نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، همدان، ایران

چکیده

مقدمه: اطلاع از میزان هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده در ابزارهای بازیابی اطلاعات در جلوگیری از اتلاف وقت کاربران، امری مهم تلقی می‌گردد و سهم اطلاعات پزشکی- بهداشتی در میان انبوه اطلاعات موجود در وب از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از این‌رو، پژوهش حاضر بر آن بود که میزان هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده‌ی اطلاعات پزشکی از طریق کلیدواژه‌های تخصصی برگرفته از سرعنوان‌های موضوعی پزشکی مش (MESH یا Medical subject headings) را در موتورهای کاوش عمومی وب مورد بررسی قرار دهد. روش بررسی: تحقیق حاضر، کاربردی و از نوع پیمایشی بود که با رویکرد توصیفی- تطبیقی در سال 1389 انجام شد. جامعه‌ی مورد بررسی در این پژوهش را چهار موتور کاوش عمومی وب یعنی Yahoo، Live search، Google و Ask تشکیل دادند. به منظور تعیین میزان هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده در این چهار موتور کاوش، ابتدا ده کلیدواژه یا عبارت پزشکی از سرعنوان‌های پزشکی به صورت کاملا تصادفی انتخاب گردید و سپس، ده نتیجه‌ی اول هر موتور کاوش به صورت سیاهه‌ای، لیست شدند و پس از بررسی، با استفاده از نرم‌افزار Excel، میزان اشتراکات رکوردهای بازیابی شده در موتورها محاسبه و به عنوان میزان هم‌پوشانی در نظر گرفته شد. برای تعیین هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده‌ی کلیدواژه‌های تخصصی پزشکی در چهار موتور کاوش، ده کلیدواژه و عبارت مشترک در آن‌ها مورد کاوش قرار گرفتند. سپس، ده نتیجه‌ی اول بازیابی شده در صفحه‌ی نخست موتورهای کاوش، در یک سیاهه، گردآوری و با تطبیق و بررسی نتایج به دست آمده و استفاده از یک معادله‌ی محقق ساخته، میزان هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده محاسبه شد. قابل ذکر است روایی آن بر اساس مشاهدات پژوهشگران، مشورت با برخی استادان صاحب‌نظر در این حوزه و به ویژه استفاده از متون مرتبط مورد تأیید قرار گرفت. همچنین با توجه به رویکرد توصیفی- تطبیقی اتخاذ شده در این پژوهش، آمار توصیفی با محوریت یک معادله‌ی آماری مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: موتورهای کاوش در بازیابی کلیدواژه‌های پزشکی در نخستین صفحه‌، 48 درصد نتایج بازیابی شده را در یک موتور بازیابی می‌نمودند که نیمی از مرتبط‌ترین نتایج را شامل می‌شد. موتور کاوش Yahoo دارای بیشترین نتیجه‌ای بود که تنها در خود آن بازیابی شده و موتور کاوش Google با کمترین نتیجه‌ی منحصر به خود، از بالاترین میزان هم‌پوشانی با سایر موتورها در نتایج برخوردار بود. میزان هم‌پوشانی نتایج بازیابی شده‌ی کلیدواژه‌های پزشکی برگرفته از مش در صفحه‌ی نخست موتورهای کاوش Google، Ask، Live و Yahoo به میزان 11 درصد بود. نتیجه‌گیری: موتورهای کاوش دارای هم‌پوشانی کمی نسبت به هم بودند. از این‌رو به کاربران پیشنهاد می‌گردد در هنگام کاوش اطلاعات پزشکی در دنیای اینترنت، جست‌وجوی خود را در چند موتور کاوش پیگیری کنند تا به مدارک مرتبط از میان انبوه منابع موجود در وب، دسترسی یابند. از طرف دیگر، به کاربران توصیه می‌شود در جست‌وجوی اطلاعات پزشکی از موتورهای جست‌وجوی تخصصی نیز استفاده کنند. واژه‌های کلیدی: اینترنت؛ بازیابی اطلاعات؛ کلیدواژه؛ موتورهای کاوش.

عنوان مقاله [English]

The Overlap Rate of Searching Medical Keywords in General Search Engines

نویسندگان [English]

  • Alireza Isfandyari Moghaddam 1
  • Zohreh Bahari Movaffagh 2

1 Assistant Professor, Library and Information Sciences, Hamadan Branch, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

2 MSc Student, Library and Information Sciences, Hamadan Branch, Islamic Azad University, Hamadan, Iran

چکیده [English]

Background: Knowing the rate of overlapping in results obtained from information retrieval tools is important to prevent waste of time. Medical and health-related information has an outstanding place among the variety of information available on the Internet. Hence, this research aimed to study the rate of overlap among medical search results derived from MESH (medical subject headings) in general search engines. Methods: This applied, descriptive, comparative approach survey was conducted in 2010. The research sample included 4 general search engines, i.e. Yahoo, Live Search, Google, and Ask. In order to determine the rate of overlapping among the searches, 10 medical keywords were first selected randomly. The first 10 results retrieved by each search engine were then listed. Finally, the overlap rate was calculated by means of Microsoft Excel. To determine the overlapping search results, 10 common terms were searched in the mentioned search engines. Then, 10 results retrieved in the first page of each search engine were collected and compared. The overlap rate among the retrieved results was finally calculated using a checklist and a researcher-made equation whose validity was confirmed based on observations of the researchers, comments of some expert professors, and especially referring to related literature. In addition, due to the descriptive, comparative approach of the research, descriptive statistics revolving around a statistical equation was utilized.   Results: It was found that search engines can retrieve 48% of relevant searches retrieved by other search engines. Yahoo had the highest number of unique results while Google had the highest number of results overlapping with other search engines. The overlap rate of the 4 studied search engines was 11%. Conclusion: The results obtained from different search engines hardly overlap. Therefore, users are suggested to search more than one search engine simultaneously to access more relevant documents. Moreover, they are advised to use specialized search engines to search medical information. Keywords: Internet; Information Retrieval; Keywords; Search Engine