مدیریت اطلاعات سلامت
مریم اخوتی؛ نجمه ایزدی فر
چکیده
مقدمه: حفظ تندرستی مادر و جنین در دوران بارداری، نیازمند آگاهی از مراقبت‌های بارداری است. هدف پژوهش بررسی نقش مهارتهای جستجوی اخبار و اطلاعات آنلاین حوزه بارداری زنان باردار شهر کهنوج در ارتقای رفتار جستجوی اطلاعات سلامت آنها در طول دوره بارداری است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه‌تجربی (پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل) ...
بیشتر
مقدمه: حفظ تندرستی مادر و جنین در دوران بارداری، نیازمند آگاهی از مراقبت‌های بارداری است. هدف پژوهش بررسی نقش مهارتهای جستجوی اخبار و اطلاعات آنلاین حوزه بارداری زنان باردار شهر کهنوج در ارتقای رفتار جستجوی اطلاعات سلامت آنها در طول دوره بارداری است.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات نیمه‌تجربی (پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل) است. جامعه آماری پژوهش زنان باردار شهر کهنوج است. نمونه پژوهش 48 نفر از زنان باردار این شهر بود که به صورت تصادفی در دسترس انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی پرسشنامه از سوی متخصصان تأیید و ضریب آلفای کرونباخ آن برابر با 828/0 بود. داده‌ها به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین امتیازات سواد سلامت مادران پس از مداخلات آموزشی در گروه کنترل افزایش کمی داشته است ولی در گروه مداخله افزایش بیشتر بوده است. همچنین مهارتهای جستجوی اطلاعات پس از مداخلات آموزشی در گروه کنترل افزایش بسیار کم ولی در گروه مداخله این افزایش بسیار زیاد بوده است. به عبارت دیگر آموزش مهارتهای جستجوی اطلاعات به مادران گروه مداخله بر افزایش و ارتقاء مهارتهای جستجوی اطلاعات سلامت آنان در حوزه بارداری مؤثر بوده است.نتیجه‌گیری: آموزش مهارتهای جستجوی اطلاعات بر افزایش میزان آگاهی زنان باردار جهت حفظ مراقبت از خود و جنین تأثیر مثبتی داشت به طوری که در نهایت منجر به ارتقاء جستجوی اطلاعات سلامت حوزه بارداری آنان در طول دوره بارداری شد.
لیلا شهرزادی؛ مریم اخوتی
الهام سلجوقی؛ ننا آقاسی؛ مهدیه اسدی؛ مریم اخوتی
دوره 13، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 108-113
چکیده
مقدمه: از آن‌جایی که ارتباط بین کاربر و محیط وب از طریق رابط کاربری صورت می‌گیرد، ضروری است که وبسایتهای سلامت، کاربر محور باشد. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و شناسایی نقاط قوت و ضعف رابط کاربری وبسایتهای سلامت در ایران انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر به روش کاربردی و از نوع توصیفی بود که در آن از روش مکاشفه‌ای بهره گرفته شد. ...
بیشتر
مقدمه: از آن‌جایی که ارتباط بین کاربر و محیط وب از طریق رابط کاربری صورت می‌گیرد، ضروری است که وبسایتهای سلامت، کاربر محور باشد. پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی و شناسایی نقاط قوت و ضعف رابط کاربری وبسایتهای سلامت در ایران انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر به روش کاربردی و از نوع توصیفی بود که در آن از روش مکاشفه‌ای بهره گرفته شد. در این پژوهش، 13 وب‌سایت سلامت با روش نرخ صفحات مرتبط و رتبه Alexa انتخاب گردیدند و بر اساس سیاهه وارسی مشتمل بر 5 معیار اصلی و 27 مؤلفه توسط پنج ارزیاب متخصص (3 نفر علوم کامپیوتر، 2 نفر کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آنالیز توصیفی در نرم‌افزار Excel تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: وبسایتهای سواد سلامت، 7/63 درصد از معیارهای سیاهه وارسی را رعایت کرده‌اند. معیارهای «انعطاف‌پذیری» با 89 درصد، «نکات فنی» با 81 درصد، «وضوح و زیبایی» با 77 درصد بالاترین امتیازها و «رهنمونی و راهنمایی» با 9/36 درصد و «پاسخگویی و تعامل با کاربر» با 35 درصد کمترین امتیازها را به خود اختصاص دادند. نتیجه‌گیری: رابط کاربری در وبسایتهای سلامت، تا حدودی مطلوب بود و با توجه به امتیازات به دست آمده، چنین استنباط می‌شود که دو معیار «رهنمونی و راهنمایی» و «پاسخگویی و تعامل با کاربر» نیاز به توجه بیشتری دارد. پیشنهاد می‌شود که وبسایتهای مورد بررسی با رفع مشکلات شناسایی شده، شکاف خود را با کاربران به حداقل برساند و بدین ترتیب موجبات مراجعات مکرر و بعدی کاربران را فراهم نماید.
