نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 کارشناس ارشد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
مقدمه: در سال‌های اخیر، شمار مقالات تأمین اعتبار شده در ایران افزایش یافته و برتری استنادی آن‌ها نسبت به مقالات تأمین اعتبار نشده، تأیید شده است. اما این بهبود و برتری استنادی، تنها در مقایسه با دیگر کشورها معنی می‌یابد. از این رو، به منظور تعیین جایگاه ایران در میان دیگر کشورهای همتا، پژوهش حاضر وضعیت جذب اعتبارات پژوهشی ایران را با سه کشور پرتولید اسلامی خاورمیانه شامل عربستان، ترکیه و مصر مقایسه کرد. روش بررسی: این پژوهش، بنیادی و از دسته مطالعات تحلیل استنادی و تحلیل انتشاراتی بود. جامعه پژوهش را کلیه مقالات معتبر کشورهای پرتولید اسلامی تشکیل داد. نمونه پژوهش به روش هدفمند انتخاب شد و از 174965 عنوان مقال علمی کشورهای پرتولید اسلامی، که در بازه زمانی 2008 تا 2011 میلادی در نمایه نامه استنادی علوم نمایه شده بود، متشکل شد. داده‌ها در تاریخ 4 آبان ماه 1391 برابر با 25 اکتبر 2012 میلادی گردآوری شد و سپس، به کمک فنون آمار توصیفی (میانگین، فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون‌های 2χ، Welch و Brown-Forsythe) و با استفاده از نرم‌افزارهای Excel و SPSS تحلیل گردید. یافته‌ها: مقالات تأمین اعتبار شده کشورهای مورد بررسی در مقایسه با دیگر مقالات از شمار کمتر و در عین حال، عملکرد استنادی بهتری برخوردار بود. عربستان، به لحاظ شمار مقالات تأمین اعتبار شده، از سه کشور دیگر پیشی گرفته بود. در گروه مقالات تأمین اعتبار نشده، به جز ایران که از میانگین استنادی بالاتری نسبت به ترکیه برخوردار بود، بین دیگر کشورها تفاوت استنادی مشاهده نشد. در گروه مقالات تأمین اعتبار شده نیز عملکرد استنادی کشورها به لحاظ آماری با هم یکسان بود؛ با این تفاوت که این بار، میانگین استنادی ایران به نحوی معنی‌دار از هر سه کشور دیگر کمتر بود. نتیجه‌گیری: اعتبارات پژوهشی نتوانسته است، نمایانی بسیار بالایی را برای تولیدات علمی ایران به ارمغان آورد و برتری رقابتی را برای کشور در میان کشورهای همتا محقق سازد. در نتیجه، بار دیگر مسأله توجه به کیفیت تولید علم و ضرورت رفع نابسامانی‌های سامانه علمی کشور، به ویژه به لحاظ میزان، نحوه توزیع و مصرف اعتبارات پژوهشی، آشکار می‌شود. واژه‌های کلیدی: یارانه پژوهشی؛ مقاله؛ مجله؛ استناد؛ ایران؛ ترکیه؛ مصر؛ عربستان
عنوان مقاله [English]
Research Fund Absorption and its Role in Improving the Scientific Recognition of the Most Prolific Islamic Countries in the Middle East
نویسندگان [English]
- Hajar Sotudeh 1
- Mohammad Hassan Omidi 2
1 Associate Professor, Knowledge and Information Sciences, School of Educational Sciences and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 MSc, Knowledge and Information Sciences, School of Educational Sciences and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]
Introduction: Iranian academia has recently experienced an increase in the number of its funded papers, and their citationadvantage over unfunded papers has been approved. However, this improvement and advantage is only meaningful whencompared to other countries. Thus, in order to determine Iran’s status among its counterparts, the present study investigated andcompared the status of research funds absorption in Iran with that of the three most prolific Islamic Middle Eastern countries,Turkey, Egypt, and Saudi Arabia.Methods: This fundamental research was conducted through a citation and publication analysis approach. The statistical populationconsisted of all valid papers from prolific Islamic countries. The study sample was selected through purposive sampling and 174965academic papers indexed in the Science Citation Index Expanded during 2008-2011. Data were collected on 25 of October 2012 andanalyzed using descriptive statistics (mean, frequency, and percentage) and inferential statistics (chi-square, independent t, ANOVA,Welch’s t-test, Brown–Forsythe test, and Games- Howell test) in SPSS and using Excel software.Results: The countries’ funded researches were significantly less, though superior in citation performance compared to unfunded papers.Saudi Arabia outperformed the other nations in terms of the portion of its funded papers. In the unfunded papers group, no statisticaldifference was observed among the nations in mean citations, except Iran which outperformed Turkey. In the funded papers group, all thenations had similar citation levels. However, the mean citation of Iran was significantly lower than the other countries.Conclusion: Funded researches seem to fail to achieve a considerably high visibility and, thereby, a competitive advantage for theIranian academic production. The findings illustrate the necessity of elimination of deficiencies in Iran’s academic system,especially research fund allocation and distribution mechanisms.
)