نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن اشرفی ریزی ¹
• دلارام حسن زاده ²
• زهرا کاظم پور ³

¹ دانشیار، کتابداری و اطلاع رسانی، مرکز تخقیقات فناوری اطلاعات در امور سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² کارشناسی ارشد، علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ دانشگاه پیام نور

چکیده

مقدمه: سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک مفهوم جدید مطرح شده از طرف یونسکو، کاربران را قادر می‌سازد تا در هنگام استفاده از اطلاعات و رسانه‌ها قضاوت و تفسیر درست داشته باشند و در خلق و تولید اطلاعات حق مؤلف را نیز رعایت کنند.  هدف این پژوهش تعیین میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر اساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو بوده است. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و از نوع کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که بر اساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو و متون علمی معتبر و نیز نیاز پژوهشگران تهیه و بومی‌سازی گردیده است. روایی توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ مقدار 75 صدم به دست آمد. جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بوده که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 375 نفر به دست آمد. روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای می‌باشد. جهت تجزیه و تحلیل یافته‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی ( Independent T-test  و  ANOVA) استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد میانگین سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان 338/0±86/3 می‌باشد که بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می‌باشد. بیشترین میانگین مربوط به ارج نهادن به تولیدات علمی دیگران با 775/0±40/4 و کمترین میانگین‌ها مربوط به انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی با 23/1±15/3 می‌باشد. میانگین بعد رعایت حق مؤلف با 466/0±22/4 بیشتر از سایر ابعاد (ارزشیابی اطلاعات رسانه‌ها، شیوه استفاده از رسانه‌ها، استفاده هدفمند از رسانه‌ها، ترکیب اطلاعات، تبادل اطلاعات) و کمترین بعد مربوط به تبادل اطلاعات 744/0±62/3 می‌باشد. مقایسه بین جنسیت و وضعیت تأهل و میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی نشان داد که بین سواد اطلاعاتی و متغیرهای مذکور تفاوت معنی‌داری وجود ندارد، اما با متغیر مقطع تحصیلی تفاوت معنی‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بالاتر از حد متوسط و نسبتاً مطلوب می‌باشد. با این وجود دانشجویان در زمینه انتقال اطلاعات از طریق سخنرانی رسمی، ارائه دانسته‌های علمی به شکل نوشتاری و شروع فعالیت‌های جدید با اطلاعات کم وضعیت مطلوبی ندارند. در مجموع لازم است هم دانشجویان و هم دست‌اندرکاران امر آموزش به عوامل مؤثر در افزایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی به عنوان یک قابلیت اساسی در استفاده از رسانه‌های چاپی و الکترونیکی توجه ویژه نمایند. 

کلیدواژه‌ها

• سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی
• دانشجویان
• دانشگاه‌ها

عنوان مقاله [English]

The rate of Media and Information Literacy among Isfahan University of Medical Sciences' Students Using Global Framework on MIL Indicators

نویسندگان [English]

• Hasan Ashrafi-rizi ¹
• Delaram Hssanzadeh ²
• Zahra Kazempour ³

¹ Associate Professor, Library and Information Science, Health Information Technology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² MSc, Library and Information Science, Isfahan University, Isfahan, Iran

³ Lecturer, Library and Information Sceince Department, Payame Noor University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Information and media literacy (MIL) enables people to interpret and make informed judgments as users of information and media, as well as to become skillful creators and producers of information and media messages in their own right. The purpose of this research was to determine the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciences' students using Global Framework on MIL Indicators.  Methods: This is an applied analytical survey research in which the data were collected by a researcher made questionnaire. This questionnaire was provided based on specialists' viewpoints and valid scientific works. Its validity and reliability were confirmed by Library and Information Sciences specialists and Chronbach's alpha (r=0.75) respectively. Statistical population consisted of all students in Isfahan University of Medical Sciences and the samples were 375. Sampling method was random stratified sampling. Data were analyzed by descriptive and inferential statistics (Indepemdent T-test and ANOVA). Results: The findings showed that the mean level of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciences' students was 3.86±0.338 (higher than average). The highest mean were “valuing other people's scientific output” with 4.40±0.775 and the lowest mean were “transmission of information through formal presentations” with 3.15±1.23. The mean of “observance copyright”dimension was more than others with 4.22±0.466 and the lowest mean was “exchange of information” dimension with 3.62±0.744. Comparison between gender and married status and the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciences' students showed no significant difference, but there was significant difference between educational degree and rate of media and information literacy. Conclusion: The results showed that the rate of media and information literacy among Isfahan University of Medical Sciences' students was higher than average. But students didn't have enough ability in transmission of information through formal presentations, presentation of scientific knowledge in written formats as well as start a new activity with little information. In general, all students and education practitioners should pay special attention to factors affecting in improving media and information literacy as a main capability in using printed and electronic media.

کلیدواژه‌ها [English]

• Information Literacy
• Students
• Universities