مریم اخوتی؛ مژگان رحیمی؛ فرزانه ذوالعلی
دوره 11، 7 (ویژه‌نامه مدیریت سلامت و فناوری) ، اسفند 1393، ، صفحه 903-916
چکیده
ﻣﺅثر پرسش کاربران در جستجوی اطلاعات در محیط وب وجود دارد، چراکه جمعیت متنوعی از کاربران با نیازهای اطلاعاتی و اهداف گوناگون و سطوح متفاوتی از تجربه و دانش موضوعی از وب استفاده می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار پرسش جستجوی کاربران بر اساس عوامل زمینه‌ای مختلف توسط دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان در وب، انجام ...
بیشتر
ﻣﺅثر پرسش کاربران در جستجوی اطلاعات در محیط وب وجود دارد، چراکه جمعیت متنوعی از کاربران با نیازهای اطلاعاتی و اهداف گوناگون و سطوح متفاوتی از تجربه و دانش موضوعی از وب استفاده می‌کنند. پژوهش حاضر با هدف تعیین رفتار پرسش جستجوی کاربران بر اساس عوامل زمینه‌ای مختلف توسط دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان در وب، انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش پیمایشی و از رویکری ترکیبی (کمی و کیفی) صورت گرفته است. تعداد 30 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی کرمان داوطلبانه در نیمسال اول سال تحصیلی 92-91 خورشیدی در این پژوهش شرکت کردند. گردآوری داده‌ها از طریق دو پرسشنامه و فایل گزارش با استفاده از نرم‌افزار Camtasia Studio انجام شد. روایی پرسش‌نامه‌ها با نظر خواهی از استادان و پایایی آنها با محاسبه‌ی Cronbach’s alpha، پرسشنامه اول (90/0) و پرسشنامه دوم (87/0) سنجیده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آنالیز توصیفی و آنالیز استنباطی (ANOVA، آنالیز t و آزمون همبستگی اسپیرمن) با کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 19 استفاده گردید. یافته‌ها: در مجموع 399 پرسش با میانگین تکرار 30/13 توسط کاربران در ابزارهای جستجوی وب، جستجو شد. بین تکرار پرسش جستجو با تجربه‌ی جستجو و سطوح مختلف سهولت استفاده، سودمندی، رضایت و قضاوت ربط اختلاف معناداری مشاهده شد. در پژوهش حاضر، میانگین طول پرسش جستجوی کاربران 31/3 بود و کاربران معمولاً از دو کلیدواژه در پرسش جستجوی خود استفاده می‌کردند. طول پرسش جستجوی کاربران ارتباط معناداری با متغیرهای کار بازیابی (عملکرد مشاهده، مرور و ذخیره) در موتور جستجوی عمومی و موتورهای جستجوی تخصصی داشت. بین عوامل زمینه‌ای (تجربه‌ی جستجو و آشنایی با موضوع جستجو) با کار بازیابی (عملکرد مرور و ذخیره‌ی نتایج) نیز اختلاف معناداری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: مطالعه‌ی حاضر نشان داد، رفتار پرسش جستجوی کاربران در طول فرایند جستجوی اطلاعات در وب، بر اساس عوامل زمینه‌ای مختلف متفاوت بوده است. از آن‌جایی که تجربه‌ی کاربران در جستجوی اطلاعات در وب، می‌تواند باعث ارتقای فرایند جستجو شود، پیشنهاد می‌شود، آموزش لازم به دانشجویان ارایه شود و با توجه به ارتباط متغیرهای ارزیابی نتایج جستجو با رفتار پرسش جستجو، سیستم‌هایی با رابط کاربر بهتر و متناسب با نیاز اطلاعاتی کاربران طراحی گردد. لذا مطالعه‌ی حاضر، حاوی مفاهیمی برای طراحان سیستم‌های بازیابی اطلاعات و پایگاه داده‌ها می‌باشد. واژه‌های کلیدی: رفتار جستجوی اطلاعات؛ اینترنت؛ دانشجویان.
حلیمه صادقی؛ مریم اخوتی
دوره 11، شماره 4 ، آبان 1393، ، صفحه 435-442
چکیده
مقدمه: جامعیت و مانعیت دو معیار مهم برای سنجش کارایی و عملکرد نظام‌های بازیابی اطلاعات است. هدف از این پژوهش مقایسه مانعیت و جامعیت پایگاه‌های فارسی زبان IranMedex، بانک اطلاعات نشریات کشور (MagIran) و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهیScientific Information Database (SID) در بازیابی اطلاعات حوزه داروسازی بوده است. روش بررسی: این پژوهش تحلیلی ...
