عبدالحسین فرجپهلو؛ زاهد بیگدلی؛ مظفر چشمه سهرابی؛ بهجت طاهری
چکیده
مقدمه: یکی از ابزارهای معنایی جهت بازیابی دانش از منابع پیچیده، هستینگاشت است. با پیشرفت فنآوریهای وب معنایی، ساخت و طراحی هستینگاشتها به عنوان ابزار سازماندهی و بازنمون دانش ضروری به نظر میرسد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی هستینگاشت حوزه بیماریهای مادرزادی قلب به زبان فارسی و مراحل ساخت آن بود.روش بررسی: این مطالعه ...
بیشتر
مقدمه: یکی از ابزارهای معنایی جهت بازیابی دانش از منابع پیچیده، هستینگاشت است. با پیشرفت فنآوریهای وب معنایی، ساخت و طراحی هستینگاشتها به عنوان ابزار سازماندهی و بازنمون دانش ضروری به نظر میرسد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی هستینگاشت حوزه بیماریهای مادرزادی قلب به زبان فارسی و مراحل ساخت آن بود.روش بررسی: این مطالعه به روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری تحقیق را کلیه منابع اطلاعاتی فارسی و انگلیسی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در حوزه تخصصی بیماریهای مادرزادی قلب تشکیل داد. مبنا و هسته اولیه روش مورد استفاده برای ایجاد هستینگاشت حوزه بیماریهای مادرزادی قلب، روشهای به کار رفته در پژوهشهای Bermejo و محمدی استانی و همکاران بود. در مجموع، 9 مرحله برای ساخت این هستینگاشت در نظر گرفته شد که شامل «تعیین حوزه و پوشش هستینگاشت، شناسایی منابع اطلاعاتی (اسناد، کتب، مقالات)، شناسایی اصطلاحات و مفاهیم، تعیین پوشش موضوعی و تعیین دامنه و طبقات اصلی، تعیین سلسله مراتب اصطلاحات و مفاهیم، تعریف و تعیین روابط بین اصطلاحات و مفاهیم، توصیف ویژگیهای ردهها و روابط بین آنها، تعیین روابط میان نمونهها و ایجاد محدودیتها، توابع و قوانین» بود. به منظور تأیید روایی محتوایی، از نظر 7 متخصص قلب اطفال دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مراحل سوم تا ششم استفاده گردید. نرمافزار Protégé جهت ساخت هستینگاشت استفاده شد.یافتهها: هستینگاشت بیماریهای مادرزادی قلب کودکان شامل 6 کلاس اصلی «بیماریهای شایع مادرزادی قلب و جوارح مرتبط با بیماری، روش درمان، روشهای تشخیصی، علایم بیماریها و عامل خطرزا» بود. همچنین، به منظور تعریف ارتباط بین مفاهیم و اصطلاحات، 8 رابطه معنایی اصلی شامل «تشخیص داده میشود توسط، تغذیه میکند، درمان میشود توسط، درمان میکند، علت است، عوارض دارد، میباشد از علایم، هست عارضه» و 2 رابطه فرعی «مرتبط است با، دارد عامل خطرزا» تعیین گردید.نتیجهگیری: هستینگاشت ساخته شده در مطالعه حاضر ابزار مفید و کارامدی برای سازماندهی و بازیابی دانش در این حوزه میباشد. همچنین، این ابزار میتواند برای تحلیل و ترسیم ساختار دانش در سایر حوزهها استفاده شود.
فریده عصاره؛ محمد توکلیزاده راوری؛ زاهد بیگدلی؛ رقیه قضاوی
چکیده
مقدمه: به منظور انجام تحلیلهای موضوعی در حوزه علمسنجی، این سؤال مطرح میگردد که کدام یک از فیلدهای کتابشناختی حاوی موضوعات مورد تحلیل قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه فیلدهای موضوعی مدارک و تعیین فیلد و یا ترکیبی از فیلدهای کامل و مناسب به منظور انجام تحلیلهای مذکور انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل ...
