Letter to Editor
مدیریت اطلاعات سلامت
راحله سموعی؛ راحله سموعی
چکیده
هوش‌مصنوعی بدون شک ابزاری ارزشمند است و می‌تواند در تسهیل برخی مراحل پژوهشی موثر باشد؛ با‌این‌حال برخی داوران به جای خواندن دقیق مقاله، تحلیل نقادانه و ارائه بازخوردهای تخصصی، صرفا متن مقاله را به هوش‌مصنوعی یا مدل‌های زبانی می‌سپارند و گزارش داوری را بدون ارزیابی شخصی یا تبیین کافی ارسال می‌کنند؛ در‌واقع مسئولیت خود را به ...
بیشتر
هوش‌مصنوعی بدون شک ابزاری ارزشمند است و می‌تواند در تسهیل برخی مراحل پژوهشی موثر باشد؛ با‌این‌حال برخی داوران به جای خواندن دقیق مقاله، تحلیل نقادانه و ارائه بازخوردهای تخصصی، صرفا متن مقاله را به هوش‌مصنوعی یا مدل‌های زبانی می‌سپارند و گزارش داوری را بدون ارزیابی شخصی یا تبیین کافی ارسال می‌کنند؛ در‌واقع مسئولیت خود را به ماشینی واگذار می‌کنند که فاقد درک واقعی از علم، زمینه تخصصی پژوهش و ظرافت‌های روش‌شناختی است. این در‌حالی است که هوش‌مصنوعی نمی‌تواند جای داوری همتا را بگیرد. هوش‌مصنوعی، با‌وجود توانایی‌های چشمگیر در پردازش زبان، فاقد قضاوت تخصصی، درک مفهومی و پیچیدگی‌های روش‌شناختی است که با تجربه و دانش عمیق انسانی حاصل می‌شود. تکیه کامل به خروجی‌های هوش‌مصنوعی می‌تواند به انتشار تحلیل‌های سطحی، سوگیرانه یا کمتر دقیق بینجامد و در بلندمدت، کیفیت خروجی‌های علمی، اعتماد علمی و توانمندی و مهارت داوران علمی تضعیف شود. توصیه این نامه، نه رد فناوری، بلکه تعریف نقش شفاف آن به‌عنوان «یاری‌دهنده» برای داوران و ابزاری برای تسهیل فرآیند، نه جایگزینی برای تفکر نقادانه داوران است. مجلات علمی با تدوین دستورالعمل‌های دقیق، نظارت فعال و ترویج اخلاق حرفه‌ای می‌توانند مانع از تبدیل این فرصت به تهدید شوند. آینده پژوهشی مسئولانه و حرفه‌ای، در گرو تعادلی هوشمندانه بین بهره‌گیری از فناوری و حفظ اصالت کارشناسی انسانی است.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
سارا محمدیان علیایی؛ محمد خوانساری
چکیده
حجم بالای داده های سلامت و اشتراک‌گذاری آنها در حوزه درمان و تحقیقات پزشکی حائز اهمیت است. با مطالعه بیمارستان هوشمند و همینطور مقالات حاضر، نیازی مبنی بر ارائه یک معماری نرم‌افزاری مناسب برای به اشتراک‌گذاری داده مطرح می‌شود.استخراج الزامات و طراحی معماری فنی با هدف نیل به یک معماری نرم‌افزاری اشتراک داده‌های سلامت در بیمارستان ...
