مانند شرح عمل، گزارش رادیولوژی، سونوگرافی و ... گویای انجام اعمال تشخیصی و درمانی مانند 5 مورد برونکوسکوپی، 4 مورد آندوسکوپی و بیوپسی، 22 مورد سی‌تی‌اسکن از ریه، انتیوبه، دیالیز و ... می‌باشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به تلاش‌هایی که در زمینه‌ی تقویت ثبت داده‌های بیماران سرپایی و بستری و در راستای نیازهای طبقه‌بندی بیماری‌ها صورت گرفته است، هنوز مشکلاتی وجود دارد که با توجه به آموزشی بودن مرکز فوق لازم است برای پزشکان برنامه‌های آموزشی لازم در جهت نحوه‌ی ثبت پرونده پیش‌بینی شود.
مقاله پژوهشی
مریم جهانبخش؛ سکینه سقاییان نژاد اصفهانی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 792-801
چکیده
مقدمه: با توجه به نقش کامپیوتر در مدیریت اطلاعات به تدریج انگیزه‌ی سرمایه‌گذاری برای نرمافزارهای کاربردی در بخش مدارک پزشکی گسترش یافته است؛ اما آن‌چه در پذیرش و پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز نرم‌افزارها حایز اهمیت است جلب نظر و حمایت کاربران می‌باشد. هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین نظرات کاربران درباره‌ی نرمافزارهای مورد استفاده ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به نقش کامپیوتر در مدیریت اطلاعات به تدریج انگیزه‌ی سرمایه‌گذاری برای نرمافزارهای کاربردی در بخش مدارک پزشکی گسترش یافته است؛ اما آن‌چه در پذیرش و پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز نرم‌افزارها حایز اهمیت است جلب نظر و حمایت کاربران می‌باشد. هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین نظرات کاربران درباره‌ی نرمافزارهای مورد استفاده در بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی بود. نمونه‌ی پژوهش با جامعه‌ی پژوهش برابر بوده است و شامل کاربران نرمافزارهای بخش مدارک پزشکی بیمارستان‌های آموزشی شهر اصفهان مشتمل بر 92 نفر بود. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ای خود ساخته مشتمل بر 4 بخش مبنی بر ویژگی‌های نرمافزارهای واحدهای بخش مدارک پزشکی گردآوری شد. روایی پرسش‌نامه توسط اساتید متخصص و پایایی آن از طریق آزمون مجدد با Cronbach’s alpha 98 درصد تأیید گردید و در نهایت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 16 در سطح آمار توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: بیشترین رضایت کاربران با میانگین 5/76 درصد از نرمافزارهای واحدهای کدگذاری و کمترین رضایت با میانگین 3/45 درصد از نرمافزارهای واحدهای بایگانی می‌باشد. بیشترین رضایت کاربران در واحدهای پذیرش مربوط به سهولت استفاده از نرم‌افزار با میانگین 100 درصد، در واحدهای کدگذاری مربوط به حذف انواع ایندکس به شیوه‌ی دستی با میانگین 98 درصد، در واحدهای آمار بیشترین رضایت کاربران مربوط به حفظ محرمانگی اطلاعات با میانگین 100 درصد و در واحدهای بایگانی مربوط به سهولت استفاده از نرم‌افزار با میانگین 5/89 درصد می‌باشد.
نتیجه‌گیری: میانگین رضایت کاربران از مجموع نرمافزارهای بخش مدارک پزشکی 8/61 درصد می‌باشد که به طور عمده هم در راستای نقش تخصصی آن‌ها نیست و این امر بیانگر کاستی‌هایی در طراحی نرمافزارهای مورد بررسی است. پیامد این کاستی‌ها خدشه‌دار شدن رسالت سیستم‌های کامپیوتری را در گردآوری، پردازش و توزیع داده‌ها به دنبال دارد و بهترین راهکار برای حل این معضل نیازسنجی از کاربران و متخصصان مدیریت اطلاعات بهداشتی قبل از طراحی و اجرای نرم‌افزارها در بخش مدارک پزشکی می‌باشد.
مقاله پژوهشی
معصومه نقنه اصفهانی؛ مظفر چشمه سهرابی,؛ ناهید بنی اقبال
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 802-813
چکیده
مقدمه: امروزه نقش نمایه به عنوان یک ابزار اساسی در بازیابی اطلاعات بر کسی پوشیده نیست. پژوهش حاضر به شناسایی میزان انطباق کلید واژه‌های فارسی و انگلسی در عنوان‌ها و چکیده‌های فارسی و انگلیسی پایاننامههای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اصطلاح‌نامه‌ی پزشکی فارسی و سرعنوان موضوعی پزشکی (MeSH) که مهم‌ترین اصطلاح‌نامه‌ها در ...
بیشتر
مقدمه: امروزه نقش نمایه به عنوان یک ابزار اساسی در بازیابی اطلاعات بر کسی پوشیده نیست. پژوهش حاضر به شناسایی میزان انطباق کلید واژه‌های فارسی و انگلسی در عنوان‌ها و چکیده‌های فارسی و انگلیسی پایاننامههای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اصطلاح‌نامه‌ی پزشکی فارسی و سرعنوان موضوعی پزشکی (MeSH) که مهم‌ترین اصطلاح‌نامه‌ها در حیطه‌ی پزشکی هستند، پرداخته است.
روش بررسی: این پژوهش به روش تحلیلی بود که به صورت پیمایشی در سال 1390 انجام گرفت. جامعه‌ی پژوهش آن را 2942 پایان‌نامه‌ی تحصیلی در مقاطع ارشد و دکترا تشکیل دادند. محیط پژوهش در 8 کتابخانه‌ی دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود که به صورت تصادفی طبقه‌ای، 340 مورد از آن‌ها انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. گردآوری اطلاعات با استفاده از چک لیست محقق ساخته و مراجعه به کتابخانه‌ها و مشاهده‌ی مستقیم پایان‌نامه‌ها صورت گرفت. با توجه به ماهیت پژوهش، پایایی ندارد و روایی پژوهش نیز با بررسی 10 مورد بر اساس چک لیست اولیه و انجام اصلاحات مطابق نظر دو نفر از متخصصان کتابداری انجام شد. در تجزیه و تحلیل یافته‌ها از آزمون‌های آماری غیر پارامتریک (2χ) و ضریب همبستگی استفاده شد.
یافته‌ها: بین میزان انطباق کلید واژه‌های فارسی و انگلیسی با پزشکی فارسی و MeSH رابطه‌ی معنیداری وجود دارد. در این میان ساختار کلید واژه‌ها بیشتر به سمت ساختار ترکیبی و تک واژه‌ای و بیشتر کلید واژه‌ها نیز از چکیده انتخاب شدند. همچنین بیشتر کلید واژه‌های انتخابی انگلیسی بودند.
