نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
2 مربی کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز و دانشجوی دکترای کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز
3 استادیار، مرکز تحقیقات اطلاعات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان علوم، اصفهان، ایران
4 مدرس، کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
مقدمه: پیشرفت‌های اخیر در زمینه‌ی ارایه‌ی راهکارهای نو در سازماندهی منابع الکترونیکی و پژوهش‌های فراوان در این حوزه، نشان دهنده‌ی گرایش جهانی در استفاده از راهکارهای جدیدی همچون ابرداده‌ها در تسهیل توصیف، مکان‌یابی، سازماندهی و جستجوی منابع در محیط وب است. در این راستا استانداردهای ابرداده‌ای کتابخانه‌ای، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر، مقایسه‌ی وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی ایران از نظر میزان به کارگیری عناصر ابرداده‌ای زبان نشانه‌گذاری فرامتن و دابلین‌کور (Dublin core) در سال 1390 بود.
روش بررسی: روش پژوهش، توصیفی و از نوع کاربردی بود. ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه‌ی وارسی محقق‌ساخته است که روایی صوری آن توسط متخصصان کتابداری تأیید شد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 98 وب‌سایت متعلق به کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های دولتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بود که به روش نمونه‌گیری سرشماری تعیین شد. اطلاعات در سال 1390 از طریق مشاهده و مراجعه‌ی مستقیم به هر یک از وب‌سایت‌ها گردآوری شد و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی شامل توزیع فراوانی، نسبت و میانگین صورت گرفت و نمودار‌های مورد نظر نیز با استفاده از نرم‌افزار Excel تهیه گردید.
یافته‌ها: هیچ یک از وب‌سایت‌های کتابخانه‌ای از عناصر ابرداده‌ای دابلین‌کور استفاده ننموده‌اند، تنها برخی از آن‌ها از عناصر متناظر دابلین‌کور با زبان نشانه‌گذاری فرامتن استفاده کرده‌اند. این عناصر شامل توصیف، موضوع، شناسگر و قالب می‌باشد. در وزارت بهداشت، تمرکز استفاده از این عناصر متناظر، بیشتر بر دو عنصر توصیف و کلید واژه با 56 درصد و در وزارت علوم بر عناصر کلید واژه با 45 درصد و توصیف با 39 درصد می‌باشد. میزان استفاده از عناصر زبان نشانه‌گذاری فرامتن در وب‌سایت کتابخانه‌های مورد بررسی وضعیت بهتری داشته است. بالاترین درصد استفاده از عناصر زبان نشانه‌گذاری فرامتن در وزارت بهداشت و علوم مربوط به عناصر کلید واژه و توصیف هر دو با 56 درصد و کمترین درصد نیز مربوط به عناصر تاریخ و قالب با صفر درصد می‌باشد.
نتیجه‌گیری: از آن‌جایی که وب‌سایت کتابخانه‌های مرکزی از جمله صفحات علمی شبکه‌ی وب محسوب می‌شوند، توجه ویژه در طراحی آن‌ها و به کارگیری عناصر ابرداده‌ای دابلین‌کور و HTML (Hyper text mark-up language) می‌تواند پژوهشگران و محققان را در دستیابی هرچه سریع‌تر و دقیق‌تر به منابع اطلاعاتی موجود در این وب‌سایت‌ها یاری نماید. با توجه به استفاده‌ی وب‌سایت‌های مورد بررسی از عناصر متناظر دابلین‌کور با HTML به نظر می‌رسد که آینده‌ی پیشروی وب‌سایت‌های مورد بررسی برای استفاده و به کارگیری استاندارد دابلین‌کور در وزارت بهداشت و علوم همسو می‌باشد و می‌توان انتظار داشت تا در آینده در طراحی این صفحات از استاندارد دابلین‌کور استفاده‌ی بیشتری شود. در این میان نقش کتابداران در آگاهی دادن به طراحان و برنامه‌نویسان وب‌سایت‌های کتابخانه‌های دانشگاهی در خصوص لزوم استفاده از عناصر ابرداده‌ای به طور اعم و به کارگیری استانداردهای این حوزه به صورت اخص نیز نباید نادیده گرفته شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Comparative Study on the Central Library Websites of Iranian State Universities in HTML and Dublin Core Metadata Element Usage*
نویسندگان [English]
- Mahtab Ramezan Shirazi 1
- Firoozeh Zarefarashbandi 2
- Hasan Ashrafi Rizi 3
- Rasool Nouri 4
1 Medical Library and Information Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 . Lecturer of Librarianship and Medical Informatics, Jundi Shapour University of Medical Sciences, Ahwaz, Iran; PhD Student of Librarianship and Medical Informatics, Shahid Chamran University, Ahwaz, Iran
3 Assistant Professor, Library and Information Sciences, Health Information Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Lecturer, Medical Library and Information Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]
Introduction: Recent progress in providing innovative solutions in the organization of electronic
resources and research in this area shows the global trend in the use of new strategies such as metadata to
facilitate descripting, locating, organizing, and searching resources in the web environment. In this
context, library metadata standards are of great importance. Therefore, the purpose of the present study
was to compare the central library websites of Iranian state universities in terms of HTML and Dublin
Core metadata elements usage in 2011.
