مدیریت اطلاعات سلامت
امیر زال پور؛ محمدرضا هاشمیان؛ احسان گرایی؛ فیروزه زارع فراشبندی
چکیده
مقدمه: انتشار سریع و گسترده گونه‌های مختلف اطلاعات نادرست در حوزه سلامت و در بستر رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم های آنلاین منجر به بروز عارضه اختلال اطلاعاتی سلامت شده که تهدیدهایی جدی برای جامعه به بار آورده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی اقدامات و راهکارهای لازم جهت مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت در متون منتشر شده ...
بیشتر
مقدمه: انتشار سریع و گسترده گونه‌های مختلف اطلاعات نادرست در حوزه سلامت و در بستر رسانه‌های اجتماعی و پلتفرم های آنلاین منجر به بروز عارضه اختلال اطلاعاتی سلامت شده که تهدیدهایی جدی برای جامعه به بار آورده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، شناسایی اقدامات و راهکارهای لازم جهت مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت در متون منتشر شده است.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر با بهره‌گیری ازروش مرور حوزه‌ای و جستجوی کلیدواژ‌های مرتبط با اختلالات اطلاعاتی سلامت در پایگاه‌های اطلاعاتی Web of Science، Scopus، Pubmed، Proquest و Embase در پی تحقق هدف شناسایی اقدامات و راهکارهای مقابله با اختلالات اطلاعاتی سلامت است.یافته‌ها: پس از مطالعه محتوای مقالات و استخراج داده‌ها، اقدامات و راهکارهای مقالات برای مقابله با اختلالات اطلاعاتی شناسایی و دسته‌بندی شد. این اقدامات در پنج مضمون اصلی شامل صحت‌سنجی و ارزیابی، همکاری و تعامل افراد و سازمان‌ها، پژوهش و آموزش، ارائه و دسترسی منابع اطلاعاتی، کنترل و نظارت دسته‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: انتظار می‌رود توجه سیاستگذاران نظام سلامت به این راهکارها، مسیری برای پیشگیری و مقابله با اختلالات اطلاعاتی در حوزه سلامت و افزایش آگاهی جامعه در مقابل چالش‌های بهداشت عمومی آتی فراهم آورد.
مدیریت اطلاعات سلامت
فریده موحدی؛ رسول نوری؛ محمد علی برومند؛ محمدرضا هاشمیان؛ علی نوروزی؛ مینا طاهری
چکیده
با توجه به اهمیت ویژه‌ای که اعتبار‌بخشی کتابخانه‌های بیمارستانی در جهت ارتقاء کیفی کتابخانه و سازمان مادر در بین مدیران و مسوولین بیمارستان‌ها پیدا کرده است وجود یک استاندارد مدون بومی سازی شده مخصوص کتابخانه‌های بیمارستانی ایران حایز اهمیت است[1]. لذا کتاب«استاندارد کتابخانه‌های بیمارستانی» بر اساس پژوهش‌های ملی و با ...
بیشتر
با توجه به اهمیت ویژه‌ای که اعتبار‌بخشی کتابخانه‌های بیمارستانی در جهت ارتقاء کیفی کتابخانه و سازمان مادر در بین مدیران و مسوولین بیمارستان‌ها پیدا کرده است وجود یک استاندارد مدون بومی سازی شده مخصوص کتابخانه‌های بیمارستانی ایران حایز اهمیت است[1]. لذا کتاب«استاندارد کتابخانه‌های بیمارستانی» بر اساس پژوهش‌های ملی و با در‌نظر‌گرفتن استانداردهای مرتبط ملی و بین‌المللی و با ارائه چارچوبی برای راه‌اندازی، توسعه، اداره و نگهداری کتابخانه‌های بیمارستانی و ارائه و بهبود خدمات کتابخانه و اطلاع‌رسانی پزشکی، به کاربران و ذینفعان خود در مراکز دولتی و خصوصی در ایران توسط صاحبنظران معاونت تحقیقات و فن‌آوری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و بومی سازی شده است [2]. بر این اساس کتاب مذکور به عنوان ابزار ارزیابی کتابخانه‌های بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1402 مورد استفاده قرار گرفت که در زمان استفاده ارزیابان منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد چالش و تفاوت نظر در برداشت مطالب کتاب شدند. ازاین‌رو نویسندگان این نقد، برآن شدند تا با ارائه برداشت های جمع بندی شده کتابداران بیمارستانی و ارزیابان مذکور در رفع ابهامات موجود در کتاب کمک نمایند.
مدیریت اطلاعات سلامت
پیمان ادیبی؛ فیروزه زارع فراشبندی؛ محمدرضا هاشمیان
چکیده
اطلاعات قابل اعتماد نقش مهمی در نظام سلامت دارند. با این وجود، گاهی جامعه با تحریف حقایق، دستکاری اطلاعات، به اشتراک گذاشتن اطلاعات بدون درک عواقب آن، و انتشار اخبار جعلی که انواعی از اختلالات اطلاعاتی هستند، مواجه است. Wardle وDerakhshan اختلالات اطلاعاتی را به سه دسته: «اطلاعات نادرست(Misinformation)»، «اطلاعات فریبنده(Disinformation)« و ...