نتیجه‌گیری: انتخاب کلید واژه‌ها در انتهای چکیده‌ی پایان‌نامه‌ها یک نمایه‌سازی آزاد است. آشنا شدن با کلید واژه‌های محققان می‌تواند راهگشایی برای تدوین و ویرایش ابزارهای مستند‌سازی در حیطه‌ی علوم، به خصوص علوم پزشکی باشد.
مقاله پژوهشی
حسین قلاوند؛ رقیه اسکروچی؛ حمدرضا علی بیک
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 814-821
چکیده
مقدمه: در ارزیابی وب سایت‌ها معیارهای بسیاری دخیل می‌باشد که با توجه به زمینه‌های موضوعی مختلف، دارای اهمیت‌های متفاوتی است. هدف این پژوهش، شناسایی اهمیت معیارهای ارزیابی وب سایت‌های حوزهی سلامت بر اساس نظرات کتابداران بیمارستانی بوده است.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی بود که در سال 1390 انجام گرفت. نمونه‌ی پژوهش شامل تمامی ...
بیشتر
مقدمه: در ارزیابی وب سایت‌ها معیارهای بسیاری دخیل می‌باشد که با توجه به زمینه‌های موضوعی مختلف، دارای اهمیت‌های متفاوتی است. هدف این پژوهش، شناسایی اهمیت معیارهای ارزیابی وب سایت‌های حوزهی سلامت بر اساس نظرات کتابداران بیمارستانی بوده است.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی بود که در سال 1390 انجام گرفت. نمونه‌ی پژوهش شامل تمامی کتابداران 30 کتابخانه‌ی بیمارستان‌های آموزشی درمانی وابسته به دو دانشگاه علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی بود. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامهی محقق ساخته بر اساس مقیاس لیکرت بود که به منظور تعیین عناصر تشکیل دهنده‌ی آن بررسی متون انجام گرفت. روایی پرسش‌نامه از طریق اعمال نظر استادان گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی تهران و پایایی آن با محاسبه‌ی ضریب Cronbach’s alpha (98/0) مورد تأیید شد. پس از جمع‌آوری 53 پرسشنامهی تکمیل شده، داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه‌ی 19 و محاسبه‌ی میانگین، میانه، نما و انحراف معیار تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: از بین 15 کیفیت اطلاعات، "صحت" بیشترین (56/4) و معیارهای "قیمت" و "زمان پاسخ‌دهی" کمترین درجه‌ی اهمیت (52/2) را داشته‌اند. همچنین در گروه شاخص‌های ظاهری "مدارک علمی" بالاترین (73/4) و دو شاخص "نحوه‌ی دسترسی" و "سیاست درج آگهی" کمترین (20/2) میانگین درجه‌ی اهمیت را به دست آوردند.
نتیجه‌گیری: بر اساس نظرات کتابداران بیمارستانی، معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات موجود در محتوای وب سایت‌های حوزهی سلامت دارای درجه‌ی اهمیت بیشتری نسبت به شاخص‌های ظاهری این منابع بود.
مقاله پژوهشی
مهتاب رمضان شیرازی؛ فیروزه زارع فراشبندی؛ حسن اشرفی ریزی؛ رسول نوری
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 822-832
چکیده
مقدمه: پیشرفت‌های اخیر در زمینه‌ی ارایه‌ی راهکارهای نو در سازماندهی منابع الکترونیکی و پژوهش‌های فراوان در این حوزه، نشان دهنده‌ی گرایش جهانی در استفاده از راهکارهای جدیدی همچون ابرداده‌ها در تسهیل توصیف، مکان‌یابی، سازماندهی و جستجوی منابع در محیط وب است. در این راستا استانداردهای ابرداده‌ای کتابخانه‌ای، از جایگاه ویژه‌ای ...
بیشتر
مقدمه: پیشرفت‌های اخیر در زمینه‌ی ارایه‌ی راهکارهای نو در سازماندهی منابع الکترونیکی و پژوهش‌های فراوان در این حوزه، نشان دهنده‌ی گرایش جهانی در استفاده از راهکارهای جدیدی همچون ابرداده‌ها در تسهیل توصیف، مکان‌یابی، سازماندهی و جستجوی منابع در محیط وب است. در این راستا استانداردهای ابرداده‌ای کتابخانه‌ای، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ی وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی ایران از نظر میزان به کارگیری عناصر ابرداده‌ای زبان نشانه‌گذاری فرامتن و دابلین‌کور (Dublin core) در سال 1390 بود.
روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی و از نوع کاربردی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه‌ی وارسی محقق‌ساخته است که روایی صوری آن توسط متخصصان کتابداری تأیید شد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 98 وب‌سایت متعلق به کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که به روش نمونه‌گیری سرشماری تعیین شد. اطلاعات در سال 1390 از طریق مشاهده و مراجعه‌ی مستقیم به هر یک از وب‌سایت‌ها گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی شامل توزیع فراوانی، نسبت و میانگین صورت گرفت و نمودار‌های مورد نظر نیز با استفاده از نرم‌افزار Excel تهیه گردید.
یافته‌ها: هیچ یک از وب‌سایت‌های کتابخانه‌ای از عناصر ابرداده‌ای دابلین‌کور استفاده ننموده‌اند، تنها برخی از آن‌ها از عناصر متناظر دابلین‌کور با زبان نشانه‌گذاری فرامتن استفاده کرده‌اند. این عناصر شامل توصیف، موضوع، شناسگر و قالب می‌باشد. در وزارت بهداشت، تمرکز استفاده از این عناصر متناظر، بیشتر بر دو عنصر توصیف و کلید واژه با 56 درصد و در وزارت علوم بر عناصر کلید واژه با 45 درصد و توصیف با 39 درصد می‌باشد. میزان استفاده از عناصر زبان نشانه‌گذاری فرامتن در وب‌سایت کتابخانه‌های مورد بررسی وضعیت بهتری داشته است. بالاترین درصد استفاده از عناصر زبان نشانه‌گذاری فرامتن در وزارت بهداشت و علوم مربوط به عناصر کلید واژه و توصیف هر دو با 56 درصد و کمترین درصد نیز مربوط به عناصر تاریخ و قالب با صفر درصد می‌باشد.