Methods: This was an applied–descriptive study. The data collection tool was the researcher constructed
checklist. The statistical population included 98 websites of Iranian state universities of the Ministry of
Health and Medical Education (MOHME), and the Ministry of Science, Research and Technology. The
sampling method used was census. Data were collected by observing and referring directly to every website.
Data analysis was performed by descriptive statistics, and the graphs were prepared by Excel software.
Results: The findings of study indicated that none of the websites have used Dublin Core metadata. Some
of them have used corresponding elements of HTML and Dublin Core. In the MOHME the corresponding
elements of description and keywords (both 56%) were most used. In the Ministry of Science, Research
and Technology the element of keywords (45%) and description (39%) were most used. However, HTML
meta tag elements were mostly used in the library websites studied. The most-used elements of HTML
were keywords and description (both 56%) and the least-used elements were date and formatter (0%).
Conclusion: It seems we can expect both ministries to use Dublin Core standard more in the future for
designing these websites. As library's websites are scientific web pages, special attention should be paid to
designing them, in order to help researchers in accessing information resources faster and more accurately.
Moreover, the role of librarians in the awareness of designers and developers of library websites in using
metadata elements and applying their standards should not be overlooked.
کلیدواژه‌ها [English]
- Metadata Elements
- Hyper Text Markup Language
- Dublin Core Metadata Standard
- Websites
- University Libraries
Informational Materials on WEB. Library & Information Sience Quarterly 2008; 11(3): 139-58. [In Persian].
2. Nabavi F, Fattahi R. Digital Library. Mashhad, Iran: Astane Ghods Razavi Publication; 2007. p. 90. [In Persian].
3. Hynse D. Metadata for Information Management and Retrieval. Trans. Alijani S, Zakerifard F. Tehran, Iran:
Chapar Publication; 2006. p. 13. [In Persian].
4. Alimohammadi D. A Review on Hypertext Meta-Tags of HTML language. Informology 2003; 1(2): 137-52.
[In Persian].
5. Fattahi R, Taheri M. Computerized Cataloging. Tehran, Iran: Ketabdar Publication; 2009. p. 129. [In Persian].
6. Saadat Alijani AR, Jowkar A. Dublin Core Metadata Element Set usage in national libraries' web sites. Electronic
Library 2009; 27(3): 441-7.
7. Ahmadi N, Zardari S, OJagh F, Peimani, Namvar Z, Farizadeh Z, et al. Metadata Standars. Tehran, Iran: Chapar
Publication; 2009. p. 13. [In Persian].
8. Nadi Ravandi S. The Comparative Study Metadata Elements usage on Iran Digital libraries With Dublin Core
Standard [Thesis]. Tehran, Iran: School of Medical Informatics & Management, Tehran University of Medical
Sciences; 2009. [In Persian].
9. Shafiie Alavijeh S, Ghaebi A, Rezaie Sharifabadi S. Review of Metadata Elements within the Web Pages
Resulting from Searching in General Search Engines. Journal of Information Processing and Management 2009;
25(1): 71-89. [In Persian].
10. Pishva P, Majidi M. Study of HTML Meta-Tags Utilization in Web-based Open-Access Journals. Journal of
Information Processing and Management 2007; 22(3): 1-18. [In Persian].
11.Alimohammadi D. Measurement of the presence of keywords and description meta-tags on a selected number of
Iranian Web sites. Online Information Review 2004; 28(3): 220-3.
12. Park EG, Richard M. Metadata assessment in e-theses and dissertations of Canadian institutional repositories.
Electronic Library 2011; 29(3): 394-407.
13.Kurtz M. Dublin Core, DSpace, and a Brief Analysis of Three University Repositories. Information Technology
& Libraries 2010; 29(1): 40-9.
14.Mohamed KA. The impact of metadata in web resources discovering. Online Information Review 2006; 30(2):
155-67.
15. Zhang J, Dimitroff A. The impact of metadata implementation on webpage visibility in search engine results (part
II). Information Processing and Management 2005; 41(3): 691-715.
16.Nowick EA. Use of META Tags for Internet Documents. Journal of Internet Cataloging 2002; 5(1): 69-75.
17.Carl Drott M. Indexing aids at corporate websites: the use of robots.txt and META tags. Information Processing
& Management 2002; 38(2): 209-19.
18.Vinyard PE. An Analysis of Embedded Metadata Usage on the World Wide Web. A Master's Paper for the M.S.
in L.S. degree [Online]. 2001; Available from: URL: http://ils.unc.edu/MSpapers/2698.pdf/
19.Haghighi M. University Libraries. Encyclopedia of Library and Information. Tehran, Iran: National Library and
Archives of Iran; 2006. [In Persian].
)