مرضیه عزیزی مبصر؛ رضا رضایتمند؛ فرزانه محمدی
چکیده
مقدمه: امروزه برآورد کارایی مخارج سلامت و شناسایی عوامل مرتبط با آن به دلیل افزایش این مخارج در جهان، از اهمیت زیادی برخوردار است و مورد توجه سیاستگذاران بخش سلامت می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود و با استفاده از داده‌های بانک جهانی طی ...
بیشتر
مقدمه: امروزه برآورد کارایی مخارج سلامت و شناسایی عوامل مرتبط با آن به دلیل افزایش این مخارج در جهان، از اهمیت زیادی برخوردار است و مورد توجه سیاستگذاران بخش سلامت می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلی بود و با استفاده از داده‌های بانک جهانی طی سال‌های 1995 تا 2014 در کشورهای منتخب (شامل کشور ایران) انجام گردید. در مرحله اول، کشورهای منتخب بر حسب شاخص توسعه انسانی HDI (Human Development Index) به چهار گروه کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین تفکیک و پس از آن نمرات کارایی کشورها با به کارگیری روش تحلیل پوششی داده‌ها DEA (Data envelopment analysis) محاسبه گردید. در مرحله دوم، مدل پانل Tobit جهت شناسایی عوامل مؤثر بر کارایی مخارج سلامت دولت برآورد شد.یافته‌ها: میانگین کارایی فنی برای کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا، متوسط و پایین به ترتیب 63/0، 52/0، 28/0 و 48/0 به دست آمد. ارتباط مثبت و معنی‌داری بین پرداخت از جیب OOP (Out-of-Pocket) و کارایی مخارج سلامت دولت در کشورهای با HDI خیلی بالا، بالا و متوسط وجود داشت. سایر متغیرها در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا معنی‌دار نبود. ارتباط منفی و معنی‌داری بین متغیر تعداد تخت بیمارستانی و کارایی مخارج سلامت در کشورهای با HDI متوسط مشاهده گردید. در کشورهای با HDI پایین نیز هیچ یک از متغیرها با کارایی مخارج سلامت دولت ارتباط نداشت.نتیجه‌گیری: پرداخت از جیب در کشورهای با HDI خیلی بالا و بالا نقش بیشتری در کنترل هزینه‌های غیر ضروری دارد. این امر می‌تواند به بسته خدمتی که در آن کشورها موجود است نیز مربوط باشد؛ یعنی بسته خدمتی که در این کشورها تحت پوشش بیمه است و بیمار بابت آن هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند، خدمات ضروری مورد نیاز بیمار را پوشش می‌دهد و خدماتی که در این بسته قرار ندارند و بیمار باید برای آن‌ها پول پرداخت کند، خدمات کمتر ضروری هستند.
مرضیه عزیزی مبصر؛ رضا رضایتمند؛ فرزانه محمدی
چکیده
مقدمه: با توجه به محدود بودن منابع مالی دولت‌ها در بخش سلامت، افزایش کارایی و بهرهوری یک ضرورت محسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری کارایی و بهرهوری مخارج دولت در بخش سلامت در ایران و کشورهای با شاخص توسعه انسانی بالا High HDI (High Human Development Index) طی سال‌های 1995 تا 2014 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به منظور تعیین ...
بیشتر
مقدمه: با توجه به محدود بودن منابع مالی دولت‌ها در بخش سلامت، افزایش کارایی و بهرهوری یک ضرورت محسوب می‌شود. پژوهش حاضر با هدف اندازه‌گیری کارایی و بهرهوری مخارج دولت در بخش سلامت در ایران و کشورهای با شاخص توسعه انسانی بالا High HDI (High Human Development Index) طی سال‌های 1995 تا 2014 انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی بود و به منظور تعیین کارایی و بهرهوری مخارج سلامت دولت، از روش تحلیل پوششی داده‌ها DEA (Data Envelopment Analysis) و شاخص بهرهوری مالمکوئیست MPI (Malmquist Productivity Index) استفاده گردید.یافته‌ها: میانگین کارایی فنی در ایران، 45 درصد و در کشورهای با HDI بالا، 52 درصد بود. همچنین، تغییرات بهرهوری کل عوامل تولید در ایران، 93/0 و در کشورهای با HDI بالا، 99/0 به دست آمد.نتیجه‌گیری: تغییرات کارایی تکنولوژی، مهمترین تأثیر را بر بهرهوری کل عوامل تولید در ایران و کشورهای با HDI بالا دارد. با مشخص شدن وضعیت کارایی، میتوان الگوهای مناسب برای سال‌های ناکارا را در راستای حرکت به سمت کارایی بیشتر ارایه نمود.