نتیجه‌گیری: از آن‌جایی که وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی از جمله صفحات علمی شبکه‌ی وب محسوب می‌شوند، توجه ویژه در طراحی آن‌ها و به کارگیری عناصر ابرداده‌ای دابلین‌کور و HTML (Hyper text mark-up language) می‌تواند پژوهشگران و محققان را در دستیابی هرچه سریع‌تر و دقیق‌تر به منابع اطلاعاتی موجود در این وب‌سایت‌ها یاری نماید. با توجه به استفاده‌ی وب‌سایت‌های مورد بررسی از عناصر متناظر دابلین‌کور با HTML به نظر می‌رسد که آینده‌ی پیشروی وب‌سایت‌های مورد بررسی برای استفاده و به کارگیری استاندارد دابلین‌کور در وزارت بهداشت و علوم همسو می‌باشد و می‌توان انتظار داشت تا در آینده در طراحی این صفحات از استاندارد دابلین‌کور استفاده‌ی بیشتری شود. در این میان نقش کتابداران در آگاهی دادن به طراحان و برنامه‌نویسان وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی در خصوص لزوم استفاده از عناصر ابرداده‌ای به طور اعم و به کارگیری استانداردهای این حوزه به صورت اخص نیز نباید نادیده گرفته شود.
مقاله پژوهشی
هاجر ستوده؛ مرضیه مروتی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 833-847
چکیده
مقدمه: چندی است که مبحث حقوق بیمار به عرصه‌ی پزشکی و حقوقی وارد شده و توجه دانش‌پژوهان را به خود جلب کرده است. نوپایی این حوزه، بررسی الگوها و ویژگی‌های تولید علم و انطباق آن با هنجارهای شناخته شده‌ی دنیای علم را ایجاب می‌کند. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی الگوهای تولید علم و اثرگذاری آن در حوزهی حقوق بیماران در سال‌های 2010-1990 ...
بیشتر
مقدمه: چندی است که مبحث حقوق بیمار به عرصه‌ی پزشکی و حقوقی وارد شده و توجه دانش‌پژوهان را به خود جلب کرده است. نوپایی این حوزه، بررسی الگوها و ویژگی‌های تولید علم و انطباق آن با هنجارهای شناخته شده‌ی دنیای علم را ایجاب می‌کند. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی الگوهای تولید علم و اثرگذاری آن در حوزهی حقوق بیماران در سال‌های 2010-1990 بود. بدین منظور، روند رشد، تأثیر محلی و فراگیر، الگوی تولید علمی، الگوی نویسندگی کشورها، پرتولیدترین نویسندگان و مجلات، نوع مدارک، زبان‌های رایج، نویسندگان پراستناد و در پایان وضعیت ایران مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی می‌تواند وضعیت پیشرفت دانش در این حوزه و الگوهای پیشرفت مذکور را منعکس سازد و ضمن آشکار ساختن نقاط ضعف و قوت، به مدیریت و برنامه‌ریزی در امر تحقیق و توسعه کمک کند.
روش بررسی: روش پژوهش حاضر، پیمایشی با رویکرد علم‌سنجی بود. جامعه‌ی مورد مطالعه را کلیه‌ی تولیدات علمی نمایه شده با موضوع حقوق بیماران در پایگاه‌های استنادی Thomson reuters، طی سال‌های 2010-1990 تشکیل می‌داد. در مجموع تعداد 1236 مدرک استخراج شد که داده‌های آن‌ها با استفاده از برنامه‌ی Excel و نرم‌افزار علم‌سنجی Hist cite تجزیه و تحلیل شد. تحلیل‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی شامل (فراوانی و درصد) و نیز آمار استنباطی (همبستگی Spearman، Linear regression analysis، توانی و نمایی) صورت گرفت.
یافته‌ها: بیشینه‌ی تولیدات علمی در این حوزه مربوط به سال‌های 2006 تا 2010 می‌باشد. شمار مقالات بر پایه‌ی الگویی نمایی رو به افزایش دارد که نشانگر پایداری تولید علم در این حوزه است. با این حال، شمار استنادات از رشد معنیداری برخوردار نیست که این امر می‌تواند ناشی از کوچکی اندازه‌ی حوزه و در عین حال پیوند آن با حوزه‌های کوچک باشد. بالاتر بودن ضریب تأثیر فراگیر نسبت به ضریب تأثیر محلی نشانگر آن است که پیوند مقالات این حوزه بیش از آن که درون‌حوزه‌ای باشد، الهام‌بخش دیگر حوزه‌های مرتبط است. الگوی نویسندگی در این حوزه از قانون Lotka پیروی می‌کند؛ به طوری که شمار نویسندگان با افزایش شمار تولیدات بر پایه‌ی الگوی توانی کاهش می‌یابد. با این حال، ثابت معادله بیش از دو است. گستردگی جغرافیایی و زبانی تولیدات مطلوب بود و نشان از توجه جهانی به اهمیت حقوق بیماران دارد.
نتیجه‌گیری: حوزهی حقوق بیماران از بسیاری از ویژگی‌های یک رشته‌ی علمی برخوردار می‌باشد و بنیان‌های انتشاراتی آن در حال استقرار و تثبیت است. رشد معنی‌دار و نمایی مقالات، تنوع زبانی، تنوع جغرافیایی، تنوع مدرک و به ویژه غلبه‌ی محتوای پژوهشی بر سایر انواع مدرک دلیلی بر توسعه‌ی این حوزه به عنوان یک حوزهی پژوهشی است.
مقاله پژوهشی
زهرا اباذری؛ طاهره ریگی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 848-861
چکیده
مقدمه: عادت و مهارت‌های مطالعه یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تحصیلی در دانشجویان می‌باشد. جایگزینی مهارت‌های مطالعهی مؤثر و عادت‌های مطالعهی مفید برای رسیدن به یادگیری و آموزش بهتر در دانشجویان توصیه می‌شود. هدف این پژوهش، شناسایی عادت و مهارت‌های مطالعهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بود.
روش بررسی: در ...
بیشتر
مقدمه: عادت و مهارت‌های مطالعه یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تحصیلی در دانشجویان می‌باشد. جایگزینی مهارت‌های مطالعهی مؤثر و عادت‌های مطالعهی مفید برای رسیدن به یادگیری و آموزش بهتر در دانشجویان توصیه می‌شود. هدف این پژوهش، شناسایی عادت و مهارت‌های مطالعهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بود.
روش بررسی: در مطالعهی توصیفی حاضر 342 نفر (کل افراد = 2382 نفر) از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در نیم‌سال دوم سال تحصیلی 90-1389، به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم انتخاب شدند. پرسشنامهی بررسی عادت‌های مطالعهی کالج Redwood، در دو بخش مشخصات جمعیت‌شناختی (10 سؤال) و پرسش‌های اصلی (51 سؤال) در اختیار دانشجویان قرار گرفت. روایی پرسش‌نامه توسط متخصصین تأیید و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach¢s alpha، 855/0 محاسبه گردید. داده‌ها به وسیله‌ی آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی و میانگین) و آمار تحلیلی (آزمون‌های آماری ANOVA و t)در سطح معنیداری 05/0 با نرم‌افزار آماری SPSS نسخه‌ی 15 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: مشکلات عمده‌ی دانشجویان مورد پژوهش در زمینه‌های مختلف عادت‌ها و مهارت‌های مطالعه به ترتیب در زمینه‌ی مدیریت زمان با میانگین (86/2)، یادآوری (93/2)، مطالعهی یک فصل (98/2)، شنیدن و یادداشت‌برداری (078/3)، تمرکز (092/3)، امتحان دادن (28/3) و انگیزه (38/3) می‌باشد. وضعیت در زمینه‌ی یادآوری، شنیدن و یادداشت‌برداری و انگیزه در دانشجویان دختر بهتر از دانشجویان پسر بود و در زمینه‌ی امتحان دادن در بیشتر مواقع دانشجویان پسر بهتر از دانشجویان دختر عمل می‌کردند.