بیشتر
حجم بالای داده های سلامت و اشتراک‌گذاری آنها در حوزه درمان و تحقیقات پزشکی حائز اهمیت است. با مطالعه بیمارستان هوشمند و همینطور مقالات حاضر، نیازی مبنی بر ارائه یک معماری نرم‌افزاری مناسب برای به اشتراک‌گذاری داده مطرح می‌شود.استخراج الزامات و طراحی معماری فنی با هدف نیل به یک معماری نرم‌افزاری اشتراک داده‌های سلامت در بیمارستان هوشمند با بررسی در بیمارستان پانزده خرداد تهران در این پژوهش انجام شده است. استخراج الزامات از دو منظر چالشهای فعلی و رویکرد جدید بیمارستان هوشمند به صورت جداگانه با بکارگیری رویکرد تحلیل کسب و کار بابوک جمع‌آوری و نهایی شده است. مصاحبه با ذینفعان بیمارستان مبتنی بر الزامات کلیه ذینفعان از تمامی بخش‌ها با از روش گروههای کانونی برای شناسایی چالشهای فعالی انجام گرفته است. روش مصاحبه بدون ساختار بوده و پرسش‌های مصاحبه بدون طراحی اولیه ولی مرتبط با هدف و یا سوال کلی پژوهش بوده است. برای استخراج الزامات بر اساس رویکرد جدید بیمارستان هوشمند نیز مصاحبه غیر ساختاری با تعدادی از خبرگان فناوری‌های انجام گرفته است. در ادامه، معماری مرجع اشتراک داده به نام «داده به عنوان سرویس» و معماری‌های مشابه در مراجع مورد بررسی قرار گرفته است. سپس معماری نرم‌افزاری جدیدی برای بیمارستان هوشمند پیشنهاد شده است. در نهایت به ارزیابی معماری پیشنهادی در پاسخ به الزامات و مولفه‌های الزامی اشتراک‌گذاری داده و به همراه تحلیل و مقایسه آن پرداخته شده است. این معماری قابلیت ارائه و استفاده از خدمات میکروسرویس را دارد و قابل توسعه و اتصال به سیستم اطلاعات بیمارستان و سامانه سپاس می‌باشد.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
سمیه انیسی؛ کامران حاجی نبی؛ لیلا ریاحی؛ سید جمال الدین طبیبی
چکیده
مقدمه:تاب‌آوری توانایی، قابلیت و ظرفیت پیش‌بینی، پیشگیری، جذب، تطبیق و تغییر در مقابله با شوک‌ها و بحران‌ها و ارائه مستمر خدمات سلامت مورد نیاز مردم در زمان مدیریت بحران تعریف شده است. واژه «تاب‌آوری» که از زمان بحران ابولا در ادبیات مراقبت‌های سلامت مطرح شده است، با پاندمی کووید-۱۹ بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. ویژگی‌هایاین ...
بیشتر
مقدمه:تاب‌آوری توانایی، قابلیت و ظرفیت پیش‌بینی، پیشگیری، جذب، تطبیق و تغییر در مقابله با شوک‌ها و بحران‌ها و ارائه مستمر خدمات سلامت مورد نیاز مردم در زمان مدیریت بحران تعریف شده است. واژه «تاب‌آوری» که از زمان بحران ابولا در ادبیات مراقبت‌های سلامت مطرح شده است، با پاندمی کووید-۱۹ بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. ویژگی‌هایاین پژوهش با هدف بررسی و تبیین مفهوم تاب‌آوری بیمارستان در بحران و بلایا انجام گردید.روش بررسی:این مرور مفهومی از طریق جستجو در منابع علمی مانند PubMed ، Scopus،Web of Science ، Science Direct، Google Scholar و پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی گردآوری‌گردید. جستجو با کلیدواژه‌های resilience، Crisis and Disaster ، hospital و معادل فارسی آنها انجام گردید.یافته‌ها:1217 مقاله یافت شد که 211 مقاله مرتبط با مطالعه بود. منابع یافت شده پالایش و در نهایت تعداد 23 مدل انتخاب شدند. یافته‌ها نشان‌داد، ظرفیتهای تطبیقی، جذبی و تحول‌آفرین ظرفیت یا استراتژی‌های تاب‌آوری در برابر بحران و بلایا و آمادگی و پیش‌بینی، پایش، یادگیری، ابزارهای تاب‌آوری نام‌برده شده‌اند. آگاهی(از خطر)، مقاومت، افزایش ظرفیت، هماهنگی، بازیابی به عنوان ویژگی‌ها یا اهداف میانی و پاسخگوئی به عنوان هدف نهائی تاب‌آوری در برابر بحران ذکر شده اند.نتیجه‌گیری: تاب‌آوری در بیمارستان در بحران و بلایا به‌عنوان یک مفهوم چندبُعدی شامل ظرفیتهای جذبی، تطبیقی و تحول‌آفرین تعریف می‌شود و ابزارهایی نظیر پیش‌بینی، آمادگی و یادگیری را شامل می‌شود. ظرفیت تطبیقی بیشترین تأکید را در مطالعات داشته است. تقویت ابزارهای تاب‌آوری و ارتقای آگاهی و هماهنگی بین‌بخشی می‌تواند به بهبود تاب‌آوری در برابر بحران‌ها و بلایا کمک کند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
شهرام معینی؛ شادی موسوی؛ مریم معینی؛ سید محمد رضا داودی
چکیده
چکیدهمقدمه: بازارکار دندانپزشکی در ایران عمدتا شامل فعالیت در بخش خصوصی و فعالیت آکادمیک است. ارتقا آموزش درحوزه دندانپزشکی نیازمند جذب دندانپزشکان در فعالیت های آکادمیک است. مطالعه حاضر به بررسی عوامل مرتبط با تصمیم دانشجویان دندانپزشکی عمومی برای انتخاب طبابت در بخش خصوصی یا فعالیت آکادمیک، همراه با طبابت درکلینیک های دانشگاهی، ...