بیشتر
اطلاعات قابل اعتماد نقش مهمی در نظام سلامت دارند. با این وجود، گاهی جامعه با تحریف حقایق، دستکاری اطلاعات، به اشتراک گذاشتن اطلاعات بدون درک عواقب آن، و انتشار اخبار جعلی که انواعی از اختلالات اطلاعاتی هستند، مواجه است. Wardle وDerakhshan اختلالات اطلاعاتی را به سه دسته: «اطلاعات نادرست(Misinformation)»، «اطلاعات فریبنده(Disinformation)« و «بداطلاعات(Malinformation)» طبقه‌بندی کرده‌اند (1).برخلاف اطلاعات فریبنده که مبتنی بر اطلاعات کاملاً نادرست هستند، بداطلاعات سلامت از اطلاعات متقن و قابل قبول پزشکی اما مشروط به شرایط خاص و یا اطلاعات نسبتاً درست سلامت استفاده می‌کند. این اطلاعات بدون در نظر گرفتن بافت اولیه یا در یک بافت نادرست ارائه میشوند تا افرادی که با آن مواجه میشوند را به سمت برداشت‌ها و نتیجه‌گیری‌های نادرست یا گمراه‌کننده هدایت کند. در واقع، بد اطلاعات، اطلاعات صحیح با پیکربندی مجدد (Reconfigured true information) است. هنگامی که پس‌زمینه یا بافت مانند زمان، مکان یا حریم خصوصی در نظر گرفته نمی‌شود، می‌تواند ادراکی در تضاد با واقعیت ایجاد کند و به افراد، سازمان‌ها و درک جمعی آسیب برساند (2). نکته مهم در گردش بداطلاعات سلامت، قصد و نیت فرستنده اطلاعات یا پیام است که به طور عمد و با سوء‌نیت و به منظور ایجاد آسیب واقعی یا ایجاد تهدید آسیب واقعی به شخص، سازمان یا کشور انجام می‌شود. بنابراین، در ترویج بداطلاعات، قصد فرد برای آسیب رساندن قطعی است، نه تصادفی که می‌تواند برای سایرین مضر و حتی خطرناک باشد و در عین حال جنبه مجرمانه نیز داشته باشد (3).
حسن اشرفی ریزی؛ محمدرضا سلیمانی؛ محمدرضا هاشمیان
چکیده
پژوهش، سرمایه‌گذاری مهمی جهت ترویج نوآوری، پیشرفت دانش و توسعه اقتصادی- اجتماعی به ویژه در حوزه سلامت محسوب می‌شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین موانع اقتصادی پژوهش‌های سلامت در ایران بود. تحقیق به روش مروری روایتی انجام گرفت و بر اساس آن، پایگاه‌های اطلاعاتی Google Scholar، Web of Science، Scopus، PubMed، Magiran، ScienceDirect و SID با استفاده از کلید ...
بیشتر
پژوهش، سرمایه‌گذاری مهمی جهت ترویج نوآوری، پیشرفت دانش و توسعه اقتصادی- اجتماعی به ویژه در حوزه سلامت محسوب می‌شود. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین موانع اقتصادی پژوهش‌های سلامت در ایران بود. تحقیق به روش مروری روایتی انجام گرفت و بر اساس آن، پایگاه‌های اطلاعاتی Google Scholar، Web of Science، Scopus، PubMed، Magiran، ScienceDirect و SID با استفاده از کلید واژه‌‌های «اقتصاد پژوهش، اقتصاد تحقیق، آسیبشناسی پژوهش، آسیبشناسی تحقیق، بازار پژوهش، بازار تحقیق، اقتصاد تحقیق و توسعه، موانع پژوهش و چالش‌های پژوهش» مورد جستجو قرار گرفت. پس از مطالعه و ارزیابی محتوای مقالات، موانع اقتصادی پژوهش شناسایی گردید. بررسی موانع اقتصادی پژوهش‌های حوزه سلامت نشان داد که عواملی مانند کمبود بودجه پژوهشی، کاهش سرمایه‌گذاری در بخش پژوهش، ارتباط نامناسب با صنعت و عدم تجاریسازی نتایج پژوهش، از جمله موانع اثرگذار اقتصادی در انجام پژوهش‌های سلامت به شمار می‌رود. با توجه به رویکردهای جدید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص پژوهش‌های حوزه سلامت، لازم است مواردی همچون جذب منابع مالی خارج از دانشگاه، تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، ارزشیابی کیفی پژوهشها و تجاریسازی نتایج پژوهشها، مد نظر قرار گیرد.