نتیجه‌گیری: وضعیت عادت‌ها و مهارت‌های مطالعهی دانشجویان در حد متوسط برآورد شد. با توجه به اهمیت مطالعه، ضروری است که در جهت بهبود روش‌ها و عادت‌های مطالعهی دانشجویان توجه و برنامه‌ریزی شود.
مقاله پژوهشی
شهین مجیری؛ فریبا رخش؛ نجمه نه‌روزیان؛ منصوره اردستانی؛ محمد موسوی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 862-869
چکیده
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت ...
بیشتر
مقدمه: رابط کاربر در حقیقت بخشی از نرم‌افزار و یا به عبارتی محیطی در نظام‌های رایانه‌ای اعم از پایگاه‌ها، نرم‌افزارها، سایت‌ها و ... است که میان ماشین و کاربر تعامل ایجاد می‌کند. سنجش میزان رضایت کاربران از محیط رابط نرم‌افزار می‌تواند تا حد زیادی میزان موفقیت آن نرم‌افزار را مشخص کند. این پژوهش با هدف، مقایسه‌ی میزان رضایت کتابداران از محیط رابط نرمافزارهای کتابخانه‌ای شهر اصفهان در سال 1389 انجام گرفت.
روش بررسی: مطالعهی حاضر از نوع تحلیلی و جامعه‌ی مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه‌های شهر اصفهان (شامل کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی، آزاد، پیام نور، نهاد کتابخانه‌های عمومی، شهرداری، علمی-کاربردی و غیر انتفاعی) بود که طبق آمارهای به دست آمده حدود 650 نفر بودند. در این تحقیق از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای سهمیه‌ای استفاده شد که تعداد نمونه 242 نفر تعیین گردید. نرم‌افزارهایی که در این پژوهش مقایسه شدند شامل: نرم‌افزار پیام مشرق، پارس آذرخش، نمایه، نوسا و کاوش بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامهی استاندارد (QUIS یاQuestionnaire for user interaction satisfaction) بود که پیش‌تر در پژوهش دیگری روایی و پایایی آن نیز به تأیید رسیده بود و ضریب Cronbach¢s alpha محاسبه شده برای آن و میزان پایایی پرسش‌نامه 76/0 بود. جهت تحلیل داده‌ها ازآمار توصیفی (درصد و میانگین) و نیز آمار تحلیلی از جمله آزمون‌های ANOVA و همگونی واریانس و از آزمون‌های تعقیبی Dante و Tukey برای تحلیل واریانس‌های ناهمگون در نرم‌افزار SPSS استفاده شد.
یافته‌ها: کتابداران کاربر نرم‌افزار نوسا از لحاظ وضعیت کلی نرم‌افزار (با میانگین 4)، صفحه نمایش اطلاعات (با میانگین 79/3)، واژگان و پیام‌های رابط کاربر (با میانگین 61/3)، راهنمای رابط کاربر نرم‌افزار (با میانگین 64/3)، قابلیت‌ها و امکانات رابط کاربر (با میانگین 76/3) نسبت به کتابداران کاربر سایر نرمافزارهای مورد بررسی رضایت بیشتری داشتند. رشته‌ی تحصیلی کتابداران (رشته‌ی کتابداری، رشته‌ی غیر کتابداری) تأثیری بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای نداشت. مقطع تحصیلی بر میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار کتابخانه‌ای مؤثر بود. با افزایش سابقه‌ی کار، میزان رضایت کتابداران از نرم‌افزار افزایش یافت.
نتیجه‌گیری: رضایت کاربران نرم‌افزار نوسا از شش ویژگی مورد مقایسه‌ی نرمافزارهای کتابخانه‌ای در این پژوهش یعنی وضعیت کلی نرم‌افزار، صفحه نمایش اطلاعات، واژگان و پیام‌های رابط کاربر، یادگیری رابط کاربر و راهنمای رابط کاربر در سطح بالاتری نسبت به سایر نرمافزارهای کتابخانه‌ای قرار داشت. پارس آذرخش و کاوش در رتبه‌ی دوم و پیام و نمایه در رتبه‌ی سوم قرار گرفتند. از آن‌جایی که کتابداران بیشترین ساعات کاری خود را با نرم‌افزار کتابخانه‌ای کار می‌کنند، رضایت آن‌ها از سهولت و راحتی یا به عبارت بهتر ارتباط با محیط رابط کار در نرم‌افزار تأثیر زیادی بر موفقیت شرکت‌های طراح نرمافزارهای کتابخانه‌ای دارد. بنابراین بخش پشتیبانی و آموزش این شرکت‌ها باید در جلسات منظم به بررسی عوامل مؤثر بر رضایت کتابداران از نرمافزارهای کتابخانه‌ای خود بپردازند و از نظرات کتابداران در طراحی‌های خود استفاده نمایند.
مقاله پژوهشی
سوسن بهرامی,؛ محمدحسین یارمحمدیان؛ سعید رجایی‌پور؛ حسنعلی بختیار نصرآبادی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 870-877
چکیده
مقدمه: امروزه نیروی انسانی مهم‌ترین مزیت رقابتی برای سازمان‌ها محسوب می‌شود. بنابراین مدیران دانشگاه‌ها بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده‌ی هر چه مؤثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. اما برای رویارویی با عدم اطمینان و پاسخ به محیط خارجی و یا نفوذ بر آن، نوآوری ابزاری ارزنده محسوب می‌شود. ...
بیشتر
مقدمه: امروزه نیروی انسانی مهم‌ترین مزیت رقابتی برای سازمان‌ها محسوب می‌شود. بنابراین مدیران دانشگاه‌ها بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده‌ی هر چه مؤثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. اما برای رویارویی با عدم اطمینان و پاسخ به محیط خارجی و یا نفوذ بر آن، نوآوری ابزاری ارزنده محسوب می‌شود. هدف این مطالعه، تعیین رابطه‌ی ساده و چندگانه‌ی کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی با نوآوری اداری در دانشگاه‌های علوم پزشکی و غیر علوم پزشکی استان اصفهان بود.
