نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی نوروزی ¹
• مظفر چشمه‌سهرابی ²
• عباس حری ³

¹ کارشناسی‌ارشد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده‌ی پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² استادیار، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده‌ی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ استاد، علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده ی روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: نمایه‌سازی از شیوه‌های نوین سازماندهی اطلاعات می‌باشد که با گسترش روزافزون مجراهای تولید اطلاعات و نیز لزوم افزایش سرعت و دقت دسترسی به اطلاعات تولید شده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده از نمایه‌های پایانی کتاب در میان اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان بر اساس نظریه‌ی اشاعه و نشر نوآوری انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه‌ی محقق‌ساخته بود. جامعه‌ی آماری شامل 1727 نفر از اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی- طبقه‌ای، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 176 نفر تعیین شد. با توجه به احتمال ریزش به دلیل عدم بازگشت، پرسشنامه برای 300 نفر ارسال شد که در مجموع 191 مورد برگشت داده شد و مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان و صاحبنظران علم اطلاعات و دانش‌شناسی، علوم اطلاعات و ارتباطات، و علوم اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول Cronbach's alpha 6/97 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، و میانگین) و استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) و با کمک نرم‌افزار SPSS-20 انجام شد. یافته‌ها: میزان آشنایی و استفاده‌ی اعضای هیأت‌علمی اصفهان از نمایه‌های پایانی کتاب، پایین‌تر از حد متوسط بود (37/2). بیشترین آشنایی از طریق دانشگاه و استفاده از نمایه در کتاب‌های فارسی و لاتین دارای اولویت دوم بود. بین میزان استفاده‌ی اعضای هیأت‌علمی مورد بررسی از انواع نمایه در بازیابی اطلاعات درون کتاب با متغیرهای جمعیت‌شناختی رابطه‌ای وجود ندارد؛ بین استفاده‌ی اعضای هیأت‌علمی مورد بررسی از انواع نمایه در تالیف و ترجمه‌ی کتاب (شیوه‌ی چاپ) با سن، رابطه‌ی معکوس وجود دارد (019/0 P-value=و 308/0- r=)؛ بین استفاده‌ی اعضای هیأت‌علمی مورد بررسی از انواع نمایه به طورکلی با سنوات تدریس، رابطه‌ی معکوس وجود دارد (023/0 P-value= و 296/0- r=). نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه رسالت اصلی اعضای هیأت‌علمی انجام فعالیت‌های آموزشی و پ‍ژوهشی می‌باشد و انجام این مهم نیازمند شناخت ابزارهای تحقیق است که نمایه از اساسی‌ترین آنهاست به نظر می‌رسد، شناخت اندک و استفاده‌ی محدود اعضای هیأت‌علمی دانشگاه‌های دولتی شهر اصفهان از نمایه ممکن است فرصت انجام کارهای علمی عمیق را از آن‌ها بگیرید. لذا در جامعه‌ی علمی ما نیاز به متخصصان حرفه‌ای در این زمینه می‌باشند و این خلل می‌تواند توسط کتابداران، جبران شود. واژه‌های کلیدی: نمایه؛ نمایه سازی؛ اشاعه اطلاعات؛ اعضای هیأت‌علمی؛ دانشگاه‌ها 

کلیدواژه‌ها

• نمایه
• نمایه سازی
• اشاعه اطلاعات
• اعضای هیأت‌علمی
• دانشگاه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigate the familiarity and use of indexes in the end of the book between academic members of Isfahan city based on Innovation Diffusion Theory (IDT)

نویسندگان [English]

• Ali Norouzi ¹
• Mozaffar Cheshmeh Sohrabi ²
• Abbas Horri ³

¹ MA, Knowledge & Information Science, Nursing School, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² Assistant Professor, Knowledge & Information Science, Psychology and Educational Sciences School, University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Professor, Knowledge & Information Science, Psychology and Educational Sciences School, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: Indexing is a new way of organizing information which due to the spread of information and the ducts need to increase the speed and accuracy of produced information is important. The present study aimed to investigate the familiarity and use of indexes in the end of the book between academic members of Isfahan city based on Innovation Diffusion Theory (IDT). Methods: This study was conducted through a descriptive survey design. Study population included 1727 academic members of governmental universities in Isfahan. Sample size was calculated based on Cochran formula as 176 subjects. With respect to questionnaire return drop, the questionnaires were sent 300 subjects who returned 191 questionnaires. Questionnaire validity was confirmed by 10 experts in knowledge and informatics science, informatics and communications and sociology. Its reliability was confirmed by Cronbach's alpha=97.6. The data were analyzed by descriptive (frequency, percent and mean) and inferential (Spearman correlation Coefficient) statistical tests. Results: The findings showed that familiarity and use of academic members in Isfahan with indexes in the end of the book was lower than average (2.37). Most familiarity was through university and the use of books in Persian and Latin icons in the second priority. Results showed no significant difference between mean score of academic members' use of indexes in searching the information in the books, and sociological variables. There was an inverse association between academic members' use of indexes in writing, translating (kind of print) and age (p-value=0.019, r=-0.308). There was an inverse association between academic members' use of indexes generally and years of teaching (p-value=0.023, r=0-.296) Conclusion: Since the main mission of faculty members is teaching and research activities and performance it need understanding research tools, it seems index is the most important. Small knowledge and limited use of index among academic members of governmental universities in Isfahan may get the opportunity to practice deep. Therefore, the scientific community need professionals in this field and this can interfere with the librarians to compensate. Keywords: Index; Indexing; Information Dissemination; Faculty Members; Universities

کلیدواژه‌ها [English]

• Index
• Indexing
• Information Dissemination
• Faculty Members
• Universities