بیشتر
چکیدهمقدمه: بازارکار دندانپزشکی در ایران عمدتا شامل فعالیت در بخش خصوصی و فعالیت آکادمیک است. ارتقا آموزش درحوزه دندانپزشکی نیازمند جذب دندانپزشکان در فعالیت های آکادمیک است. مطالعه حاضر به بررسی عوامل مرتبط با تصمیم دانشجویان دندانپزشکی عمومی برای انتخاب طبابت در بخش خصوصی یا فعالیت آکادمیک، همراه با طبابت درکلینیک های دانشگاهی، پس ازاتمام دوره تحصیل پرداخته است. روش ها: پژوهش حاضر یک پیمایش مقطعی بود. جامعه آماری، شامل دانشجویان دندانپزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان در سال ۱۴۰۰ و نمونه شامل ۳۰۱ دانشجو بود. متغیر وابسته انتخاب موقعیت شغلی و متغیرهای توضیحی سن،جنسیت، نوع دانشگاه، معدل، سال تحصیلی، تحصیلات و نوع شغل والدین بودند. ابزارجمع آوری داده پرسشنامه و از رگرسیون لاجیت برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: بیش از 63% از دانشجویان طبابت در بخش خصوصی رابه فعالیت آکادمیک ترجیح دادند. احتمال انتخاب فعالیت آکادمیک دربین دانشجویان با معدل بالا وخوب نسبت به سایردانشجویان بیشتر بود. سن، جنسیت، تحصیلات والدین، سنوات تحصیل دررشته دندانپزشکی، دانشگاه محل تحصیل ارتباط معناداری با تصمیم شغلی دانشجویان نداشتند. نتیجه گیری: تصمیم برای طبابت در بخش خصوصی در بین گروههای مختلف دانشجویان دندانپزشکی عمومی همه گیر است. سیاستگذاری برای ایجاد انگیزه بیشتر برای فعالیت آکادمیک در دندانپزشکان جوان ضروری است.کلید واژه ها: انتخاب شغل، نظریه انتخاب عقلایی، بخش خصوصی، موقعیت آکادمیک، دندانپزشکی پیام های کلیدی:•نسبت بالایی از دانشجویان دندانپزشکی عمومی، طبابت در بخش خصوصی را به موقعیت آکادمیک ترجیح دادند.•دانشجویان با معدل بالاترتمایل بیشتری برای انتخاب موقعیت های شغلی آکادمیک داشتند.
مقاله مروری نظام مند
مدیریت اطلاعات سلامت
فیروزه زارع فراشبندی؛ رژین سادات مصطفی مقدم؛ راحله سموعی
چکیده
کتابخانه انسانی مکانی است که در آن مردم به جای امانت گرفتن کتاب‌های معمولی، یک کتاب زنده یا انسانی را به امانت می‌گیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی چیستی و چرایی یک کتابخانه انسانی سلامت شامل تعاریف، اهداف، اثربخشی، فواید و کاربردهای آن می‌باشد. مطالعه حاضر، یک مرور حیطه‌ای است که طی آن با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های ...