روش بررسی: نوع مطالعه، توصیفی- همبستگی بود. جامعه‌ی آماری این مطالعه شامل کلیه‌ی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های دولتی استان اصفهان (1830 نفر) بود که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- تصادفی (480 نفر) انتخاب شدند. ابزار تحقیق، شامل پرسشنامهی کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و پرسشنامهی نوآوری اداری بود. پرسشنامهها از نظر روایی صوری و محتوایی تأیید شد و پایایی آن‌ها با استفاده از ضریب Cronbach's alpha محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.
یافته‌ها: میانگین نمرات کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نمرات نوآوری اداری در دانشگاه‌های دولتی استان کمتر از حد متوسط بود. از طرفی، بین کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی با نوآوری اداری همبستگی چندگانه معنیداری وجود داشت. ضرایب بتا بین کلیه‌ی کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی و نوآوری اداری از نظر آماری معنی‌دار بود و ضریب تورم واریانس برای متغیرهای پیش بین حداقل 33/1 تا 75/2 بود که نشان می‌دهد بین آن‌ها هم خطی وجود نداشته و مدل رگرسیون معنی‌دار بوده است. نظرات اعضا در خصوص رابطه‌ی کارکردهای مدیریت استراتژیک منابع انسانی با نوآوری اداری بر حسب مشخصات دموگرافیک یکسان بود.
نتیجه‌گیری: سازمان‌های آموزشی، با اتخاذ کارکردهای منابع انسانی مناسب می‌توانند زمینه‌ی ظهور نوآوری سازمانی را فراهم نمایند
مقاله پژوهشی
علیرضا جباری؛ مسعود فردوسی؛ محمود کیوان آرا,؛ زهرا آقارحیمی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 878-886
چکیده
مقدمه: گردشگری پزشکی یکی از صنایع پرشتاب در جهان است و کشورهای مختلفی برای توسعه‌ی آن تلاش می‌کنند. سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران صنعت گردشگری پزشکی برای موفقیت در این حوزه ابتدا باید ذی‌نفعانی راکه از یک سو می‌توانند از صنعت تأثیر بپذیرند و از سوی دیگر برآن تأثیر بگذارند، شناسایی و جایگاه آنان را برای همکاری و مشارکت مشخص نمایند. ...
بیشتر
مقدمه: گردشگری پزشکی یکی از صنایع پرشتاب در جهان است و کشورهای مختلفی برای توسعه‌ی آن تلاش می‌کنند. سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران صنعت گردشگری پزشکی برای موفقیت در این حوزه ابتدا باید ذی‌نفعانی راکه از یک سو می‌توانند از صنعت تأثیر بپذیرند و از سوی دیگر برآن تأثیر بگذارند، شناسایی و جایگاه آنان را برای همکاری و مشارکت مشخص نمایند. از این رو هدف مطالعهی حاضر، شناخت و تحلیل ذی‌نفعان صنعت گردشگری پزشکی اصفهان و ارایه‌ی راهبردهای مؤثر در توسعه‌ی آن بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی بود که به روش مطالعهی کیفی در سال 1390 انجام شد. در مرحله‌ی اول ذی‌نفعان کلیدی گردشگری پزشکی در استان اصفهان شناسایی و در مرحله‌ی دوم با ذی‌نفعان کلیدی صنعت گردشگری پزشکی مصاحبه شد. به منظور تحلیل داده‌ها از مراحل تحلیل ذی‌نفعان استفاده شد و در نهایت راهبردهای توسعه‌ی گردشگری پزشکی ارایه گردید.
یافته‌ها: ذی‌نفعان کلیدی صنعت گردشگری پزشکی در اصفهان به 9 دسته‌ی اصلی تقسیم‌بندی شدند. این ذی‌نفعان شامل استانداری، اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی، نظام پزشکی، ارایه دهندگان خدمات بخش بهداشت و درمان، ارایه دهندگان خدمات گردشگری، بانک توسعه‌ی صادرات، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و اتاق بازرگانی بودند. ویژگی ذی‌نفعان نشان داد که از میان ذی‌نفعان، روابط بین‌الملل دانشگاه علوم پزشکی، اداره‌ی کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و کلینیک از برنامه‌ی دولت در زمینه‌ی گردشگری پزشکی آگاهی کامل داشته‌اند. از نظر قدرت ذی‌نفعان، بیمارستان خصوصی، نظام پزشکی، سرمایه‌گذار و دانشگاه علوم پزشکی دارای قدرت زیاد بودند. از میان ذی‌نفعان، دانشگاه علوم پزشکی، کلینیک، بیمارستان خصوصی و اداره‌ی کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری در موضع کاملاً موافق قرار داشتند. با توجه به تحلیل ذی‌نفعان، راهبردهای مؤثر شامل راهبردهای متمرکز بر افزایش قدرت، راهبردهای متمرکز بر افزایش موافقت و راهبردهای متمرکز بر حفظ موضع بود.
نتیجه‌گیری: در صنعت گردشگری پزشکی اصفهان ذی‌نفعان مختلفی وجود دارند، بنابراین می‌توان با طراحی شبکه‌ی ذی‌نفعان گردشگری پزشکی، تشکیل شورای استانی گردشگری پزشکی و مشخص شدن نقش و وظایف هر یک از ذی‌نفعان، به صورت نظام‌مند و منسجم در راستای توسعه‌ی گردشگری پزشکی اصفهان برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری نمود و راهبردهای مؤثری را در جهت تحقق اهداف مربوط به کار گرفت
مقاله پژوهشی
حمید سپهردوست؛ الهام رجبی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 887-894
چکیده
مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده‌ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان‌های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعهی حاضر، به منظور رتبه‌بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه‌ی فعالیتی بیمارستان‌های ...
بیشتر
مقدمه: سازمان تأمین اجتماعی ارایه کننده‌ی خدمات بیمارستانی به دو صورت نظام درمان مستقیم (بیمارستان‌های تحت مالکیت و مدیریت سازمان) و نظام درمان غیر مستقیم (خرید خدمات بیمارستانی و درمانی از دیگر خدمت دهندگان) به متقاضیان است. مطالعهی حاضر، به منظور رتبه‌بندی واحدهای کارا و تعیین ارتباط بین کارایی و اندازه‌ی فعالیتی بیمارستان‌های تأمین اجتماعی انجام شد.
روش بررسی: این مطالعهی تحلیلی، بر روی 65 بیمارستان تأمین اجتماعی فعال در سطح کشور طی سال‌های 88-1386 انجام شد. به منظور سنجش میزان کارایی فنی بیمارستان‌ها از مدل نهاده- ستانده و تحلیل پوششی داده‌ها استفاده شد. همچنین از آزمون‌های آماری برای بررسی معنی‌دار بودن تأثیر مقیاس فعالیتی بر روی سطح کارایی بیمارستان‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: حدود 5/28 درصد از بیمارستان‌های کوچک تأمین اجتماعی و 2/16 درصد از بیمارستان‌های بزرگ تأمین اجتماعی کارایی کامل داشتند. آزمون فرضیه‌ی اختلاف میانگین‌ها از نظر آماری نشان داد که میانگین کارایی در دو گروه از بیمارستان‌های کوچک و بزرگ تفاوت معنیداری با یکدیگر دارند (29/0 = Sig.).
نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها، انتظار میرود که با اصلاح شیوههای مدیریتی در استفاده‌ی بهینه از نهادهها، سطح ناکارامدی مدیریتی به میزان تقریبی 6 درصد کاهش یابد و همچنین با استفاده‌ی بهتر از امکانات موجود، شاهد افزایش تقریبی در مقیاس ارایه‌ی خدمات خروجی به میزان5 درصد باشیم.
مقاله پژوهشی
احمدرضا ایزدی؛ جهانگیر دریکون؛ علی ابرازه
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 895-907
چکیده
مقدمه: سازمان‌های بهداشتی- درمانی بایستی بر ایمنی بیمار به عنوان یکی از استراتژی‌های اصلی خود تمرکز نمایند و بزرگ‌ترین چالش برای حرکت در جهت ایجاد یک سیستم بهداشتی- درمانی ایمن، تغییر فرهنگی است. این پژوهش بر آن است تا با ارزیابی ایمنی در بیمارستان فاطمه الزهرا نجف‌آباد، بیمار بتواند در ارتقای فرهنگ ایمنی مؤثر واقع شود.
روش بررسی: این ...
بیشتر
مقدمه: سازمان‌های بهداشتی- درمانی بایستی بر ایمنی بیمار به عنوان یکی از استراتژی‌های اصلی خود تمرکز نمایند و بزرگ‌ترین چالش برای حرکت در جهت ایجاد یک سیستم بهداشتی- درمانی ایمن، تغییر فرهنگی است. این پژوهش بر آن است تا با ارزیابی ایمنی در بیمارستان فاطمه الزهرا نجف‌آباد، بیمار بتواند در ارتقای فرهنگ ایمنی مؤثر واقع شود.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی در سال 1389 انجام گرفته است. جهت شناخت چگونگی وضع موجود در مرحله‌ی میدانی، از پرسشنامهی ترجمه شده‌ی مطالعهی فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان استفاده شد. روایی پرسش‌نامه با استفاده از نظرات 15 نفر از صاحب‌نظران تأیید شد. پایایی پرسش‌نامه توسط آزمون آماری Cronbach's alpha، 846/0 بوده است. پرسش‌نامه در اختیار کلیه‌ی پرسنل درمانی بیمارستان فاطمه‌ی الزهرا نجف‌آباد قرار داده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون t و تحلیل واریانس یک طرفه و با به کارگیری نرم‌افزار SPSS تحلیل گردید. معنیداری کمتر از 05/0 در فاصله‌ی اطمینان 95 درصد در نظر گرفته شد.
یافته‌ها: تعداد کل پرسش‌نامه‌های توزیع شده، 350 پرسش‌نامه بوده است که از این تعداد، 196 پرسش‌نامه تکمیل شد و عودت گردید. میزان بازگشت پرسش‌نامه 56 درصد بود. اقدامات و انتظارات مدیریتی 76 درصد، کار تیمی در درون واحد 75 درصد، یادگیری سازمانی 73 درصد، فیدبک و ارتباطات درباره‌ی خطا 70 درصد، انتقال دورن بیمارستانی 69 درصد، ارتباطات باز 68 درصد، حمایت مدیریت 65 درصد، کار تیمی بین واحدها 62 درصد، پاسخ غیر تنبیهی به خطا 54 درصد و کارکنان کافی 48 درصد امتیاز مربوط را کسب نمودند. از نظر گزارش خطا، 64 درصد از کارکنان سابقه‌ی هیچ گونه گزارش خطا را نداشته‌اند. میانگین نمره‌ی درجه‌ی ایمنی بیمار در بیمارستان 36/3 (از 5) بود و بر اساس نتایج آزمون t، میان تعامل مستقیم یا غیر مستقیم با بیمار در رابطه با درجه‌ی ایمنی بیمار اختلاف معنیداری وجود نداشت (373/0 = P) و بر اساس نتایج آزمون آنالیز واریانس، این اختلاف در بخش زایشگاه و در کارکنان ماما با سایر کارکنان معنی‌دار بود (001/0 < P). اختلاف معنیداری میان نمره‌ی فرهنگ ایمنی بیمار در بین کارکنان بخش‌های مختلف، سابقه‌ی کار در بیمارستان، سابقه‌ی کار در واحد فعلی خدمت و نوع تماس با بیمار وجود نداشت (05/0 > P).
نتیجه‌گیری: هر چند از نظر نمره‌ی کلی، فرهنگ ایمنی بیمار در وضعیت به طور نسبی قابل قبولی قرار داشت، ابعاد پاسخ غیر تنبیهی به خطا، کارکنان کافی، کار تیمی بین واحدها و حمایت مدیریت نیازمند مداخله‌ی سریع شناخته شدند. بیمارستان می‌تواند با برنامه‌ریزی و اقدام در این زمینه‌ها نسبت به ارتقای فرهنگ ایمنی بیمار اقدام نماید.
مقاله پژوهشی
زینب دارمی؛ ابوالقاسم نوری؛ حسین مولوی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 908-918
چکیده
مقدمه: در دنیای رقابتی امروز و روی آوردن سازمان‌ها به سمت خصوصی شدن، نقش مشارکت و متعهد بار آوردن کارکنان بیش از پیش ضروری بوده و در سازمان‌های بهداشتی، توجه به پرستاران اهمیت دو چندانی می‌یابد. از این رو پژوهش حاضر با هدف، تعیین رابطه‌ی بین حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ مشارکتی با تعهد سازمانی در بین پرستاران بیمارستان‌های ...
