نویسندگان

• سوسن بهرامی ¹
• سعید رجایی پور ²
• محمدحسین یارمحمدیان ³

¹ دکتری تخصصی، مدیریت آموزشی، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² استادیار،مدیریت آموزش عالی،دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

³ دانشیار، مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت،دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: در دو دهه‌ی اخیر، آموزش عالی به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر تشکیل دهنده‌ی جوامع پیشرفته نقش بسیار حیاتی در رشد و توسعه‌ی علوم، فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات شبکه‌ی اینترنت ایفا نموده‌است. در آستانه‌ی قرن 21 که جهان به سمت محوری شدن دانش پیش می‌رود و نیاز متخصصان و مدیران آشنا به علوم پیشرفته بیش از پیش احساس می‌شود، آموزش عالی نیز مسؤولیت سنگینی را در قبال اجتماع و جامعه‌ی جهانی بر دوش خود احساس می‌کند. این مقاله در صدد شناسایی اجزای سرمایه‌ی فکری در نظام آموزش عالی دولتی پزشکی و غیر پزشکی استان اصفهان بوده است.
روش بررسی: نوع پژوهش تحلیلی و جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی، کاشان، علوم پزشکی اصفهان و علوم پزشکی کاشان (1830 نفر) بود که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی 480 نفر از آنان در سال 1390 انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل پرسش‌نامه‌ی استاندارد بر اساس مطالعه‌ی Torres بود که روایی آن با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن با استفاده از محاسبه‌ی ضریب Cronbach's alpha (97/0 = r) تأییدگردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ₁₈SPSS و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت.
یافته‌ها: سرمایه‌ی فکری و اجزای آن که شامل سرمایه‌ی انسانی، سرمایه‌ی ساختاری و سرمایه‌ی رابطه‌ای می‌باشد، در دانشگاه‌های دولتی استان،کمتر از سطح متوسط بود و رابطه‌ی بین سرمایه‌ی انسانی، سرمایه‌ی ساختاری و سرمایه‌ی رابطه‌ای مثبت و معنی‌دار بوده است. از طرفی، بین میانگین اجزای سرمایه‌ی فکری در دانشگاه‌ها بر حسب محل و سابقه‌ی خدمت، تفاوت معنی‌داری مشاهده شد، به طوری که سرمایه‌ی ساختاری در دانشگاه اصفهان بیش از سایر دانشگاه‌های دولتی استان و نیز این سرمایه در اعضای هیأت علمی با سابقه‌ی کار 1 تا 10 سال بیش از 11 تا 20 سال بود. و از سوی دیگر، سرمایه‌ی انسانی و سرمایه‌ی رابطه‌ای در اعضای هیأت علمی با سابقه‌ی کار 21 سال به بالا بیش از 11 تا 20 سال بود؛ اما تفاوت بر حسب سایر مشخصات دموگرافیک معنی‌دار نبوده است.
نتیجه‌گیری: دانشگاه‌ها با به کارگیری چارچوپ سرمایه‌ی فکری به عنوان یک ابزار اکتشافی، قادر به حل مشکلات جدید مدیریتی، اشاعه‌ی منابع نامشهود و نیز ارتباط با ذی‌نفعان و جامعه خواهند شد.

کلیدواژه‌ها

• سرمایه‌ی فکری
• مدیریت دانش
• دانشگاه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Intellectual Capital Components in Iranian Universities

نویسندگان [English]

• Susan Bahrami ¹
• Saeed Rajaeepour ²
• Mohammad Hossein Yarmohammadian ³

¹ Educational Administration, Health Management and Economy Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² Assistant Professor, Educational Administration, The University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Associate Professor, Educational Planning, Health Management and Economic Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Introduction: During the past two decades, higher education has played an important role as one 
of the most important elements of advanced societies in development of science, information 
technology and internet communications. In the knowledge-based world of 21st century, the need 
for professionals and managers is growing which in turn increases the importance of higher 
education in the society and the international community. This article sought to review 
intellectual capital components in public higher education medical and non-medical systems in 
Isfahan, Iran. 
Methods: In an analytical study, stratified random sampling was used to select 480 subjects from 
all faculty members (n = 1830) of Isfahan University, Isfahan University of Technology, Kashan 
University, and Isfahan and Kashan Universities of Medical Sciences. A questionnaire was 
designed according to Torres (2006). The validity and reliability of the questionnaire were 
confirmed by face and content validity and Cronbach's alpha (r = 0.97), respectively. Using 
SPSS18, data was analyzed at two levels of descriptive and inferential statistics. 
Results: Intellectual capital and its components, including human capital, structural capital and 
relational capital, in public universities of the province were lower than the average level. A 
significant positive relation was observed between human capital, structural capital and relational 
capital. Moreover, a significant difference was found between mean values of intellectual capital 
components of universities in terms of location and duration of experience. In fact, structural 
capital in universities of Isfahan was higher than other public universities in the province. 
Likewise, faculty members with a work experience of 1-10 years had higher structural capital 
than those with 11-20 years of experience. On the other hand, human capital and relational capital 
were higher in faculty members with more than 21 years of experience. However, differences 
based on other demographic characteristics were not significant. 
Conclusion: Using intellectual capital framework as a heuristic tool would enable universities to 
solve the new management problems, to disseminate intangible resources, and to cooperate with 
multiple stakeholders.

کلیدواژه‌ها [English]

• Intellectual Capital
• Knowledge Management
• Universities