بیشتر
مقدمه: جامعیت و مانعیت دو معیار مهم برای سنجش کارایی و عملکرد نظام‌های بازیابی اطلاعات است. هدف از این پژوهش مقایسه مانعیت و جامعیت پایگاه‌های فارسی زبان IranMedex، بانک اطلاعات نشریات کشور (MagIran) و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهیScientific Information Database (SID) در بازیابی اطلاعات حوزه داروسازی بوده است. روش بررسی: این پژوهش تحلیلی است که در آن از روش مقایسه‌ای و مشاهده مستقیم توسط کاربر نهایی استفاده شده است. حجم نمونه مقالات بازیابی شده از وب‌سایت سه پایگاه IranMedex، MagIran و SID بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها چک‌لیست بود که روایی آن توسط متخصصین کتابداری و اطلاع‌رسانی تأیید شد. ابتدا کلیدواژه‌های مربوط به مقالات دو شماره (7 و 8) جلد بیست و یکم مجلهBehavioural Pharmacology لیست و توسط متخصصین داروسازی کلیدواژه‌های مرتبط با این حوزه مشخص شد و محقق با استفاده از ده کلیدواژه درسطح ملی به جستجو در سه پایگاه IranMedex، MagIran و SID پرداخت. نتایج به دست آمده در نرم‌افزار Excel جهت تعیین توزیع فراوانی و میزان همپوشانی پایگاه‌ها ذخیره شد و به متخصصین حوزه داروسازی برای تشخیص مدارک مرتبط بازیابی شده ارجاع داده شد و در نهایت با قرار دادن داده‌ها در فرمول جامعیت نسبی و مانعیت که بارها در پژوهش‌های گوناگون استفاده و اعتبار آنها سنجیده شده، میزان این دو مقوله تعیین گردید. همچنین داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی (فراوانی) و آمار استنباطی (آزمون کای دو) با استفاده از نرم‌افزار11.5 SPSS در سطح معنی‌داری 0.05>P تجزیه و تحلیل شد یافته‌ها: مقالات بازیابی شده از پایگاه IranMedex 615 مقاله، پایگاه MagIran 375 مقاله و پایگاه SID 116 مقاله بوده است. پایگاه IranMedex جامعیت نسبی بالاتری در حوزه داروسازی نسبت به دو پایگاه دیگر داشته است (39 درصد) و پایگاه SID در بازیابی اطلاعات حوزه داروسازی از مانعیت بیشتری نسبت به دو پایگاه IranMedex و MagIran برخوردار بوده است (1/55 درصد) و IranMedex و MagIran نیز همپوشانی بیشتری با هم داشته‌اند (219 مقاله مشترک). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق، پژوهشگران حوزه داروسازی می‌توانند در انتخاب پایگاه اطلاعاتی جهت جستجوی اطلاعات مورد نیاز خود بهتر تصمیم‌گیری کنند. اگر جامعیت پایگاه برایشان اهمیت دارد از IranMedex استفاده کنند و اگر به پایگاهی با مانعیت بالا (دقت بازیافت) نیاز دارند از پایگاه SID استفاده نمایند.
مریم اخوتی؛ رضا اکبرنژاد؛ کامبیز بهاالدین بیگی
دوره 10، شماره 4 ، آبان 1392، ، صفحه 627-644
چکیده
هدف هر نظام بازیابی اطلاعات پزشکی، ارائه به‌موقع اطلاعات مرتبط در زمان مناسب به کاربر مناسب است. تصاویر به‌عنوان شکلی از مدارک که می‌توانند حجم قابل توجهی از اطلاعات را منتقل کنند از اهمیت خاصی برخوردارند. در پزشکی مهمترین استفاده از تصاویر در آموزش، پژوهش و تشخیص طبی است. این استفاده گسترده نشان دهنده‌‌ی اهمیت روزافزون تصویربرداری ...
بیشتر
هدف هر نظام بازیابی اطلاعات پزشکی، ارائه به‌موقع اطلاعات مرتبط در زمان مناسب به کاربر مناسب است. تصاویر به‌عنوان شکلی از مدارک که می‌توانند حجم قابل توجهی از اطلاعات را منتقل کنند از اهمیت خاصی برخوردارند. در پزشکی مهمترین استفاده از تصاویر در آموزش، پژوهش و تشخیص طبی است. این استفاده گسترده نشان دهنده‌‌ی اهمیت روزافزون تصویربرداری در حیطه‌های مختلف پزشکی است. بنابراین پیشرفت‌های جدید در فنون تصویربرداری پزشکی و استفاده گسترده از آنها، برای نمونه در سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری و پزشکی مبتنی بر شواهد، اهمیت بالای بازیابی تصاویر پزشکی را نشان می‌دهد. این تصاویر برای اینکه مورد استفاده قرار گیرند باید به نحو مناسب ذخیره شوند تا در موقع نیاز بازیابی گردند. در این مقاله دو روش عمده یعنی شیوه مبتنی بر متن و شیوه مبتنی بر محتوا توصیف گردید. همچنین کاربرد سیستم‌های بازیابی تصاویر در پزشکی شرح داده شد و نمونه‌هایی از سیستم‌های موجود توصیف شدند. در نهایت اگر چه تصاویر بعضی از ویژگی‌های متفاوت از متن دارند، اما به برخی تکنیک‌ها در بازیابی متن، از جمله هوش مصنوعی و بازخورد ربط که می‌توانند جهت ارتقای سیستم‌های بازیابی تصاویر استفاده شوند، اشاره شد. واژه‌های کلیدی: ذخیره و بازیابی اطلاعات پزشکی؛ تصاویر پزشکی؛ نظام‌های بازیابی اطلاعات