بیشتر
مقدمه: به منظور انجام تحلیلهای موضوعی در حوزه علمسنجی، این سؤال مطرح میگردد که کدام یک از فیلدهای کتابشناختی حاوی موضوعات مورد تحلیل قرار گیرد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه فیلدهای موضوعی مدارک و تعیین فیلد و یا ترکیبی از فیلدهای کامل و مناسب به منظور انجام تحلیلهای مذکور انجام شد.روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و تحلیل واژگانی و با رویکرد علمسنجی انجام گرفت. به منظور انجام تحقیق، تولیدات علمی حوزه طب عملکردی گوارش به عنوان نمونه از پایگاه Scopus استخراج و تحلیلهای مورد نظر بر روی 13798 مقاله دارای سه فیلد عنوان، کلید واژه و موضوعات کنترل شده انجام شد. پس از یکسانسازی دادهها، خوشهبندی به روش K-Means صورت گرفت و با محاسبه شاخص دربردارندگی برای خوشههای ایجاد شده، مشابهت موضوعات بین سه فیلد مورد نظر مشخص گردید.یافتهها: بین فیلدهای کلید واژه عنوان و کلید واژه نویسندگان مشابهت بالایی (71/87 و 71/85) مشاهده شد. همچنین، پایین بودن مقدار شاخص دربردارندگی فیلد عنوان و موضوعات کنترل شده (صفر) حاکی از آن بود که مشابهت کمی بین زبان کنترل شده و واژگان مورد استفاده توسط نویسندگان در عنوان وجود داشت و نویسندگان واژگان مرجح را در عنوان استفاده نمیکنند.نتیجهگیری: در صورت استفاده از واژگان فیلد عنوان، نتایج تحلیل زبان طبیعی را نشان خواهد داد، اما در صورتی که هدف، دستهبندی موضوعات به صورت منسجم باشد، استفاده از فیلد موضوعات کنترل شده، مناسبترین فیلد خواهد بود.
زاهد بیگدلی؛ مهستی گنجو؛ علیرضا پورشمس؛ لیلا دهقانی
دوره 13، شماره 5 ، دی 1395، ، صفحه 333-340
چکیده
مقدمه: تعیین مؤلفههای اصلی رفتار اطلاعیابی حرفهای در بافت سازمانی، از جمله موضوعاتی است که امروزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی رابطه میان وظایف شغلی، حرفهمندی و منابع اطلاعاتی در بافت سازمانی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی شهر بوشهر بود.روش بررسی: پژوهش حاضر بر اساس روش کیفی و به صورت ...
بیشتر
مقدمه: تعیین مؤلفههای اصلی رفتار اطلاعیابی حرفهای در بافت سازمانی، از جمله موضوعاتی است که امروزه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی رابطه میان وظایف شغلی، حرفهمندی و منابع اطلاعاتی در بافت سازمانی مرکز مدیریت حوادث و فوریتهای پزشکی شهر بوشهر بود.روش بررسی: پژوهش حاضر بر اساس روش کیفی و به صورت مطالعه میدانی تفسیری انجام شد. روشهای جمعآوری اطلاعات شامل مصاحبه، مشاهده و مطالعه مستندات اورژانس بود. جهت تحلیل دادهها، ابتدا مفاهیم از مصاحبهها استخراج و سپس خوشهبندی شد. در نهایت، با توصیف رابطه بین مجموعه مفاهیم، مدلی برای رفتار اطلاعیابی تکنسینهای اورژانس شهر بوشهر ارایه گردید.یافتهها: بر اساس مدل رفتار اطلاعیابی تکنسینها، ماهیت شغلی این افراد، رفتار اطلاعیابی آنها را به رفتار اطلاعیابی در حین فرایند و پس از آن تقسیم میکند. در حین اجرای فرایندها، اطلاعیابی در زمان تصمیمگیری انجام میگیرد و مبتنی بر تجربه و مشورت گروهی است. پس از اجرای فرایند، جستجو برای منابع اطلاعاتی جهت پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی انجام میشود. شیوه تشخیص نیاز اطلاعاتی و جستجوی منابع (تجربه، مشورت گروهی، منابع رسمی و...) در حین اجرای فرایند و پس از آن، به آموزش حرفهای (یادگیری)، رفتارهای شخصی و هنجارهای سازمانی وابسته است که در بافت مطالعه حضور دارند.نتیجهگیری: مسؤولان اورژانس به این نکته توجه نمایند که رفتار اطلاعیابی تکنسینهای اورژانس باید بر اساس بافت سازمانی و ماهیت حرفه اورژانس شناسایی شود و از الگوهای مختلفی برای برآورده نمودن نیاز اطلاعاتی آنان استفاده گردد.
