نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد شعبانی ¹
• مرتضی محمدی استانی ²
• حامد فروگذار ³

¹ دانشیار، گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ کارشناسی ارشد، مدیریت صنعتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

مقدمه: مدیریت دانش به‌ عنوان یکی از موضوعات جالب و چالش برانگیز علم مدیریت در هزاره‌ی جدید است. کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در محیط آموزشی و پژوهشی مانند دانشگاه‌ها از مکان‌های مستعد برای پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریت دانش هستند. هدف پژوهش حاضر شناسایی و رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر پیاده‌سازی مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی بود. جامعه‌ی آماری شامل کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال تحصیلی 90-1389 بود (88 نفر)، که به ‌علت محدودیت حجم جامعه، نمونه‌گیری صورت نگرفت. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ی محقق ‌ساخته بر مبنای عوامل مدل Bukowitz و William (2000) بود. روایی محتوایی پرسش‌نامه توسط استادان مجرب تأیید گردید و به منظور تعیین پایایی آن از فرمول Cronbach's alpha استفاده شد که مقدار آن 80/0 = α برآورد گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم‌افزار آماری 16SPSS استفاده شد. یافته‌ها: تمام عوامل مدل Bukowitz و William (یافتن، به کارگیری، یادگیری، تسهیم، ارزیابی، ایجاد/ نگهداری و حذف دانش) بر پیاده‌سازی مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز مؤثر بودند و به جزء عامل یادگیری و حذف دانش، بقیه‌ی عوامل در وضعیت مناسبی قرار داشتند. همچنین در رتبه‌بندی این عوامل با استفاده از تکنیک برترین پیشنهاد از راه‌حل ایده‌آل (TOPSIS  یا Technique of order preference by similarity to ideal solution)، مشخص شد که عامل «تسهیم دانش» بیش‌ترین و عامل «حذف دانش» کم‌ترین تأثیر را در پیاده‌سازی مدیریت دانش دارد. نتیجه‌گیری: اجرای این برنامه‌ها در محیط‌های بهداشتی و درمانی که اشتراک دانش از اهمیت زیادی برخوردار است، موجبات خدمات‌رسانی بهتر و تسهیل یادگیری، آموزش، و پژوهش خواهد شد. لذا شناخت عوامل مؤثر و رتبه‌بندی آن‌ها بسیار حایز اهمیت است. با توجه به نتایج حاصل، عوامل مدل Bukowitz و William به منزله‌ی پیشنهادی جامع در اجرای موفقیت‌آمیز مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز مؤثر خواهد بود. واژه‌‌های کلیدی: مدیریت دانش؛ کتابخانه‌ها؛ مدل Bukowitz و William؛ تکنیک TOPSIS.

عنوان مقاله [English]

Identification and Ranking of Factors Affecting the Implementation of Knowledge Management Based on TOPSIS Approach: A Case Study

نویسندگان [English]

• Ahmad Shabani ¹
• Morteza Mohammadi Ostani ²
• Hamed Forugozar ³

¹ Associate Professor, Library and Information Science, School of Education and Psychology, The University of Isfahan, Isfahan, Iran

² MSc, Library and Information Science, School of Education and Psychology, The University of Isfahan, Isfahan, Iran.

³ MSc, Industrial Management, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran

چکیده [English]

Introduction: Knowledge management is one of the most interesting and challenging issues of management in the new millennium. Educational and research institutions such as libraries and information centers are the most suitable places for the implementation of knowledge management programs. This study aimed to identify and rank the factors affecting the implementation of knowledge management in libraries of Shiraz University of Medical Sciences (Iran) based on the technique for order preference by similarity to ideal solution (TOPSIS) approach. Methods: In a descriptive survey during 2010-11, librarians of libraries of Shiraz University of Medical Sciences (88 persons) were assessed. Due to the limited size of population, sampling was not performed. A researcher-made questionnaire on the basis of Bukowitz and Williams's model was used to collect data. Face validity was confirmed by experienced professors and the reliability was estimated to be 0.80 using Cronbach's Alpha. The data was analyzed using descriptive and inferential statistics in SPSS. Results: All factors of Bukowitz and Williams's model (finding, using, learning, sharing, evaluation, development/maintenance, and removal of knowledge) were effective on the implementation of knowledge management in the studied libraries. Except learning and removal of knowledge, other factors were in good conditions. Based on TOPSIS approach, knowledge sharing was the most important factor while removal of knowledge had the least impact on the implementation of knowledge management. Conclusion: Implementing these programs in health environments, where knowledge sharing is important, would provide better services and facilitate learning, teaching, and research. Therefore, understanding effective factors and ranking them is very important. According to the obtained results, the model suggested by Bukowitz and Williams is a comprehensive model for successful implementation of knowledge management in academic libraries of Shiraz University of Medical Sciences. Keywords: Knowledge Management; Libraries; Bukowitz and Williams; TOPSIS Approach.