بیشتر
مقدمه: در دنیای رقابتی امروز و روی آوردن سازمان‌ها به سمت خصوصی شدن، نقش مشارکت و متعهد بار آوردن کارکنان بیش از پیش ضروری بوده و در سازمان‌های بهداشتی، توجه به پرستاران اهمیت دو چندانی می‌یابد. از این رو پژوهش حاضر با هدف، تعیین رابطه‌ی بین حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ مشارکتی با تعهد سازمانی در بین پرستاران بیمارستان‌های منتخب بخش خصوصی و دولتی شهر اصفهان انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه از نوع رابطه‌ای- مقایسه‌ای بود و جامعه‌ی آماری آن شامل پرستاران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شهر اصفهان در سال 1389 بودند. تعداد نمونه با استفاده از فرمول حجم نمونه و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 200 نفر برآورد شد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامهی حمایت سازمانی ادراک شده، پرسشنامهی فرهنگ مشارکتی و پرسشنامهی تعهد سازمانی استفاده گردید. روایی پرسشنامهها با نظر صاحب‌نظران روان‌شناسی تأیید شد و پایایی آن‌ها به کمک Cronbach’s alpha به دست آمد که به ترتیب برای پرسشنامهی حمایت سازمانی ادراک شده 91 درصد، پرسشنامهی فرهنگ مشارکتی 84 درصد و پرسشنامهی تعهد سازمانی 75 درصد بود. مکان انجام پژوهش در 4 بیمارستان خصوصی و 4 بیمارستان دولتی منتخب شهر اصفهان بود که پس از دریافت مجوز با مراجعه به بیمارستان‌ها و توزیع پرسشنامهها در میان پرستاران، به صورت تصادفی ساده، داده‌های پژوهش جمع‌آوری گردید. سپس تحلیل داده‌ها در سطح توصیفی و استنباطی توسط نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 16 صورت گرفت.
یافته‌ها: بین حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ مشارکتی با بیشتر ابعاد تعهد در هر دو بخش خصوصی و دولتی رابطه‌ی مثبت و معنی‌دار وجود داشت (05/0 > P). همچنین نتایج حاصل از مقایسه‌ی میانگین‌ها نشان داد که بین نمرات حمایت سازمانی ادراک شده و هر سه بعد تعهد دو بخش خصوصی و دولتی تفاوت معنیداری وجود دارد (01/0 > P)، اما بین میانگین‌های فرهنگ مشارکتی دو بخش تفاوت معنیداری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: با افزایش حمایت سازمانی ادراک شده و فرهنگ مشارکتی و تعهد، می‌توان عملکرد و کیفیت مراقبت در بخش خصوصی را ارتقا داد.
مقاله پژوهشی
میرمحمد اسعدی؛ سعید اسفندیاری؛ سید حبیب‌اله میرغفوری؛ زهرا صادقی آرانی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 919-928
چکیده
م
قدمه: ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه‌گیری عملکرد سازمان، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری جهت بهبود عملکرد می‌باشد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجهی که سال‌های اخیر در طراحی چارچوب‌ها و سیستم‌های ارزیابی عملکرد رخ داده است، بسیاری از سازمان‌ها هم‌چنان بر معیارهای سنتی متکی هستند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع ارزیابی ...
بیشتر
م
قدمه: ایجاد بهبود در هر سازمانی نیازمند اندازه‌گیری عملکرد سازمان، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری جهت بهبود عملکرد می‌باشد. با وجود پیشرفت‌های قابل توجهی که سال‌های اخیر در طراحی چارچوب‌ها و سیستم‌های ارزیابی عملکرد رخ داده است، بسیاری از سازمان‌ها هم‌چنان بر معیارهای سنتی متکی هستند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع ارزیابی عملکرد، سعی شده است با ترکیب دو رویکرد کیفی و کمی در ارزیابی، مدل‌های برگرفته از مدیریت کیفیت جامع تحت عنوان مدل‌های تعالی سازمانی EFQM (European foundation for quality management) و مدل‌های ریاضی تحلیل پوششی داده‌ها (Data envelopment analysis یا DEA)، مدلی برای ارزیابی عملکرد 27 درمانگاه شهرستان یزد ارایه گردد که ضمن دارا بودن مزایای هر دو روش، معایب آن‌ها را به حداقل برساند.
روش بررسی: مطالعهی حاضر از نوع توصیفی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش از کلیه‌ی مسؤولان، کارکنان و پزشکان درمانگاههای شهرستان یزد در سال 1390 به تعداد 283 نفر تشکیل شد که 215 نفر به عنوان نمونه به روش در دسترس، پرسشنامهی مربوط را تکمیل کردند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامهی استاندارد 50 سؤالی مدل سرامدی EFQM بود. استفاده از پرسشنامهی مذکور در مطالعات فراوان مشابه، روایی آن را ثابت کرده است. برای تعیین پایایی پرسش‌نامه از ضریب Cronbach's alpha استفاده گردید که مقدار آن 89/0 می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 17 و برای تعیین کارایی از نرم‌افزار DEAP استفاده شد.
یافته‌ها: از 27 درمانگاه انتخاب شده، درمانگاههای اکبری (09/1)، قائمیه (054/1)، شهرک صنعتی (04/1)، آزاد شهر (014/1)، کسنویه (06/1)، خاتم الانبیاء (41/1)، فاطمه‌ی زهرا (039/1)، مطهری (056/1)، پاک‌نژاد (03/1)، شاه‌ولی (016/1)، سپاه پاسداران (038/1)، کلینیک دندان‌پزشکی (043/1)، نیک‌پور (11/1) و کوثر (027/1) کارا و بقیه ناکارا بودند. در این میان درمانگاه خاتم‌الانبیاء (41/1) رتبه‌ی اول و رحمت آباد (89/0) رتبه‌ی آخر را در کارایی کسب کرده‌اند. به عبارت دیگر، بیش از نیمی از درمانگاههای این شهرستان (52 درصد) کارا بوده‌اند.
نتیجه‌گیری: مدیران درمانگاه‌ها می‌توانند با تلفیق دو مدل تحلیل پوششی داده‌ها و مدل‌های تعالی سازمانی که با هم یک مجموعه‌ی قوی ارزیابی عملکرد را تشکیل می‌دهند، در جهت ارزیابی درمانگاه‌ها به نحو واقع‌بینانه‌ای گام برداشته و آن‌ها را بهبود دهند. همچنین درمانگاههای ناکارا می‌توانند با تغییر در منابع انسانی و مالی (ورودی‌ها و خروجی‌ها) به سطح قابل قبولی از کارایی برسند.
مقاله مروری نقلی
سیما عجمی؛ فریده موحدی
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 929-941
چکیده
تفکر ناب برای رشد خود به به ابزارها و روش‌هایی برای حمایت فرایند ناب و رخنه در سازمان نیاز دارد که بر انجام درست‌ترین کار، در درست‌ترین مکان و در اولین فرصت با ایجاد زمینه‌ی کاهش اتلافات و بهینه کردن فرایندها در راستای نیاز مشتری تأکید دارد. نظام آراستگی، ترسیم جریان فرایندهای ارزش در نظام و Kanban از مشهورترین و مهم‌ترین ابزارهای ...
بیشتر
تفکر ناب برای رشد خود به به ابزارها و روش‌هایی برای حمایت فرایند ناب و رخنه در سازمان نیاز دارد که بر انجام درست‌ترین کار، در درست‌ترین مکان و در اولین فرصت با ایجاد زمینه‌ی کاهش اتلافات و بهینه کردن فرایندها در راستای نیاز مشتری تأکید دارد. نظام آراستگی، ترسیم جریان فرایندهای ارزش در نظام و Kanban از مشهورترین و مهم‌ترین ابزارهای ناب هستند. نظام آراستگی در واقع روشی است که اتلافات را در محیط کار کاهش می‌دهد و از این طریق، موجب ایجاد محل کار بهتر، ارتباط بهتر و آراستگی عمومی در سازمان می‌شود.