بیشتر
کتابخانه انسانی مکانی است که در آن مردم به جای امانت گرفتن کتاب‌های معمولی، یک کتاب زنده یا انسانی را به امانت می‌گیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی چیستی و چرایی یک کتابخانه انسانی سلامت شامل تعاریف، اهداف، اثربخشی، فواید و کاربردهای آن می‌باشد. مطالعه حاضر، یک مرور حیطه‌ای است که طی آن با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف فارسی و انگلیسی جستجو شد و تعداد 2570 مقاله بازیابی شد. پس از غربالگری منابع بر اساس معیارهای ورود و خروج، 44 مقاله نهایی به‌صورت روایتی ترکیب و در قالب جداول ارائه شد. یافته‌ها نشان داد کتابخانه انسانی محیطی امن برای تعامل، آموزش و یادگیری و نیز ترویج گفتگو با دیگران است. همچنین روشی برای کاهش تعصبات، کلیشه‌ها، ایجاد درک و تفاهم، و تقویت روابط اجتماعی است. هدف اصلی از ایجاد کتابخانه انسانی، همدلی، تفاهم و درک متقابل در جامعه می‌باشد. اثربخشی، فواید، و کاربردهای متعددی از جمله " افزایش همدلی، تفاهم و درک متقابل "، " اصلاح نگرش‌ها و باورهای غلط" و " تقویت مهارت‌های ارتباطی برای ایجاد ارتباطات (بین فردی و اجتماعی)" برای کتابخانه انسانی ذکر شده بود. موضوعات مورد بحث در کتابخانه انسانی اغلب به سه موضوع اصلی "گروههای اقلیت"، "مسائل اجتماعی"، و "مسائل فردی" در بافتار مسائل روانشناختی و روانشناسی اجتماعی اختصاص دارد. شناخت چیستی و چرایی کتابخانه انسانی سلامت می‌تواند سازوکاری در اختیار سیاست‌گذاران سلامت و کتابداران پزشکی قرار دهد تا بتوانند یک کتابخانه انسانی سلامت را به طور مناسب اجرا و پیاده‌سازی نمایند و موجب بهبود سلامت روان فرد و جامعه شوند.
مقاله پژوهشی
مدیریت اطلاعات سلامت
فاطمه محمدی؛ زینب حیدری؛ مریم دهقانی؛ زهرا سهرابی؛ مژگان جانی قربان؛ صدیقه فرضی
چکیده
مقدمه: سلامت باروری طیف گسترده‌ای از موضوعات نظیر برنامه‌ریزی باروری ، مراقبت‌های قبل و حول زایمان، پیشگیری ودرمان عفونت‌های تناسلی و آمیزشی ، سقط ، غربالگری سرطانها، درمان ناباروری و ... را در بر می‌گیرد. از آنجایی که سواد سلامت در ارتقا سلامت نقش کلیدی دارد، وجود ابزارهای معتبر برای سنجش آن ضروری است. هدف مطالعه روانسنجی مقیاس ...
بیشتر
مقدمه: سلامت باروری طیف گسترده‌ای از موضوعات نظیر برنامه‌ریزی باروری ، مراقبت‌های قبل و حول زایمان، پیشگیری ودرمان عفونت‌های تناسلی و آمیزشی ، سقط ، غربالگری سرطانها، درمان ناباروری و ... را در بر می‌گیرد. از آنجایی که سواد سلامت در ارتقا سلامت نقش کلیدی دارد، وجود ابزارهای معتبر برای سنجش آن ضروری است. هدف مطالعه روانسنجی مقیاس سنجش سواد سلامت باروری در زنانِ سنین باروری بود.روش بررسی: روش این مطالعه توصیفی-مقطعی است. نسخه ی ژاپنی مقیاس سواد سلامت باروری مبنای تدوین پرسشنامه ما بود که پس از انجام فرایند ترجمه ، تایید روایی صوری و محتوایی کیفی و کمی ، بررسی روایی سازه آن با تکمیل پرسشنامه توسط ۲۹۰ زن واقع در در سنین باروری انجام شد . روایی سازه با انجام تحلیل عامل اکتشافی و پایایی با محاسبه همبستگی درونی بررسی شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۰ تحلیل شدند.یافته‌ها: تحلیل عاملی اکتشافی منجر به استخراج ۲۷ گویه ذیل پنج عامل شامل «درک و کاربرد اطلاعات»، «دانش خودمراقبتی»، «تحلیل موثق بودن اطلاعات»، «آگاهی نسبت به بدن زنان» و «سواد سلامت تعاملی» شد که مجموعاً ۰۷/۵۸ % از واریانس را تبیین نمودند. پایایی ابزار با آلفای کرونباخ ۹۲/۰ مورد تأیید قرار گرفت.نتیجه‌گیری: از آنجا که مقیاس سنجش سواد سلامت باروری روانسنجی شده در این مطالعه از روایی و پایایی و وضوح و شفافیت مطلوبی برخوردار است . میتوان آن را به عنوان یک مقیاس قابل اعتماد جهت سنجش سواد سلامت باروری زنان و نیز طراحی و اجرای مداخلات مبتنی بر نیازهای آنها بکارگرفت.