فرخ مجاهد؛ رضا قلی وحیدی؛ محمد اصغری جعفر آبادی؛ کمال قلی پور؛ ناصر مهری
دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1394، ، صفحه 88-98
چکیده
مقدمه: سیاستگذاران از انواع مکانیسم های پرداخت به عنوان ابزاری برای تاثیر گذاری بر رفتار نیروی انسانی در نظام سلامت استفاده می کنند. یکی از مهمترین برنامه های بهداشتی برای رسیدن به اهداف سلامت برنامه ی پزشک خانواده می باشد. بنابرین شناسایی و اولویت بندی شاخص های عملکردی برنامه ی پزشک خانواده جهت بررسی میزان تاثیرگذاری مکانیسم های ...
بیشتر
مقدمه: سیاستگذاران از انواع مکانیسم های پرداخت به عنوان ابزاری برای تاثیر گذاری بر رفتار نیروی انسانی در نظام سلامت استفاده می کنند. یکی از مهمترین برنامه های بهداشتی برای رسیدن به اهداف سلامت برنامه ی پزشک خانواده می باشد. بنابرین شناسایی و اولویت بندی شاخص های عملکردی برنامه ی پزشک خانواده جهت بررسی میزان تاثیرگذاری مکانیسم های پرداخت ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر مکانیسم های پرداخت بر شاخص های عملکردی برنامه ی پزشک خانواده بوده استروش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات کاربردی و تحلیلی بود و از ابزار های متفاوتی برای جمع آوری داده ها در هر مرحله استفاده گردید. به منظور تعیین شاخص های متاثر از مکانیسم های پرداخت از بررسی نظام مند متون و برای اولویت بندی شاخص ها و مدل های پرداخت از پانل خبرگان و تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار های Excel 2007 و Expert Choice 11 مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در اولویت بندی شاخص های عملکردی متاثر از مکانیسم های پرداخت شاخص های هزینه ی تمام شده خدمات ارایه شده، نسبت فعالیت های پیشگیری و ارتقا، رضایت بیماران، رضایت پزشکان و میزان ارجاعبه عنوان 5 شاخص های اولویت دار با ضریب سازگاری 08/0 انتخاب شدند. در اولویت بندی مدل های پرداخت بر مبنای شاخص های عملکردی، مدل های سرانه، حقوق و کارانه به ترتیب 8/35، 9/32 و3/31 نمره را با سازگاری 04/0 به دست آوردند و مدل سرانه به عنوان مدل برتر انتخاب گردید.نتیجه گیری: میزان تاثیر مدل های پرداخت سرانه، حقوق و کارانه بر شاخص های منتخب به ترتیب 8/35، 9/32 و 3/31 می باشد و با توجه به اهمیت شاخص ها می توان از ترکیبی از مکانیسم های پرداخت برای مقاصد سیاستگذاری استفاده کرد. سیاست گذاران باید محیط اجرای برنامه و اهمیت مشوق های غیر مالی مانند عوامل بالینی، سازمانی و فرهنگی را در نظر داشته باشند.
احمد اسدزاده؛ محمدرضا سلمانی بی شک؛ محمد پریشانی؛ بهزاد منصوری
دوره 11، 7 (ویژه‌نامه مدیریت سلامت و فناوری) ، اسفند 1393، ، صفحه 880-888
چکیده
مقدمه: نفت نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند. بنابراین مطالعه اثر تغییرات درآمد نفتی بر سایر بخش‌های اقتصاد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه به شناسایی اثرات پویای شوک‌های نفتی بر مخارج بخش سلامت دولت ایران، طی دوره1387– 1358خورشیدی پرداخته شده است. روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی اثرات شوک‌های نفتی بر مخارج دولت ...