میترا ابرقوئیان؛ محمدرضا هاشمیان؛ نیلوفر هدهدی‌نژاد؛ زهرا فتوحی؛ علی نوروزی
دوره 14، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 65-70
چکیده
مقدمه: ظهور فن‌آوری‌های وب 2، کتابخانه‌ها و خدمات آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. کتابخانه‌ها نیز به منظور ارتقای کیفیت خدمات خود، نیازمند استفاده از این فن‌آوری‌ها هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین چالش‌های کاربرد وب 2 در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود و به روش مقطعی ...
بیشتر
مقدمه: ظهور فن‌آوری‌های وب 2، کتابخانه‌ها و خدمات آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. کتابخانه‌ها نیز به منظور ارتقای کیفیت خدمات خود، نیازمند استفاده از این فن‌آوری‌ها هستند. مطالعه حاضر با هدف تعیین چالش‌های کاربرد وب 2 در کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود و به روش مقطعی در سال 1394 انجام گردید. جامعه آماری مطالعه را 60 نفر از کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تشکیل داد. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته جمع‌آوری گردید که روایی صوری آن با نظر متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی و پایایی آن با استفاده از ضریب Cronbach¢s alpha (88/0) مورد تأیید قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون t و همبستگی Pearson) تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: از بین عوامل مؤثر بر کاربرد فن‌آوری‌های وب 2، بالاترین میانگین (9/3) به «عوامل مربوط به کاربران» اختصاص داشت و پس از آن «عوامل مربوط به کتابداران» و «عوامل زیرساختی و فرهنگی» با میانگین 5/3 قرار داشت.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آشنایی کم کتابداران با فن‌آوری‌های وب 2 و استفاده از آن در کتابخانه‌ها می‌باشد که این نتایج برای کتابداران و کتابخانه‌ها قابل استفاده است.
محمدرضا هاشمیان؛ محمدجواد آل مختار؛ اکبر حسن زاده
دوره 10، شماره 2 ، تیر 1392
چکیده
مقدمه: «استاندارد قابلیت‌های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی» بر تعیین و تشخیص ماهیت و گستره‌ی اطلاعات مورد نیاز، دسترسی به اطلاعات، ارزیابی اطلاعات، استفاده‌ی مؤثر از اطلاعات و درک مسایل اقتصادی و حقوقی- اجتماعی مربوط به استفاده از اطلاعات تأکید دارد. در این پژوهش، از این استانداردها به عنوان مبنایی برای سنجش و مقایسه‌ی سواد ...
بیشتر
مقدمه: «استاندارد قابلیت‌های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی» بر تعیین و تشخیص ماهیت و گستره‌ی اطلاعات مورد نیاز، دسترسی به اطلاعات، ارزیابی اطلاعات، استفاده‌ی مؤثر از اطلاعات و درک مسایل اقتصادی و حقوقی- اجتماعی مربوط به استفاده از اطلاعات تأکید دارد. در این پژوهش، از این استانداردها به عنوان مبنایی برای سنجش و مقایسه‌ی سواد اطلاعاتی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان استفاده شد. روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی بود. تعداد 150 نفر از دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ی سنجش سواد اطلاعاتی بر مبنای «استاندارد قابلیت‌های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی» برگرفته از پایان‌نامه‌ی دکترا، گردآوری شد. روایی (روایی سازه) و پایایی پرسش‌نامه (alpha Cronbach's) برابر با 98/0 تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS، آزمون t و ANOVA استفاده شد. یافته‌ها: میانگین نمره‌ی رعایت استانداردها در تمامی موارد به طور معنی‌داری بیشتر از حد متوسط (50) و کمتر از حد ایده‌آل (100) بود (001/0 > P). همچنین میانگین رعایت استاندارد در تمامی موارد در دختران و پسران دانشجو با هم یکسان بود (05/0 < P). همچنین بین سال‌های مختلف تحصیلی در استانداردهای 1 و 5 اختلاف معنی‌داری وجود داشت و در کل استانداردها نیز این اختلاف معنی‌دار بود. در استانداردهای 2، 3 و 4 بین سال‌های مختلف تحصیلی، اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 < P). نتیجه‌گیری: میانگین نمرات سواد اطلاعاتی دانشجویان به طور معنی‌داری بالاتر از حد متوسط بود که از دلایل آن می‌توان به شیوه‌ی خود اظهاری مورد استفاده در تکمیل پرسش‌نامه‌ها اشاره کرد. از طرفی یافته‌ها نشان داد که میانگین نمرات دانشجویان در کل استانداردها به طور معنی‌داری از حد ایده‌آل پایین‌تر است، که توجه به آموزش مهارت‌های سواد اطلاعاتی و ارتباط دانشجو و هیأت علمی را ضروری می‌سازد. واژه‌‌های کلیدی: سواد اطلاعاتی؛ دانشجویان؛ استانداردها؛ دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