زاهد بیگدلی؛ محبوبه ممتازان
دوره 8، شماره 4 ، مهر و آبان 1390
چکیده
مقدمه: با گسترش دانش و اطلاعات در کلیهی زمینههای علمی، هر دانشجو، استاد و محقق، جهت رفع نیاز اطلاعاتی خود به برخورداری از برخی مهارتها و دانشها نیاز دارد که یکی از آنها سواد اطلاعاتی میباشد. این مقاله به تعیین و مقایسهی سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز– شاخهی آبادان پرداخت و همچنین تأثیر ...
بیشتر
مقدمه: با گسترش دانش و اطلاعات در کلیهی زمینههای علمی، هر دانشجو، استاد و محقق، جهت رفع نیاز اطلاعاتی خود به برخورداری از برخی مهارتها و دانشها نیاز دارد که یکی از آنها سواد اطلاعاتی میباشد. این مقاله به تعیین و مقایسهی سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز– شاخهی آبادان پرداخت و همچنین تأثیر برخی متغیرهای جمعیتشناختی و مدت زمان حضور دانشجویان در دانشگاه بر سطح سواد اطلاعاتی آنان را معین کرد.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی- توصیفی بود و در سال تحصیلی 88-1387 انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامهی محققساخته با الگوگیری از پرسشنامههای موجود در این زمینه بود. جامعهی آماری پژوهش شامل 222 نفر دانشجویان واحد بینالملل و دانشکدهی پرستاری آبادان بود که به علت تعداد محدود جامعهی آماری، نمونهگیری انجام نشد. در این پژوهش، با قرار دادن نسخهای از پرسشنامه در اختیار تعداد 5 تن از استادان گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران و استفاده از نظر مشاور آماری مربوط، روایی پرسشنامه تأیید گردید. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از Cronbach's alpha محاسبه و برابر 89/0 تعیین شد که نشان دهندهی بالا بودن پایایی پرسشنامه بود. جهت جمعآوری اطلاعات، پرسشنامهها در کلاس درس توزیع و در همان مکان جمعآوری گردید. در تحلیل یافتهها از نرمافزار آماری 13SPSS استفاده شد. در تحلیل توصیفی از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار و در تحلیل استنباطی از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون t و آزمون Tukey استفاده گردید و برای تعیین رابطهی بین متغیرهای مورد مطالعه، از آزمون ضریب همبستگی Spearman استفاده شد. یافتهها: دانشجویان واحد بینالملل از سواد اطلاعاتی بیشتری نسبت به دانشجویان پرستاری برخوردار بودند، اما در مجموع، جامعهی مورد مطالعه از سطح سواد اطلاعاتی «متوسط» برخوردار بود. دانشجویان مورد مطالعه در یافتن منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود در کتابخانه، استفاده از رایانه و تجهیزات جانبی آن، اعتماد به نفس هنگام جست و جوی اطلاعات، ارزیابی اطلاعات بازیابی شده، رضایت از نتایج جست و جو و توانایی درخواست کمک از کتابدار، در سطح «متوسط» قرار داشتند، ولی در یافتن اطلاعات مورد نیاز خود در اینترنت و استفاده از عملگرهای منطقی در سطح «کم» قرار داشتند. در این جامعه، کتاب بیشتر از سایر منابع اطلاعاتی مورد استفاده قرار میگرفت و در بین کانالهای اطلاعاتی، از شبکههای اطلاعاتی استفادهی بیشتری میشد. نتیجهگیری: با توجه به اینکه سواد اطلاعاتی جامعهی مورد مطالعه در سطح متوسط قرار دارد، برنامهریزی جهت ارایهی آموزشهای لازم در راستای ارتقای سواد اطلاعاتی این جامعه لازم به نظر میرسد. واژههای کلیدی: سواد اطلاعاتی؛ دانشگاهها؛ دانشجویان؛ منابع اطلاعاتی