بیشتر
مقدمه: نفت نقش بسیار مهمی در اقتصاد ایران ایفا می‌کند. بنابراین مطالعه اثر تغییرات درآمد نفتی بر سایر بخش‌های اقتصاد از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مطالعه به شناسایی اثرات پویای شوک‌های نفتی بر مخارج بخش سلامت دولت ایران، طی دوره1387– 1358خورشیدی پرداخته شده است. روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی اثرات شوک‌های نفتی بر مخارج دولت ایران در بخش سلامت از مدل خود رگرسیون برداری (VAR :Vector Auto Regressive) و توابع عکس العمل آنی استفاده می‌شود. انتخاب متغیرهای مدل براساس تئوری‌های رایج اقتصادی صورت گرفته و برای تعیین وقفه بهینه از معیار آکائیک استفاده می‌گردد. یافته‌ها: آزمون Engel-Granger فرضیه وجود رابطه تعادلی بلند مدت بین درآمدهای نفتی و مخارج بهداشتی را مورد تأیید قرار داد. همچنین، نتایج توابع واکنش آنی نشان داد که در اثر تکانی مثبت به اندازه یک انحراف معیار در درآمدهای نفتی دولت، مخارج بهداشتی دولت تا 8 دوره افزایش و بعد از آن کاهش می‌یابد و نهایتا بعد از 16 دوره، منفی می‌شود. نتیجه‌گیری: در ایران افزایش مخارج بهداشتی متأثر از درآمد نفتی کشور است به طوری که تکانه‌های مثبت نفتی می‌تواند برای یک دوره نسبتا طولانی به افزایش مخارج بهداشتی منجر شود. واژه‌های کلیدی: درآمد؛ نفت؛ مخارج بهداشتی؛ برنامه‌ریزی سلامت؛ اقتصاد مراقبت‌های بهداشتی و سازمان‌ها.
مهدی یوسفی؛ عباس عصاری آرانی؛ بهرام سحابی؛ انوشیروان کاظم نژاد؛ سمیه فضائلی
دوره 10، شماره 6 ، بهمن 1392، ، صفحه 876-886
چکیده
مقدمه: نفوذ فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه‌ی سلامت و توانمندی‌های چشم‌گیر آن، در کنار امکان افزایش کارایی ارایه‌ی خدمات و کاهش هزینه‌ها، موجب توجه روزافزون به این فن‌آوری‌ها برای مقاصد مختلف شده است. بر این اساس تعیین تأثیر توسعه‌ی سلامت الکترونیک بر کاهش مخارج سلامت خانوارها هدفی است که مقاله‌ی فعلی به آن پرداخته است. ...
