نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا ملکی ¹
• بهرام دلگشایی ²
• امیراشکان نصیری پور ³
• مریم یعقوبی ⁴

¹ دانشیار مدعو، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

² دانشیار، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

³ دانشیار، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

⁴ دانشجوی دکتری، مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: رشد روزافزون بیماران مزمنی که به حمایت دایمی نیاز دارند و کارکنانی که روزانه در معرض فشارهای روحی و روانی قرار می‌گیرند، به بیمارستان‌هایی نیاز دارد که به برنامه‌ی ارتقای سلامت به عنوان یک خدمت کلیدی و مهم توجه داشته باشند. برنامه‌ی ارتقای سلامت توسط سازمان جهانی بهداشت در دهه‌ی 1990عنوان گردید و تا امروز تعداد زیادی از بیمارستان‌ها در تمام قاره‌ها و در بسیاری از کشورها برنامه‌ی ارتقای سلامت را پیاده نموده‌اند. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی برنامه‌های ارتقای سلامت در بیمارستان‌های پایلوت سازمان جهانی بهداشت صورت گرفت. روش بررسی: این مقاله حاصل یک مطالعه‌ی توصیفی- تطبیقی و کاربردی بود که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعه‌ی کتابخانه‌ای (دیجیتال و چاپی) و گزارش سازمان جهانی بهداشت در خصوص برنامه‌های بیمارستان‌های اروپایی پایلوت در طرح «برنامه‌ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت» گردآوری گردید. جامعه‌ی پژوهش شامل 20 بیمارستان اروپایی پایلوت برنامه‌ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت سازمان جهانی بهداشت در بین سال‌های 97-1993 بود. در نهایت، داده‌های گردآوری شده، جدول‌بندی، توصیف و مقایسه شدند. یافته‌ها: برنامه‌های ارتقای سلامت در قالب 4 دسته‌ پروژه‌ی اصلی (توجه به ارتقای سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه) انجام شد و برای هر یک از این دسته پروژه‌ها، تعدادی زیر پروژه تعریف گردید. به طور کلی، 149 زیر پروژه در بیمارستان‌های مورد مطالعه انجام شد. 100 درصد بیمارستان‌های مورد مطالعه در شبکه‌ی بیمارستان‌های متعهد به ارتقای سلامت عضویت داشتند. تمام بیمارستان‌ها به جز بیمارستان Prague در پروژه‌ی پایلوت سازمان جهانی بهداشت شرکت نمودند. 31 درصد از بیمارستان‌ها در اجرای برنامه‌ی ارتقای سلامت با سایر سازمان‌ها در ارتباط بودند. 78 درصد بیمارستان‌ها بیشتر از 10 زیر پروژه داشتند و زیر پروژه‌های مربوط به پروژه‌ی ارتقای سلامت بیمار، از همه بیشتر بود. تمام بیمارستان‌های مورد مطالعه، به اطلاع‌رسانی برنامه‌های خود با سایر بیمارستان‌ها پرداختند. وجود شاخص ارزیابی برای برنامه‌های ارتقای سلامت در 75 درصد بیمارستان‌ها لحاظ شده بود. همه‌ی بیمارستان‌ها برای اجرای پروژه‌های مربوط به ارتقای سلامت، یک ساختار پروژه را تعریف نمودند. نتیجه‌گیری: سازمان جهانی بهداشت در اجرای برنامه‌ی بیمارستان متعهد به ارتقای سلامت، انجام یک سری اقدامات (مانند انجام پروژه‌های ارتقای سلامت، عضویت در شبکه‌ی جهانی ارتقای سلامت، تدوین شاخص ارزیابی برای برنامه‌های ارتقای سلامت و ...) را در بیمارستان‌ها ضروری دانسته است که در نهایت منجر به بهبود سلامت در بیمار، کارکنان، بیمارستان و جامعه خواهد شد. واژه‌های کلیدی: بیمارستان‌ها؛ ارتقای سلامت؛ سازمان جهانی بهداشت.

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study on the European Pilot Hospitals in the Health Promoting Hospitals Project

نویسندگان [English]

• Mohamad Reza Maleki ¹
• Bahram Delgoshaie ²
• Amir Ashkan Nasiripour ³
• Maryam Yaghoubi ⁴

¹ Invited Associate Professor, Health Services Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

² Associate Professor, Health Services Management, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

³ Associate Professor, Health Services Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

⁴ PhD Student, Health Services Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Increasing numbers of chronic patients who need permanent support and staff members who are exposed to daily psychological stress highlight the need for hospitals which consider health promotion programs as a key service. Health Promotion Program was introduced by the World Health Organization (WHO) in 1990 and has ever since been implemented by many countries throughout the world. This study aimed to compare health promotion programs in pilot hospital of the WHO.   Methods: In this applied comparative study, data was collected through reviewing digital and printed publications as well as the reports provided by the WHO about the European pilot health promoting hospitals. The study sample included 20 European pilot hospitals in the WHO's Health Promoting Hospitals program between 1993-7. Finally, the collected data was tabulated, described, and compared. Results: Health promotion programs have been implemented in 4 main categories of promotion among patients, staff members, hospital, and community. An overall number of 149 subprojects have also been identified. All studied hospitals were members of the Health Promoting Hospitals Network. Moreover, all hospitals except the one in Prague and took part in the pilot projects of the WHO. Moreover, 31% of the hospitals collaborated with other institutions. While 78% of the hospitals had more than 10 subprojects, patient health promotion subproject was the most common. All hospitals informed other centers about their plans. Indicators for health promotion programs assessment were considered in 75% of the studied hospitals. All hospitals had defined a project structure for implementation of health promotion programs. Conclusion: The WHO has defined a series of necessary measures, such as implementing health promotion programs, participating in the Health Promoting Hospitals Network, and establishing evaluation indices for health promotion programs, for the hospitals which would eventually lead to improvement of health among patients, staff, hospitals, and community. Keywords: Hospitals; Health Promotion; World Health Organization.