نظام آراستگی در غرب پایه‌گذاری شد و در ژاپن تکامل یافت و سپس به اقصی نقاط جهان راه یافت. گسترش و پذیرش نظام آراستگی در کشورهای مختلف، با داشتن فرهنگ‌های متفاوت، نشان می‌دهد که مفاهیم نظام آراستگی با فرهنگ‌های گوناگون سازگار است. در فرهنگ دینی و ملی ما ایرانیان آموزه‌هایی وجود دارد که نظام آراستگی با آن عناصر سازگار است و پذیرش آن را ساده می‌سازد. ناب بر انجام درست‌ترین کار، در درست‌ترین مکان و در اولین فرصت با ایجاد زمینه‌ی کاهش اتلافات و بهینه کردن فرایندها در راستای نیاز مشتری تأکید دارد. در طول سال‌های زیادی، جوامع صنعتی از مدیریت ناب جهت بهبود فرایندهایشان بهره می‌گرفتند.
علاوه بر این، مدیریت ناب در عرصه‌ی بهداشت و درمان، تأثیرات شگرفی در ساختار مدیریت و ارایه‌ی خدمت به بیماران گذاشته است. سیستم بهداشت و درمان می‌تواند از طریق اجرای سیستم مدیریت ناب، عملکرد خود را به طور چشمگیری بهبود بخشد و خدمات را در سطح عالی و به موقع به مشتری عرضه نماید. این سیستم، نگرشی جدید برای دورنما، فرهنگ و راهبرد است که ارایه‌ی خدمت با کیفیت، قیمت پایین، با کوتاه‌ترین زمان ارایه به مشتری را برای بیمارستان فراهم می‌سازد و نظام آراستگی یک ابزار، یک سیستم مدیریتی و یک فلسفه است که می‌تواند مسیر بیمارستان‌ها را به صورت مدیریت شده و سازماندهی شده تغییر دهد. نظام آراستگی یک متدولوژی است که اجازه می‌دهد بیمارستان‌ها کیفیت مراقبت بیماران را با کاهش خطاها و زمان انتظار، افزایش دهند. نظام آراستگی، رویکردی است که می‌تواند از کارکنان بیمارستان و پزشکان حمایت و موانع جاری در مسیر فعالیت‌ها را حذف و به آنان کمک کند که تنها بر ارایه‌ی مراقبت از بیمار متمرکز شوند. بنابراین هدف از این مقاله، معرفی و استقرار نظام آراستگی -که یکی از مهم‌ترین ابزارهای ناب است- در نظام سلامت و معرفی دیدگاه اسلام در خصوص اصول آن بود.
مطالعهی حاضر از دسته‌ی مطالعات مروری- نقلی (Unsystematic) است که با جستجو در موتور جستجوی Google، سایت مجلات، قرآن کریم، نهج‌البلاغه، میزان‌الحکمه، بحارالأنوار، الکافی، کنزالعمال، وسایل‌الشیعه و الخصال با واژه‌های کلیدی آراستگی، ناب، نظام سلامت، بهداشت و درمان، نظم، تزکیه، نظافت، بهداشت، پاکی، استمرار در متن و چکیده در سال 1391 انجام شد. حدود 100 مقاله، آیه، حدیث و خلاصه‌ی مقاله در کنفرانس به دست آمد که از بین آن‌ها 45 مورد بر اساس ارتباط با این مقاله انتخاب شدند.
اجرای منظم مراحل نظام آراستگی، محیطی پاکیزه و بهداشتی را فراهم می‌آورد و از همه مهم‌تر تلاش برای ایجاد عادت‌های صحیح در کارکنان، مهم‌ترین عامل در تحقق محیط‌های آراسته است و این مهم در اجرای بند پنجم؛ خود انضباطی؛ (عادت به انجام کارهای صحیح به کمک آموزش و فرهنگ سازی) حاصل خواهد شد. ارایه‌ی خدمات باکیفیت در محیطی سامان یافته تحقق می یابد.
مقاله کوتاه
اسماعیل مصطفوی؛ محمدعلی قاسمی‌نژاد
دوره 9، شماره 6 ، اسفند 1391، صفحه 942-949
چکیده
مقدمه: از مهم‌ترین مسایل نیروی انسانی سازمان‌ها، سلامت جسمی و روانی کارکنان شاغل است. پدیده‌های استرس، فرسودگی شغلی و عاطفی کارکنان تأثیر بسزایی در کارایی آنان دارد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان فرسودگی شغلی و ابعاد آن در کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بود.
روش بررسی: این مطالعه، توصیفی- همبستگی بود که با استفاده از پرسشنامهی ...
بیشتر
مقدمه: از مهم‌ترین مسایل نیروی انسانی سازمان‌ها، سلامت جسمی و روانی کارکنان شاغل است. پدیده‌های استرس، فرسودگی شغلی و عاطفی کارکنان تأثیر بسزایی در کارایی آنان دارد. هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان فرسودگی شغلی و ابعاد آن در کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران بود.
روش بررسی: این مطالعه، توصیفی- همبستگی بود که با استفاده از پرسشنامهی فرسودگی شغلی Jakson و Maslach انجام گرفت که مقدار پایایی آن برابر مقدار 78/0 بود. نمونه‌ی پژوهش شامل 111 کتابدار شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های دولتی شهر تهران در سال 1390 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند.
یافته‌ها: کتابداران در اثر فرایند کاری، دارای تحلیل‌رفتگی عاطفی، عدم موفقیت فردی و مسخ شخصیت بالایی بودند. همچنین بین سن و سابقه‌ی شغلی با فرسودگی شغلی و مؤلفه‌های آن رابطه‌ی معنیداری مشاهده شد، به این معنی که با افزایش سن و سابقه‌ی کار، فرسودگی شغلی آنان نیز افزایش یافته است.
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که با افزایش سن و سابقه‌ی کار، کتابداران دانشگاه‌های دولتی شهر تهران، فرسودگی شغلی آنان در سه مؤلفه‌ی مربوط به آن افزایش یافته است. از این رو مدیران کتابخانه‌ها باید با اتخاذ تصمیم‌ها و اقدامات به موقع در همه‌ی سطوح، موجبات بهره‌وری و شکوفایی هر چه بیشتر در سرمایه‌ی نیروی انسانی را فراهم آورند تا از این طریق امکان ارایه‌ی خدمات اطلاعاتی مناسب و روزآمد به کاربران آن‌ها فراهم گردد.