بیشتر
مقدمه: نفوذ فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه‌ی سلامت و توانمندی‌های چشم‌گیر آن، در کنار امکان افزایش کارایی ارایه‌ی خدمات و کاهش هزینه‌ها، موجب توجه روزافزون به این فن‌آوری‌ها برای مقاصد مختلف شده است. بر این اساس تعیین تأثیر توسعه‌ی سلامت الکترونیک بر کاهش مخارج سلامت خانوارها هدفی است که مقاله‌ی فعلی به آن پرداخته است. روش بررسی: مطالعه‌ی توصیفی- کاربردی فعلی در دو مرحله در سال 1391 صورت گرفت که در مرحله‌ی اول با استفاده از روش کیفی مصاحبه با 93 خانوار از 8 استان کشور براساس چهار سطح شاخص توسعه‌ی انسانی، به شناسایی اجزای مختلف مخارج سلامت خانوارها پرداخته شد و در مرحله‌ی بعد با استفاده از پانل نخبگان و با تحلیل محتوایی اجزای شناسایی شده، تأثیر توسعه‌ی سلامت الکترونیک بر هر یک از اجزای مخارج سلامت خانوار بررسی و اجزا در سه دسته‌ی مستقیم، غیرمستقیم و بدون تأثیر دسته‌بندی شد. یافته‌ها: در مرحله‌ی اول مطالعه تعداد 73 نوع هزینه‌ی سلامت خانوار شناسایی شد که در مرحله بعد تعداد 27 نوع از این هزینه‌ها به‌عنوان مواردی تشخیص داده شد که توسعه‌ی سلامت الکترونیک، می تواند به‌صورت مستقیم آن‌ها را کاهش دهد. از بین این موارد سلامت الکترونیک، بیش‌ترین ظرفیت را برای کاهش هزینه‌های ایاب و ذهاب، اسکان، تغییر شغل و استرس ناشی از تلف شدن وقت دارد. نتیجه‌گیری: توسعه‌ی سلامت الکترونیک می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد مناسب جهت کاهش سهم مردم از هزینه‌های سلامت در نظر گرفته شود، البته ایجاد زیرساخت‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و همکاری بین بخشی برای بهره‌مندی از نتایج این راهبرد، ضروری به نظر می‌رسد. واژه‌های کلیدی: مخارج سلامت؛ فن‌آوری اطلاعات سلامت؛ سلامت الکترونیک
مصطفی عمادزاده؛ مرتضی سامتی؛ داود صافی دستجردی
دوره 8، 7(ویژه نامه اقتصاد سلامت) ، بهمن و اسفند 1390، ، صفحه 918-928
چکیده
مقدمه: رشد اقتصادی همواره به عنوان یکی از آرمان‌های اساسی دولت‌ها و شاخصی برای ارزیابی عملکرد آن‌ها مطرح بوده است. دستیابی به رشد اقتصادی، بیش از هر چیز در گرو شناخت صحیح مسیرهای بالقوه و عوامل تأثیرگذار بر آن است. یکی از عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، سلامت جوامع و نیروی کار است که در کنار آموزش، دو محور اصلی سرمایه‌ی انسانی را شکل ...
بیشتر
مقدمه: رشد اقتصادی همواره به عنوان یکی از آرمان‌های اساسی دولت‌ها و شاخصی برای ارزیابی عملکرد آن‌ها مطرح بوده است. دستیابی به رشد اقتصادی، بیش از هر چیز در گرو شناخت صحیح مسیرهای بالقوه و عوامل تأثیرگذار بر آن است. یکی از عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، سلامت جوامع و نیروی کار است که در کنار آموزش، دو محور اصلی سرمایه‌ی انسانی را شکل می‌دهند. با در نظر گرفتن اهمیت رشد اقتصادی و مهم‌تر از آن شناسایی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی در استان‌ها، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر مخارج سلامت خانوار بر رشد اقتصادی و آزمون سایر عوامل تأثیرگذار بر روی آن، در استان‌های ایران پرداخته است.
روش بررسی: مطالعه‌ی حاضر از نوع نظری- علمی بود و و در آن از مدلی استفاده شد که برگرفته از مدل رشد درون‌زای Romer (Romer’s endogenous growth model) بود. الگوی مورد نظر پس از بررسی تکنیک‌ها و انجام آزمون‌های اقتصادسنجی، با استفاده از تکنیک داده‌های تابلویی یعنی ادغام سری زمانی دوره‌ی 86-1379 و داده‌های مقطعی 27 استان ایران برآورده شده است.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش مؤید اثر مثبت رشد مخارج سلامت خانوار در کنار اثر مثبت سرمایه‌گذاری عمرانی دولت و نیز اثر منفی رشد شاخص قیمت مصرف کننده بر رشد اقتصادی استان‌های ایران بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به معنی‌دار بودن اثر رشد مخارج سلامت خانوار بر رشد اقتصادی استان‌های ایران و نیز سهم این مخارج در بودجه‌ی خانوار در مقایسه با سایر کشورها، بهبود سطح سلامت در استان‌ها می‌تواند به عنوان عاملی مهم و اثرگذار در رشد و توسعه‌ی اقتصادی آن‌ها مورد توجه و تأکید قرار گیرد.
